Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z § 102. W przypadku ekspozycji,
dla których wystąpiło niewykonanie zobowiązania, a dom maklerski stosuje własne
oszacowania strat z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD), oczekiwana strata (EL)
odpowiada najdokładniejszemu oszacowaniu przez dom maklerski oczekiwanych strat
związanych z ekspozycjami, dla których wystąpiło niewykonanie zobowiązania (ELBE),
zgodnie z § 289.
3. Kwoty oczekiwanych strat w przypadku ekspozycji sekurytyzowanych obliczane są
zgodnie z załącznikiem nr 8 do rozporządzenia.
4. Kwoty oczekiwanych strat w przypadku ekspozycji należących do klasy wymienionej w §
94 ust. 1, pkt 7 wynoszą 0.
5. Kwoty oczekiwanych strat w odniesieniu do ryzyka rozmycia nabytych wierzytelności
obliczane są zgodnie z metodami określonymi w § 140 - 142.
6. Kwoty oczekiwanych strat w przypadku ekspozycji wymienionych w § 102 ust. 13 i 14
obliczane są zgodnie z metodami określonymi w § 148 - 156.
§ 104.1. W § 105 - 160 zostały określone szczegółowe zasady obliczania kwot ekspozycji
ważonych ryzykiem oraz kwot oczekiwanych strat.
2. W § 161 - 189 zostały określone zasady wyznaczania parametrów prawdopodobieństwa
niewykonania zobowiązania (PD), straty z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) oraz
terminu zapadalności (M).
3. W § 190 - 204 zostały określone zasady wyznaczania wartości ekspozycji.
4. W § 205 - 337 zostały określone minimalne wymagania dla stosowania metody
wewnętrznych ratingów.

II. Kwoty ekspozycji ważone ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat
Część 1. Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem dla ryzyka kredytowego
Tytuł 1. Ekspozycje ważone ryzykiem wobec przedsiębiorstw, banków, rz dów i
banków centralnych
Dział 1. Zasady ogólne
§ 105. Z zastrzeżeniem przepisów § 111 - 116, kwoty ekspozycji ważone ryzykiem dla
ekspozycji wobec przedsiębiorstw, banków, rządów i banków centralnych oblicza się według
wzorów:

1 − exp( 50
− * PD)
⎡ 1− exp(−50* PD)⎤
Korelacja (R) = 0,12 *
+ 0,24 * ⎢1−
⎥
1 − exp( 50
− )
⎣
1 − exp(− )
50
⎦
Współczynnik terminu zapadalności (b) = (0,11852 – 0,05478 * ln (PD))2


74
Waga ryzyka (RW) =
⎡
⎛
1
R
−
−
⎞
⎤ + M −
b
1
1
1 (
)
5
,
2
*
LGD * N
* N (PD) +
* N (
)
999
,
0
− PD * LGD *
*
5
,
12 * 06
,
1
⎢
⎥
⎜
⎜ 1−R
1 − R
⎟
⎟
1
⎢
⎣
⎝
⎠
⎥
− 5
,
1 * b
⎦

