Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo celne oraz o zmianie niektórych innych ustaw

pospolitej Polskiej obrót pocztowy z państwami trzecimi, wykluczają możliwość
uznania – na mocy art. 237 ust. 2 RWKC – operatora pocztowego za zgłaszają-
cego lub dłużnika w rozumieniu przepisów WKC. Z tego względu w art. 65a za-
proponowano przyznanie operatorowi pocztowemu odrębnego statusu, opartego
wprost na uprawnieniu wynikającym z art. 18 wiatowej Konwencji Pocztowej.
Status ten jest oparty na współpracy administracji celnej z publicznym operato-
rem pocztowym, który z jednej strony „wyręcza” organy celne w wykonywaniu
określonych czynności, a z drugiej strony – jako uczestnik obrotu towarowego
z państwami trzecimi – zostaje obdarzony większym niż inni uczestnicy tego
obrotu zaufaniem ze strony tych organów.
Mimo pewnych, wymuszonych specyfiką obrotu pocztowego, różnic w trybie
i warunkach poboru należności celnych, w art. 65a zaproponowano rozwiązania
nie tylko zapewniające skuteczny i sprawny pobór tych należności, ale również
w dużej części spójne z zasadami księgowania i poboru należności celnych,
określonymi w przepisach wspólnotowego prawa celnego.
Przewidziany w ust. 1 tego artykułu obowiązek pobrania przez operatora należ-
ności przywozowych przed wydaniem paczki odbiorcy jest rozwiązaniem analo-
gicznym do regulacji zawartej w art. 74 ust. 1 WKC. W ust. 2 i 4 wprowadzono
10-dniowy termin na przekazanie pobranych lub uiszczenie niepobranych przez
operatora należności, liczony od dnia wydania przesyłki odbiorcy, a więc od
dnia, który można uznać za dzień zwolnienia towaru do procedury celnej. Jest to
zatem termin zbieżny z określonym w art. 222 ust. 1 w związku z art. 221 ust. 2
akapit drugi WKC. Z kolei w ust. 5 – 7 zaproponowano szczegółowe warunki
i tryb poboru odsetek za zwłokę w przekazaniu lub uiszczeniu przez operatora
należności celnych. Regulacja ta jest oparta na tych samych zasadach, które obo-
wiązują dłużników w rozumieniu przepisów prawa celnego.
Mając na względzie potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa obrotu prawnego oraz
przejrzystości obowiązków ciążących na operatorze w konkretnych przypadkach,
w ust. 8 zaproponowano, aby organ celny konkretyzował te obowiązki w formie
decyzji administracyjnej. Ma to z jednej strony zapewnić możliwość dochodze-

20
nia przez organ celny od operatora, wszelkimi zgodnymi z prawem środkami,
wykonania nałożonych na niego zobowiązań, a z drugiej – uprawnienie operatora
do obrony swoich praw w drodze zaskarżenia wydanych przez organ celny roz-
strzygnięć.
W celu rekompensaty ewentualnych strat po stronie budżetu państwa z tytułu
zapłaty przez państwo członkowskie odsetek za opóźnienie w przekazaniu środka
własnego do budżetu Wspólnoty, spowodowane niedotrzymaniem przez operato-
ra terminu przekazania organowi celnemu dokumentów niezbędnych do zaksię-
gowania kwoty należności celnych, w ust. 9 wprowadzono obowiązek pokrycia
tych odsetek przez operatora.
W pewnych przypadkach kwoty wpłacone przez operatora będą podlegać zwro-
towi lub umorzeniu, w związku z tym w ust. 10 należało doprecyzować te przy-
padki.
Opisane powyżej warunki i tryb pobierania należności przywozowych będą mia-
ły odpowiednie zastosowanie, w myśl art. 65b projektu, do należności wywozo-
wych.
Konsekwencją proponowanych w tym zakresie zmian jest nowelizacja przepisów
ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54,
poz. 535, z późn. zm.).
Uzupełnienie art. 67 o ust. 4 i 5 jest niezbędne z uwagi na brak jednoznacznej
regulacji w tym zakresie. Przy tym zasadność jej wprowadzenia wynika z wy-
tycznych Komisji Europejskiej zawartych w pkt 4.2 obwieszczenia Komisji do-
tyczącego zwrotu ceł antydumpingowych, opublikowanego w dniu 23 kwietnia
2005 r. w Dz. Urz. UE C 2005.99.04. Zasady wypłacania przez organ celny odse-
tek, o których mowa w ust. 4, określono w ust. 5, w sposób analogiczny do za-
sad obowiązujących przy obliczaniu innych rodzajów odsetek pobieranych lub
wypłacanych przez organy celne.
Dodanie art. 67a jest związane z nowelizacją przepisu art. 63 Ordynacji podatko-
wej dokonaną ustawą z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Ordynacja
podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 143, poz. 1199),

