Poselski projekt ustawy o biegłych w postępowaniu sądowym oraz w innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw

13

Roczne wydatki ogółem – nie więcej niż 2 122 748 zł.
Wpływy z tytułu opłaty za wpis na listę biegłych i wpis do wykazu instytucji
naukowych i specjalistycznych – 2 562 500 zł.
W powyższej kalkulacji przyjęto założenie, że z uwagi na 9-miesięczny okres vacatio
legis oraz stan zaawansowania prac ustawa wejdzie w życie najwcześniej w IV kwartale
2008 r. Założono także, że etaty dla komórki organizacyjnej w Ministerstwie
wykonującej zadania polegające na prowadzeniu przez Ministra Sprawiedliwości
ogólnopolskiej listy biegłych i ogólnopolskiego wykazu instytucji naukowych i
specjalistycznych zostaną wygospodarowane w ramach posiadanej liczby etatów, bez
konieczności zwiększania zatrudnienia.
Skalkulowana wyżej kwota wydatków nie została uwzględniona w limicie części 37
„Sprawiedliwość” na 2008 r. Jednakże z uwagi na priorytetowy charakter zadania,
środki na ten cel powinny zostać wygospodarowane w ramach przeniesień, przez
ograniczenie innych wydatków Ministerstwa Sprawiedliwości.
W przypadku kosztów związanych z przeprowadzaniem przez Policję wywiadów
środowiskowych w rzeczywistości będą one znacznie niższe od wskazanych wyżej z
dwóch powodów. Po pierwsze, wywiad środowiskowy będzie przeprowadzany tylko w
stosunku do tych osób ubiegających się o wpis na listę biegłych, które zostały
pozytywnie zakwalifikowane do wpisu na listę. Po drugie, osoby, które na podstawie
dotychczasowych przepisów uzyskały uprawnienia biegłych sądowych, będą mogły
nadal wykonywać czynności biegłego do czasu uzyskania wpisu na listę biegłych, jeżeli
w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy złożą wniosek o wpis. Oznacza
to, że w 2008 r. tylko stosunkowo niewielka część spośród prognozowanych 17 000
osób, które będą ubiegać się o wpis na listę biegłych, złoży wniosek o wpis (nie więcej
niż ¼ tej liczby). Dodatkowo z tej liczby istotna liczba kandydatów na biegłych nie
zostanie zakwalifikowana do wpisu na listę biegłych. Pozostałe osoby będą
sukcesywnie składać wnioski o wpis już w 2009 r.
Powyższa kwota wydatków nie została skalkulowana w budżecie Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji na 2008 r.
Przepisy ustawy są zgodne z ustawodawstwem Unii Europejskiej.
Warszawa, 21 stycznia 2008 r.


BAS – WAEM – 79/08


Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o biegłych w postępowaniu sądowym oraz w innych postępowaniach
prowadzonych na podstawie ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Marzena Wróbel)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Monitor Polski z 2002 r.,
Nr 23, poz. 398 z późn. zm.) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Proponowana ustawa określa warunki, tryb nabywania i utraty prawa do
wykonywania czynności biegłego przez osoby fizyczne, warunki, tryb
nabywania i utraty prawa do sporządzania i wydawania opinii przez instytucje
naukowe lub specjalistyczne, zasady wykonywania czynności biegłego oraz
zasady sporządzania i wydawania opinii przez instytucje naukowe lub
specjalistyczne (artykuł 1 projektu)
Projekt zakłada zmianę ustaw: z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks
postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zmianami), z dnia 26
października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 437, ze zmianami)1, z dnia 6
czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze
zmianami), z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U.
z 2007 r. Nr 65, poz. 437 ze zmianami), z dnia 27 lipca 2001 r. –Prawo o ustroju
sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zmianami) oraz z dnia 28
lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz.
1398, ze zmianami), a także utratę mocy – w zakresie uregulowanym

1 Art. 53 projektu przewiduje uchylenie art. 28 ust. 2 ustawy wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi. Artykuł ten został już uchylony ustawą z dnia 18 października 2006 r. o zmianie i uchyleniu
niektórych upoważnień do wydawania aktów wykonawczych (Dz. U. Nr 220, poz. 1600) z dniem 1 stycznia
2007 r.
proponowaną ustawą – dekretu z dnia 26 października 1950 r. o należnościach
świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr 49, poz. 445,
ze zmianami).
Projekt zawiera przepis przejściowy. Proponowana ustawa ma wejść w
życie po upływie 9 miesięcy od dnia ogłoszenia.

2.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
Regulacje zaproponowane w projekcie wymagają oceny z punktu
widzenia zgodności z prawem Unii Europejskiej w następujących aspektach: (1)
ochrona danych osobowych (2) swoboda świadczenia usług.
Ad. 1. Aktem prawnym Unii Europejskiej regulującym zasady
postępowania z danymi osobowymi jest dyrektywa 95/46/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób
fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego
przepływu tych danych (Dz. Urz. WE L 281 z 23.11.1995 r., s. 31, ze zmianami;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 15, s. 355). Zgodnie z art. 1
ust. 1 dyrektywy państwa członkowskie są zobowiązane chronić podstawowe
prawa i wolności osób fizycznych, w szczególności ich prawo do prywatności w
odniesieniu do przetwarzania danych osobowych.
Ad. 2. W zakresie swobody świadczenia usług należy wskazać art. 49 i
50 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE). Artykuł 49 TWE
zakazuje ograniczeń w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz Wspólnoty w
odniesieniu do obywateli państw członkowskich mających swe przedsiębiorstwo
w państwie Wspólnoty innym niż państwo odbiorcy świadczenia. Artykuł 50
TWE stanowi, że usługami w rozumieniu TWE są świadczenia wykonywane
zwykle za wynagrodzeniem w zakresie, w jakim nie są objęte postanowieniami
o swobodnym przepływie towarów, kapitału i osób. Przepis ten przyznaje
świadczącemu usługę prawo do wykonywania przejściowo – w celu spełnienia
świadczenia – działalność w państwie świadczenia na tych samych warunkach,
jakie państwo to nakłada na własnych obywateli.

