Rządowy projekt ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych

Wskaźnik emisji oblicza się i zamieszcza w rocznym raporcie w jednostkach masy CO2 uwalnianego
na tonę każdego odnośnego wsadu do pieca. Do przeliczenia danych dotyczących składu na wskaźniki
emisji stosuje się współczynniki stechiometryczne przedstawione w tabeli 1 poniżej.
Określenia ilości odnośnych węglanów, wliczając w to CaCO3 i MgCO3 w każdym z odnośnych
wsadów do pieca dokonuje się zgodnie z przepisami części G załącznika 1. Można to osiągnąć,
stosując metodę termograwimetryczną.
Metodą alternatywną określenia składu służącego do wyliczenia wielkości emisji jest oznaczenie we
wsadzie piecowym węgla pierwiastkowego, obejmującego węglany i węgiel niewęglanowy oraz
określenie emisji CO2 z wykorzystaniem współczynnika stechiometrycznego zawartego w poniższej
tabeli.

Poziom dokładności 1
Współczynniki stechiometryczne
Substancja
Wskaźniki emisji CO2
CaCO3
0,440 [Mg CO2/Mg CaCO3]
MgCO3
0,522 [Mg CO2/Mg MgCO3]
FeCO3
0,380 [Mg CO2/ Mg FeCO3]
C
3,664 [Mg CO2/Mg C]

b ) W sp ó łczynnik konwersji
Poziom dokładności 1 Węglany opuszczające piec szacuje się zachowawczo jako zero, tj.
z założeniem całkowitej kalcynacji, zaś współczynnik konwersji wynosi 1.
Poziom dokładności 2 Węglany i pozostały węgiel opuszczający piec z klinkierem uwzględnia się
z zastosowaniem współczynnika konwersji o wartości mieszczącej się
pomiędzy 0 a 1. Można założyć pełne przetworzenie jednego lub więcej
wsadów do pieca i przypisać nieprzetworzone węglany lub pozostały
węgiel pozostałemu wsadowi (wsadom). Dodatkowe oznaczenie
odnośnych parametrów chemicznych produktu przeprowadza się zgodnie
z warunkami określonymi w części G załącznika nr 1 do rozporządzenia.
Można stosować współczynnik konwersji = 1,0, bez konieczności
wykonywania badań w celu udowodnienia pełnego rozkładu węglanów.



3) Metoda obliczania P – Ilość wyprodukowanego klinkieru
Ta metoda obliczeń oparta jest na ilości wyprodukowanego klinkieru, CO2 oblicza się ją za pomocą
następującego wzoru:

E=D * We * Wk

gdzie:
E – oznacza wielkość emisji CO2 [Mg CO2],
D – oznacza dane dotyczące rodzaju instalacji,
We – oznacza wskaźnik emisji [Mg CO2/Mg],
Wk – oznacza współczynnik konwersji.


58
Uwzględnia się CO2 uwolniony z procesu kalcynacji pyłu cementowego i obejściowego pyłu
odpadowego dla instalacji, w których pyły te opuszczają układ pieca (patrz pkt 4) wraz
z potencjalnymi emisjami węgla niewęglanowego w mączce surowcowej (patrz pkt 5). Wielkość
emisji CO2 z produkcji klinkieru oraz z pyłów cementowych i odpadowych pyłów obejściowych
i z węgla niewęglanowego w materiałach wsadowych oblicza się oddzielnie oraz dodaje do całkowitej
wielkości emisji CO2, przy użyciu następującego wzoru:

E proces ogółem = E klinkier + E pyły + E węgiel niewęglanowy

gdzie:
E proces ogółem – oznacza wielkość emisji CO2 [Mg CO2],
E klinkier – oznacza wielkość emisji CO2 w klinkierze [Mg CO2],
E pyły – oznacza wielkość emisji CO2 w pyle [Mg CO2],
E węgiel niewęglanowy – oznacza wielkość emisji CO2 z węgla niewęglanowego [Mg CO2].

