Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

215

11)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 60,
poz. 700 i 703, Nr 86, poz. 958, Nr 103, poz. 1100, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1315
i 1324, z 2001 r. Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190 i Nr 125, poz. 1363, z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 93, poz. 820, Nr 141, poz. 1179, Nr 169, poz. 1384, Nr 199,
poz. 1672, Nr 200, poz. 1684 i Nr 230, poz. 1922, z 2003 r. Nr 45, poz. 391, Nr 96,
poz. 874, Nr 137, poz. 1302, Nr 180, poz. 1759, Nr 202, poz. 1957, Nr 217, poz. 2124
i Nr 223, poz. 2218, z 2004 r. Nr 6, poz. 39, Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93,
poz. 894, Nr 121, poz. 1262, Nr 123, poz. 1291, Nr 146, poz. 1546, Nr 171, poz. 1800,
Nr 210, poz. 2135 i Nr 254, poz. 2533, z 2005 r. Nr 25, poz. 202, Nr 57, poz. 491, Nr 78,
poz. 684, Nr 143, poz. 1199, Nr 155, poz. 1298, Nr 169, poz. 1419 i 1420, Nr 179,
poz. 1484, Nr 180, poz. 1495 i Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 94, poz. 651, Nr 107,
poz. 723, Nr 136, poz. 970, Nr 157, poz. 1119, Nr 183, poz. 1353, Nr 217, poz. 1589
i Nr 251, poz. 1847.
12) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r.
Nr 216, poz. 1824, z 2003 r. Nr 217, poz. 2124 oraz z 2005 r. Nr 157, poz. 1316, Nr 183,
poz. 1538, Nr 184, poz. 1539 i Nr 249, poz. 2104.
13)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r.
Nr 104, poz. 708, Nr 158, poz. 1123 i Nr 170, poz. 1217 oraz z 2007 r. Nr 21, poz. 124
i Nr 52, poz. 343.
14)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 62,
poz. 577, Nr 96, poz. 959 i Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r.
Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 157, poz. 1119.
15)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 217, poz. 2125,
z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i 871, Nr 96, poz. 959, Nr 121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546,
Nr 173, poz. 1808 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r. Nr 94, poz. 785, Nr 183, poz. 1538
i Nr 184, poz. 1539 oraz z 2006 r. Nr 47, poz. 347, Nr 133, poz. 935 i Nr 157 poz. 1119.
16)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 91, poz. 870 i Nr 96,
poz. 959, z 2005 r. Nr 83, poz. 719, Nr 143, poz. 1204, Nr 167, poz. 1396, Nr 183,
poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539 oraz 2006 r. Nr 157, poz. 1119.
17) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
i Nr 170, poz. 1217 oraz z 2007 r. Nr 50, poz. 331.
5-15-iw


U Z A S A D N I E N I E

Zmiany wprowadzane do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instru-
mentami finansowymi w większo ci są konsekwencją konieczno ci implemen-
tacji do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy z dnia 21 kwietnia
2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (2004/39/WE) oraz
dyrektywy z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatno ci kapitałowej firm
inwestycyjnych i instytucji kredytowych (2006/49/WE). Obok implementacji
dyrektyw, wprowadzono również rozwiązania sprzyjające rozwojowi polskiego
rynku kapitałowego, takie jak ułatwienie funkcjonowania mechanizmów krótkiej
sprzedaży.
W związku z implementacją przepisów dyrektywy w sprawie rynków
instrumentów finansowych (dalej także „MiFID”) w projekcie nowelizacji za-
proponowano poszerzenie katalogu instrumentów finansowych (w tym,
w szczególno ci o instrumenty o charakterze derywatów, o zróżnicowanych
typach instrumentu bazowego). Powyższe rozwiązanie, w pełni oparte na
przepisach dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych, spowoduje
objęcie ochroną gwarantowaną zarówno przez nadzór sprawowany nad firmami
inwestycyjnymi przez Komisję Nadzoru Finansowego (dalej „KNF”), jak i przez
funkcjonowanie systemu rekompensat, inwestorów korzystających z usług
oferowanych w zakresie wszystkich instrumentów dostępnych na rozwiniętych
rynkach finansowych. W projekcie zaproponowano również dostosowanie do
przepisów wskazanej dyrektywy dotychczasowych rozwiązań w zakresie usługi
organizowania alternatywnego systemu obrotu (projekt rezygnuje z koniecz-
no ci zatwierdzania przez KNF regulaminu takiego obrotu oraz wprowadza
szereg uprawnień po stronie KNF mających na celu zagwarantowanie
bezpieczeństwa obrotu), instytucji agenta firmy inwestycyjnej (projekt w szcze-
gólno ci wprowadza wyraźny wymóg nadzorowania przez firmę inwestycyjną
działalno ci jej agentów) oraz istoty usługi doradztwa inwestycyjnego, która
obejmować ma wszelkie rekomendacje spełniające przesłanki wskazane
w ustawie bez względu na konkretny ich przedmiot (w chwili obecnej usługą

