Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw

Warszawa, 26 września 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-177(5)/08


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej






Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy



- o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych oraz
niektórych innych ustaw (druk nr 785).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Pracy i
Polityki Społecznej do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.

z up.

(-) Waldemar Pawlak
Stanowisko Rady Ministrów
wobec
poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz
niektórych innych ustaw
(druk nr 785)

Rada Ministrów wnosi o odrzucenie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o
systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk 785), z uwagi na
poniższe:

1. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz
niektórych innych ustaw przewiduje w art.1 pkt 1 i 2 zmianę zasad podlegania
ubezpieczeniu chorobowemu osób prowadzących pozarolniczą działalność
gospodarczą i osób z nimi współpracujących poprzez wprowadzenie obowiązkowego
ubezpieczenia chorobowego dla tych osób, a w art. 2 zasad wypłaty świadczeń z
ubezpieczenia chorobowego dla tych ubezpieczonych.

Rada Ministrów nie widzi przesłanek do wprowadzenia obowiązkowego ubezpieczenia
chorobowego dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą oraz osób z nimi
współpracujących. Aktualnie zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2007r. Nr 11, poz.74, z późn. zm.) osoby te
podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie na swój wniosek. Oznacza to, że każdy
prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą i osoby z nim współpracujące mają prawo
wyrazić wolę przystąpienia do ubezpieczenia chorobowego, a tym samym do podjąć decyzję
dotyczącą zwiększenia należności składkowych o składkę na ubezpieczenie chorobowe.
Na równi z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą i osobami z nimi
współpracującymi dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu podlegają:
- osoby
wykonujące pracę nakładczą,
- osoby
wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia
albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem
cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia - zleceniobiorcy, oraz
osobami z nimi współpracującymi,
- osoby
wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy,
w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego
aresztowania,

1
-
duchowni.
Złożenie wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym rodzi po stronie
osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (lub osoby z nią współpracującej)
zwiększenie obciążeń składkowych. Zatem każda z tych osób może ocenić, czy chce ponosić
dodatkowe obciążenia z tego tytułu, czy też nie. W czasie prowadzenia pozarolniczej
działalności gospodarczej (współpracy przy niej) do ubezpieczenia chorobowego można
przystąpić w dowolnym wybranym przez siebie terminie, informując o tym ZUS poprzez
złożenie druku ZUS ZUA i rozpoczęcie opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe.
Prowadzący działalność (osoba współpracująca) może również w dowolnym terminie
wystąpić z tego ubezpieczenia składając dokument ZUS ZWUA i zaniechawszy jednocześnie
opłacania składki. Warunkiem trwania w ubezpieczeniu chorobowym jest jedynie terminowe
opłacanie składek w prawidłowej wysokości. W przypadku nieopłacenia składek w terminie
lub opłacenia w zaniżonej wysokości, ubezpieczony może zwrócić się z wnioskiem do ZUS
o przywrócenie terminu na opłacenie tej składki. W przypadku wyrażenia zgody przez
Zakład, ubezpieczony nie traci prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Po
upływie blisko 10 lat od wprowadzenia przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
instytucja przywracania terminu i procedura z nią związana nie powinna budzić większych
kontrowersji, wydaje się również, że nie stanowi ona szczególnego utrudnienia dla osób
prowadzących działalność gospodarczą, zważywszy, że dotyczy ona także duchownych, oraz
grup ubezpieczonych podlegających dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym
lub kontynuujących te ubezpieczenia. Wydaje się ponadto, że wprowadzenie obowiązkowego
ubezpieczenia chorobowego dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą
oraz dla osób z nimi współpracujących, a co za tym idzie znaczne zwiększenie obciążeń
składkowych dla przedsiębiorców nie spotkałoby się z pozytywnym odzewem społecznym.
W świetle powyższego nieuzasadnione staje się również wprowadzenie zmian w ustawie
z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późn. zm.) dostosowujących
przepisy tej ustawy do proponowanej zmiany ustawy o s.u.s. wprowadzającej obligatoryjne
ubezpieczenie chorobowe dla osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi
współpracujących.

2. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz
niektórych innych ustaw przewiduje w art.1 pkt 3 zmianę okresu przedawnienia
należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby

2
trzeciej lub następcy prawnego. Zgodnie z tym projektem, przedawnienie należności
z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub
następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym wydana decyzja stała się prawomocna.

Rada Ministrów jest przeciwna wprowadzeniu proponowanej zmiany. Wydłużenie okresu
dochodzenia należności do 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło
uprawomocnienie się decyzji wydaje się zbyt daleko idące. Decyzje wydawane osobom
trzecim są konsekwencją niemożności wydania decyzji podmiotom zobowiązanym
do opłacenia należności w pierwszej kolejności. Zatem obowiązek osób trzecich jest
następczym w stosunku do pozostałych zobowiązanych i jako taki powinien być
egzekwowany w ostateczności. Ponadto dotychczasowy zapis ustawowy koresponduje
z treścią art.118 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r.
Nr 8, poz.60, z późn. zm.), zgodnie z którym przedawnienie zobowiązania wynikającego
z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej następuje po upływie 3 lat od końca
roku kalendarzowego, w którym została doręczona decyzja. Zarówno na gruncie ubezpieczeń
społecznych, jak i na gruncie prawa podatkowego fakt odwoływania się trzeciodłużnika
od decyzji nie powoduje zawieszenia biegu przedawnienia.

3. Ponadto poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych oraz niektórych innych ustaw przewiduje w art.1 pkt 5-7 uchylenie
przepisów dotyczących wymierzania przez ZUS płatnikom składek i instytucjom
obsługującym wpłaty składek opłaty dodatkowej. W opinii projektodawców
wymierzanie opłaty dodatkowej wiąże się ze zbyt wysokimi kosztami po stronie ZUS
i jest zbędnym obciążeniem dla płatników składek i instytucji obsługujących wpłaty
składek.

Rada Ministrów jest przeciwna wprowadzeniu proponowanej zmiany. Opłata dodatkowa ma
zmotywować płatników składek i instytucje obsługujące wpłaty do terminowego
przekazywania zgłoszeń do ubezpieczeń, imiennych raportów miesięcznych, deklaracji
rozliczeniowej, zgłoszenia płatnika składek, dokumentów płatniczych lub zlecenia
płatniczego, co ma znaczenie dla terminowego przekazywania przez ZUS składek do OFE.
Nieprzekazanie składek przez ZUS do OFE w terminie skutkuje obciążeniem ZUS odsetkami,
zgodnie z art. 47 ust.10a ustawy o s.u.s. Brak sankcji dla płatników składek i instytucji

3
obsługujących wpłaty mógłby spowodować koszty po stronie Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych.

Na uznanie zasługuje, zdaniem Rady Ministrów jedynie art.1 pkt 4 poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw,
który zakłada, że osoby duchowne, opłacające składki wyłącznie za siebie byłyby zwolnione
z konieczności składania deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesiąc, jeżeli w stosunku
do miesiąca poprzedzającego nie nastąpiła żadna zmiana. Proponowana regulacja
racjonalizuje sytuację wskazanych podmiotów.

Z uwagi na fakt, że większość proponowanych zapisów, zwłaszcza w zakresie obciążenia
przedsiębiorców zwiększonymi kosztami prowadzenia działalności, wydaje się mieć
negatywny wpływ na rozwój przedsiębiorczości i nie znalazłoby poparcia społecznego, Rada
Ministrów wnosi o odrzucenie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, a jednocześnie deklaruje,

że w ramach najbliższych prac nad zmianą ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
propozycja dotycząca składania deklaracji rozliczeniowych przez duchownych zostanie
uwzględniona.

4