Emisje związane z produkcją klinkieru

a) Dane dotyczące rodzaju instalacji - D
Produkcję klinkieru [Mg] w okresie rozliczeniowym określa się przez bezpośrednie ważenie klinkieru,
albo na podstawie wielkości dostaw cementu z wykorzystaniem poniższego wzoru (bilans
materiałowy uwzględniający klinkier wysłany, klinkier dostarczony, jak również zmienność stanu
zapasów klinkieru):
Klinkier wyprodukowany [Mg] = cement wyprodukowany [Mg] x wskaźnik klinkier/cement – klinkier
dostarczony [Mg] + klinkier wysłany [Mg] – początkowy zapas klinkieru [Mg] + końcowy zapas
klinkieru [Mg]

Stosunek klinkier/cement wyprowadza się dla każdego z różnych produktów cementowych na
podstawie warunków określonych w części G załącznika nr 1 do rozporządzenia, lub oblicza się go
z różnicy między dostawami cementu i zmian zapasów oraz wszystkich materiałów użytych jako
dodatki do cementu, wliczając w to odpadowy pył obejściowy i pył cementowy.
Stosunek klinkier/cement można obliczać bez podziału na rodzaje cementu, stosując łączny bilans
dodatków do cementu dla wszystkich rodzajów cementu.
Ilość wyprodukowanego cementu stanowi sumę ilości sprzedanego cementu i różnicy w zapasach
cementu na koniec danego roku okresu rozliczeniowego pomniejszoną o cement dostarczony do
instalacji. Na potrzeby rozporządzenia, poprzez cement sprzedany rozumie się cement, który opuścił
teren zakłądu na podstawie wystawionych dokumentów sprzedaży lub dokumentów przewozowo-
magazynowych.
Ilości klinkieru wysłanego i dostarczonego oraz ilości wysłanego i dostarczonego cementu a także
ilości dostarczonych lub wysłanych dodatków do produkcji cementu określa się z maksymalną
dopuszczalną niedokładnością pomiarową mniejszą niż ± 2,5%.
Niedokładność określenia zmian zapasów klinkieru, cementu oraz dodatków do produkcji cementu
w danym roku okresu rozliczeniowego wykazuje się z maksymalną dopuszczalną niedokładnością
mniejszą niż ± 10%.
Ustalenie ilości wyprodukowanego cementu w oparciu o urządzenia ważąco-dozujące zainstalowane
przed młynami cementu. Ilość wyprodukowanego cementu stanowi sumę ilości klinkieru i dodatków
do cementu pomniejszonych o zawartość wilgoci.
Poziom
Ilość klinkieru wyprodukowanego [Mg] w danym roku okresu rozliczeniowego
dokładności 1
wyprowadza się z maksymalną dopuszczalną niepewnością wynoszącą mniej niż
±5,0%.

59
Poziom
Ilość klinkieru wyprodukowanego [Mg] w danym roku okresu rozliczeniowego
dokładności 2
wyprowadza się z maksymalną dopuszczalną niepewnością wynoszącą mniej niż
±2,5%.

b ) W sk a źnik emisji
Poziom
Wskaźnik emisji CO2 wynosi 0,525 Mg CO2 /Mg klinkieru.
dokładności 1
Poziom
Stosuje się wskaźnik emisji CO2 z Tabel wartości opałowych i wskaźników emisji
dokładności 2
CO2 do raportowania w ramach systemu handlu uprawnieniami do emisji
obowiązujących w danym roku kalendarzowym, przygotowanych w oparciu o
dane zgłoszone w najnowszym wykazie przekazanym do Sekretariatu Konwencji
Ramowej Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatycznych i
zastosowanych w Raporcie inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych i ich
prekursorów do powietrza za ostatni dostępny rok, ogłoszonych na stronach
internetowych Ministerstwa Środowiska i informacyjnie na stronach
internetowych KOBiZE.
Poziom
Ilość CaO i MgO w produkcie ustala się zgodnie z warunkami określonymi
dokładności 3
w części G załącznika nr 1 do rozporządzenia. W celu przekształcenia danych
dotyczących składu we wskaźniki emisji stosuje się współczynniki
stechiometryczne wskazane poniżej, zakładając że całość CaO i MgO pochodziła
z odpowiednich węglanów.
Tlenki Współczynniki stechiometryczne
[MgCo2]/[Mg tlenku ziem alkalicznych]
CaO
0,785 [Mg CO2/CaO]
MgO
1,092 [Mg CO2/MgO]

