Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw

majątkowych wnoszonych aportem na poczet kapitału założycielskiego banku – według
stosowanych dotychczas przez oddział zasad rachunkowości i bez możliwości ujmowania
w aktywach dodatkowych składników oraz bez możliwości dokonywania zmian
w zasadach ustalania szacunków wpływających na wycenę aktywów i rezerw. Ustalenie
wartości majątku oddziału, zgodnie z przepisem pkt 1 tego artykułu, powinno być
dokonane na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o wydanie
zezwolenia na utworzenie banku. Z przyjętej konstrukcji tego przepisu wynika, iż
wystarczające dla spełnienia warunku w nim zawartego jest ustalenie wartości majątku na
dowolny dzień, jednakże musi być to dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku
o wydanie zezwolenia na utworzenie banku.
Dokument wskazany w pkt 2 ma na celu poświadczenie istnienia po stronie instytucji
kredytowej zamiaru zaprzestania działalności przez oddział po utworzeniu banku,
tj. faktycznego przekształcenia oddziału w bank. Stosownie do procedury przewidzianej
w prawie unijnym (dyrektywa 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje
kredytowe; Dz. Urz. UE L 177 z 30.06.2006, str. 1, z późn. zm.) i odzwierciedlonej
w art. 48l ust. 3 ustawy – Prawo bankowe, zamiar taki musi być zgłoszony w formie
zawiadomienia przekazywanego za pośrednictwem właściwych władz nadzorczych
państwa macierzystego. Postanowienia odnoszące się do informacji i dokumentów,
o których mowa w art. 48r pkt 3, oraz konstrukcja przepisów w art. 48u ust. 2 mają
zapewnić, aby skutki przekształcenia oddziału instytucji kredytowej w bank krajowy były
tożsame ze skutkami połączenia spółek przewidzianymi w art. 494 k.s.h. Ujawnienie
w postępowaniu w sprawie utworzenia banku informacji o zezwoleniach, koncesjach oraz
ulgach, które zostały przyznane instytucji kredytowej w związku z utworzeniem lub
działalnością oddziału, jest jednym z koniecznych warunków przejścia tych zezwoleń,
koncesji oraz ulg na tworzony bank. W myśl projektowanego art. 48u ust. 2 pkt 3 wobec
takiej sukcesji sprzeciw może złożyć organ, który wydał zezwolenie lub udzielił koncesji.
Dlatego też do wniosku o wydanie zezwolenia na utworzenie banku należy dołączyć także
uwierzytelnioną kopię powiadomienia organu, który wydał zezwolenie lub udzielił
koncesji, o zamiarze utworzenia banku krajowego i możliwości zgłoszenia sprzeciwu.

10
Zgodnie z art. 48s ust. 1, decyzja KNF w przedmiocie zezwolenia na utworzenie banku
w wyniku przekształcenia oddziału ma być poprzedzona kontrolą nadzorczą w oddziale. Do
kontroli tej odpowiednie zastosowanie będą mieć przepisy dotyczące kontroli
przeprowadzanej przez organ nadzoru w bankach (art. 133 ust. 2 – 4, art. 135 i 136 ustawy
– Prawo bankowe). Będzie to zatem kontrola w pełnym zakresie, mająca służyć
sprawdzeniu rzeczywistej, aktualnej sytuacji finansowej oddziału, jak również
przygotowaniu do prowadzenia działalności operacyjnej przez nowo tworzony bank.
Należy wyraźnie podkreślić, że w związku z rozwiązaniami projektu odnośnie do zakresu
przeprowadzanych czynności kontrolnych wyłączeniu nie będą podlegać przepisy
ustalające zakres i kompetencje właściwych władz nadzorczych przy wykonywaniu
nadzoru nad oddziałem instytucji kredytowej, co znalazło odzwierciedlenie
w zaproponowanej nowelizacji art. 141c ust. 1 i art. 141d ust. 1. Projektowana regulacja
nie będzie uchybiać przepisom prawa UE regulującym uprawnienia kontrolne właściwych
władz nadzorczych państwa macierzystego instytucji kredytowej. W art. 48s ust. 2
określono obligatoryjną przesłankę odmowy wydania zezwolenia przez KNF na utworzenie
banku krajowego w trybie przekształcenia, na podstawie art. 48p ust. 1. Wprowadzona
przesłanka odmowy jest wzorowana na szczególnej przesłance odmowy KNF zawartej
w art. 124c ust. 2 ustawy – Prawo bankowe, dotyczącym podziału banku.
Projektowany przepis art. 48t określa termin utraty mocy zezwolenia na utworzenie banku
wydanego przez KNF, który wynosi rok od doręczenia zezwolenia. Jednocześnie w myśl
postanowień zdania drugiego tego artykułu, KNF może wskazać w zezwoleniu na
utworzenie banku krótszy termin utraty jego mocy, jednak nie krótszy niż 6 miesięcy, jeżeli
byłoby to uzasadnione potrzebą ostrożnego i stabilnego prowadzenia działalności przez
tworzony bank. Przedmiotowa kompetencja KNF jest ograniczona do szczególnie
uzasadnionych przypadków (mogą one dotyczyć np. sytuacji, w której występuje duża
zmienność warunków charakteryzujących rynek finansowy w danym okresie). Wskazanie
krótszego terminu przez KNF ma na celu uniknięcie sytuacji, w której (w wyniku
znaczącego w danych warunkach upływu czasu między zezwoleniem na utworzenie banku
a przejęciem przez bank działalności oddziału) przesłanki rozstrzygnięcia KNF
w postępowaniu w sprawie zezwolenia na utworzenie banku, w tym dotyczące sytuacji
finansowej oddziału czy założeń biznesowych banku, staną się nieaktualne. Art. 48u ust. 1

