Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw
projekt określa m.in. w jakim okresie osoba posiadająca wpis do ewidencji działalności gospodarczej może jednocześnie posiadać status bezrobotnego; porządkuje kwestie ubezpieczenia wypadkowego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków niektórych zatrudnionych, nieprzysługiwania prawa do zasiłku osobom, które zarejestrowały się jako bezrobotni w okresie zawieszenia działalności gospodarczej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 3312
- Data wpłynięcia: 2010-07-29
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2010-12-16
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 257, poz. 1725
3312
zatrudniania 8 pracowników w produkcji sadowniczej i warzywniczej, wprowadzając
obowiązek zatrudniania przez wszystkich producentów rolnych co najmniej
1 pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie 12 miesięcy przed dniem
złożenia wniosku o refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska
pracy dla skierowanego bezrobotnego.
OPZZ negatywnie odniosło się również do propozycji umożliwienia pracodawcy
zatrudniającemu cudzoziemców, znajdującemu się w przejściowych trudnościach
finansowych, wprowadzenia obniżonego wymiaru czasu pracy bez konieczności
składania wniosku do wojewody o zmianę wydanego zezwolenia na pracę.
Uwaga OPZZ w tym zakresie nie została jednak przyjęta. Należy bowiem zauważyć,
że według art. 88h ust. 1 w związku z art. 88c ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy pracodawca zatrudniający cudzoziemca w ramach
zezwolenia na pracę jest obowiązany do uwzględnienia w umowie z cudzoziemcem
warunków zawartych we wniosku o wydanie zezwolenia na pracę, takich jak poziom
wynagrodzenia. Jeżeli zmianie uległy okoliczności będące podstawą wydania
zezwolenia na pracę, takie jak poziom wynagrodzenia wypłacanego cudzoziemcowi,
wojewoda uchyla zezwolenie na pracę na podstawie art. 88k pkt 1, chyba
że zachodzą okoliczności określone w art. 88i. Nowy przepis ust. 5 w art. 88i ma
zatem na celu utrzymanie zezwolenia na pracę w mocy, gdy pracodawca obniża
wynagrodzenie na zasadach określonych w art. 12 ustawy o łagodzeniu skutków
kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, a dotyczy to również
cudzoziemca zatrudnionego na podstawie tego zezwolenia na pracę. Warunkiem jest
jednak niezwłoczne, pisemne powiadomienie wojewody o zmianie dokonanej
w stosunku do tego cudzoziemca. Celem proponowanej zmiany jest też równe
traktowanie pracowników w zakresie wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia.
Ponadto za niekorzystne dla osób bezrobotnych OPZZ uważa uchylenie przepisu
art.
59 ust. 3 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
umożliwiającego refundację pracodawcy kosztów poniesionych na wynagrodzenie
wypłacane bezrobotnemu skierowanemu do pracy w ramach prac interwencyjnych
oraz jednoczesną refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy
dla tego bezrobotnego.
25
Zgłoszona uwaga również nie została przyjęta. Odrębne zasady udzielania pomocy
w ramach wyżej powołanych instrumentów powodują trudności w ich łączeniu
w zakresie zasad udzielania pomocy publicznej.
W opinii OPZZ również niekorzystne jest uchylenie art. 71 ust. 7 ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zdaniem OPZZ spowoduje to
podział bezrobotnych na dwie grupy: takich, którym okres pracy w innych państwach
członkowskich Unii Europejskiej będzie zaliczany do okresu uprawniającego do
nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz takich, którym okres ten zaliczony
nie będzie.