c ) W s p ó łczynnik konwersji
Poziom dokładności 1 Ilość (niewęglanowego) CaO i MgO w surowcach zakłada się
zachowawczo jako 0, tj. przyjmując, iż całość CaO i MgO w produkcie
pochodziła z węglanowych surowców, co odzwierciedla wartość
współczynnika konwersji wynoszącą 1.
Poziom dokładności 2 Ilość (niewęglanowego) CaO i MgO w surowcach odzwierciedlają
współczynniki konwersji o wartości pomiędzy 0 a 1, przy czym wartość 1
odpowiada pełnemu wypaleniu węglanów surowca do tlenków.
Dodatkowe określenie odnośnych parametrów chemicznych przeprowadza
się zgodnie z warunkami określonymi w części G załącznika nr 1 do
rozporządzenia. Można to osiągnąć stosując metodę termograwimetryczną.
Można stosować współczynnik konwersji = 1,0, bez konieczności
wykonywania badań w celu udowodnienia pełnego rozkładu węglanów.
4. Wielkość emisji CO2 związana ze zrzucanymi pyłami
CO2 z pyłu obejściowego i pyłu cementowego (CKD) opuszczający system pieca, oblicza się na
podstawie ilości pyłu opuszczającego układ pieca oraz wskaźnika emisji obliczanego jak dla klinkieru
(ale z ewentualnością odmiennych zawartości CaO i MgO), w celu uwzględnienia częściowej
kalcynacji CKD. Pomija się rozliczanie wielkości emisji CO2 z pyłów obejściowych, w tym pyłów
z by-passu oraz pyłów z gazów wykorzystywanych do suszenia: paliw, surowców do produkcji
klinkieru lub dodatków i surowców do produkcji cementu – pod warunkiem, że wliczane są one do

60
ilości klinkieru wyprodukowanego w ramach instalacji. Do ilości klinkieru nie wlicza się pyłów
emitowanych do powietrza.
Wielkość emisji CO2 oblicza się za pomocą następującego wzoru:

Epyły=D*We
gdzie:
Epyły – oznacza wielkość emisji CO2 [Mg CO2],
D – oznacza dane dotyczące rodzaju instalacji,
We – oznacza wskaźnik emisji [Mg CO2/Mg],

1 ) Da n e do t y c zące rodzaju instalacji
Poziom
Ilość pyłu CKD [Mg] lub odpowiednio pyłu obejściowego opuszczająca układ
dokładności 1
pieca w danym roku okresu rozliczeniowego, oszacowana zgodnie z wytycznymi
dotyczącymi najlepszych praktyk w tej branży.
Poziom
Ilość pyłu CKD [Mg] lub odpowiednio pyłu obejściowego opuszczająca układ
dokładności 2
pieca w danym roku okresu rozliczeniowego wyprowadza się z maksymalną
dopuszczalną niepewnością wynoszącą mniej niż ±7,5 %.


