Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, rynku tytoniu oraz rynku suszu paszowego oraz niektórych innych ustaw

Na podkreślenie zasługuje, że opóźnione przekazanie wniosku o pomoc skutkuje
obniżeniem należnej pomocy o 1 % za każdy dzień tego opóźnienia. W ust. 3 tego
artykułu wskazano dokumenty, jakie należy dołączyć do wniosku o udzielenie
upoważnienia.
Projektowany art. 39b reguluje kwestie kontroli w zakresie przyznawania pomocy.
Upoważnia on Prezesa ARR do wykonywania czynności kontrolnych w ramach tego
mechanizmu pomocowego, odpowiednio stosując przepisy ustawy o Agencji. Zmiana ta
została wprowadzona w celu ujednolicenia procedur na rynkach administrowanych
przez ARR. W związku z powyższą zmianą konieczne będzie uzupełnienie przepisów
wydanych na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy o Agencji.
Projektowany art. 39c stanowi, że Prezes ARR, tak jak dotychczas, będzie właściwy do
przyjmowania umowy na czyszczenie krótkiego włókna lnianego, w przypadku gdy
upoważniony główny przetwórca nie posiada urządzeń do czyszczenia tego rodzaju
włókna, a ubiega się o upoważnienie do przerobu słomy lnianej na długie i krótkie
włókno lniane jednocześnie. W takim przypadku, w myśl art. 3 ust. 4 rozporządzenia
nr 507/2008, jest obowiązany do zawarcia wspomnianej umowy nie więcej niż z dwoma
podmiotami oczyszczającymi krótkie włókno lniane. Ponadto stosownie do tego
przepisu Prezes ARR będzie upoważniony do przyjmowania list umów sprzedaży
słomy lnianej i konopnej, zobowiązań do przetworzenia tej słomy lub umów o jej
usługowe przetwórstwo oraz deklaracji o całkowitym obszarze uprawy lnu i konopi.
Prezes ARR mógłby także żądać kopii umów sprzedaży słomy lnianej i konopnej,
zobowiązań do przetworzenia tej słomy lub umów o jej usługowe przetwórstwo,
np. w przypadku, gdy lista ta byłaby nieprecyzyjna.
W ust. 1 projektowanego art. 39d wyznaczony został 10-dniowy termin na
powiadomienie Prezesa ARR o zmianach w zakresie informacji koniecznych do
uzyskania upoważnienia. Ust. 2 tego artykułu określa natomiast właściwość Prezesa
ARR do przyjmowania wniosków o przyznanie pomocy oraz nadsyłanych cyklicznie,
co 4 albo co 6 miesięcy, deklaracji o ilościach wyprodukowanego włókna przez
upoważnionych głównych przetwórców i osoby traktowane jako przetwórcy. Wniosek
oraz deklaracje, tak jak dotychczas, składane będą na formularzach opracowywanych
i udostępnianych na stronie internetowej administrowanej przez ARR. Ust. 3 tego
artykułu wymienia rodzaje dokumentów, jakie należy dołączyć do tych deklaracji.

25
Natomiast w ust. 4 wymienia się rodzaje informacji, które upoważniony przetwórca
i osoba traktowana jako przetwórca są obowiązane przekazać w celu umożliwienia
zweryfikowania uprawnienia do uzyskania pomocy z tytułu przetwórstwa słomy lnianej
i konopnej na włókno.
W proponowanym art. 39e ust. 1 określony został dodatkowy dokument,

w postaci protokołu z czyszczenia krótkiego włókna lnianego. Protokół ten powinien
sporządzić, a następnie przekazać (ust. 2) upoważnionemu przetwórcy, podmiot
czyszczący ten rodzaj włókna. Dokument ten jest konieczny do celów kontrolnych.
W ust. 3 tego artykułu zawarty został przepis wprowadzający obowiązek przekazywania
informacji o zamiarze skierowania partii włókna do dalszego przerobu, sprzedaży,
przekazania go osobie traktowanej jako przetwórca przez upoważnionego przetwórcę.
Zawiadomienie takie umożliwi pobranie próbek włókna do określenia jego jakości
i masy partii i będzie służyć do celów kontrolnych. W ust. 4 tego artykułu nałożony
został na upoważnionego głównego przetwórcę i osobę traktowaną jako przetwórca
obowiązek oznaczania poziomu zanieczyszczeń zawartych w partii krótkiego włókna
lnianego i włókna konopnego objętych wnioskiem o przyznanie pomocy z tytułu
przetwórstwa słomy lnianej i konopnej. Oznaczanie zawartości zanieczyszczeń
w przypadku krótkiego włókna lnianego i włókna konopnego jest bardzo istotne,
bowiem, stosownie do art. 92 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 1234/2007, pomoc jest
przyznawana na krótkie włókno lniane i włókno konopne zawierające do 7,5 %
zanieczyszczeń. Przepisy art. 92 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia nr 1234/2007
umożliwiają jednak, w przypadku podjęcia takiej decyzji przez państwo członkowskie
Unii Europejskiej, przyznawanie pomocy na krótkie włókno lniane zawierające do 15 %
zanieczyszczeń i na włókno konopne zawierające do 25 % zanieczyszczeń. W takich
okolicznościach, na podstawie art. 92 ust. 1 akapit trzeci rozporządzenia nr 1234/2007,
masa włókna, do której jest przyznawana pomoc, zostaje przeliczona na masę włókna
zawierającego 7,5 % zanieczyszczeń. W Rzeczypospolitej Polskiej przyznaje się pomoc
do krótkiego włókna lnianego zawierającego do 15 % zanieczyszczeń i do włókna
konopnego zawierającego do 25 % zanieczyszczeń na podstawie rozporządzenia
Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 października 2004 r. w sprawie poziomu
procentowej zawartości zanieczyszczeń krótkiego włókna lnianego i włókna konopnego
(Dz. U. Nr 238, poz. 2400).

