Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw

tracił zwolnienia od podatku od początku roku lecz od momentu, w którym
przekracza limit uprawniający do zwolnienia, z uwzględnieniem zweryfikowanej
wartości transakcji z tymi podmiotami przez odniesienie wartości tych transakcji
do wartości rynkowej. Rozwiązanie takie uwzględnia rzeczywisty wpływ
zawieranych transakcji z podmiotami powiązanymi na możliwość pozostawania
podatnikiem zwolnionym w przeciwieństwie do wyłączenia działającego wstecz,
bez względu na okoliczność czy podatnik w tym okresie „wstecz” w ogóle
dokonywał tego rodzaju transakcji.
Zmiana art. 116 ust. 9a (pkt 57 projektu) – polega na umożliwieniu dokonywania
przez podatnika potrąceń, wynikających również z tytułów egzekucyjnych oraz
z innych tytułów, jeżeli wynikają one z pisemnych umów zawartych z rolnikiem
ryczałtowym. Zmiana ta umożliwiłaby podatnikowi dokonującemu skupu od
rolnika ryczałtowego odliczanie podatku również wtedy, gdy kwotę należności
dla rolnika potrącił o tzw. kwoty mleczne (obowiązek dokonania takiego
potrącenia wynika z innych ustaw) lub np. z tytułu egzekucyjnego, który musiał
wykonać. Obecna regulacja tego przepisu nie obejmuje wszystkich kwestii,
które mogą się pojawić i mieć wpływ na „przymusowe” dokonywanie potrąceń.
Zmiana przepisów umożliwi podatnikowi dokonującemu nabyć od rolnika
ryczałtowego, dokonania odliczenia kwoty doliczonego rolnikowi ryczałtowemu
zwrotu również w takich przypadkach.
W art. 116 wprowadza się także zmiany stanowiące wykonanie wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 maja 2007 r. (sygn. akt SK 36/06).
W wyroku tym Trybunał orzekł, że art. 33b ust. 4 pkt 3 nieobowiązującej już
ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku
akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, z późn. zm.) w zakresie, w jakim pozbawia
podatnika dokonującego przedpłaty rolnikowi ryczałtowemu za nabywane
produkty rolne przed wystawieniem faktury VAT RR uprawnień przewidzianych
w tym przepisie, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 3 w związku z art. 21 ust. 1, art.
31 ust. 3, art. 32 ust. 1 i art. 2 Konstytucji RP. Stwierdzenie przez Trybunał
niekonstytucyjności normy prawnej zawartej w art. 33b ust. 4 pkt 3 ustawy
z dnia 8 stycznia 1993 r. spowodowało potrzebę nowelizacji normy tożsamej
zamieszczonej w art. 116 ust. 6 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

33
Proponowana nowelizacja art. 116 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.
zobowiązująca do wystawienia faktury VAT RR podatnika VAT po dokonaniu na
rzecz rolnika ryczałtowego przedpłaty za nabywane produkty rolne umożliwia
podatnikom uzyskanie prawa do odliczenia podatku naliczonego od podatku
należnego jeszcze przed nabyciem tych płodów, co jest zgodne z sentencją
przedmiotowego wyroku.
Zmiana w art. 129 w ust. 1 pkt 2 (pkt 59 projektu) wynika z wprowadzenia
kwartalnych deklaracji podatkowych, w związku z którymi zachodzi konieczność
dostosowania do tych rozwiązań przepisów, które obecnie odnoszą się do
deklaracji miesięcznych.
Proponowana zmiana brzmienia art. 136 ust. 1 pkt 1 (pkt 60 projektu) ma
związek z zastąpieniem Szóstej dyrektywy Rady (77/388/EWG ze zm.)
dyrektywą Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od
wartości dodanej.
Zmiany polegające na dodaniu w art. 136 ust. 3 oraz modyfikacji brzmienia art.
138 ust. 4 ustawy są powiązane z proponowanym uchyleniem art. 137 (pkt 61
projektu) zawierającym wymóg zawiadamiania przez podatnika podatku od
wartości dodanej, będącego drugim w kolejności podatnikiem korzystającym
z procedury uproszczonej, biura wymiany informacji o podatku VAT o zamiarze
skorzystania z tej procedury.
Zwolnienie z ww. obowiązku wynika z faktu, że jego wprowadzenie w ustawie
o podatku od towarów i usług wiązało się z charakterem przepisów w zakresie
transakcji trójstronnych uproszczonych, które były rozwiązaniami całkowicie
nowymi na gruncie przepisów ustawy. Z ww. powodu istniała uzasadniona
konieczność w początkowej fazie obowiązywania ww. regulacji szczególnego
monitorowania tego rodzaju transakcji.
Jednakże, z uwagi na fakt, że nie były zgłaszane w tym zakresie przypadki
unikania opodatkowania oraz, że zgłoszenie to nie przyczynia się do
zwiększenia efektywności kontroli rozliczeń w tym zakresie, rezygnacja z tego
obowiązku jest uzasadniona.