2 ) W ska źnik emisji CO2
Poziom
Stosowana wartość referencyjna wynosi 0,525 Mg CO2 /Mg klinkieru również dla
dokładności 1
CKD lub pyłu obejściowego opuszczającego układ pieca.
Poziom
Wskaźnik emisji [Mg CO2 /CKD] lub pyłu obejściowego opuszczającego układ
dokładności 2
pieca oblicza się na podstawie stopnia kalcynacji i składu. Stopień kalcynacji
i skład określa się co najmniej raz do roku zgodnie z warunkami określonymi
w części G załącznika nr 1 do rozporządzenia. Stosunek pomiędzy stopniem
kalcynacji CKD a wielkością emisji CO2 na Mg CKD jest nieliniowy, przybliża
się go na podstawie następującego wzoru:
EFCli *d
1 + EF

EF
Cli
=
CKD
EFCli
1 −
* d
1 + EFCli
gdzie:
EFCKD – oznacza wskaźnik emisji z częściowo wyprażonych pyłów z pieca
cementowego [Mg CO2 /Mg CKD]
EFCli – oznacza określony wskaźnik emisji z instalacji do klinkieru [CO2 /
Mg klinkieru],
d – oznacza stopień kalcynacji CKD (uwolniony CO2 jako % całkowitej
ilości CO2 z węglanów w mieszaninie surowców).
Dla pyłów obejściowych lub CKD opuszczających układ pieca można stosować
współczynnik emisji [Mg CO2/Mg pyłu] równy współczynnikowi emisji
klinkieru z ich instalacji, bez konieczności wykonywania badań w celu
udowodnienia stopnia rozkładu węglanów.




61
5. Emisje z niewęglanowego węgla w mączce surowcowej

Wielkość emisji CO2 z niewęglanowego węgla w wapieniu, łupkach lub alternatywnych surowcach
(np. popiół lotny) stosowanych w mączce surowcowej w piecu oblicza się za pomocą następującego
wzoru:
Esurowiec węglanowy = D*We*Wk


gdzie:
Esurowiec węglanowy - oznacza wielkość emisji CO2 z surowca węglanowego [Mg CO2],
D – oznacza dane dotyczące rodzaju instalacji,
We – oznacza wskaźnik emisji [Mg CO2/Mg],
Wk – oznacza współczynnik konwersji [Mg CO2/Mg].

Właściwy organ do wydania zezwolenia na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu
uprawnieniami do emisji może prowadzącemu instalację określić częstotliwość badań oraz wielkość
partii surowców dla określenia wielkości emisji z niewęglanowego węgla zawartego w mączce
surowcowej, pod warunkiem, że emisja ta mieścić się będzie w pojęciu pomniejszego lub mikro
źródła emisji.
Monitorowanie emisji z niewęglanowego węgla zawartego w mączce surowcowej może odbywać się
z zastosowaniem pierwszego poziomu dokładności pod warunkiem, że emisja ta mieścić się będzie
w pojęciu pomniejszego lub mikro źródła emisji.
Dla poszczególnych składników mąki surowcowej dopuszcza się oddzielnie monitorowania emisji
z niewęglanowego węgla.

1 ) Da n e do t y c zące rodzaju instalacji
Poziom
Ilość odnośnego surowca [Mg] zużytego w danym roku okresu rozliczeniowego,
dokładności 1
jest określana z maksymalną dopuszczalną niepewnością wynoszącą mniej niż
±15%.
Poziom
Ilość odnośnego surowca [Mg] zużytego w danym roku okresu
dokładności 2
rozliczeniowego, wyprowadzona z maksymalną dopuszczalną niepewnością
wynoszącą mniej niż ±7,5%.

2 ) W ska źnik emisji CO2
Poziom
Zawartość węgla niewęglanowego w odnośnym surowcu ocenia się zgodnie
dokładności 1
z wytycznymi dotyczącymi najlepszych praktyk w branży.
Poziom
Zawartość węgla niewęglanowego w odnośnym surowcu określa się co
dokładności 2
najmniej raz do roku, zgodne z warunkami określonymi w części G załącznika
nr 1 do rozporządzenia.

3 ) W spó łczynnik konwersji
Poziom dokładności 1 Współczynnik konwersji wynosi 1,0.
Poziom dokładności 2 Współczynnik konwersji oblicza się stosując najlepsze praktyki w tej
branży.

62