Uwaga nie została przyjęta. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie
z art. 61 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia
29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego
(Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72) – zwane dalej „rozporządzeniem nr 883/2004”,
bezrobotny ubiegający się o zasiłek ma prawo do uwzględnienia, w koniecznym
zakresie, okresów ubezpieczenia, zatrudnienia lub działalności na własny rachunek,
przebytych pod działaniem ustawodawstw innych państw członkowskich Unii
Europejskiej (a także pozostałych państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub
Konfederacji Szwajcarskiej). Rozporządzenie wydane przez instytucje Unii
Europejskiej ma zasięg ogólny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane
we wszystkich państwach członkowskich. Oznacza to, że norma prawna wyrażona
w art. 61 rozporządzenia nr 883/2004 obowiązuje w porządku prawnym
Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio. Na uwagę zasługuje fakt, że art. 71 ust. 7
ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy dotyczy wyłącznie
zaliczania okresów zatrudnienia, natomiast art. 61 rozporządzenia nr 883/2004
stanowi o zaliczeniu okresów ubezpieczenia, zatrudnienia oraz prowadzenia
działalności na własny rachunek. Należy zatem wskazać, że art. 71 ust. 7 ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest niezgodny z art. 61
rozporządzenia nr 883/2004. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że
zmiana polegająca na uchyleniu art. 71 ust. 7 ustawy o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy ma na celu jedynie uporządkowanie przepisów prawa
26
i usunięcie rozbieżności między przepisami ustawy a przepisami rozporządzenia nr
883/2004.
Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” (KK NSZZ „Solidarność”) zakwestionowała
odstąpienie w 2010 r. od waloryzacji zasiłków dla bezrobotnych przyznanych po
dniu 31 grudnia 2009 r. W opinii KK NSZZ „Solidarność” fakt podwyższenia kwoty
zasiłku nie jest warunkiem wystarczającym do podjęcia takiego działania, zwłaszcza
że celem waloryzacji jest łagodzenie skutku wzrostu cen towarów i usług oraz mając
na uwadze wysokość tego świadczenia w świetle przepisów konwencji
Międzynarodowej Organizacji Pracy.
Uwaga początkowo nie została przyjęta, ale w wyniku decyzji podjętej przez Radę
Ministrów odstąpiono od planowanego ograniczenia waloryzacji zasiłków w 2010 r.
Związek Rzemiosła Polskiego (ZRP) poparł kierunek zmian zawartych
w projekcie ustawy, podnosząc, że przedłożone propozycje w sposób kompleksowy
odnoszą się do zmian, jakie zaistniały na rynku pracy od momentu wejścia w życie
ostatniej nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
ZRP zwrócił uwagę na słuszność działań zmierzających do doprecyzowania
przepisów budzących wątpliwości interpretacyjne oraz konieczność dostosowania
przepisów ustawy do przepisów innych ustaw. ZRP pozytywnie odniósł się do
zmiany wprowadzającej możliwość posiadania statusu bezrobotnego, który posiada
jednocześnie wpis do ewidencji działalności gospodarczej, jak też zmiany mającej
na celu wprowadzenie zakazu pozbawiania statusu bezrobotnego kobiety w ciąży
oraz w okresie połogu z tej przyczyny, że upłynął już 90 dzień jej niezdolności do
pracy.
Co do zasady za słuszne zostało uznane zrównanie we wskazanych
w projekcie przypadkach innej pracy zarobkowej oraz działalności gospodarczej
z zatrudnieniem. Niemniej jednak ZRP zwraca uwagę na ewentualne problemy, jakie
z tego powodu mogą wyniknąć dla pracodawców, którzy przyjmują kierowane przez
urząd pracy osoby bezrobotne, np. w ramach przygotowania zawodowego dorosłych
i inwestują w nie swój czas i środki.
Natomiast w kwestii zmiany wprowadzającej możliwość refundacji producentowi
rolnemu kosztów doposażenia lub wyposażenia stanowiska pracy dla skierowanego
27
bezrobotnego, ZRP nie negując samej propozycji rozszerzenia podmiotowego
przepisu stanął jednak na stanowisku, że uprawnienie to powinno przysługiwać
jedynie producentom rolnym zrzeszonym w rolniczych spółdzielniach
produkcyjnych, które za swoich członków opłacają składki na Fundusz Pracy.
