Senacki projekt ustawy o petycjach

- -
4
1. Petycja złożona do Sejmu lub Senatu jest rozpatrywana przez wskazaną w regulaminie
odpowiednio Sejmu lub Senatu właściwą komisję.
2. Statut jednostki samorządu terytorialnego może przewidywać rozpatrywanie petycji
skierowanych do organu stanowiącego tej jednostki przez właściwą komisję.
Art. 12.
1. Petycja powinna być rozpatrzona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie
3 miesięcy od dnia jej złożenia.
2. W przypadku, o którym mowa w art. 8 ust. 2 i 3 oraz art. 9 ust. 1, termin na rozpatrzenie
petycji liczy się odpowiednio od dnia otrzymania petycji przez właściwy organ
rozpatrujący albo od dnia uzupełnienia lub wyjaśnienia treści petycji.
3. W przypadku wystąpienia okoliczności niezależnych od organu rozpatrującego petycję
uniemożliwiających rozpatrzenie petycji w terminie, o którym mowa w ust. 1, termin ten
ulega przedłużeniu, nie dłużej jednak niż do 3 miesięcy, licząc od upływu terminu,
o którym mowa w ust. 1.
Art. 13.
1. Jeżeli w ciągu miesiąca od otrzymania petycji przez właściwy organ rozpatrujący składane
są dalsze petycje dotyczące tej samej sprawy, rozpatrujący petycję może zarządzić łączne
rozpatrywanie petycji (petycja wielokrotna).
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, na stronie internetowej organu rozpatrującego
lub urzędu go obsługującego ogłasza się okres oczekiwania na dalsze petycje nie dłuższy
niż 2 miesiące, licząc od dnia ogłoszenia. Termin rozpatrzenia petycji wielokrotnej liczy się
od dnia upływu okresu, o którym mowa w zdaniu poprzednim.
3. Na stronie internetowej, o której mowa w ust. 2, rozpatrujący petycję wielokrotną ogłasza
wezwanie do uzupełnienia lub wyjaśnienia treści petycji. Ogłoszenie to zastępuje
wezwanie, o którym mowa w art. 9 ust. 1.
4. Na stronie internetowej, o której mowa w ust. 2, rozpatrujący petycję ogłasza wynik
rozpatrzenia petycji wielokrotnej. Ogłoszenie to zastępuje zawiadomienie, o którym mowa
w art. 15 ust. 2.
Art. 14.
- -
5
1. Petycję złożoną w sprawie, która była już przedmiotem rozpatrzonej petycji, można
pozostawić bez rozpatrzenia.
2. W przypadku pozostawienia petycji bez rozpatrzenia organ rozpatrujący petycję
niezwłocznie informuje składającego petycję o poprzednim wyniku rozpatrzenia.
Art. 15.
1. Wynik rozpatrzenia petycji zawiera oznaczenie rozpatrującego petycję, sposób załatwienia
petycji oraz uzasadnienie.
2. O wyniku rozpatrzenia petycji zawiadamia się składającego petycję w formie pisemnej albo
za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
3. Wynik rozpatrzenia petycji nie może być przedmiotem skargi.
Art. 16.
Projekt ustawy wniesiony w wyniku rozpatrzenia petycji przez komisję właściwą na podstawie
regulaminu Sejmu lub regulaminu Senatu, w stosunku do którego postępowanie ustawodawcze
nie zostało zakończone w trakcie kadencji Sejmu, w której został wniesiony, jest rozpatrywany
przez Sejm następnej kadencji bez potrzeby ponownego wniesienia projektu ustawy. W takim
wypadku Marszałek Sejmu zarządza ponowne drukowanie projektu ustawy oraz jego
doręczenie posłom.
Art. 17.
1. Komisje właściwe na podstawie regulaminu Sejmu i regulaminu Senatu składają corocznie
odpowiednio Sejmowi i Senatowi, w terminie do dnia 30 czerwca, sprawozdanie z
rozpatrzonych petycji.
2. Prezes Rady Ministrów składa corocznie Sejmowi i Senatowi, w terminie do dnia
30 czerwca, informację o petycjach rozpatrzonych przez ministrów i centralne organy
administracji rządowej.
Art. 18.
Organ rozpatrujący petycję corocznie, w terminie do dnia 30 czerwca, umieszcza na stronie
internetowej informacje o rozpatrzonych petycjach.
Art. 19.
- -
6
W zakresie nieuregulowanym w ustawie do petycji stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego dotyczące skarg i wniosków.
Art. 20.
W ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000
r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.2)) art. 221 otrzymuje brzmienie:
"Art. 221. § 1. Zagwarantowane każdemu w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo
składania skarg i wniosków do organów państwowych, organów jednostek
samorządu terytorialnego, organów samorządowych jednostek organizacyjnych
oraz do organizacji i instytucji społecznych realizowane jest na zasadach
określonych przepisami niniejszego działu.
§ 2. Skargi i wnioski mogą być składane do organizacji i instytucji społecznych
w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu
administracji publicznej.
§ 3. Skargi i wnioski można składać w interesie publicznym, własnym lub innej
osoby za jej zgodą.".
Art. 21.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 509, z 2002 r.
Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 i Nr 170, poz. 1660,
z 2004 r. Nr 162, poz. 1692, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, Nr 78, poz. 682 i Nr 181, poz. 1524, z 2008 r. Nr 229,
poz. 1539, z 2009 r. Nr 195, poz. 1501 i Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 167, poz. 1131, Nr
182, poz. 1228 i Nr 254, poz. 1700 oraz z 2011 r. Nr 6, poz. 18 i Nr 34, poz. 173.
