Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym

ustanowiony w Polsce syndyk mógł w takim przypadku wykonywać swoje
uprawnienia w odniesieniu do majątku znajdującego się poza terytorium
Polski. Jest to w pełni spójne z zasadami przyjętymi w europejskim prawie
upadłościowym. Z proponowaną regulacją wiąże się w konieczny sposób
nowe sformułowanie art. 405.
Zmiana brzmienia art. 409 i 411 jest podyktowana wyłącznie potrzebą ich
doprecyzowania. Natomiast w art. 417 ust. 2 pomyłkowo pominięto wska-
zanie właściwej części ustawy, w której jest zawarty powoływany w przepi-
sie tytuł II. Stąd też potrzeba uzupełnienia tego braku.

XV. Odrębne postępowania upadłościowe
Zmiana brzmienia art. 428 ust. 3 jest konsekwencją wejścia w życie usta-
wy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz. U.
Nr 157, poz. 1119), w myśl której Narodowy Bank Polski z dniem 31 grud-
nia 2007 r. traci uprawnienia nadzorcze w stosunku do banków.
Modyfikacja tytułu działu III tytułu II części trzeciej ustawy dostosowuje go
do treści zawartych w nim regulacji. Natomiast zmiany w treści art. 451
i 481 mają za zadanie usunięcie występujących w tych przepisach nieści-
słości i błędów. W szczególności chodzi o usunięcie wzmianki o upadłości
oddziału instytucji kredytowej, która jest w ogóle wyłączona w świetle po-
stanowień dyrektywy nr 2001/24/EC z dnia 4 kwietnia 2001 r. w sprawie
reorganizacji i likwidacji instytucji kredytowych, czy wzmianki o instytucji
kredytowej prowadzącej działalność w co najmniej jednym innym „pań-
stwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europej-
skiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA)”, co wynika już z samej
definicji instytucji kredytowej zamieszczonej w Prawie bankowym. W przy-
padku zaś banku zagranicznego, który prowadzi działalność w Rzeczypo-
spolitej Polskiej, ogłoszenie w Polsce upadłości – jak wynika z nowego
ust. 4 art. 380 oraz ze zmienionego brzmienia art. 405, a także
z uchylenia pkt 4 w art. 5 ust. 3 – ma charakter terytorialny. Nie jest więc
uzasadnione stanowisko, że ogłasza się w Polsce upadłość oddziału tego
banku. Jest zatem konieczna odpowiednia korekta brzmienia art. 451 pkt
3. Konieczność zmian w art. 481 wynika także stąd, że obecna regulacja

30
w odniesieniu do upadłości oddziału zakładu ubezpieczeń, mającego sie-
dzibę w państwie niebędącym członkiem UE lub EFTA, zawiera usterki,
w szczególności pomija wzmiankę, że chodzi o oddział takiego zakładu,
który prowadzi działalność nie tylko w Rzeczypospolitej Polskiej, ale także
w co najmniej jednym innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub
państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA). W przeciwnym razie stosowanie w tym przypadku art. 452 ust. 2,
453-466 i 4671- 470 byłoby bezprzedmiotowe.
Zmieniona treść art. 453 ma w czytelny i jednoznaczny sposób wskazy-
wać, że w stosunku do instytucji kredytowych jest wyłączona możliwość
ogłoszenia upadłości w Polsce, gdyż majątek instytucji kredytowej znajdu-
jący się w Polsce zawsze wchodzi w skład masy upadłości ogłoszonej za
granicą. Obecne brzmienie przepisu wyraża tę normę w sposób zawiły,
który może budzić wątpliwości. W związku z nowym brzmieniem przepisu,
którego treść wyłącza w odniesieniu do instytucji kredytowych regulację
art. 382, nawiązywanie do tego ostatniego przepisu stało się zbędne, na-
tomiast konieczne było wyraźne wyłączenie art. 405, który pozwala na
ogłoszenie w Polsce upadłości podmiotu, którego zagraniczne postępo-
wanie upadłościowe zostało uznane w Polsce. Taka ewentualność w sto-
sunku do instytucji kredytowej nie wchodzi bowiem w grę. Natomiast
art. 455 w nowym brzmieniu ustanawia „zwierciadlaną” regułę w odniesie-
niu do przypadku ogłoszenia w Polsce upadłości banku krajowego. Ze
względu na fakt, że konsekwencją tych zmian jest również korekta brzmie-
nia art. 456 ust. 1 i art. 458 ust. 1. Nowe brzmienie ust. 2 art. 458 jest kon-
sekwencją zmiany art. 342 ust. 1.
Zmiana art. 483 ma na celu usunięcie oczywistej pomyłki, polegającej na
użyciu wyrazu „działu” zamiast „tytułu”.