2



zastrzeżoną do wykonywania za zezwoleniem KNF jest wyłącznie doradztwo
inwestycyjne w zakresie instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu
zorganizowanego). Projekt ustawy, w zakresie zmiany ustawy o

obrocie
instrumentami finansowymi, przewiduje również odstąpienie od szeregu
dotychczas funkcjonujących rozwiązań szczegółowych, które nie znajdują
swego odzwierciedlenia w przepisach dyrektywy w sprawie rynków
instrumentów finansowych ani w przepisach implementacyjnych do tej
dyrektywy (w szczególno ci projekt zakłada rezygnację z okre lania szcze-
gółowych elementów regulaminu organizowania alternatywnego systemu
obrotu). Pozostawienie wskazanych szczegółowych regulacji, wobec braku ich
podstawy wynikającej z prawa unijnego, stanowiłoby ograniczanie swobody
przepływu kapitału i usług.
Projekt uszczegóławia zasady zawierania przez firmy inwestycyjne transakcji
bezpo rednio z dającym zlecenie (w ramach usługi wykonywania zleceń)
wprowadzając m.in. wymóg upowszechniania w sposób ciągły cen kupna
i sprzedaży, po jakich transakcje mogą być zawierane wraz ze wskazaniem
wielko ci zleceń, które mają być realizowane po tych cenach (nowelizowany
art. 74 ustawy). Wskazany obowiązek został ograniczony, zgodnie z rozwią-
zaniami unijnymi, wyłącznie do dopuszczonych do obrotu na rynku regulo-
wanym akcji najbardziej płynnych, czyli spełniających kryteria, które okre lone
zostały w przepisach implementacyjnych wydanych na podstawie dyrektywy
w sprawie rynków instrumentów finansowych – w rozporządzeniu Komisji (WE)
nr 1287/2006 z dnia 10 sierpnia 2006 r. wprowadzającym rodki wykonawcze
do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu
do zobowiązań przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia
rejestrów, sprawozdań z transakcji, przejrzysto ci rynkowej, dopuszczania
instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby
tejże dyrektywy. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym obowiązki
upowszechniania informacji wynikają z rozporządzenia Ministra Finansów
z dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm
inwestycyjnych oraz banków powierniczych (Dz. U. z 2006 r. Nr 2, poz. 8).