34
Należy zauważyć, że informacje o transakcjach trójstronnych uproszczonych,
organy administracji podatkowej nadal będą otrzymywać za pośrednictwem
systemu VIES – pozostanie więc w tym zakresie element kontroli.
Ponadto zaproponowana zmiana w art. 138 (pkt 62 projektu) ma charakter
doprecyzowujący (procedura uproszczona może być również stosowana, jeżeli
ostatnim w kolejności podmiotem jest osoba prawna niebędąca podatnikiem).
Zmiana w załączniku nr 9 do ustawy (pkt 64 projektu) polega na dodaniu
pojazdów pogrzebowych do pojazdów specjalnych, korzystających z pełnego
odliczenia podatku od towarów i usług przy ich nabyciu, a także przy nabyciu
paliwa do ich napędu. Rozszerzenie katalogu pojazdów specjalnych o pojazdy
pogrzebowe umożliwiają wydane odrębne przepisy Ministra Zdrowia, w których
zostały ściśle określone warunki i wymagania techniczne oraz sanitarne dla
przeznaczenia tych pojazdów. Określone w odrębnych przepisach warunki
i

wymagania techniczne, które mają spełniać pojazdy pogrzebowe
zabezpieczają przed powstawaniem nadużyć, gdyż utrudniają dokonywanie
zmian w pojeździe, w efekcie których pojazdy takie mogłyby stać się zwykłymi
samochodami.
W art. 2 projektu wprowadza się zmianę do art. 72 ust. 1a ustawy – Prawo
o ruchu
drogowym.
Proponuje
się aby dla celów rejestracyjnych
zaświadczenie, o którym mowa w art. 105 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, mogło być
zastąpione fakturą „VAT marża”. Zmiana ta ułatwi działalność przedsiębiorców
handlujących samochodami w procedurze marży, gdyż nie będą już oni musieli
występować o zaświadczenia do urzędu skarbowego.
Przepisy art. 3 zmieniające ustawę – Ordynacja podatkowa dostosowują
przepisy tej ustawy do proponowanych zmian w ustawie o podatku od towarów
i usług.
Projektowany przepis art. 52 § 1a Ordynacji podatkowej jest konsekwencją
projektowanych zmian art. 14 ustawy o podatku od towarów i usług
umożliwiających wspólnikom rozwiązanej spółki cywilnej oraz osobom
fizycznym, które zaprzestały wykonywania działalności gospodarczej,
otrzymanie zwrotu podatku VAT, wynikającego z ich ostatniej deklaracji.
Projektowany przepis Ordynacji podatkowej umożliwi organom podatkowym
egzekwowanie nienależnie otrzymanych przez byłych wspólników spółek

