Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

2. Dom maklerski może nie wyznaczać pozycji pierwotnych w towarach, będących
wynikiem zawarcia transakcji terminowej prostej lub transakcji terminowej opcyjnej, pod
warunkiem, że transakcje te zawarte zostały na rynku regulowanym w jednym z państw
członkowskich lub na jednej z uznanych giełd papierów wartościowych.

§ 13. 1. Przy obliczaniu łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów
pomija się równe co do wartości bezwzględnej przeciwstawne pozycje pierwotne w danym
towarze jednolitym, których terminy zapadalności przypadają:
1) w tym samym dniu albo
2) w odstępie co najwyżej 10 dni, jeśli wynikają one z transakcji dokonywanych na giełdzie
towarowej lub podobnych zorganizowanych rynkach z codziennymi datami dostaw.
2. W przypadku występowania różnych cen towarów uznanych za towar jednolity, cenę
towaru jednolitego wyznacza się jako średnią ważoną tych cen.
3. Dla celów obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów można
pominąć pozycje pierwotne w towarach wynikające z operacji finansowania zapasów
towarów.

§ 14. Przy obliczaniu łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów
należy uwzglednić towary lub gwarantowane prawa własności towarów przekazane w ramach
umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu oraz towary przekazane w ramach udzielenia
pożyczki towarów.

§ 15. Jeśli pozycja krótka staje się wymagalna przed pozycją długa, dom maklerski
zobowiązany jest zabezpieczyć się przed ryzykiem braku płynności, które może wystąpić w
związku z odmiennymi terminami zapadalności tych pozycji.
II. Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów
§ 14. 1. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów, z zastrzeżeniem ust. 2,
oblicza się dla pozycji pierwotnych wynikających z operacji zaliczonych do portfela
handlowego i niehandlowego łącznie, jako sumę wymogów kapitałowych obliczonych
zgodnie z ust. 2 oraz metodą uproszczoną, metodą terminów zapadalności lub metodą
wartości zagrożonej.
2. W przypadku określonym w sekcji A § 12 ust. 2, dom maklerski oblicza wymóg
kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów w zakresie tych pozycji, jako sumę wartości
depozytów zabezpieczających wymaganych z tytułu rozliczania tych transakcji przez
rozliczające te transakcje izby rozliczeniowe.
§ 16. 1. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen danego towaru jednolitego może być
obliczony metodą uproszczoną jako suma 15 % globalnej pozycji netto w danym towarze
jednolitym i 3 % globalnej pozycji brutto w danym towarze jednolitym.
2. Wysokość łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów oblicza się
jako sumę wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka cen poszczególnych towarów jednolitych,
obliczonych zgodnie z ust. 1.

§ 15. 1. Przy obliczaniu wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów metodą
terminów zapadalności klasyfikuje się każdą pozycję pierwotną w danym towarze jednolitym,
wyznaczoną zgodnie z przepisami części I, do jednego z przedziałów rezydualnych terminów
zapadalności określonych w drugiej kolumnie tabeli:


29
Numer przedziału
Przedziały rezydualnych
Stopa narzutu (w %)

terminów zapadalności


kolumna 1
kolumna 2
kolumna 3



1
0-1 miesiąc
1,50



2
> 1-3 miesiące
1,50



3
> 3-6 miesięcy
1,50



4
> 6-12 miesięcy
1,50



5
> 1-2 lata
1,50



6
> 2-3 lata
1,50



7
> 3 lata
1,50
2. Pozycje pierwotne odpowiadające fizycznym zapasom danego towaru jednolitego
należy zaklasyfikować do pierwszego przedziału rezydualnych terminów zapadalności.
3.
Na podstawie klasyfikacji dokonanej zgodnie z ust. 1 w każdym przedziale
rezydualnych terminów zapadalności oblicza się sumę pozycji pierwotnych długich i pozycji
pierwotnych krótkich.
4. Mniejsza z bezwzględnych wartości:
1) sumy pierwotnych pozycji długich w danym przedziale rezydualnych terminów
zapadalności powiększonej o niedopasowaną pozycję długą z poprzedniego przedziału
rezydualnych terminów zapadalności lub
2) sumy pierwotnych pozycji krótkich w tym samym przedziale rezydualnych terminów
zapadalności powiększonej o niedopasowaną pozycję krótką z poprzedniego przedziału
rezydualnych terminów zapadalności
- stanowi dopasowaną pozycję w danym przedziale rezydualnych terminów zapadalności,
różnica zaś między tymi wartościami bezwzględnymi stanowi niedopasowaną pozycję w tym
przedziale. W pierwszym przedziale rezydualnych terminów zapadalności nie dokonuje się
powiększenia sumy pozycji pierwotnych.
5. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ceny danego towaru jednolitego oblicza się jako
sumę:

1) dopasowanych pozycji w poszczególnych przedziałach rezydualnych terminów
zapadalności, pomnożonych przez odpowiadające tym przedziałom stopy narzutu podane
w trzeciej kolumnie tabeli zawartej w ust. 1;
2) niedopasowanych pozycji w poszczególnych przedziałach rezydualnych terminów
zapadalności, z wyłączeniem ostatniego, pomnożonych przez 0,6 %;
3) niedopasowanej pozycji w ostatnim przedziale rezydualnych terminów zapadalności,
pomnożonej przez 15 %.
6. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów oblicza się jako sumę
wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka cen poszczególnych towarów jednolitych,
obliczonych zgodnie z ust. 5.