11
określa jako moment rozpoczęcia działalności przez bank utworzony w wyniku
przekształcenia oddziału instytucji kredytowej chwilę wpisu tego banku do rejestru
przedsiębiorców. Równocześnie z wpisem banku dokonywane jest, w tym samym dniu,
z urzędu, wykreślenie z rejestru przedsiębiorców oddziału instytucji kredytowej. Przepis
ten ma na celu zapewnienie, aby powstający bank rozpoczynał swoją działalność z chwilą
uzyskania osobowości prawnej oraz uniknięcie sytuacji, w której – na skutek różnych
terminów wpisu banku do rejestru przedsiębiorców i wykreślenia z tego rejestru oddziału –
jednocześnie w ramach tego samego przedsiębiorstwa działalność byłaby prowadzona
przez dwa podmioty. Omawiana regulacja ma szczególne znaczenie w
związku
z rozwiązaniami w kolejnych artykułach projektu, stanowiących o sukcesji uniwersalnej.
W myśl art. 48u ust. 2 w wyniku przekształcenia oddziału w bank dochodzi do sukcesji
uniwersalnej – wstąpienia nowo utworzonego banku z mocy samego prawa we wszystkie
prawa i obowiązki instytucji kredytowej objęte działalnością oddziału. Oznacza to
w szczególności przejście na bank wszystkich zobowiązań (w tym np. z tytułu posiadanych
depozytów i kart kredytowych) i wierzytelności (na przykład z tytułu kredytów) oraz praw
z nimi związanych (hipoteki i inne zabezpieczenia), przy czym ujawnienie w księgach
wieczystych lub innych rejestrach przejścia na bank praw w nich ujawnionych następuje na
wniosek banku (art. 48u ust. 3). Na bank przechodzą zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które
zostały przyznane instytucji kredytowej na podstawie przepisów obowiązujących na
terytorium RP w związku z utworzeniem lub działalnością oddziału, o ile łącznie zostały
spełnione następujące warunki:
1)
zezwolenia, koncesje oraz ulgi zostały ujawnione w informacji złożonej wraz
z wnioskiem o wydanie zezwolenia na utworzenie banku (art. 48r pkt 3),
2) przepisy odrębne lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi nie stanowią
inaczej,
3) przed wydaniem zezwolenia na utworzenie banku sprzeciwu nie złożył organ, który
wydał zezwolenie lub udzielił koncesji.