26
W związku z powyższym niezbędne jest ustalenie rzeczywistej zawartości
zanieczyszczeń wyżej wymienionych rodzajów włókna w celu obliczenia wysokości
pomocy przysługującej upoważnionemu głównemu przetwórcy oraz osobie traktowanej
jako przetwórca. W projektowanej ustawie proponuje się zachowanie upoważnienia do
określenia dopuszczalnego poziomu zanieczyszczeń krótkiego włókna lnianego
i włókna konopnego dla ministra właściwego do spraw rynków rolnych. Utrzymanie
podwyższonej zawartości zanieczyszczeń wyżej wymienionych rodzajów włókna
umożliwia bowiem lepsze wykorzystanie dostępnej dla Rzeczypospolitej Polskiej
kwoty pomocy przeznaczonej na wsparcie produkcji roślinnych włókien naturalnych,
wypłacanej z budżetu krajowego, ale następnie refundowanej z budżetu Unii
Europejskiej.
W projektowanym art. 39f pkt 1 zawarte zostały upoważnienia dla ministra właściwego
do spraw rynków rolnych do określenia:
1) współczynnika ilościowego, przy zastosowaniu którego oblicza się wysokość
pomocy dla poszczególnych upoważnionych głównych przetwórców słomy lnianej
i konopnej na włókno oraz osób traktowanych jako przetwórcy dla każdego roku
gospodarczego;
2) metod oznaczania procentowej zawartości zanieczyszczeń krótkiego włókna
lnianego i włókna konopnego, w celu jednolitego oznaczania poziomu tych
zanieczyszczeń;
3) wyższego niż 7,5 % poziomu procentowej zawartości zanieczyszczeń krótkiego
włókna lnianego i włókna konopnego, w celu jak najlepszego wykorzystania
krajowej gwarantowanej ilości tych rodzajów włókien.
Oprócz tych upoważnień w pkt 2 tego artykułu wymienione zostały upoważnienia
fakultatywne – które będą stosowane w miarę potrzeb. Upoważnienia, o których mowa
w tym punkcie, umożliwią elastyczne dostosowanie limitów włókien, do których można
przyznać pomoc, do sytuacji na rynku roślinnych włókien naturalnych w danym roku
gospodarczym. Takie uprawnienie daje państwu członkowskiemu Unii Europejskiej
art. 94 ust. 3 rozporządzenia nr 1234/2007. Państwo członkowskie Unii Europejskiej
może bowiem dokonać przeniesienia pomiędzy krajową gwarantowaną ilością długiego
włókna lnianego oraz krajową gwarantowaną ilością krótkiego włókna lnianego
i włókna konopnego, a także wykonać działanie odwrotne. Przepis ten, jak już

27
wspomniano, umożliwia najbardziej efektywne wykorzystanie przyznanych państwu
członkowskiemu Unii Europejskiej limitów produkcji tych włókien i dostosowanie tego
wsparcia do potrzeb, np. uzyskanych plonów, związanych z pogodą czy powierzchnią
zasiewów tych gatunków roślin.
Projektowany art. 39g wymienia organy upoważnione do gromadzenia

