Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy oraz zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Kodeks wyborczy

Warszawa, 27 lipca 2011 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140 – 70( 4 )/11




Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy

- o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy
oraz zmianie ustawy - Przepisy
wprowadzające ustawę - Kodeks
wyborczy (druk nr 4227).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku
prac parlamentarnych.



(-) Donald Tusk






Stanowisko Rządu
wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy oraz zmianie
ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Kodeks wyborczy (druk nr 4227)


Przedmiotem poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy oraz
zmianie ustawy przepisy wprowadzające ustawę - Kodeks wyborczy (druk nr 4227) jest
zmiana podmiotu właściwego do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego oraz wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) na skutek:
- śmierci, utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów, pisemnego
zrzeczenia się mandatu oraz wyboru na wójta – w przypadku radnych;
- pisemnego zrzeczenia się mandatu, utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu
wyborów, orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji w
trybie określonym w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych na okres co najmniej do końca kadencji oraz śmierci – w przypadku wójta.
W obecnie obowiązującym stanie prawnym, podmiotem właściwym do stwierdzenia
wygaśnięcia mandatu radnego oraz wójta w każdym przypadku jest organ stanowiący danej
jednostki samorządu terytorialnego, bez względu na przyczynę powodującą wygaśnięcie
mandatu. Projektowana regulacja wprowadza zróżnicowanie w tym zakresie. Projekt zakłada,
iż w przypadku, gdy wygaśnięcie mandatu jest urzędowo potwierdzone stosownym
dokumentem (np. akt zgonu, prawomocny wyrok sądowy, orzeczenie o niezdolności do pracy
lub niezdolności do samodzielnej egzystencji) bądź nie budzi wątpliwości (pisemne
zrzeczenie się mandatu), podmiotem uprawnionym do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu jest
komisarz wyborczy. Powyższe rozwiązanie należy uznać za korzystne, ponieważ sprzyja ono
skróceniu okresu pomiędzy zaistnieniem przesłanki wygaśnięcia mandatu a pozbawieniem
stanowiska. W praktyce bowiem, procedura wygaszenia mandatu (wliczając w to drogę
sądową), może trwać wiele miesięcy.

W przypadku natomiast, gdy stwierdzenie wygaśnięcia mandatu wymaga oceny
okoliczności sprawy, w szczególności, gdy zasadne wydaje się umożliwienie radnemu bądź
wójtowi złożenie wyjaśnień, organem właściwym do stwierdzenia wygaśnięcia mandatu
pozostanie organ stanowiący danej jednostki. W sytuacji, gdy mimo przesłanek skutkujących
wygaśnięciem mandatu, rada nie zdecyduje się podjąć uchwały o wygaśnięciu mandatu,
rozstrzygnięcie w tej sprawie leżeć będzie w gestii wojewody (zarządzenie zastępcze).
Przedmiotowy projekt w art. 1 pkt 3 przewiduje dodatkowo, iż w przypadku
wygaśnięcia mandatu radnego komisarz wyborczy, a nie jak obecnie właściwa rada w drodze
uchwały, po stwierdzeniu wygaśnięcia mandatu, ogłasza w wojewódzkim dzienniku
urzędowym obwieszczenie o wstąpieniu na jego miejsce kandydata z tej samej listy, który w
wyborach uzyskał kolejno największą liczbę głosów, a nie utracił prawa wybieralności.
Powyższa zmiana spowoduje skrócenie okresu, w jakim w miejsce radnego, którego mandat
wygasł wejdzie inna, uprawniona do tego osoba. Na uproszczenie przedmiotowej procedury
znaczący wpływ ma fakt, iż powyższe rozstrzygnięcie zostanie wydane przez organ
jednoosobowy a nie kolegialny. W obecnym stanie prawnym w przypadku nie podjęcia przez
radę przedmiotowej uchwały konieczne jest wydanie przez właściwego wojewodę
zarządzenia zastępczego (które podlega zaskarżeniu do Sądu), co również wydłuża okres, w
jakim rada nie funkcjonuje w pełnym składzie. Projekt zakłada również, iż oświadczenie
kandydata, który zrzekł się pierwszeństwa do obsadzenia mandatu na rzecz kandydata z tej
samej listy, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów, będzie zgłaszane komisarzowi
wyborczemu, a nie organowi stanowiącemu, jak ma to miejsce w chwili obecnej. Niniejsze
poprawki dodatkowo uporządkują i uproszczą istniejący obecnie stan prawny, natomiast
osoba komisarza wyborczego jest gwarantem zapewnienia prawidłowości powyższego
procesu.
Reasumując, Rada Ministrów docenia inicjatywę autorów poselskiego projektu ustawy
o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy oraz zmianie ustawy przepisy wprowadzające ustawę -
Kodeks wyborczy (druk nr 4227) i wyraża poparcie dla tego projektu.


2