XVI. Przepisy o postępowaniu naprawczym

Zmiana art. 492 pozostaje w związku z proponowaną zmianą art. 12.
Zmiany tych przepisów mają na celu umożliwienie przedsiębiorcy prze-

31
prowadzenie postępowania naprawczego także wtedy, gdy opóźnienie
w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewy-
konanych zobowiązań nie przekracza 10% księgowej wartości majątku
dłużnika (por. uzasadnienie zmian art. 12). W takim bowiem wypadku
w razie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości sąd może zezwolić na
przeprowadzenie postępowania naprawczego. Stworzy to tak zadłużone-
mu przedsiębiorcy możliwość naprawy jego przedsiębiorstwa w drodze
postępowania naprawczego.
Obecna regulacja skutków prawnych złożenia przez przedsiębiorcę wadli-
wego oświadczenia o wszczęciu postępowania naprawczego, gdy sąd za-
kazał wszczęcia postępowania naprawczego, jest zbyt daleko idąca.
Art. 494 ust. 4 zdanie 2 faktycznie wyklucza kiedykolwiek możliwość po-
nownego złożenia takiego oświadczenia. Tym samym przedsiębiorca nie
ma szans na przeprowadzenie postępowania naprawczego w przyszłości.
Tak surowa sankcja nie jest niczym uzasadniona. Projekt proponuje więc
usunięcie takich negatywnych konsekwencji. Ponieważ zakaz wszczęcia
postępowania naprawczego sąd może wydać zasadniczo wtedy, gdy
oświadczenie o wszczęciu postępowania naprawczego nie odpowiada
wymogom formalnym, wystarczającą sankcją będzie, że oświadczenie ta-
kie nie wywoła skutków prawnych. Nie wyklucza to możliwości ponownego
złożenia oświadczenia o wszczęciu postępowania naprawczego.
Proponowana nowelizacja art. 496 ust. 2 jest związana ze zmianami
w systemie rejestracji przedsiębiorców. Obecnie nie wszyscy przedsię-
biorcy podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
Redakcja art. 497 ust. 3 w obecnym swoim brzmieniu może dawać pod-
stawę do przyjęcia, że nadzorca sądowy otrzymuje wynagrodzenie w wy-
sokości podwójnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za cały
czas sprawowania swojej funkcji. Takie stanowisko byłoby oczywiście nie-
słuszne. Nadzorca sądowy otrzymywałby bowiem wynagrodzenie nie-
współmiernie niskie do wykonanej pracy. Proponowana zmiana art. 497
ust. 3 ma usunąć te wątpliwości. Wspomniane wyżej wynagrodzenie nad-
zorcy sądowego powinno być wypłacane mu w okresach miesięcznych.
Będzie to wynagrodzenie odpowiednie do zakresu jego obowiązków.

