Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego oraz niektórych innych ustaw

wystąpieniu których oskarżony może oddalić się z miejsca oznaczonego w postanowieniu
sądu, a mianowicie:
− w celu realizacji prawa wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów,
senatorów, posłów do Parlamentu Europejskiego i przedstawicieli do organów
samorządu terytorialnego oraz udziału w referendum,
− w celu udziału w czynności procesowej w tej oraz w innej sprawie (karnej,
cywilne, rodzinnej itd., w charakterze oskarżonego, pokrzywdzonego, świadka,
strony itp.).
Projekt zakłada, że oddalenie oskarżonego z miejsca oznaczonego w postanowieniu
sądu ma charakter wyjątkowy oraz może nastąpić tylko na niezbędny czas. Jeżeli czynność
procesowa ma zostać przeprowadzona w innej sprawie, oskarżony ma obowiązek nie później
niż 5 dni przed terminem czynności procesowej wystąpić do organu, do dyspozycji którego
pozostaje, z wnioskiem o zezwolenie na opuszczenie obszaru stosowania aresztu domowego,
wskazując miejsce, czas i rodzaj tej czynności, organ procesowy, który ma czynność
przeprowadzić oraz sygnaturę akt lub inne oznaczenie sprawy. Organ, do dyspozycji którego
oskarżony pozostaje, może w uzasadnionych wypadkach odmówić zezwolenia na udział
oskarżonego w czynności procesowej. Organ ma obowiązek odmówić zezwolenia, jeżeli
zachodzi przypuszczenie, że czynność ta została spowodowana przez oskarżonego lub inne
osoby w celu utrudnienia prawidłowego wykonywania aresztu domowego. Ma to na celu
uniknięcie sytuacji, w których zezwolenie byłoby nadużywane.
W odniesieniu do wyborów i referendum, oskarżony również ma obowiązek
powiadomić organ procesowy nie później niż 5 dni przed terminem, jednak organ odmawia
zezwolenia na udział oskarżonego w wyborach lub referendum jedynie wówczas, gdy
oskarżony nie ma prawa wybierania lub prawa do udziału w tym referendum.
W art. 83j ust. 5 zawarto dodatkową regulację dotyczącą kontrolowania zachowania
oskarżonego. Udzielając zezwolenia na opuszczenie obszaru stosowania aresztu domowego,
organ, do dyspozycji którego oskarżony pozostaje, może zarządzić, aby oskarżony w czasie
pobytu poza tym obszarem pozostawał w asyście osoby godnej zaufania lub aby oskarżonemu
założono nadajnik umożliwiający ustalenie miejsca jego pobytu poza obszarem stosowania
aresztu domowego. Nadajnik ten jest usuwany, gdy oskarżony powróci na obszar stosowania
aresztu domowego.
Przepis art. 83j ust. 6 nakłada na organ procesowy obowiązek, aby określić czas przed
rozpoczęciem i po zakończeniu czynności, kiedy oskarżony może pozostawać poza obszarem
aresztu domowego. Czas ten określa się w wymiarze umożliwiającym dojazd, a zatem nie
 