21
dotyczącego zasad zaokrąglania m.in. podstawy opodatkowania, kwot podatków
i odsetek za zwłokę. Znowelizowany przepis wszedł w życie z dniem 1 stycznia
2006 r. Zmiana zasad zaokrąglania kwot w zakresie podatków, w tym podatków
z tytułu importu towarów, uzasadnia ujednolicenie przepisów i wprowadzenie
analogicznych zasad zaokrąglania kwot w zakresie należności celnych.
Dodanie art. 68a jest związane ze zmianą rozporządzenia Komisji (EWG)
nr 2454/93 z dnia 2 lipca 1993 r. ustanawiającego przepisy w celu wykonania
rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/93 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks
Celny (dokument TAXUD 1409/2006). Zmienione przepisy wejdą w życie
z dniem 1 stycznia 2009 r. Zmiana rozporządzenia została przyjęta przez państwa
członkowskie w trakcie 72. spotkania Komitetu Kodeksu Celnego – Sekcja Ogól-
na w dniu 30 listopada 2007 r.
Przedmiotowa zmiana przepisów nie została jeszcze oficjalnie opublikowana.
Zgodnie z oficjalnym stanowiskiem DG TAXUD Komisji Europejskiej zawar-
tym w piśmie z dnia 25 czerwca 2008 r., nr TAXUD C4 LK/mc D(2008) 21221,
publikacja tych zmienionych przepisów nastąpi w sierpniu 2008 r.
Przyjęta zmiana ma na celu m.in. zalegalizowanie instytucji pojedynczych po-
zwoleń na stosowanie procedury uproszczonej SASP. Instytucja ta pozwala
podmiotom gospodarczym na uzyskanie w jednym z państw członkowskich po-
zwolenia obejmującego wszystkie transakcje importowe lub eksportowe doko-
nywane w procedurze uproszczonej na obszarze innych uczestniczących w reali-
zacji pozwolenia państw członkowskich. Pozwala to przedsiębiorcom na scentra-
lizowanie księgowości i płatności należności celnych, dla wszystkich transakcji
dokonywanych na obszarze UE, w państwie członkowskim wydającym pozwo-
lenie, choć fizyczne przedstawienie towarów będzie się odbywać w innym pań-
stwie członkowskim.
Jednym z aspektów dotyczących SASP jest pobór i podział środków własnych
(należności celnych). Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa celnego na-
leżności celne są pobierane przez to państwo członkowskie, w którym zostaje
złożone zgłoszenie celne. Ze względu na fakt, że w obsługę pozwolenia SASP są