32
Pierwotnym założeniem ustawy było, aby w postępowaniu naprawczym
były restrukturyzowane tylko zobowiązania pieniężne, i to tylko te, które
z ustawy są objęte układem w postępowaniu upadłościowym. Takie ogra-
niczenie nie jest uzasadnione ze względów celowościowych. Naprawa
przedsiębiorstwa – podmiotu prowadzącego postępowanie naprawcze –
może bowiem wymagać również restrukturyzacji jego zobowiązań niepie-
niężnych. Nie można też wykluczyć, że wierzyciele, których wierzytelności
mogą być w postępowaniu upadłościowym objęte układem za ich zgodą,
będą zainteresowani przeprowadzeniem postępowania naprawczego.
Proponowana zmiana art. 498 ma na celu objęcie układem w postępowa-
niu naprawczym wszystkich wierzytelności, które mogą być objęte ukła-
dem w postępowaniu upadłościowym.
Zmiana założenia dotyczącego wierzytelności objętych układem w postę-
powaniu naprawczym i przyjęcie, że układem tym można objąć te wszyst-
kie wierzytelności, które mogą być objęte układem w postępowaniu upa-
dłościowym, uzasadnia zmianę art. 503 ust. 2. Brak podstaw do przyjęcia,
aby sposób restrukturyzacji wierzytelności w postępowaniu naprawczym
miał być inny od sposobu restrukturyzacji wierzytelności w drodze układu
zawieranego w postępowaniu upadłościowym.
Obecne brzmienie art. 503 ust. 4 nie jest precyzyjne. Restrukturyzacja za-
trudnienia nie polega bowiem tylko na zwalnianiu pracowników, ale może
obejmować również zatrudnianie nowych. Potrzeba zatrudniania nowych
pracowników zachodzi w szczególności wtedy, gdy przedsiębiorca prowa-
dzący postępowania naprawcze zamierza podjąć nową produkcję. Propo-
nowana zmiana art. 503 ust. 4 jest dostosowana do wszelkich form re-
strukturyzacji zatrudnienia, które może przewidywać plan naprawczy.
Uchylenie art. 508 uzasadnia się tym, że zgłaszanie przez wierzycieli
zmian do propozycji układowych w ostatniej chwili, tuż przed głosowaniem
nad układem, utrudnia bądź wręcz uniemożliwia odbycie głosowania.
Art. 512 ust. 3 w swoim obecnym brzmieniu pozwala zachować moc głosu
wierzyciela, oddanego na poprzednim zgromadzeniu wierzycieli, zarówno
wtedy, gdy głosował za, jak i przeciw układowi, jeżeli nowe propozycje są
dla tego wierzyciela nie mniej korzystne od tych, nad którymi wcześniej

33
głosował. Takie rozwiązanie jest zbyt daleko idące. Względy celowościowe
nakazują przyjąć, aby moc wiążąca głosu wierzyciela oddanego na po-
przednim zgromadzeniu wierzycieli została ograniczona tylko do tych
przypadków, gdy głosował za układem. Uzasadnia to proponowaną zmia-
nę art. 512 ust. 3.
Propozycje zmiany art. 515 mają na celu złagodzenie zbyt rygorystycznych
wymogów zatwierdzenia układu zawartego w postępowaniu naprawczym.
Złagodzenie to nie będzie naruszało praw wierzycieli, dotyczy bowiem tyl-
ko takich uchybień w dokumentach przedsiębiorcy, które powstały bez je-
go winy i które nie mają wpływu na uprawnienia wierzycieli.

XVII. W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, które mogą powstać przy
stosowaniu zmienianego przepisu art. 428 ust. 3, który nakłada na Ban-
kowy Fundusz Gwarancyjny obowiązek ponoszenia kosztów postępowa-
nia w przypadku braku majątku upadłego banku na pokrycie kosztów po-
stępowania, proponuje się w art. 2 zmianę art. 16 ust. 1 ustawy z dnia
14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.

XVIII. Zmiany proponowane w ustawie z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym
Rejestrze Sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209, ze zm.) są konse-
kwencją nowelizacji Prawa upadłościowego i naprawczego.
W proponowanym brzmieniu art. 41 pkt 4 tej ustawy precyzuje się informa-
cje, które powinny być wpisywane do rejestru w związku z postępowaniem
zabezpieczającym przed ogłoszeniem upadłości.
Zmiana art. 45 polega na wprowadzeniu obowiązku wpisywania z urzędu
w dziale 1 rejestru przedsiębiorców oznaczenia „w upadłości układowej”
albo „w upadłości likwidacyjnej” oraz wykreślania z urzędu wpisów doty-
czących prokurentów i zakresu prokury w przypadku ogłoszenia upadłości.
Przepis dostosowujący art. 4 projektu ma na celu – ze względu na zasadę
zupełności i aktualności wpisów w rejestrze – uzupełnienie wpisów w reje-
strze przedsiębiorców w zakresie dodania oznaczenia „w upadłości ukła-
dowej” albo „w upadłości likwidacyjnej”.

34