30
§ 16. 1. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen danego towaru jednolitego może być
obliczony metodą uproszczoną jako sumę 15% globalnej pozycji netto w danym towarze
jednolitym i 3% globalnej pozycji brutto w danym towarze jednolitym.
2. Wysokość łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka cen towarów oblicza się
jako sumę wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka cen poszczególnych towarów jednolitych,
obliczonych zgodnie z ust. 1.
§ 17. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka cen towarów można obliczyć metodą
wartości zagrożonej zgodnie z przepisami załącznika nr 13 do rozporządzenia, przy czym
jako parametry cenowe należy rozumieć ceny towarów jednolitych.
C. Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego instrumentów
dłużnych
I. Szczególne zasady wyznaczania pozycji w instrumentach dłużnych
§ 18. Przez instrumenty dłużne rozumie się:
1) dłużne papiery wartościowe, w tym między innymi: bony skarbowe, obligacje, listy
zastawne, certyfikaty depozytowe, czeki bankierskie, z wyłączeniem własnych dłużnych
papierów wartościowych;
2) hipotetyczne depozyty i lokaty wynikające z dekompozycji transakcji terminowych na
stopę procentową;
3) inne instrumenty dłużne będące przedmiotem obrotu handlowego.
§ 19. Pozycje pierwotne w instrumentach dłużnych wyznacza się zgodnie z przepisami
załącznika nr 2 do rozporządzenia, w podziale na waluty denominacji tych instrumentów,
przy czym:
1) przez instrument bazowy należy rozumieć instrument dłużny;
2) przez parametr cenowy należy rozumieć rentowność do wykupu lub cenę instrumentu
dłużnego.
§ 20. W rachunku łącznego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego
instrumentów dłużnych uwzględnia się tę spośród pozycji pierwotnych wynikających z
dekompozycji transakcji terminowej, której odpowiada dłuższy termin zapadalności, pomija
się pozycje pierwotne odpowiadające terminowi zapadalności transakcji.


§
21. Przez pozycję o niskim ryzyku szczególnym rozumie się pozycje pierwotne w
instrumentach bazowych emitowanych lub gwarantowanych przez rządy centralne państw
cżłonkowskich oraz emitowane przez banki centralne państw członkowskich, organizacje
międzynarodowe lub wielostronne banki rozwoju, którym został przypisany 1 stopień jakości
kredytowej, lub którym została przypisana waga ryzyka 0% w metodzie standardowej
obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego.
§ 22. Przez pozycje o obniżonym ryzyku szczególnym rozumie się pozycje pierwotne w
instrumentach bazowych:
1) emitowanych lub gwarantowanych przez rządy centralne oraz emitowanych przez banki
centralne, organizacje międzynarodowe, wielostronne banki rozwoju, samorządy
terytorialne lub inne władze lokalne państw członkowskich, którym został przypisany 2
lub 3 stopień jakości kredytowej w metodzie standardowej obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,

