Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dowodach osobistych i ustawy o ewidencji ludności
projekt dotyczy przesunięcia terminu wydawania nowych dowodów osobistych na 1 stycznia 2013 r. z uwagi na wydłużenie organizacyjnych i technicznych procedur wydawania nowych dokumentów m.in. certyfikacja poziomu bezpieczeństwa a także konieczności notyfikowania rozporządzeń wykonawczych do Komisji Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 4202
- Data wpłynięcia: 2011-05-19
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o dowodach osobistych i ustawy o ewidencji ludności
- data uchwalenia: 2011-06-09
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 133, poz. 768
4202
w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej
jednak niż do dnia 1 stycznia 2013 r.”;
8) art. 80 otrzymuje brzmienie:
„Art. 80. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.”.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2011 r.
1)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1367,
Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33,
Nr 22, poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817,
Nr 111, poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278 i Nr 178, poz. 1374, z 2010 r.
Nr 50, poz. 301, Nr 107, poz. 679, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 165, poz. 1116, Nr 182,
poz. 1228, Nr 205, poz. 1363, Nr 225, poz. 1465, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1723 i 1725 oraz
z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 73, poz. 390 i Nr 81, poz. 440.
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228
i Nr 238, poz. 1578 oraz z 2011 r. Nr 53, poz. 273 i Nr 84, poz. 455.
3)
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 64, poz. 427, Nr 124, poz. 859, Nr
127, poz. 880 i Nr 128, poz. 883, z 2008 r. Nr 44, poz. 262, Nr 63, poz. 394, Nr 182, poz. 1121, Nr 195,
poz. 1198, Nr 216, poz. 1367 i Nr 220, poz. 1414, z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, poz. 120, Nr 57, poz. 466 i
Nr 72, poz. 619, z 2010 r. Nr 8, poz. 51, Nr 81, poz. 531, Nr 107, poz. 679 i Nr 167, poz. 1131 oraz z 2011
r. Nr 75, poz. 398.
4)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 228 i Nr
238, poz. 1578 oraz z 2011 r. Nr 53, poz. 273 i Nr 84, poz. 455.
5)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 144, poz. 1043,
z 2007 r. Nr 21, poz. 125, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 171, poz. 1056, Nr 195, poz. 1198 i Nr 220, poz.
1414, z 2009 r. Nr 22, poz. 120, Nr 39, poz. 306, Nr 69, poz. 595 i Nr 223, poz. 1777 oraz z 2010 r. Nr 167,
poz. 1131 i Nr 239, poz. 1593.
20
U Z A S A D N I E N I E
Potrzeba
nowelizacji
uchwalonej
przez
Sejm
Rzeczypospolitej
Polskiej
w dniu 6 sierpnia 2010 r. ustawy o dowodach osobistych (Dz. U. Nr 167, poz. 1131) przez
zmianę terminu jej wejścia w życie wynika z niżej przedstawionych przesłanek natury
funkcjonalnej, prawnej i technicznej, które wskazują na ryzyko niezakończenia przygotowań
organizacyjnych i technicznych do wydawania dowodów osobistych nowego wzoru przed
datą wejścia w życie nowych przepisów, tj. przed dniem 1 lipca 2011 r.
Przede wszystkim, rozpatrując kwestię terminu wejścia w życie nowej ustawy, należy
mieć na uwadze konieczność zapewnienia pełnej transparentności wyboru podmiotu, który
będzie dostarczał niespersonalizowane blankiety dowodów osobistych nowego wzoru.
Warunkiem koniecznym zapewnienia przejrzystości jest spowodowanie, aby procedura
wyłonienia producenta blankietów, która w ramach udzielenia zamówienia publicznego
odbywa się w formie dialogu konkurencyjnego, była przeprowadzona z najwyższą
starannością, ze szczególnym uwzględnieniem wnikliwego i obiektywnego rozpatrzenia
odwołań oferentów niezadowolonych z wyniku postępowania.
Dialog konkurencyjny z oferentami pozwolił także ustalić, że przewidziane w ustawie
i dotyczące blankietu dowodu wymogi techniczne, jakkolwiek nowoczesne i dopracowane
z punktu widzenia bezpieczeństwa dokumentu, nie są spełniane w pełnym zakresie przez
żaden produkt dostępny obecnie na rynku. Uczestnicy toczącego się postępowania deklarują
gotowość uzupełnienia swych produktów o specyficzne funkcje, przewidziane dla polskiego
dowodu osobistego, zwracając jednak uwagę, że zarówno opracowanie niezbędnych modułów
oprogramowania, jak i certyfikacja poziomu ich bezpieczeństwa (obligatoryjna dla sprzętu
wykorzystywanego w charakterze dokumentu tożsamości), zajmą po kilka miesięcy. Suma
czasu niezbędnego do opracowania wymaganego oprogramowania i jego certyfikacji sprawia,
że blankiety odpowiadające w pełni wymogom ustawy o dowodzie osobistym będą dostępne
dopiero po przewidywanej dacie wejścia ustawy w życie.