Powyższa uwaga nie została przyjęta. Celem wprowadzenia zmiany polegającej na
rozszerzeniu kręgu podmiotów uprawnionych do korzystania z refundacji kosztów
wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego
o producentów rolnych było poszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do
refundacji w taki sposób, aby umożliwić podjęcie przez osobę bezrobotną
zatrudnienia u każdego producenta rolnego prowadzącego działalność rolniczą
w gospodarstwie rolnym lub w dziale specjalnym produkcji rolnej, niezależnie od
tego czy dany podmiot pozostaje zrzeszony w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, czy
też nie. Wszyscy producenci rolni powinni mieć możliwość aktywnego
uczestniczenia w realizacji polityki państwa w walce z bezrobociem, które właśnie na
terenach wiejskich stanowi szczególnie doniosły problem i tym samym pełnić rolę
dynamizującą gospodarczy i cywilizacyjny rozwój obszarów wiejskich.
Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan” (PKPP „Lewiatan”)
przychylnie odniosła się do zaproponowanych w projekcie ustawy zmian mających
na celu ograniczenie biurokracji i poprawę efektywności usług rynku pracy.
Szczególnie pozytywnie odniosła się do zmian w zakresie zasad pozbawiania statusu
bezrobotnego w przypadku niestawiennictwa w powiatowym urzędzie pracy
w wyznaczonym terminie.
Jednocześnie PKPP „Lewiatan” zwróciła uwagę na zmiany, które w jej opinii mogą
mieć negatywny wpływ na rynek pracy, tj. rozszerzenie zakazu przyjmowania przez
powiatowy urząd pracy ofert pracy od pracodawcy, który jest objęty postępowaniem
dotyczącym naruszenia przepisów prawa pracy czy wliczania okresów pobierania
zasiłku i stypendium do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania
uprawnień pracowniczych.
Uwagi nie zostały przyjęte, gdyż aktualnie trwające prace nad nowelizacją ustawy
o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zostały ograniczone przede
wszystkim do zmian o charakterze porządkowym, stosownie do uzyskanego w tym
28
zakresie zwolnienia z opracowywania założeń do projektu nowej ustawy.
Postulowana zmiana dotycząca niewliczania okresów pobierania zasiłku
i stypendium do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień
pracowniczych ma charakter merytoryczny, daleko wkraczający w prawa
pracowników, co wyklucza jej uwzględnienie przy okazji niniejszej nowelizacji.
Jednocześnie wniosek, aby okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych
oraz stypendium nie był zaliczany do okresu wymaganego do uzyskania lub
zachowania uprawnień pracowniczych powinien być poddany pod dyskusję i ocenę
nie tylko organizacji reprezentujących pracodawców, ale również pracowników,
co potwierdza brak możliwości uwzględnienia obecnie tego wniosku.
Ponadto PKPP „Lewiatan” zwróciła uwagę na konieczność doprecyzowania art. 46
ust. 1 pkt 1a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
w odniesieniu do obowiązku zatrudnienia pracowników przez producenta rolnego.
W opinii PKPP „Lewiatan” z zaproponowanego brzmienia tego przepisu wynika,
że refundację kosztów doposażenia lub wyposażenia stanowiska pracy mogą
otrzymać producenci prowadzący dział specjalny produkcji rolnej, którzy nie są
pracodawcami, a zatem nie opłacają składek na Fundusz Pracy.
Uwaga nie została przyjęta z przyczyn wskazanych przy omówieniu podobnej uwagi
zgłoszonej przez Związek Rzemiosła Polskiego.
Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego pozytywnie zaopiniowała
projekt ustawy.
3. Wpływ ustawy na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Przyjęcie ustawy powoduje rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do
korzystania z instrumentów i usług rynku pracy oraz umożliwia finansowanie
z Funduszu Pracy wydatków ponoszonych na nowe instrumenty rynku pracy
wprowadzone ustawą. Jednocześnie przyjęcie ustawy nie spowoduje zwiększenia
wydatków Funduszu Pracy, gdyż odbywać się będzie w ramach środków Funduszu
Pracy, określonych w planie finansowym Funduszu Pracy, stanowiącym integralną
część ustawy budżetowej.
29