3.
Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
wspólnotowego
1) Art. 2 dyrektywy 95/46/WE definiuje przetwarzanie danych jako
każdą operację lub zestaw operacji dokonywanych na danych osobowych, jak
np. gromadzenie, rejestracja, porządkowanie, przechowywanie,
wykorzystywanie, ujawnianie poprzez transmisję, rozpowszechnianie lub
udostępnianie w inny sposób. W rozumieniu dyrektywy „dane osobowe”
oznaczają wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do
zidentyfikowania osoby fizycznej [...]. Dyrektywa określa ogólne zasady
legalności przetwarzania danych osobowych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. c
dyrektywy państwa członkowskie zapewniają, aby dane osobowe były

2
prawidłowe, stosowne oraz nienadmierne ilościowo w stosunku do celów, dla
których zostały zgromadzone lub dalej przetworzone.
Projekt w art. 22 zakłada podanie do wiadomości publicznej listy
biegłych, która zawiera określone dane osobowe, w tym imię i nazwisko
biegłego (art. 22 ust. 4 w zw. z art. 12 ust. 2 projektu). Przepis dotyczy więc
przetwarzania danych osobowych w rozumieniu dyrektywy 95/46/WE.
Określony w art. 22 projektu obowiązek ujawnienia danych dotyczących
biegłych jest proporcjonalny do celu przetwarzania tych danych i nie narusza
przepisów dyrektywy 95/46/WE.
2) Projekt w art. 48 ust. 4 przyznaje biegłemu oraz osobie wykonującej
czynności biegłego, dokonującym czynności poza miejscem zamieszkania,
prawo do zwrotu kosztów przejazdu, noclegów i diety na zasadach określonych
w przepisach o wysokości oraz warunkach ustalania należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery
budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. Oznacza to, że biegły
oraz osoba wykonująca czynności biegłego nie będą uprawnieni do zwrotu
takich kosztów poniesionych poza terytorium Polski. Ograniczenie to będzie
dotykało przede wszystkim biegłych i osoby wykonujące czynności biegłego,
którzy nie są obywatelami polskimi, natomiast mają obywatelstwo innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa – strony umowy o
Europejskim Obszarze Gospodarczym. Osoby te z reguły będą miały miejsce
zamieszkania poza terytorium Polski. Brak możliwości otrzymania zwrotu
kosztów poniesionych poza granicami Polski, w związku z wykonywaniem
funkcji biegłego lub osoby wykonującej czynności biegłego, może zniechęcać te
osoby do wykonywania funkcji biegłego. Proponowaną regulację należy więc
uznać za niezgodną z art. 49 TWE ponieważ prowadzi do ograniczenia swobody
świadczenia usług.

4. Konkluzje
Projekt ustawy o biegłych w postępowaniu sadowym oraz w innych
postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw – w zakresie art. 48 ust. 4
projektu, dotyczącego zwrotu kosztów poniesionych przez biegłych – jest
niezgodny z art. 49 TWE. W pozostałym zakresie projekt nie jest sprzeczny z
prawem Unii Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego

Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski

Deskryptory bazy REX: Unia Europejska, wymiar sprawiedliwości, biegły sądowy

3
Warszawa, 21 stycznia 2008 r.


BAS – WAEM – 80/08


Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczpospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia czy poselski projekt ustawy o biegłych w
postępowaniu sadowym oraz w innych postępowaniach prowadzonych na
podstawie ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Marzena Wróbel)
jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Proponowana ustawa określa warunki, tryb nabywania i utraty prawa do
wykonywania czynności biegłego przez osoby fizyczne, warunki, tryb
nabywania i utraty prawa do sporządzania i wydawania opinii przez instytucje
naukowe lub specjalistyczne, zasady wykonywania czynności biegłego oraz
zasady sporządzania i wydawania opinii przez instytucje naukowe lub
specjalistyczne (artykuł 1 projektu). Projekt zakłada zmianę ustaw: z dnia 17
listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze
zmianami), z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 437, ze
zmianami), z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr
89, poz. 555, ze zmianami), z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji
rządowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437 ze zmianami), z dnia 27 lipca 2001 r.
–Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, ze zmianami)
oraz z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.
U. Nr 167, poz. 1398, ze zmianami), a także utratę mocy – w zakresie
uregulowanym proponowaną ustawą – dekretu z dnia 26 października 1950 r. o
należnościach świadków, biegłych i stron w postępowaniu sądowym (Dz. U. Nr
49, poz. 445, ze zmianami).
Projekt ustawy– w zakresie art. 48 ust. 4 projektu, dotyczącego zwrotu
kosztów poniesionych przez biegłych – jest niezgodny z art. 49 Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską. W pozostałym zakresie projekt nie jest
sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.