Biorąc pod uwagę powyższe oraz uwzględniając, iż z uwagi na szczegółowe
wymagania technologiczne parku maszynowego służącego do produkcji dowodów
osobistych, dopiero po dokonaniu wyboru producenta blankietów będzie możliwe wykonanie
pełnego projektu technicznego dowodu osobistego wraz ze wzorem graficznym, konieczne
staje się dokonanie korekty terminu wejścia w życie ustawy o dowodach osobistych w celu
zapobiegnięcia sytuacji, w której przygotowania organizacyjne i techniczne do wydawania
nowych dokumentów tożsamości nie zostaną zakończone przed dniem 1 lipca 2011 r.
Kolejnym argumentem na rzecz przedłużenia vacatio legis nowej ustawy o dowodach
osobistych jest konieczność notyfikacji rozporządzeń wykonawczych do ustawy o dowodach
osobistych. Dyrektywa 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca
1998 r. ustanawiająca procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów
technicznych (Dz. Urz. UE. L z 21.07.1998, Nr 204, str. 37, z późn. zm.) dotyczy w zasadzie
usług świadczonych za wynagrodzeniem i zawiera zastrzeżenie, że „charakterystyka ta nie
istnieje w przypadku działań podejmowanych z wyłączeniem względów ekonomicznych
przez państwo w ramach jego obowiązków, w szczególności w dziedzinach: społecznej,
kulturalnej, edukacyjnej i sądowej; przepisy prawa krajowego dotyczące tego rodzaju
działalności nie są objęte definicją określoną w art. 60 Traktatu i nie wchodzą w zakres
stosowania niniejszej dyrektywy”. Na tej podstawie zakładano, że nie zajdzie konieczność
notyfikacji rozporządzeń wykonawczych do ustawy o dowodach osobistych. Niemniej
w ustawie o dowodach osobistych znalazły się przepisy zakładające możliwość umieszczania
w warstwie elektronicznej dowodu osobistego bezpiecznego podpisu elektronicznego
weryfikowanego przy użyciu certyfikatu kwalifikowanego oraz możliwość korzystania
z podpisu osobistego w dowodzie osobistym (za obopólną zgodą) także poza sektorem
publicznym. Obie opcje wywierają wpływ na funkcjonowanie wspólnego rynku Unii
Europejskiej, a w konsekwencji dotyczące ich rozporządzenia wykonawcze podlegają
obligatoryjnej notyfikacji. Na konieczność zapewnienia odpowiedniego czasu na
notyfikowanie aktów wykonawczych wskazał, podczas prac parlamentarnych nad projektem
ustawy o dowodach osobistych, Senat, który zaproponował dzień 1 lipca 2011 r. na termin
wejścia życie nowej ustawy, zamiast 1 stycznia 2011 r., pierwotnie przewidziany w projekcie
rządowym. Biorąc pod uwagę poziom technicznego skomplikowania zagadnień będących
materią notyfikowanych rozporządzeń, należy założyć, że dokonane na podstawie poprawki
senackiej sześciomiesięczne przedłużenie pierwotnego vacatio legis może okazać się
niewystarczające. Uwzględniając postanowienia rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm
i aktów prawnych (implementującym regulacje zawarte w powołanej wyżej dyrektywie),
proces notyfikacji może trwać do 18 miesięcy.
2
Wprowadzając nowe regulacje, należy uwzględnić doświadczenia z wdrożenia nowego
dokumentu tożsamości w Republice Federalnej Niemiec. Po wieloletnich przygotowaniach
(rozpoczętych w 2004 r.), w tym testowaniu nowych dokumentów, w którym wzięło udział
230 firm i instytucji publicznych, oraz przesunięciu pierwotnie planowanego terminu
o 18 miesięcy, w dniu 1 listopada 2010 r. wdrożono w Niemczech nowy elektroniczny
dokument tożsamości. Wprowadzeniu nowego dowodu towarzyszyły szeroko i publicznie
komentowane błędy w funkcjonowaniu systemu organizacyjnego i technicznego
wspierającego nowy dokument, np. umieszczanie na blankiecie dokumentu fotografii dwóch
różnych osób (inna w warstwie graficznej, a inna w warstwie elektronicznej).