15
dłuższym. Rozwiązanie to wynika z faktu, że organ procesowy, z jednej strony, nie ma
możliwości, by przewidzieć, jak długo będzie trwała przeprowadzana w innej sprawie
czynność z udziałem oskarżonego, a z drugiej strony, nie może dopuścić do sytuacji, kiedy
oskarżony będzie w sposób zupełnie niekontrolowany przebywał poza obszarem stosowania
aresztu domowego. Zgodnie z ust. 7, na postanowienie o odmowie zezwolenia przysługuje
oskarżonemu zażalenie. Zażalenie na postanowienie prokuratora rozpoznaje sąd rejonowy,
w którego okręgu toczy się postępowanie.
Z kolei rozwiązania przyjęte w art. 83k odpowiadają instytucji znanej w Kodeksie
karnym wykonawczym, a mianowicie przepustce udzielonej oskarżonemu w stosunku do
którego stosowane jest tymczasowe aresztowanie (art. 141a § 1 K.k.w.). Oddalenie się jest
możliwe w wypadkach szczególnie ważnych dla oskarżonego, uzasadnionych warunkami
zdrowotnymi, rodzinnymi lub osobistymi i może trwać nie dłużej niż 5 dni. O oddaleniu się
oskarżonego decyduje sąd lub prokurator, do dyspozycji którego oskarżony pozostaje. Projekt
wprowadza możliwość kontrolowania zachowania oskarżonego przy udziale osoby godnej
zaufania lub założenia mu nadajnika GPS. Decyzję w tym zakresie podejmuje organ, do
którego dyspozycji oskarżony pozostaje. Ma to uniemożliwić udzielenie omawianego
zezwolenia także oskarżonemu, którego postawa nie uzasadnia przypuszczenia, że w czasie
pobytu poza miejscem wykonywania aresztu domowego będzie przestrzegał porządku
prawnego.
Innej jeszcze sytuacji dotyczy art. 83l. Organ, do dyspozycji którego oskarżony
pozostaje może zmienić miejsce stosowania aresztu domowego jedynie w wyjątkowych,
szczególnie uzasadnionych wypadkach. Art. 83c – 83g oraz art. 265c § 1 Kodeksu
postępowania karnego stosuje się wówczas odpowiednio. Oznacza to, że postanowienie
o

zmianie miejsca stosowania aresztu domowego jest wydawane pod warunkiem
uruchomienia w nowym miejscu aparatury monitorującej we wskazanym terminie.
Postanowienie jest przekazywane do sądu penitencjarnego, który przeprowadza procedurę
analogiczną jak w wypadku zastosowania aresztu domowego. Następnie oskarżony jest
konwojowany do nowego miejsca stosowania środka.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach organ, do dyspozycji którego oskarżony
pozostaje będzie mógł zmienić również obszar stosowania aresztu domowego – a zatem
zwiększyć go lub zmniejszyć. Ta decyzja nie wymaga już konsultacji z UPD, toteż odpis
prawomocnego postanowienia przesyła się sądowi penitencjarnemu, który informuje UPD
o dokonanej zmianie. Na postanowienie w przedmiocie zmiany miejsca lub obszaru
stosowania aresztu domowego ma przysługiwać zażalenie.
 
16
W odniesieniu do kontrolowanego leczenia ambulatoryjnego, wprowadzonego

w art. 95a K.k., projekt przewiduje zamieszczenie w ustawie z dnia 7 września 2007 r.
o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru
elektronicznego nowego rozdziału, oznaczonego jako Rozdział 5b. Rozdział ten zawiera
jedynie dwa przepisy: art. 83n określa rodzaj aparatury monitorującej, używanej w razie
skierowania sprawcy na kontrolowane leczenie ambulatoryjne (jest to aparatura w systemie
GPS), zaś art. 83o wskazuje na odpowiednie stosowanie szeregu przepisów ustawy o SDE.

ART. 4 – 29

W art. 4 – 29 projektodawca dokonuje nowelizacji szeregu ustaw, które zawierają
regulacje dotyczące tymczasowego aresztowania związane z umową o pracę, stosunkiem
pracy i stosunkiem służbowym. Projekt dostosowuje brzmienie tych regulacji tak, aby
uwzględniało ono wprowadzenie nowego środka zapobiegawczego. Przyjęto zasadę, że skutki
prawne aresztu domowego w sferze prawa pracy są co do zasady zbieżne ze skutkami
zastosowania tymczasowego aresztowania, jednak ze względu na odmienny charakter tego
środka wprowadzono też istotną różnicę: jeżeli tymczasowe aresztowanie zostało zmienione
na areszt domowy, umowa o pracę lub stosunek pracy wygasa z upływem trzech miesięcy
nieobecności w pracy z powodu zastosowania tymczasowego aresztowania lub aresztu
domowego, chyba że pracodawca wyraził zgodę na świadczenie pracy w domu lub w formie
telepracy. W takim wypadku stosunek pracy czy stosunek służbowy nie ulega zawieszeniu ani
wygaśnięciu. Decyzja ta jest uzależniona od woli pracodawcy.
W art. 4 – 29 dokonuje się nowelizacji 26 ustaw, to jest:
w art. 4. –
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
w art. 5. –
ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy
niezawodowych,
w art. 6. –
ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
w art. 7. –
ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze,
w art. 8. –
ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów
państwowych,
w art. 9. –
ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,
w art. 10. –
ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji,
w art. 11. –
ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej,
w art. 12. –
ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej,
 