22
zaangażowane administracje celne dwóch państw członkowskich, państwa te za-
wierają porozumienia co do podziału kwoty pobranych 25 % należności celnych
(tzw. kosztów poboru należności celnych).
Porozumienie dotyczy podziału, między państwem wydającym pozwolenie
SASP i państwem uczestniczącym w pozwoleniu, środków własnych otrzymy-
wanych przez państwo członkowskie, w którym złożono zgłoszenie celne przy
stosowaniu pojedynczych pozwoleń w procedurze dopuszczenia do obrotu. Poro-
zumienie będzie podpisywane przez państwa członkowskie, które są zaangażo-
wane w realizację SASP.
Komisja Europejska zaproponowała podział ww. kwoty kosztów poboru należ-
ności celnych w stosunku 50 % do 50 %, tj. 50 % z kwoty kosztów poboru dla
państwa wydającego pozwolenie i 50 % tej kwoty dla państwa, gdzie fizycznie
zostają przedstawione towary.
W zależności od sytuacji, tj. czy Rzeczpospolita Polska będzie państwem wyda-
jącym pozwolenie, czy uczestniczącym w pozwoleniu, będą miały miejsce dwie
sytuacje:
– uzyskanie części z pobranych przez inne państwo należności celnych (gdy
Rzeczpospolita Polska będzie państwem uczestniczącym w pozwoleniu) bądź
– konieczność przekazania części „przysługującej” Rzeczypospolitej Polskiej
kwoty do budżetu innego państwa (gdy Rzeczpospolita Polska będzie pań-
stwem wydającym pozwolenie).
Zaproponowane brzmienie art. 68a będzie umożliwiało wprowadzenie rozwiąza-
nia, iż w przypadku realizacji SASP, gdy Rzeczpospolita Polska będzie pań-
stwem wydającym pozwolenie, odpowiednia kwota środków własnych (pobra-
nych należności celnych) będzie mogła zostać przekazana na odpowiedni rachu-
nek państwa uczestniczącego w pozwoleniu.
Należy zaznaczyć, iż instytucja SASP jest skierowana głównie do dużych firm,
posiadających swoje oddziały w kilku, a czasami nawet w kilkunastu państwach
UE. W związku z tym, w przypadku realizacji SASP Rzeczpospolita Polska bę-
dzie z reguły państwem uczestniczącym w pozwoleniu i do Rzeczypospolitej

23
Polskiej będzie przekazywana część środków pobranych przez państwo człon-
kowskie udzielające pozwolenia.
Należy zaznaczyć, iż w chwili obecnej trudno jest jednoznacznie określić, w ilu
przypadkach Rzeczpospolita Polska będzie państwem wydającym pozwolenie,
bowiem nie wiadomo, które podmioty i kiedy złożą w Rzeczypospolitej Polskiej
wniosek o SASP oraz jakiego rzędu wielkości obrotu towarowego będą dokony-
wać. W związku z powyższym nie można w żaden sposób wskazać szacunkowej
kwoty, która byłaby przekazywana uczestniczącemu w pozwoleniu państwu
członkowskiemu.
Zmiany w art. 70 ust. 1 Prawa celnego dotyczą określenia właściwości dyrektora
izby celnej jako organu I instancji.
Zmiana do pkt 1 i 2 ww. przepisu, polegająca na dopisaniu w pkt 1 – art. 5a
WKC i w pkt 2 – art. 14a, 14l i 14m RWKC, związana jest z nowelizacją przepi-
sów WKC dokonaną rozporządzeniem (WE) nr 648/2005 Parlamentu Europej-
skiego i Rady z dnia 13 kwietnia 2005 r. (Dz. Urz. UE L 117 z 04.05.2005,
str. 13) i ma na celu wskazanie dyrektora izby celnej jako organu właściwego w
zakresie przyznawania statusu upoważnionego podmiotu gospodarczego.
Ponadto proponuje się doprecyzowanie kompetencji organów celnych polegające
na przekazaniu dyrektorowi izby celnej wszystkich spraw określonych w art. 172
WKC. Ujednolica to przepisy określające właściwość w zakresie dotyczącym
rozstrzygnięć podejmowanych przez organ celny w związku z rozpoczęciem
działalności w wolnym obszarze celnym lub składzie wolnocłowym.
Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 70 ust. 1 pkt 1 Prawa celnego do kompe-
tencji dyrektora izby celnej należą uprawnienia określone w art. 172 ust. 2 i 3
WKC, to jest:
– wprowadzenie zakazów lub ograniczeń dotyczących działalności prowadzo-
nej w wolnym obszarze celnym lub składzie wolnocłowym, ze względu na
rodzaj towarów, których dotyczy ta działalność, lub potrzeby dozoru celnego,

24