W świetle niemieckich doświadczeń niezbędne jest dokładne przeanalizowanie,
czy planowane w naszym kraju rozwiązania techniczno-organizacyjne nie spowodują
co najmniej takich samych błędów, jakie wystąpiły u naszego zachodniego sąsiada.
W tej sytuacji konieczne jest podjęcie przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
i Administracji współpracy w zakresie wymiany doświadczeń w kwestiach związanych
z procesem wdrożenia nowego dokumentu z jego niemieckim odpowiednikiem.
Przesunięcie terminu wejścia w życie ustawy o dowodach osobistych,
prowadzi w konsekwencji do zmiany terminu wejścia w życie ustawy z dnia 24 września
2010 r. o ewidencji ludności (Dz. U. Nr 217, poz. 1427 i Nr 239, poz. 1593). Późniejsze
wejście w życie ustawy o dowodach osobistych spowoduje konieczność przeprowadzenia w
systemach teleinformatycznych separacji części obsługujących ewidencję ludności oraz
wydawanie dowodów osobistych.
Istnieje także samoistna przesłanka przesunięcia terminu wejścia w życia ustawy
o ewidencji ludności. Wskazanie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dnia 1 sierpnia
2011 r. jako daty wejścia w życie nowych przepisów regulujących zagadnienia związane
z ewidencją ludności w konsekwencji spowoduje, że wdrażanie w gminach nowych
rozwiązań organizacyjnych i technicznych będzie przypadało na okres poprzedzający
najbliższe wybory parlamentarne i może to mieć negatywny wpływ na proces przygotowania
spisów wyborczych.
Biorąc pod uwagę powyższe, konieczna jest zmiana treści art. 93 ustawy o dowodach
osobistych oraz treści art. 80 ustawy o ewidencji ludności przez wprowadzenie następującego
3
brzmienia „Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.” i odpowiednio „Ustawa
wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.”.
W związku ze zmianą terminu wejścia w życie konieczne jest dokonanie zmian we
wszystkich innych przepisach ustawy o dowodach osobistych, które odnoszą się bezpośrednio
do dat, tj. art. 56 pkt 7, art. 88 oraz art. 91 ust. 1.
Ze względu na przyjęcie, że wejście w życie ustawy o ewidencji ludności będzie
poprzedzało wejście w życie ustawy o dowodach osobistych (przy uchwalaniu poprzednich
wersji ustaw Sejm podjął decyzję, wyłącznie ze względów natury legislacyjnej, że ustawa
o ewidencji ludności zacznie obowiązywać po wejściu w życie ustawy o dowodach
osobistych), konieczne jest wykreślenie w ustawie o dowodach osobistych art. 82 i
wprowadzenie jego odpowiednika – art. 62a w ustawie o ewidencji ludności i w konsekwencji
nadania nowego brzmienie art. 69 – 71 i art. 73 w tejże ustawie.
Ponadto, ze względu na przewidzianą w ustawie o ewidencji ludności zmianę nazwy
„zbioru PESEL” na „rejestr PESEL”, odpowiedniej modyfikacji wymagają przepisy art. 50
ust. 2, art. 56 pkt 8, art. 87 oraz art. 91 ust. 3 ustawy o dowodach osobistych.
Konsekwencją zmiany kolejności wejścia w życie obydwu ustaw jest również nadanie
nowego brzmienia art. 92 w ustawie o dowodach osobistych i art. 79 w ustawie o ewidencji
ludności.
Propozycje nowelizacji ustawy o dowodach osobistych w zakresie obejmującym
funkcjonalności elektroniczne nowego dowodu osobistego są wynikiem analizy
przeprowadzonej w trakcie przygotowywania rozwiązań technicznych.
Podstawą techniczną dla przepisów ustawy odnoszących się do podpisu osobistego jest
mechanizm tzw. mediatora, czyli zaufanej strony trzeciej, uczestniczącej w procesie składania
podpisu. Prace nad implementacją ustawy dowiodły, że jego praktyczne zastosowanie rodzi
problemy dotyczące interoperacyjności polskiego dowodu osobistego w ramach UE,
a oczekiwane efekty zastosowania mediatora można osiągnąć także z wykorzystaniem
dostępnych, standardowych mechanizmów oferowanych na rynku przez wiele podmiotów.
W toku dialogu konkurencyjnego w ramach postępowania przetargowego na dostawę
blankietów dowodu stwierdzono, że żaden z potencjalnych dostawców blankietów nie oferuje
rozwiązania, w którym mechanizm mediatora byłby już implementowany. Zachodziłaby
zatem konieczność opracowania na potrzeby polskiego dowodu osobistego rozwiązania
4
Dokumenty związane z tym projektem:
-
4202
› Pobierz plik