31
2) emitowanych lub gwarantowanych przez instytucje, którym został przypisany 1 lub 2
stopień jakości kredytowej w metodzie standardowej obliczania wymogu kapitałowego z
tytułu ryzyka kredytowego,
3) emitowanych lub gwarantowanych przez przedsiębiorstwa, którym został przypisany 1
lub 2 stopień jakości kredytowej w metodzie standardowej obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,
4) pozycje pierwotne w instrumentach bazowych innych niż wymienione w pkt 1-3:
a) pozycje długie i krótkie w instrumentach kwalifikujących się do stopnia jakości
kredytowej odpowiadającego co najmniej klasie inwestycyjnej, w rozumieniu
przepisów wydanych na podstawie art. 105b ust. 12 ustawy,
b) pozycje długie i krótkie w instrumentach, dla których w metodzie wewnętrznych
ratingów wartość PD ze względu na wypłacalność emitenta, nie jest wyższa niż w
przypadku instrumentów, o których mowa w lit a),
c) pozycje długie i krótkie w instrumentach nieposiadających oceny kredytowej
opracowanej przez zewnętrzną instytucję kontroli jakości kredytowej, pod
warunkiem że instrumenty te spełnianiają następujące kryteria:
- są uznane przez dom maklerski za wystarczająco płynne, przy czym dom maklerski
określa kryteria kwalifikacji instrumentu do danej grupy płynności,
- ich jakość kredytowa jest zdaniem domu maklerskiego co najmniej równoważna jakości
kredytowej instrumentów, o których mowa w lit a),
- są dopuszczone do obrotu na przynajmniej jednym rynku regulowanym w państwie
członkowskim lub na jednej z uznanych giełd papierów wartościowych,
d) pozycje długie i krótkie w instrumentach emitowanych przez instytucje
nadzorowane przez właściwy organ kraju trzeciego, którego przepisy w zakresie
adekwatności kapitałowej są co najmniej równoważne wymogom określonym w
ustawie i w aktach do niej wykonawczych, pod warunkiem że instrumenty te
spełniają następujące kryteria:
- są uznane przez dom maklerski za wystarczająco płynne, przy czym dom maklerski
określa kryteria kwalifikacji instrumentu do danej grupy płynności,
- ich jakość kredytowa jest zdaniem domu maklerskiego co najmniej równoważna jakości
kredytowej instrumentów, o których mowa w lit a),
e) pozycje w instrumentach emitowanych przez instytucje, pod warunkiem że
instytucje te spełniają następujące kryteria:
- są uznane za posiadające jakość kredytową porównywalną lub wyższą niż 2 stopień
jakości kredytowej nadawany instytucjom w metodzie standardowej obliczania
wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,
- są nadzorowane przez właściwy organ kraju trzeciego, którego przepisy w zakresie
adekwatności kapitałowej są co najmniej równoważne wymogom określonym w
ustawie i w aktach do niej wykonawczych.
5) Komisja może dokonać zmiany zakwalifikowania dokonanego na potrzeby pkt 4 lit.c tiret
pierwsze, jeśli uzna, że przyjęte przez dom maklerski zakwalifikowanie do poszczególnych
grup płynności były nieodpowiednie.

§
23. Przez pozycje o wysokim ryzyku szczególnym rozumie się pozycje pierwotne w
instrumentach bazowych:
1) emitowanych lub gwarantowanych przez rządy centralne oraz emitowanych przez banki
centralne, organizacje międzynarodowe, wielostronne banki rozwoju, samorządy
terytorialne lub inne władze lokalne państw członkowskich lub instytucje, którym został
przypisany 4 lub 5 stopień jakości kredytowej w metodzie standardowej obliczania
wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,

32
2) emitowanych lub gwarantowanych przez przedsiębiorstwa, którym został przypisany 3
lub 4 stopień jakości kredytowej w metodzie standardowej obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,
3) nieposiadających oceny kredytowej opracowanej przez zewnętrzną instytucję kontroli
jakości kredytowej.

§ 24. Przez pozostałe pozycje rozumie się pozycje pierwotne w instrumentach
bazowych:
1) emitowanych lub gwarantowanych przez rządy centralne oraz emitowanych przez
banki centralne, organizacje międzynarodowe, wielostronne banki rozwoju, samorządy
terytorialne lub inne władze lokalne państw członkowskich lub instytucje, którym
został przypisany 6 stopień jakości kredytowej w metodzie standardowej obliczania
wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,
2) emitowanych lub gwarantowanych przez przedsiębiorstwa, którym został przypisany 5
lub 6 stopień jakości kredytowej w metodzie standardowej obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego.

§
25.
Decyzję w kwestii oceny ryzyka pozycji i zaliczenia pozycji do grup pozycji o
obniżonym ryzyku podejmuje dom maklerski, przy czym ocena ta poddana zostaje
weryfikacji w toku czynności kontrolnych przeprowadzanych przez Komisję.

§
26. W przypadku domów maklerskich stosujących metodę wewnętrznych ratingów,
na potrzeby dokonania kwalifikwacji do określonego stopnia jakości kredytowej zgodnie z
tabelą, o której mowa w § 24, przypisany przez dom maklerski danemu dłuznikowi,
zgodnie ze wskazaną tabelą, współczynnik procentowy nie może być niższy niż
współczynnik przypisany zgodnie z przepisami metody standardowej.

§
27. Pozycjom w instrumentach bazowych niezaliczonych do grup o niskim lub
obniżonym ryzyku szczególnym, dom maklerski przypisuje, z zastrzeżeniem art. 28, stopę
narzutu w wysokości 8 lub 12% z tytułu tego ryzyka, zgodnie z tabelą umieszczoną w
części II.

§
28. W odniesieniu do pozycji w instrumentach bazowych, w przypadku których
wystpuje ryzyko niewypłacalnośći ich emitenta dom maklerski stosuje maksymalną stopę
narzutu wskazaną w tabeli w § 31.

II.
Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego instrumentów
dłużnych
§ 29. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka szczególnego instrumentów dłużnych oblicza
się dla pozycji pierwotnych wynikających z operacji zaliczonych do portfela handlowego.
§ 30. Pozycje netto w poszczególnych instrumentach dłużnych wyrażonych w danej
walucie zalicza się do jednej z grup wymienionych w kolumnie pierwszej tabeli:

Grupy pozycji
Rezydualny termin
Stopa narzutu (w %)

zapadalności


kolumna 1
kolumna 2
kolumna 3

33