35
cywilnych oraz przez osoby fizyczne, które zaprzestały wykonywanie
działalności gospodarczej, zwrotów podatku VAT.
Zmiana art. 53a i 73 § 2 pkt 4 ustawy – Ordynacja podatkowa wynika
z rozwiązania przyjętego w projektowanym art. 103 ust. 2a – 2f ustawy
o podatku od towarów i usług (zaliczki przy rozliczeniach kwartalnych).
W związku z wprowadzeniem obowiązku zapłaty zaliczek na podatek od
towarów i usług proponuje się w art. 53a Ordynacji podatkowej obecną treść
tego artykułu przenieść do § 1 oraz dodać § 2, w którym wskazuje się, że
uregulowania w zakresie określania przez organ podatkowy wysokości odsetek
za zwłokę w przypadku określonym w § 1 mają odpowiednie zastosowanie do
zaliczek na podatek od towarów i usług.
Uchylenie § 3 w art. 81b ustawy – Ordynacja podatkowa przywróci podatnikom
możliwość korekty deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli podatkowej.
Zmiana w art. 117a wynika z konieczności wprowadzenia regulacji, która
umożliwi dochodzenie należności od gwarantów i poręczycieli, których
zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ podatkowy, w związku
z wnioskiem o „przyspieszony” zwrot podatku VAT. Zmiana ta jest wynikiem
zmian zaproponowanych do art. 87 ustawy.
Art. 4 projektu – w przepisach rozporządzenia Rady (WE) nr 274/2008 z dnia 17
marca 2008 r. zmieniającego rozporządzenie (EWG) nr 918/83 ustanawiające
wspólnotowy system zwolnień celnych zostały wykreślone przepisy art. 46 – 49
rozporządzenia nr 918/83, w których było zawarte uprawnienie dla państw
członkowskich do wprowadzenia w krajowych przepisach prawa celnego
ograniczeń ilościowych lub wartościowych na przywóz towarów w bagażu
osobistym podróżnego. Tym samym od dnia 1 grudnia 2008 r. brak będzie
podstaw prawnych do utrzymania w krajowych przepisach prawa celnego
delegacji dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia
w drodze rozporządzenia ograniczenia wartości lub ilości zwolnionych od
należności przywozowych towarów, przywożonych przez osoby, o których
mowa w art. 47 zdanie drugie i art. 49 ust.1 ww. rozporządzenia Rady (EWG) nr
918/83. Delegacja, o której mowa, została określona w art. 40 ustawy z dnia 19
marca 2004 r. – Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622, z późn. zm.).

36
W związku z powyższym oraz mając na uwadze w szczególności konieczność
jednoczesnego wejścia w życie zmienianych przepisów z zakresu zwolnień
celnych i podatkowych dla podróżnych z dniem 1 grudnia 2008 r. należy uchylić
przepis art. 40 Prawa celnego.
Zaproponowane wyżej zmiany pociągają za sobą konieczność wprowadzenia
przepisów przejściowych.
Przepisy art. 6 i 7 projektu regulują kwestie momentu powstania obowiązku
podatkowego w okresie przejściowym. Brak takich przepisów mógłby
spowodować, że w niektórych przypadkach pojawiłaby się wątpliwość, czy
obowiązek podatkowy w ogóle powstanie, gdyż zgodnie z obecnie
obowiązującymi przepisami (odpowiednio art. 14 i 19 ustawy) obowiązek taki
jeszcze nie powstanie a na gruncie znowelizowanych przepisów obowiązek taki
już nie powstanie.
Proponuje się dodanie dwóch przepisów przejściowych dotyczących
użytkowania wieczystego (art. 8 projektu).
Pierwszy z nich (projektowany art. 8 ust. 1) dotyczy sytuacji, gdy w związku
z oddaniem gruntu w użytkowanie wieczyste, podatek został rozliczony
w całości, tzn. za cały okres trwania użytkowania wieczystego. Tego typu
sytuacje mogły mieć miejsce po wydaniu uchwały NSA, z której wynikało, że
oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste jest dostawą towarów. Według ogólnej
zasady, wyrażonej w art. 19 ust. 1, obowiązek podatkowy przy dostawie
towarów powstaje z chwilą wydania towaru. Zgodnie z projektowanym
rozwiązaniem, w takiej sytuacji wnoszenie kolejnych opłat rocznych nie będzie
powodowało powstawania obowiązku podatkowego.
Natomiast zgodnie z projektowanym przejściowym przepisem art. 8 ust. 2,
w sytuacji, gdy w związku z oddaniem gruntu w użytkowanie wieczyste podatek
został rozliczony w całości, późniejsze podwyższenie podstawy opodatkowania
(związane z podwyższeniem opłaty rocznej) nie będzie skutkowało
koniecznością dokonywania korekt podatku. Jest to rozwiązanie korzystne dla
podatników.
Przepis przejściowy art. 9 projektu dotyczy kwestii postępowania w sprawie
zwrotu podatku za okresy rozliczeniowe, poprzedzające wejście w życie

37