Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty

Druk nr 4474

Warszawa, 4 lipca 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja


Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o systemie oświaty.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Teresę Wargocką.

(-) Adam Abramowicz; (-) Andrzej Adamczyk; (-) Waldemar Andzel;
(-) Zbigniew Babalski; (-) Piotr Babinetz; (-) Dariusz Bąk; (-) Andrzej
Bętkowski; (-) Antoni Błądek; (-) Joachim Brudziński; (-) Aleksander
Chłopek; (-) Zbigniew Chmielowiec; (-) Daniela Chrapkiewicz; (-) Edward
Czesak; (-) Andrzej Mikołaj Dera; (-) Zbigniew Girzyński; (-) Mieczysław
Golba; (-) Tomasz Górski; (-) Kazimierz Gwiazdowski; (-) Czesław Hoc;
(-) Wiesław
Janczyk;
(-) Izabela
Kloc;
(-) Bogusław Kowalski;
(-) Zbigniew
Kozak;
(-) Leonard
Krasulski;
(-) Marek
Kwitek;
(-) Krzysztof
Lipiec;
(-) Marek
Łatas; (-) Marzena Machałek;
(-) Mirosława Masłowska; (-) Kazimierz Matuszny; (-) Henryk Młynarczyk;
(-) Kazimierz Moskal; (-) Arkadiusz Mularczyk; (-) Maria Nowak;
(-) Marek Polak; (-) Jan Religa; (-) Jerzy Rębek; (-) Adam Rogacki;
(-) Józef Rojek; (-) Jarosław Rusiecki; (-) Kazimierz Smoliński; (-) Anna
Sobecka; (-) Krzysztof Sońta; (-) Stanisław Szwed; (-) Jan Szyszko;
(-) Adam
nieżek; (-) Robert Telus; (-) Krzysztof Tołwiński; (-) Teresa
Wargocka; (-) Waldemar Wiązowski; (-) Tadeusz Wita; (-) Sławomir
Worach; (-) Tadeusz Woźniak; (-) Marzena Dorota Wróbel; (-) Sławomir
Zawiślak; (-) Maria Zuba.
 
projekt
24.06.2011


USTAWA
z dnia
o zmianie ustawy o systemie oświaty

Art. 1.
W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256,
poz. 2572, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3:
a) po pkt 17 dodaje się pkt 17a w brzmieniu:
„17a) uczniu niepełnosprawnym – należy przez to rozumieć ucznia wymagającego
stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania,
posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego;”,
b) pkt 18 otrzymuje brzmienie:
„18) niepełnosprawnościach sprzężonych – należy przez to rozumieć występowanie
u ucznia niepełnosprawnego więcej niż jednej przyczyny stanowiącej
podstawę wydania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.”;
2) w art. 5a:
a) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
                                                           
1 ) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703 i Nr
281, poz. 2781, z 2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz.
1400 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42,
poz. 273, Nr 80, poz. 542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r.
Nr 70, poz. 416, Nr 145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz.
206, Nr 56, poz. 458, Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127,
poz. 857 i Nr 148, poz. 991 ora z 2011 r. tj. 2004 r. Nr 256, poz. 2572, Nr 273, poz. 2703 i Nr 281, poz. 2781, z
2005 r. Nr 17, poz. 141, Nr 94, poz. 788, Nr 122, poz. 1020, Nr 131, poz. 1091, Nr 167, poz. 1400 i Nr 249, poz.
2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, Nr 208, poz. 1532 i Nr 227, poz. 1658, z 2007 r. Nr 42, poz. 273, Nr 80, poz.
542, Nr 115, poz. 791, Nr 120, poz. 818, Nr 180, poz. 1280 i Nr 181, poz. 1292, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr
145, poz. 917, Nr 216, poz. 1370 i Nr 235, poz. 1618, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 31, poz. 206, Nr 56, poz. 458,
Nr 157, poz. 1241 i Nr 219, poz. 1705, z 2010 r. Nr 44, poz. 250, Nr 54, poz. 320, Nr 127, poz. 857 i Nr 148,
poz. 991 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622.
 
 
„4. Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 31
października, przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu
terytorialnego informację o stanie realizacji zadań oświatowych tej jednostki za
poprzedni rok szkolny.”,
b) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
„5. Informacja, o której mowa w ust. 4, zawiera w szczególności dane o:
1) wynikach sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1, 2 i
3 lit. b-f,
2) realizacji zaleceń wynikających z orzeczeń o potrzebie kształcenia
specjalnego uczniów
– w szkołach tych typów, których prowadzenie należy do zadań własnych
jednostki samorządu terytorialnego.”;
3) w art. 39 w ust. 1 po pkt 5 dodaje się pkt 5a w brzmieniu:
„5a) odpowiada za realizację zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie
kształcenia specjalnego;”;
4) po art. 79 dodaje się art. 79a w brzmieniu:
„Art. 79a. Przy podejmowaniu decyzji o wysokości środków przeznaczanych na
prowadzenie przez jednostkę samorządu terytorialnego przedszkola,
szkoły lub placówki publicznej organ stanowiący tej jednostki uwzględnia
zasady dotyczące sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej,
w zakresie kwot przewidzianych na uczniów niepełnosprawnych w
przedszkolach, szkołach lub placówkach, określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 28 ust. 6 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o
dochodach jednostek samorządu terytorialnego.”.

Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września 2011 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 4, który
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.
 
3 
 
U Z A S A D N I E N I E

1. Potrzeba i cel wydania ustawy
Projekt ustawy ma na celu dokonanie zmiany przepisów w zakresie finansowania
przedszkoli, szkół i placówek publicznych prowadzonych przez jednostki
samorządu terytorialnego. Proponowane w projekcie rozwiązanie modyfikuje
mechanizm podziału środków przekazywanych na prowadzenie samorządowych
jednostek budżetowych prowadzących działalność oświatową w taki sposób, by
przy określaniu wysokości środków na prowadzenie tych jednostek uwzględniane
były zasady stosowane przy obliczaniu części oświatowej subwencji ogólnej w
zakresie wag przypisanych uczniom z orzeczeniem o potrzebie kształcenia
specjalnego.
Obecnie decyzje o podziale środków dla przedszkoli, szkół i palcówek publicznych
podejmuje jednostka samorządu terytorialnego, która jest dla nich organem
prowadzącym, w oparciu o ustalone przez siebie zasady. Doświadczenie
pokazuje, że w bardzo wielu przypadkach taki sposób podziału środków
dyskryminuje uczniów niepełnosprawnych w placówkach publicznych w stosunku
do uczniów niepełnosprawnych w placówkach niepublicznych, dla których
obowiązek przekazania dotacji w kwocie nie niższej niż subwencja naliczona dla
danego ucznia niepełnosprawnego wynika wprost z ustawy.
Wprowadzana zmiana ma zatem wyrównać warunki wspierania uczniów
niepełnosprawnych w placówkach publicznych i niepublicznych i zracjonalizować
sposób wydatkowania środków budżetowych, naliczanych dla samorządów z
tytułu niepełnosprawności konkretnych dzieci w oparciu o przedkładane przez nie
orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
Wprowadzenie definicji ucznia niepełnosprawnego oraz będąca jego
konsekwencją modyfikacja definicji niepełnosprawności sprzężonych odpowiada
na potrzebę wprowadzenia jasnej definicji ucznia niepełnosprawnego, wynikającą
z posługiwania się pojęciem „uczeń niepełnosprawny” zarówno w samej ustawie,
jak i w licznych aktach wykonawczych do niej.
 
4 
 
Dotychczasowy brak tej definicji powodował liczne błędy wynikające z podwójnego
systemu orzecznictwa: z jednej strony dla celów edukacyjnych poradnie
psychologiczno-pedagogiczne wydają w oparciu o przepisy oświatowe orzeczenia
o potrzebie kształcenia specjalnego, z drugiej zaś powiatowe zespoły ds.
orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności wydają dla celów
wynikających z polityki społecznej orzeczenia o niepełnosprawności. Ta
niejasność prowadzi m. in. do błędów przy wypełnianiu sprawozdań w Systemie
Informacji Oświatowej i wynikającego z tych błędów pobierania nienależnej
wysokości subwencji przez organy prowadzące szkoły i placówki. Zmiana ma więc
charakter porządkujący.
Ponadto w projekcie proponuje się jednoznaczne wskazanie dyrektora szkoły lub
placówki jako podmiotu odpowiedzialnego za realizację zaleceń wynikających z
orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego. Dodatkowo, aby umożliwić analizę
tego w jakim zakresie zalecenia wynikające z orzeczeń o potrzebie kształcenia
specjalnego są realizowane przez szkoły i placówki, zasadne wydaje się aby dane
takie były zawarte w corocznych informacjach o stanie realizacji zadań
oświatowych przedstawianych organom stanowiącym jednostek samorządu
terytorialnego przez ich organy wykonawcze.
Obecnie brak dokładnego wskazania odpowiedzialności dyrektora oraz brak
uwzględniania informacji o realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniach w
informacji o stanie realizacji zadań oświatowych przyczyniają się do tego, że
samorządy często nie mają świadomości obowiązku realizowania przez szkołę
tych zaleceń i nie przekazują szkołom potrzebnych na ich realizację środków. Jest
to źródłem wielu dramatów niepełnosprawnych dzieci i ich rodzin, o czym
wnioskodawcy wiedzą od osób zwracających się do nich z prośbami o pomoc. W
szczególności w wielu przypadkach zapewnienie dziecku zalecanego wsparcia
przerzucane jest przez szkoły na rodzinę, co prowadzi do stopniowego
wykluczenia społecznego całej rodziny, gdyż z reguły matka musi zrezygnować z
pracy zawodowej by zapewnić dziecku wsparcie, którego nie zapewnia szkoła. U
źródeł tych negatywnych zjawisk leży niezgodny z intencją ustawodawcy sposób
wykorzystania przez samorząd kwoty uzupełniającej części oświatowej subwencji
ogólnej.