i następnie przekazywania informacji Komisji Europejskiej. Zakres tych informacji
określony został w art. 15 rozporządzenia nr 507/2008. Proponuje się, aby za
gromadzenie stosownych informacji z tych rynków odpowiedzialny był Prezes ARR,
natomiast przetwarzał je i przekazywał Komisji Europejskiej minister właściwy do
spraw rynków rolnych.
Oprócz wyżej opisanych rozwiązań w projekcie ustawy ustalono także przepisy
przejściowe. Przepisy projektowanego art. 10 ustawy umożliwią zakończenie spraw
wszczętych zgodnie z obowiązującymi przepisami. Sprawy w zakresie udzielania
pomocy z tytułu przetwórstwa słomy lnianej i konopnej na włókno dotyczą lat
gospodarczych 2008/2009 i 2009/2010. Wnioski o przyznanie pomocy za te lata
gospodarcze oraz deklaracje okresowe zostały bowiem złożone w 2008, 2009
i 2010 roku – przy zastosowaniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r.
o organizacji niektórych rynków rolnych, natomiast decyzja o ewentualnym przyznaniu
tej pomocy upoważnionym głównym przetwórcom będzie podejmowana w 2010 r.
i następnym, a zatem prawdopodobnie po uchyleniu przepisów tej ustawy. Ponadto do
postępowań w sprawie wpisu do rejestru uznanych przetwórców wszczętych
i niezakończonych przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy będą miały
zastosowanie przepisy dotychczasowe, tj. przepisy ustawy z dnia 20 grudnia 2002 r.
o organizacji niektórych rynków rolnych.
Zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji
niektórych rynków rolnych
Wymierzanie kar administracyjnych, o których mowa w art. 49 ust. 1 w związku
z art. 48 ust. 1 rozporządzenia nr 612/2009, związane z odzyskiwaniem nienależnie lub
nadmiernie pobranych środków pochodzących z Sekcji Gwarancji EFOiGR lub EFRG
przeznaczonych na realizację Wspólnej Polityki Rolnej, dokonywane jest jako
autonomiczna sankcja odrębną decyzją administracyjną. Dotychczasowa podstawa
prawna (art. 11 ust. 1 pkt 5 lit. e w związku z art. 6 ust. 1 ustawy o Agencji) wydaje się

28
niewystarczająca, a ponadto wątpliwości budzi kwestia stosowania do kar
administracyjnych działu III Ordynacji podatkowej w zakresie określonym w art. 13
ust. 2 ustawy o Agencji. Dodanie w art. 13 ust. 1 ustawy o Agencji pkt 5 jednoznacznie
określi podstawę prawną do wydawania przez Prezesa ARR decyzji administracyjnych
ustalających kwoty kar administracyjnych i rozstrzygnie sporne kwestie co do
stosowania do tych należności odpowiedniej części procedury podatkowej (art. 2 pkt 3
projektu ustawy).
Dotychczasowe przepisy ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o funduszach promocji
produktów rolno-spożywczych (Dz. U. Nr 97, poz. 799) nie przewidywały trybu
postępowania w przypadkach, gdy beneficjent środków funduszy promocji produktów
rolno-spożywczych, zwanych dalej „funduszami promocji”, uzyskał wsparcie
nienależnie lub środki funduszy zostały mu wypłacone w nadmiernej wysokości. Biorąc
pod uwagę kwoty środków, które mogą zostać wypłacone z rachunków bankowych
poszczególnych funduszy promocji oraz reżim ustawowy związany z gromadzeniem
środków, proponuje się wprowadzenie instrumentu umożliwiającego ARR
odzyskiwanie środków nienależnie pobranych lub pobranych w nadmiernej wysokości.
Ponadto w projekcie ustawy określone zostały przepisy dotyczące rynku zbóż. Przepisy
te zostały opracowane w wyniku przeprowadzonego przeglądu aktów prawnych
wdrażających przepisy wspólnej organizacji rynków rolnych. W celu uporządkowania
i dostosowania prawodawstwa krajowego do zmieniającego się prawodawstwa Unii
Europejskiej zaproponowano włączenie przepisów w zakresie wspólnej organizacji
rynków zbóż do ustawy o Agencji, jako rozdział 7a (art. 2 pkt 5 projektu ustawy).
Obecnie przepisy wdrażające wspólną organizację rynków zbóż określone są w ustawie
z dnia 20 grudnia 2002 r. o organizacji niektórych rynków rolnych. W wyniku
przeglądu prawodawstwa wspólnotowego Rada Unii Europejskiej dokonała istotnych
zmian zasad interwencji na rynku zbóż. Wprowadzone zmiany, ujęte w rozporządzeniu
nr 1234/2007, polegały w szczególności na zastosowaniu jako podstawowej formy
realizacji zakupów w ramach prowadzonych działań interwencyjnych procedury
przetargowej oraz ograniczeniu zakresu prowadzonych działań interwencyjnych przez
wprowadzenie zerowych limitów na zakup jęczmienia, kukurydzy, pszenicy durum
i sorgo.

29