gdzie N(x) oznacza dystrybuantę standaryzowanej zmiennej losowej o rozkładzie normalnym
(tj. prawdopodobieństwo, że zmienna losowa o rozkładzie normalnym ze średnią 0 i wariancją
1 jest mniejsza lub równa x). N-1(z) oznacza odwrotność dystrybuanty standaryzowanej
zmiennej losowej o rozkładzie normalnym.
§ 106. Kwota ekspozycji ważona ryzykiem jest równa iloczynowi wagi ryzyka, obliczonej
zgodnie z § 105 oraz wartości ekspozycji.
§ 107. Jeżeli PD równa się 0, to RW wynosi 0
§ 108. Jeżeli PD równa się 1, to:
1) w odniesieniu do ekspozycji dla których nastąpiło niewykonanie zobowiązania i
względem których dom maklerski stosuje wartości LGD zgodnie z § 169 i 170, RW
wynosi 0,
2) w odniesieniu do ekspozycji dla których nastąpiło niewykonanie zobowiązania i
względem których dom stosuje własne oszacowania strat z tytułu niewykonania
zobowiązań (LGD), RW wynosi max {0; 12,5*(LGD-ELBE )}, przy czym parametr ELBE,
szacowany przez dom maklerski, stanowi możliwie jak najdokładniejsze oszacowanie
wysokości strat na ekspozycjach, dla których nastąpiło niewykonanie zobowiązania,
zgodnie z § 289.
§ 109. Kwotę ważoną ryzykiem dla każdej ekspozycji, która spełnia wymagania określone w §
27 załącznika nr 7 do rozporządzenia i § 43 załącznika nr 7 do rozporządzenia, można
skorygować według następującego wzoru:
kwota ekspozycji ważona ryzykiem = RW x wartość ekspozycji x (0,15 + 160xPDpp)],
przy czym PDpp oznacza PD dostawcy ochrony.
§ 110. Parametr RW, o którym mowa w § 109, oblicza się przy użyciu odpowiedniego
wzoru na wagę ryzyka określonego w § 105 - 108 dla ekspozycji, PD dłużnika i LGD
porównywalnej ekspozycji bezpośredniej wobec dostawcy ochrony. Czynnik terminu
zapadalności (b) oblicza się przy użycia niższej spośród dwóch wartości: PD dostawcy
ochrony i PD dłużnika.
§ 111.1. W celu obliczenia wag ryzyka dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw, których
całkowita roczna wartość sprzedaży w ujęciu skonsolidowanym dla grupy kapitałowej,
której częścią jest to przedsiębiorstwo nie przekracza równowartości w złotych kwoty 50
000 000 euro, dom maklerski może skorzystać z poniższego wzoru korelacji. W przypadku
nabytych wierzytelności całkowita sprzedaż roczna jest równa średniej ważonej według
indywidualnych ekspozycji z puli.

75
1 − exp( 50
− * PD)
⎡ 1− exp(−50* PD)⎤
Korelacja (R) = 0,12 *
+ 0,24 * ⎢1−
⎥ - 0,04 *
1 − exp( 50
− )
⎣
1 − exp(− )
50
⎦
⎛ S −
−
5
1
⎟
⎞
⎜

⎝
45 ⎠
gdzie S oznacza wyrażoną w milionach euro (w celu podstawienia do wzoru) równowartość
kwoty całkowitej sprzedaży rocznej i zawiera się w przedziale pomiędzy kwotami 5 000 000
euro i 50 000 000 euro. Wartość sprzedaży niższa niż kwota równowartości w złotych 5 000
000 euro jest traktowana jako kwota równowartości 5 000 000 euro.
2. Równowartości kwoty całkowitej sprzedaży, o których mowa ust. 1 oblicza się według
średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu
sporządzenia sprawozdania grupy kapitałowej.
§ 112. Dom maklerski zastępuje całkowitą roczną wartość sprzedaży grupy skonsolidowanej
całkowitą sumą bilansową, jeżeli suma bilansowa jest bardziej miarodajnym wskaźnikiem
wielkości firmy niż całkowita roczna wartość sprzedaży.