3



Wdrażając dyrektywę w sprawie rynków instrumentów finansowych, projekt
ustawy wprowadza również szereg przepisów o charakterze szczegółowym
odnoszących się do kwestii związanych z działalno cią firm inwestycyjnych, jak
również do organizowania rynku regulowanego, w tym w zakresie:
– zbywania akcji domu maklerskiego (obowiązek notyfikowania zamiaru
po redniego zbycia – obecnie omawiany obowiązek istnieje wyłącznie
w przypadku bezpo redniego zbywania akcji domu maklerskiego) i naby-
wania akcji domu maklerskiego (uzupełnienie funkcjonującego obecnie
obowiązku zasięgania opinii zagranicznego organu nadzoru o przypadek,
w którym nabywcą akcji domu maklerskiego jest zagraniczna spółka za-
rządzająca), a także:
– zmiany art. 86 ustawy – uwzględnienie wynikającej z art. 10 ust. 5 MiFID
konieczno ci złagodzenia aktualnie istniejącego obowiązku informowania
przez dom maklerski o wszelkich zmianach w strukturze jego
akcjonariatu (udziałowców) powyżej 10% udziału w kapitale zakładowym
przez wprowadzenie wymogu informowania o znanych domowi
maklerskiemu przekroczeniach lub spadkach udziału w posiadanym
kapitale powyżej lub poniżej 20%, 33% lub 50%,
– zmiany art. 106 ustawy – wprowadzenie wyraźnego zakazu nabywania
akcji domu maklerskiego przed upływem terminu zgłoszenia przez
Komisję Nadzoru Finansowego sprzeciwu wobec tego nabycia, jak
również wbrew takiemu sprzeciwowi oraz wprowadzenie sankcji
bezskuteczno ci prawa głosu z akcji nabytych z naruszeniem ww. normy
(zmiany konieczne z punktu widzenia efektywno ci nadzoru nad
strukturą wła cicielską domu maklerskiego),
– możliwo ci zlecania podmiotom trzecim przez firmy inwestycyjne wyko-
nywania czynno ci z zakresu prowadzonej działalno ci maklerskiej oraz
wykonywania funkcji operacyjnych istotnych z punktu widzenia konieczno ci
zapewnienia bezpieczeństwa i ciągło ci działalno ci (z jednoczesnym wy-
łączeniem spod wprowadzanych rygorów outsourcingu usług tzw. stan-
dardowych, takich jak doradztwo prawne, czy ochrona osób lub mienia),
zgodnie z przepisami MiFID oraz przepisami implementacyjnymi wydanymi

4



na podstawie ww. dyrektywy przez Komisję Europejską (art. 81a-81g
ustawy),
– wprowadzenia w ustawie (w art. 83a) ogólnych norm wskazujących
obowiązki podmiotu prowadzącego działalno ć maklerską nakierowanych
na zapewnienie bezpieczeństwa i ciągło ci wiadczonych usług, jak również
ochrony interesów klientów korzystających z tych usług (obowiązków
pozostających w zgodzie z MiFID),
– modyfikacji zasad korzystania przez firmę inwestycyjną z możliwo ci wiad-
czenia usług na terytorium innego kraju członkowskiego z wykorzystaniem
tzw. jednolitego paszportu (zarówno w przypadku firm inwestycyjnych
z siedzibą w Polsce, jak i firm inwestycyjnych z innych państw UE, które
notyfikują zamiar prowadzenia działalno ci na terytorium Polski), a w szcze-
gólno ci:
– uchylenia pkt 6 w ust. 1 w art. 94 ustawy – uchylenie uprawnienia dla
Ministra Finansów do okre lenia w drodze rozporządzenia obowiązków
sprawozdawczych domów maklerskich, banków prowadzących dzia-
łalno ć maklerską oraz zagranicznych firm inwestycyjnych prowadzących
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalno ć maklerską w formie
oddziału i zagranicznych osób prawnych, o których mowa w art. 115
ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, prowadzących na tery-
torium Rzeczypospolitej Polskiej działalno ć maklerską, w zakresie
wykonywania czynno ci po rednictwa w nabywaniu i zbywaniu makler-
skich instrumentów finansowych będących w obrocie na zagranicznych
rynkach regulowanych ze względu na brzmienie MiFID, której przepisy
nie pozwalają na nakładanie przez państwa członkowskie UE dodatko-
wych (nieprzewidzianych w tej dyrektywie) obowiązków sprawozdaw-
czych (w tym zarówno na firmy inwestycyjne działające transgranicznie,
jak i na podmioty krajowe),
– zmian w art. 104 i 117 ustawy – wprowadzenie wynikającej z art. 31
ust. 2 MiFID konieczno ci wskazania Komisji Nadzoru Finansowego
przez dom maklerski zamierzający prowadzić działalno ć maklerską na
terytorium innego państwa członkowskiego UE, danych agentów firmy