17
w art. 13. –
ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej,
w art. 14. –
ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli,
w art. 15. –
ustawy z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze Ochrony Rządu,
w art. 16. –
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach sądowych,
w art. 17. –
ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu,
w art. 18. –
ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej
żołnierzy zawodowych,
w art. 19. –
ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej,
w art. 20. –
ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu
Państwa,
w art. 21. –
ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie
wyższym,
w art. 22. –
ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze
Antykorupcyjnym,
w art. 23. –
ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o służbie funkcjonariuszy
Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu
Wojskowego,
w art. 24. –
ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji
Pracy,
w
art.
25.

–

ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach
samorządowych,
w art. 26. –
ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej,
w art. 27. –
ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej,
w art. 28. –
ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych,
w art. 29. –
ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk.

ART. 30
Art. 30 określa datę wejścia w życie ustawy. Zgodnie z projektem, ustawa powinna
wejść w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. Z tą datą cały obszar Rzeczypospolitej Polskiej
będzie objęty systemem dozoru elektronicznego.

 
18
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Ocena skutków prawnych
Poza zmianami przewidzianymi w projekcie, ustawa nie wywołuje innych skutków
prawnych.

2. Podmioty, na które będzie oddziaływała ustawa
Projekt ustawy oddziaływać będzie na szeroki krąg podmiotów.
Z rozwiązań objętych projektem korzystać będą, z jednej strony, organy postępowania
karnego, władne do ich zastosowania, z drugiej zaś strony, rozwiązania te znajdą
zastosowanie wobec osób mających w postępowaniu karnym status oskarżonych
(podejrzanych), a także osób skazanych za ciężkie przestępstwa seksualne.
Projektowane rozwiązania będą miały wpływ na stan populacji jednostek
penitencjarnych. Poprzez podwyższenie zapobiegawczego waloru istniejących środków
zapobiegawczych oraz wprowadzenie aresztu domowego nowa regulacja powinna korzystnie
wpłynąć na liczbę osadzonych w tych jednostkach.
Korzystne skutki z wprowadzenia proponowanych rozwiązań będą dotyczyć osób
potencjalnie narażonych na sprzeczne z prawem zachowaniem sprawcy przestępstwa
seksualnego popełnionego w rezultacie zaburzenia preferencji seksualnych, na etapie
prowadzonej wobec tego sprawcy terapii.
Projektowana ustawa wywrze również wpływ na upoważnione podmioty dozorujące,
poszerzając zakres ich czynności.

3. Ocena skutków gospodarczych
Projektowana ustawa nie wywołuje skutków gospodarczych.

4. Ocena skutków finansowych
Wejście projektowanej ustawy w życie nie pociągnie za sobą skutków finansowych
dla Skarbu Państwa. Opracowane rozwiązania wykorzystują wyłącznie istniejące zasoby
kadrowe oraz funkcjonującą infrastrukturę teleinformatyczną stosowaną obecnie do realizacji
przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza
zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego. Pojemność istniejącego systemu
w pełni umożliwia wykonywanie zadań związanych z aresztem domowym oraz
kontrolowanym leczeniem ambulatoryjnym.
 
19