Dział 2. Ekspozycje z tytułu nabytych wierzytelności wobec przedsiębiorstw
§ 113. W odniesieniu do nabytych wierzytelności wobec przedsiębiorstw dom maklerski musi
spełniać wymagania minimalne, określone w § 314 - 318. W odniesieniu do nabytych
wierzytelności wobec przedsiębiorstw dom maklerski może korzystać ze standardów
kwantyfikacji ryzyka dla ekspozycji detalicznych, określonych w § 205 - 337, o ile spełnione
są łącznie następujące warunki:
1) nabyte wierzytelności wobec przedsiębiorstw, poza wymaganiami określonymi w § 314
- 318, spełniają dodatkowo warunki określone w § 125.
2) korzystanie ze standardów kwantyfikacji ryzyka dla ekspozycji wobec przedsiębiorstw
zgodnie z przepisami § 205 - 337 byłoby nadmiernie uciążliwe dla domu maklerskiego.
§ 114. W przypadku nabytych wierzytelności wobec przedsiębiorstw zwrotne rabaty przy
zakupie, zabezpieczenie lub gwarancje częściowe stanowiące ochronę pierwszej straty z
tytułu niewykonania zobowiązania, strat spowodowanych ryzykiem rozmycia lub z tytułu obu
rodzajów strat, dom maklerski może traktować jak pozycje pierwszej straty w odniesieniu do
pozycji sekurytyzacyjnych, dla których wagi ryzyka dom maklerski wyznacza w oparciu o
przepisy załącznika nr 8 do rozporządzenia.
§ 115. W przypadku, gdy dom maklerski dostarcza ochronę kredytową dla wielu ekspozycji i
gdy według warunków tej ochrony n-te niewykonanie zobowiązania dotyczącego ekspozycji
uruchamia płatność, a takie zdarzenie kredytowe oznacza rozwiązanie umowy stanowiącej
podstawę ekspozycji - wówczas produktowi takiemu przypisuje się wagi ryzyka określone w
załączniku nr 8 § 19 - 31 do rozporządzenia, o ile posiada on zewnętrzną ocenę jakości
kredytowej uznanej zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej.
§ 116. Jeżeli produkt, o którym mowa w § 115 nie posiada ocenę jakości kredytowej nadanej
przez uznaną zewnętrzną instytucję oceny wiarygodności kredytowej, wówczas wagi ryzyka
ekspozycji z koszyka ekspozycji są sumowane, z wyłączeniem n-1 ekspozycji, dopóki suma
kwot oczekiwanych strat pomnożona przez 12,5 oraz kwot ekspozycji ważonych ryzykiem
nie osiągnie wartości nominalnej ochrony z tytułu kredytowego instrumentu pochodnego,
pomnożonej przez 12,5. Nieujęte w kumulacji n-1 ekspozycji określa się przyjmując, że są to

76
takie ekspozycje, które cechuje niższa kwota ważona ryzykiem niż kwota ważona ryzykiem
dowolnej ekspozycji ujętej w kumulacji.

Tytuł 2. Ekspozycje detaliczne
§ 117. Z zastrzeżeniem przepisów § 110 - 124, ważone ryzykiem kwoty ekspozycji
detalicznych oblicza się według wzorów:
1 − exp(−35* PD)
⎡ 1− exp(−35* PD)⎤
Korelacja (R) = 0,03 *
+ 0,16 * ⎢1−
⎥ ,
1 − exp(− )
35
⎣
1 − exp(− )
35
⎦

Waga ryzyka (RW) =
⎡
⎛
1
−
R
−
⎞
⎤
LGD * N
*
1
N (PD) +
*
1
N (
)
999
,
0
− PD * LGD * 5
,
12 * 06
,
1
⎢
⎥
⎜
⎜

1 − R
1
⎢
⎣
R
⎟
⎟
⎝
−
⎠
⎥
⎦
gdzie N(x) oznacza dystrybuantę standaryzowanej losowej o rozkładzie normalnym (tj.
prawdopodobieństwo, że zmienna losowa o rozkładzie normalnym ze średnią zero i wariancją
1 jest mniejsze lub równe x). N-1(z) oznacza odwrotność dystrybuanty standaryzowanej
losowej o rozkładzie normalnym (tj. wartość x taką, że N(x)= z).
§ 118. Kwota ekspozycji ważona ryzykiem jest równa iloczynowi wagi ryzyka, obliczonej
zgodnie z § 117 oraz wartości ekspozycji.
§ 119. Dla parametru PD równego 1 (ekspozycja, dla której zaszło niewykonanie
zobowiązania), parametr RW wynosi: max {0; 12,5 x (LGD-ELBE)}, przy czym parametr
ELBE, szacowany przez dom maklerski, stanowi możliwie jak najdokładniejsze oszacowanie
wysokości oczekiwanych strat na ekspozycji, dla której zaszło niewykonanie zobowiązania,
zgodnie z § 289.
§ 120. Kwotę ważoną ryzykiem dla ekspozycji wobec małych i średnich przedsiębiorstw,
która to ekspozycja spełnia wymagania określone w w § 27 załącznika nr 7 do
rozporządzenia i § 43 załącznika nr 7 do rozporządzenia, można obliczać zgodnie z § 109.
§ 121. W przypadku ekspozycji detalicznych zabezpieczonych na nieruchomościach korelacja
(R) równa 0,15 zastępuje wartość wynikającą ze wzoru na korelację w § 117.
§ 122. W przypadku odnawialnych ekspozycji detalicznych określonych w § 123 pkt. 1 - 5
wartość korelacji (R) równa 0,04 zastępuje wartość wynikającą ze wzoru na korelację w § 117.
§ 123. Ekspozycje, z zastrzeżeniem § 124, uznaje się za odnawialne ekspozycje detaliczne,
jeżeli spełnione są następujące warunki:
1) są to ekspozycje wobec osób fizycznych,
2) ekspozycje są odnawialne, niezabezpieczone oraz w zakresie, w jakim są
niewykorzystane, są natychmiastowo i bezwarunkowo odwoływalne przez dom maklerski,
przy czym:


77
a) ekspozycje odnawialne oznaczają ekspozycje, w przypadku których wartości
ekspozycji wobec klientów mogą ulegać wahaniom w zależności od ich decyzji, co do
zaciągania i spłacania kredytu do wysokości limitu określonego przez dom maklerski,
b) niewykorzystane linie kredytowe można uznać za bezwarunkowo odwoływalne,
jeżeli warunki umowy pozwalają domowi maklerskiemu odwołać je w pełnym zakresie
dopuszczalnym w ramach ustawodawstwa w zakresie ochrony praw konsumenta i
kwestii z tym związanych,

3) maksymalna wysokość ekspozycji wobec jednej osoby fizycznej w subportfelu wynosi
równowartość w złotych kwoty 50 000 000 euro, obliczonej według średniego kursu
ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu sporządzenia
sprawozdania,
4) dom maklerski potrafi wykazać, że wykorzystanie wartości korelacji zawartej w § 122
ogranicza się do portfeli, które wykazują niską zmienność stóp straty w porównaniu ze
średnim poziomem stóp strat, w szczególności w przedziale niskich wartości PD,
5) przypisanie danej podklasy ekspozycji do odnawialnych ekspozycji detalicznych jest
zgodne z charakterystyką ryzyka danej podklasy.
§ 124. Dom maklerski może do kategorii odnawialnych ekspozycji detalicznych zaliczyć
zabezpieczone linie kredytowe, przy czym w takim przypadku dom maklerskie nie może
uwzględniać w oszacowaniach strat z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) kwot,
przewidywanych do odzyskania z zabezpieczenia.
§ 125. Nabyte wierzytelności mogą być traktowane, jak ekspozycje detaliczne, jeżeli spełniają
wymogi minimalne określone w § 314 - 318 oraz następujące warunki:
1) dom maklerski nabył wierzytelności od niepowiązanej kapitałowo lub organizacyjnej
strony trzeciej, a jego ekspozycja wobec dłużnika wierzytelności z tytułu nabytej
wierzytelności nie obejmuje żadnych ekspozycji inicjowanych bezpośrednio lub pośrednio
przez ten dom maklerski,
2) nabycie wierzytelności odbywa się na warunkach komercyjnych obowiązujących
sprzedającego i dłużnika, w konsekwencji nabycie ekspozycji wewnątrzgrupowych oraz
ekspozycji rozliczanych za pomocą kont przeciwstawnych firm, które pozostają ze sobą w
stosunkach handlowych, nie spełnia tego wymogu,

3) dom maklerski, który nabywa wierzytelności, ma prawo do wszelkich wpływów z tytułu
nabytych wierzytelności lub do określonej proporcji wpływów,
4) portfel nabytych wierzytelności jest należycie zdywersyfikowany.
§ 126. W przypadku nabytych wierzytelności, traktowanych, jak ekspozycje detaliczne,
rabaty zwrotne przy zakupie, zabezpieczenie lub gwarancje częściowe stanowiące ochronę
pierwszej straty z tytułu niewykonania zobowiązań czy rozmycia, lub z tytułu obu tych
rodzajów strat, dom maklerski może traktować jak pozycje pierwszej straty w odniesieniu do
pozycji sekurytyzacyjnych, w oparciu o przepisy załącznika nr 8 do rozporządzenia.
§ 127. W przypadku mieszanej puli nabytych wierzytelności detalicznych, gdzie dom
maklerski nabywający nie jest w stanie oddzielić ekspozycji zabezpieczonych na
nieruchomościach i odnawialnych ekspozycji detalicznych od innych ekspozycji detalicznych,
stosuje się funkcję wagi ryzyka dla ekspozycji detalicznych skutkującą najwyższymi
wymogami kapitałowymi.

Tytuł 3. Ekspozycje w papierach wartościowych
Dział 1. Zasady ogólne

78