12
Należy wskazać, że wymóg ujawnienia zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały
przyznane instytucji kredytowej w związku z utworzeniem lub działalnością oddziału
instytucji kredytowej, pod rygorem nieobjęcia sukcesją uprawnień z nich wynikających,
jest uzasadniony ograniczonym ustawowo dozwolonym zakresem działalności banków
oraz koniecznością poddania zmian tego zakresu kontroli KNF (art. 34 ust. 2 i art. 37
ustawy – Prawo bankowe). Wprowadzany przepis ma na celu uniknięcie sytuacji nabycia
przez bank krajowy w wyniku sukcesji uniwersalnej uprawnień do prowadzenia
działalności sprzecznej z przepisami prawa polskiego lub niezatwierdzonej przez organ
nadzoru z powodu niespełnienia ustawowych przesłanek (art. 37 ustawy – Prawo
bankowe).
W myśl ust. 4 projektowanego art. 48u środki pieniężne przekazane przez instytucję
kredytową do prowadzenia działalności oddziału nie stanowią zobowiązań banku. Przepis
ten ma zapobiegać sytuacji, w której środki pieniężne stanowiące składnik majątkowy
oddziału przeznaczony do prowadzenia działalności przez ten oddział i jako takie
uwzględnione w wartości kapitału założycielskiego banku powstałego wskutek
przekształcenia oddziału, zostałyby jednocześnie ujęte w bilansie tego banku jako
zobowiązania.
W celu zachowania ciągłości działania jednostki także pod względem rachunkowym,
art. 48u ust. 5 przewiduje zastosowanie do przekształcenia oddziału instytucji kredytowej
w bank przepisów ustawy o rachunkowości dotyczących zmiany formy prawnej jednostki.
Unormowania projektowanego art. 48u ust. 6 mają na celu zapewnienie możliwości
uzyskania przez bank tworzony w wyniku przekształcenia oddziału zezwoleń niezbędnych
do prowadzenia działalności w ramach tzw. outsourcingu. W aktualnym stanie prawnym
o wydanie zezwoleń, o których mowa w art. 6a ust. 1 pkt 1 lit. k i w art. 6d ust. 1 ustawy –
Prawo bankowe, może wystąpić bank lub oddział instytucji kredytowej, jeżeli zamierza
powierzyć wykonywanie innych czynności niż wymienione w ust. 1 pkt 1 lit. a – j tego
artykułu lub w ramach tzw. outsourcingu zagranicznego, tj. powierzonych przedsiębiorcy
zagranicznemu lub wykonywanych za granicą. W przypadku przekształcenia oddziału
instytucji kredytowej w bank krajowy niezbędne może okazać się posiadanie takich
zezwoleń przez nowo utworzony bank z chwilą jego rejestracji, w szczególności wtedy,

13
gdy określone czynności były poprzednio wykonywane nie w ramach działalności
oddziału, lecz w innych jednostkach organizacyjnych instytucji kredytowej i na podstawie
umów z instytucją kredytową nadal określone usługi mają być świadczone na rzecz banku.
Brak wymaganego zezwolenia w chwili rejestracji banku oznaczałby prowadzenie przez
bank działalności z naruszeniem prawa, dlatego należy umożliwić uzyskanie takich
zezwoleń z dniem uzyskania zezwolenia na utworzenie banku krajowego. Analogiczne
rozwiązanie przewidują przepisy art. 11 § 1 k.s.h., zgodnie z którym spółka akcyjna
w organizacji, może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości
i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Zgodnie
z postanowieniem art. 323 ust. 1 k.s.h. spółka akcyjna w organizacji powstaje z chwilą
zawiązania spółki, natomiast w myśl art. 310 § 1 k.s.h. zawiązanie spółki akcyjnej
następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji.
Projektowany przepis art. 48w ust. 1 wprowadza wymóg utrzymywania przez bank
powstały w wyniku przekształcenia oddziału instytucji kredytowej współczynnika
wypłacalności na poziomie co najmniej 12 % przez pierwsze 18 miesięcy działalności
banku. Przepis ten wyłącza tym samym stosowanie do nowo utworzonego banku art. 128
ust. 1 pkt 3 ustawy – Prawo bankowe, zgodnie z którym bank rozpoczynający działalność
operacyjną jest obowiązany utrzymywać współczynnik wypłacalności na poziomie
co najmniej 15 % przez pierwsze 12 miesięcy działalności, a przez następne 12 miesięcy –
co najmniej 12 %.
Ze względu na fakt, że fundusze własne banku tworzonego w wyniku przekształcenia
oddziału powstają wyłącznie lub przede wszystkim w wyniku wniesienia wkładu
niepieniężnego, projektowany art. 48w ust. 2 wyłącza stosowanie do tych funduszy limitu
15-procentowego udziału wkładów niepieniężnych w funduszach zasadniczych banku,
określonego w art. 128 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe.
Art. 2 projektu – zmiany ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób
prawnych
Nowelizowana w art. 4 projektu ustawa – Ordynacja podatkowa przewiduje tzw. generalną
sukcesję podatkową w przypadku utworzenia banku przez wniesienie tytułem wkładu
niepieniężnego składników majątkowych oddziału instytucji kredytowej. Dlatego też

14