Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym

skuteczne realizowanie przez nią zadań w zakresie czuwania nad
bezpieczeństwem i porządkiem w ruchu drogowym oraz jego kontrolowania na
obszarze autostrad płatnych;
7) zasady współpracy spółki z administracją drogową, Policją, pogotowiem ratunkowym
oraz jednostkami systemu ratowniczo-gaśniczego;
8) szczegółowy zakres uprawnień spółki jako zarządcy autostrady;
9) zasady zagospodarowania miejsc obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek,
uwzględniające konkurencję;
10) termin i sposób zwrotu autostrady i dotyczącej jej dokumentacji po zakończeniu okresu
eksploatacji;
11) sposób rozstrzygania sporów wynikłych na tle realizacji umowy o budowę i
eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady;
12) warunki rozwiązania i wypowiedzenia umowy o budowę i eksploatację albo wyłącznie
eksploatację autostrady;
13) zasady wzajemnych rozliczeń w razie rozwiązania i wypowiedzenia umowy o budowę i
eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady.”;

12) uchyla się art. 63c;

13) w art. 63d ust. 1-3 otrzymują brzmienie:
„1. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad lub drogowa spółka specjalnego
przeznaczenia jest uprawniony do kontroli budowy i eksploatacji autostrady w zakresie
przestrzegania warunków umowy o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację
autostrady.
2. Osoby upoważnione przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad lub
drogową spółkę specjalnego przeznaczenia do dokonywania kontroli są uprawnione w
szczególności do:
1) wstępu na teren nieruchomości, na której jest prowadzona budowa lub eksploatacja
autostrady;
2) żądania pisemnych lub ustnych wyjaśnień, okazania dokumentów lub innych informacji
oraz udostępnienia danych mających związek z przedmiotem kontroli.
3. Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad lub drogowa spółka specjalnego
przeznaczenia może wezwać spółkę do usunięcia, w wyznaczonym terminie, stwierdzonych
nieprawidłowości.”;
5



14) uchyla się art. 63e.

Art. 2. Do umów o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady, zawartych
przed dniem wejścia w życie ustawy przepisy rozdziału 9 ustawy, o której mowa w art. 1,
stosuje się w brzmieniu dotychczasowym.

Art. 3. W okresie od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności
pomocy publicznej przewidzianej w niniejszym przepisie ze wspólnym rynkiem, do dnia 31
grudnia 2011 r. wprowadzanie na rynek krajowy biokomponentów, w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 169,
poz. 1199 ze zm.), stanowiących samoistne paliwa, wykorzystywanych do napędu pojazdów
w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, nie
podlega opłacie paliwowej.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
6

UZASADNIENIE

Zasadniczym celem opracowania projektu ustawy jest zmiana obowiązujących
przepisów ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym
Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2571, z późn. zm.) zwanej dalej „ustawą
o autostradach płatnych”, głównie w zakresie przepisów dotyczących procedury przetargowej
mającej na celu zawarcie umowy o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację
autostrady oraz w celu doprecyzowania brzmienia niektórych przepisów ustawy.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych został przygotowany ze
względu na konieczność zapewnienia zgodności obowiązujących przepisów z prawem Unii
Europejskiej, mając na uwadze sygnały Komisji Europejskiej co do zgodności przepisów
ustawy o autostradach płatnych ze wspólnotowym prawem zamówień publicznych.
Wątpliwości wzbudzała zgodność obecnych przepisów ustawy o autostradach płatnych oraz o
Krajowym Funduszu Drogowym z dyrektywą 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na
roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz. U. LWE 134 z 30.04.2004 r., str. 114, Polskie
wydanie specjalne rozdz. 6, t. 7, str. 132).
Obecnie budowa i eksploatacja autostrady albo wyłącznie eksploatacja autostrady
wymaga zawarcia umowy. Wybór podmiotu następuje w drodze przeprowadzonego przez
Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad postępowania przetargowego. Obecne
przepisy określają krąg podmiotów i opis kryteriów, które powinni spełnić uczestnicy
postępowania przetargowego. Kryteria te odnoszą się do typu spółki jak również do
statutowego lub umownego przedmiotu działalności spółki uczestniczącej w postępowaniu
przetargowym. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w postępowaniu przetargowym mogą
uczestniczyć spółki akcyjne lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o kapitale
wskazanym w niniejszym przepisie, z siedzibą w Rzeczypospolitej Polskiej, których
przedmiotem działalności jest, zgodnie ze statutem lub umową spółki, wyłącznie budowa lub
eksploatacja dróg. Zatem do złożenia ofert mogą być dopuszczone wyłącznie spółki
kapitałowe spełniające kryteria ściśle opisane w ustawie.
Prawo europejskie nie zabrania wprowadzania szczególnych regulacji dotyczących
projektów w formule partnerstwa publiczno – prywatnego, o ile są zgodne z dyrektywą
2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i
7