Uzasadnienie
1. Wyjaśnienie celu ustawy
Projekt ustawy o petycjach stanowi realizację postulatów i uwag organizacji
społecznych kierowanych do Parlamentarnego Zespołu ds. Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi.
Projekt ustawy ma na celu wypełnienie obowiązku dostosowania ustawodawstwa
zwykłego do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, to jest do określonego w art. 63
obowiązku ustawowego uregulowania trybu rozpatrywania petycji.
W myśl przywołanego powyżej art. 63 ustawy zasadniczej każdy ma prawo składać
petycje, wnioski i skargi do organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji
społecznych w związku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu
administracji publicznej. Natomiast tryb rozpatrywania petycji, skarg i wniosków określa
ustawa.
Pojęcie petycji nie zostało zdefiniowane w Konstytucji RP. W języku polskim pojęcie
to oznacza "pismo skierowane do władz, zwykle w imieniu zbiorowości zawierające postulaty,
prośby"1), "oficjalne pismo z jakąś prośbą lub żądaniem skierowane do jakichś władz i zwykle
podpisane przez wiele osób"2). W świetle polskiej tradycji ustrojowej obywatele mają prawo
wnosić pojedynczo lub zbiorowo petycje do wszelkich ciał reprezentacyjnych i władz
publicznych, państwowych i samorządowych (art. 107 Konstytucji Marcowej). Ponadto
doktryna podkreśla dawność prawa petycji uznając je za jedno "z najstarszych, tradycyjnych
praw ludzkich"3), "najstarszych praw jednostki gwarantowanych w państwach
demokratycznych"4). Prawo petycji uznawane jest w literaturze prawa konstytucyjnego za
"najbardziej powszechną i najłatwiej dostępną formę dochodzenia przez jednostki i grupy osób
praw i obrony interesów nie tylko własnych, ale i cudzych, jak również interesu ogólnego".
Należy podkreślić, że instytucja petycji pojawia się już w pierwszych nowożytnych
konstytucjach XVIII i XIX wieku. Instytucję petycji przewiduje też prawo Unii Europejskiej, w
myśl którego wszyscy obywatele Unii, jak również wszystkie osoby fizyczne lub prawne
mające miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim, mają prawo
kierowania, indywidualnie lub wspólnie z innymi obywatelami lub osobami, petycji do

1) B. Dunaj, red., Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1996, s. 736.
2) M. Bańko, red., Inny słownik języka polskiego, tom II, Warszawa 2000, s. 49.
3) J. Boć, red., Konstytucje Rzeczypospolitej polskiej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław
1998, s. 118.
4) Ibidem.
2
Parlamentu Europejskiego w sprawach objętych zakresem działania Wspólnoty, które dotyczą
ich bezpośrednio.
Prawo petycji należy do kategorii praw politycznych, co wynika z umieszczenia go w
podrozdziale "Wolności i prawa polityczne" rozdziału II Konstytucji RP. Charakter petycji,
jako prawa politycznego wynika z tego, że petycje składane są do organów władzy publicznej
w interesie publicznym, a gdy są składane do organizacji i instytucji społecznych winny mieć
związek ze zleconymi im zadaniami z zakresu administracji publicznej. Polityczna natura
petycji wynika także z charakteru motywów, którymi kierował się ustawodawca wprowadzając
prawo petycji do Konstytucji RP. Z prac nad projektem Konstytucji wynika, że petycje, a także
wnioski i skargi wraz z prawem obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej, skargi
konstytucyjnej miały zastąpić i tym samym wypełnić lukę, jaka powstała po odrzuceniu w
Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego propozycji prawa do
partycypacji
obywateli w działalności publicznej, o którym traktowały niektóre projekty Konstytucji
zgłoszone do Komisji.
Prawo petycji jest publicznym prawem podmiotowym o charakterze roszczeniowym.
Rodzi po stronie adresatów petycji, określonych w art. 63 Konstytucji RP, obowiązek zbadania
sprawy (rozpatrzenia), a więc zajęcia stanowiska i udzielenia odpowiedzi podmiotowi
składającemu petycję. Prawo petycji musi także zagwarantować temu podmiotowi
niestosowanie wobec niego negatywnych konsekwencji, jeżeli tylko treść petycji nie ma
znamiona przestępstwa.
Należy podkreślić, że pomimo wspólnej regulacji prawnej w art. 63 prawo petycji jest
odrębnym prawem, różnym od skarg i wniosków. Wynika to z określenia tego prawa
podmiotowego inną, własną nazwą, wysunięcia petycji w porządku przepisu Konstytucji RP na
plan pierwszy, a także historycznych związków z takim prawem w Konstytucji Marcowej z
1921 r. oraz związków porównawczych z petycjami w prawie innych państw demokratycznych
(Holandii, Belgii, Szwajcarii, RFN, Hiszpanii, Portugalii, Grecji).
2. Przedstawienie rzeczywistego stanu w dziedzinie oraz wskazanie różnic pomiędzy
dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym
W świetle obowiązujących przepisów o prawie petycji mówi jedynie art. 221 Kodeksu
postępowania administracyjnego, zwanego dalej "Kpa", który stanowi, iż zagwarantowane
każdemu w Konstytucji RP prawo składania petycji, skarg i wniosków do organów
państwowych, organów jednostek samorządu terytorialnego, organów samorządowych
jednostek organizacyjnych oraz do organizacji i instytucji społecznych realizowane jest na