usługi (tzw. dyrektywa klasyczna) jak również dyrektywą 2004/17/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień
publicznych przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki,
transportu i usług pocztowych (tzw. dyrektywa sektorowa). Z powodu braku odrębnych
przepisów dotyczących partnerstwa publiczno – prywatnego w świetle prawa europejskiego
umowy zawierane w ramach partnerstwa publiczno – prywatnego będą traktowane jako
zamówienie publiczne lub jako koncesja. Dlatego też nieuprawnione wydaje się zarówno
obecne ograniczenie kręgu wykonawców jedynie do tych o określonej formie prawnej, jak
również wprowadzenie wymogu określonego celu ich działalności statutowej, na etapie
składania ofert. Warunek posiadania określonego doświadczenia i wiedzy może zostać
wprowadzony przez odpowiednie sformułowanie warunków, jakie muszą spełniać
wykonawcy aby móc ubiegać się o udzielenia zamówienia. Ponadto należy rozszerzyć krąg
potencjalnych wykonawców, obecnie ograniczonych zgodnie z art. 43 ustawy o autostradach
płatnych do spółek z siedzibą na terenie Rzeczypospolitej Polskiej lub państw członkowskich,
również o członków Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Wprowadzone zmiany pozwolą zatem na uniknięcie sytuacji, w których umowy o
budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady zawierane byłyby z
naruszeniem prawa wspólnotowego. Ponadto wprowadzenie projektowanej zmiany przepisów
jest konieczne bowiem dotychczasowy stan prawny może przyczynić się do spadku
zainteresowania ze strony podmiotów prywatnych zawieraniem umów o budowę i
eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrad.

Ponadto należy wyjaśnić, iż Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2011-2015
przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 25 stycznia 2011 r. przewiduje możliwość realizacji
dwóch priorytetowych zadań polegających na budowie autostrad płatnych w formule
partnerstwa publiczno – prywatnego. Ewentualne postępowania przetargowe na budowę i
eksploatację wskazanych autostrad mogą być prowadzone również w oparciu o ustawę o
autostradach płatnych. Zatem wprowadzenie przedmiotowych zmian w przepisach ustawy o
autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym pozwoli na realizację w/w
priorytetowych zadań i jednocześnie zapewni ich zgodność z prawem unijnym.


Biorąc powyższe pod uwagę przygotowany projekt ustawy o zmianie ustawy
o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym zgodnie z prawem unijnym,
przewiduje do wyboru spółki oraz zawierania umów o budowę i eksploatację albo wyłącznie
8

eksploatację autostrad stosować zasady określone w ustawie z dnia 9 stycznia 2009 r.
o koncesji na roboty budowlane lub usługi albo w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych, z zastrzeżeniem drobnych odrębności zawartych w ustawie o
autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (m.in. termin związania spółki
ofertą do upływu terminu określonego w opisie warunków koncesji albo specyfikacji
istotnych warunków zamówienia).

W pkt 1 proponuje się usunięcie z zakresu przedmiotowego ustawy zasad
przeprowadzania postępowania przetargowego na budowę i eksploatację albo wyłącznie
eksploatację autostrad płatnych. Stosownie do tego w pkt 7 projektu uchylono przepisy
rozdziału 7 ustawy dotyczące postępowania przetargowego.
W pkt 2 projektu nadano nowe brzmienie art. 1a, tak aby precyzyjnie wskazać jakie
podmioty mogą budować i eksploatować albo wyłącznie eksploatować autostrady. Tymi
podmiotami będą: Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad i drogowa spółka
specjalnego przeznaczenia. Oba te podmioty mogą w drodze umowy powierzyć budowę i
eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady innemu podmiotowi, zwanemu w ustawie
„spółką”. Stosownie do tego w pkt 5 projektu uporządkowano listę podmiotów, które mogą
pobierać opłaty za przejazd.

Pkt 3 i 4 dotyczące uchylenia tych przepisów, które po wejściu w życie w 2003 r.
ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji
inwestycji w zakresie dróg publicznych (specustawy drogowej), nie mają zastosowania, nie
były zmieniane i które w obecnym stanie prawnym są niedostosowane do panujących realiów.
Autostrady budowane są na podstawie w/w specustawy drogowej, zatem przepisy rozdziału 4
„Lokalizacja autostrady”, rozdziału 5 „Nabywanie nieruchomości pod autostrady” należy
uchylić.
Pkt 6 projektu przewiduje rozszerzenie kręgu podmiotów zwolnionych z opłat za
przejazd autostradą. Oprócz pojazdów uprzywilejowanych wykonujących zadania określone
w art. 53 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym,
projekt ustawy przewiduje zwolnienie z opłat pojazdów Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych
i Autostrad, pojazdów drogowej spółki specjalnego przeznaczenia oraz pojazdów spółek z
którymi zawarto umowę o budowę i eksploatację albo wyłącznie eksploatację autostrady
podczas wykonywania zadań spółki jako zarządcy autostrady. W stosunku do spółek
zwolnienie dotyczy jedynie autostrady zarządzanej przez daną spółkę.

9