Rządowy projekt ustawy o wspieraniu przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi z maja i czerwca 2010 r.

Do uzyskania pomocy w formie określonej tą ustawą niezbędne będzie uzyskanie
od wójta gminy, burmistrza lub prezydenta miasta właściwego dla miejsca faktycznego
prowadzenia przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej zaświadczenia, że szkoda,
jaką poniósł przedsiębiorca jest wynikiem powodzi z maja i czerwca 2010 r.
Zaświadczenie to wydawane będzie na druku, który stanowi załącznik do ustawy.
Przedsiębiorca będzie składać oświadczenia stwierdzające, że spełnia warunki
wymagane do objęcia go pomocą przewidzianą w ustawie. Wielu przedsiębiorców
poszkodowanych przez powódź z maja i czerwca 2010 r. straciło także całą
dokumentację i dlatego udzielenie im pomocy opierać się będzie w całości na
wspomnianych oświadczeniach.
Szkoda, którą poniósł przedsiębiorca, musi być oszacowana przez rzeczoznawcę
majątkowego. Akceptowany będzie także szacunek szkód dokonany przez
ubezpieczyciela, u którego dany przedsiębiorca był ubezpieczony w dniu wystąpienia
powodzi z maja i czerwca 2010 r.
Przedsiębiorca jest zobowiązany do wykorzystania (zakupienia i zapłacenia za towary
lub usługi) i przedłożenia do funduszu pożyczkowego rozliczenia otrzymanej pożyczki
w ciągu 6 miesięcy od daty podpisania umowy z funduszem pożyczkowym. W sytuacji
szczególnej, np. konieczności długiego oczekiwania na odtwarzany majątek trwały,
fundusz będzie mógł ten termin przedłużyć o dodatkowe 3 miesiące. Fundusz
pożyczkowy, który udzielił pożyczki odpowiada za kontrolę jej wykorzystania.
Kontrola może odbywać się na podstawie dokumentów (zarówno faktur, jak
i rachunków, z uwagi na konieczność uwzględnienia wykonawców niepłacących
podatku VAT), ale także na podstawie wizytacji miejsca zamontowania majątku
trwałego lub przechowywania majątku obrotowego. Za podlegające rozliczeniu uznaje
się te wydatki, które poniósł przedsiębiorca po dniu wystąpienia powodzi z maja
i czerwca 2010 r.; nie ma znaczenia, że dokonane one były przed podpisaniem umowy
pożyczki.
W przypadku wykorzystania pożyczki zgodnie z celem określonym w ustawie,
czyli na odtworzenie majątku trwałego i obrotowego i pokrycie kosztów szacowania
strat przez rzeczoznawcę, pożyczka, po rozliczeniu zgodnie z ustawą, będzie przez
fundusz umarzana automatycznie. Nie ma innych warunków umorzenia.

4
Jednak, aby zachęcać przedsiębiorców do ubezpieczania swojego mienia, ustawa
przewiduje, że przedsiębiorca, który nie był ubezpieczony będzie mógł liczyć
na umorzenie jedynie 75 % kwoty pożyczki. Przedsiębiorca ubezpieczony w dniu
wystąpienia powodzi z maja i czerwca 2010 r., może uzyskać umorzenie całej pożyczki.
W sytuacji przedsiębiorcy nieubezpieczonego, spłacie podlegać będzie 25 % kwoty
pożyczki, czyli maksymalnie 12,5 tys. zł, nie powinno to stanowić zbyt dużego
obciążenia nawet dla bardzo małych firm.
Okres spłaty pożyczki wyniesie maksymalnie do 3 lat od dnia zawarcia umowy
z funduszem pożyczkowym przy 9-miesięcznym okresie karencji. Powinno to
umożliwić przedsiębiorcy odbudowanie przedsiębiorstwa i ponowne nawiązanie często
zerwanych więzi kooperacji lub współpracy.
Wydatki na odtworzenie majątku przedsiębiorca może ponosić jeszcze przed
podpisaniem umowy z funduszem, wykładając własne środki. Niekwalifikowane są
wydatki ponoszone przed dniem wystąpienia powodzi z maja i czerwca 2010 r.
Przedsiębiorca jest zobowiązany, na wniosek funduszu pożyczkowego, nie tylko
do okazania dokumentów, ale także do dopuszczenia kontrolerów z funduszu do
miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Odtworzony majątek powinien być
zamontowany w tym samym miejscu gdzie wystąpiła szkoda. Inna lokalizacja może być
zaakceptowana, w przypadku gdy odbudowa zakładu na danym terenie jest niecelowa
lub wręcz niemożliwa lub zabroniona.
Projekt ustawy zakłada, że w przypadku stwierdzenia przez fundusz pożyczkowy
wykorzystania pożyczki lub jej części, niezgodnie z celem określonym w ustawie,
czyli na inne wydatki, np. wyposażenie mieszkania, przedsiębiorca będzie zobowiązany
do spłaty kwoty wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem wraz z ustawowymi
odsetkami liczonymi od dnia podpisania umowy z funduszem.
W przypadku gdy przedsiębiorca odmówi poddania się kontroli funduszu, jest
zobowiązany do jednorazowego zwrotu całej kwoty pożyczki wraz z ustawowymi
odsetkami liczonymi od dnia zawarcia umowy pożyczki. adna jej część nie podlega
umorzeniu.
W przypadku gdy oświadczenia złożone przez przedsiębiorcę okażą się nieprawdziwe
(np. szkoda, której doznał przedsiębiorca nie była efektem powodzi z maja i czerwca
2010 r., firma była ubezpieczona i przedsiębiorca na odtworzenie tego samego majątku

5
otrzymał odszkodowanie i pomoc na podstawie tej ustawy), fundusz wypowiada umowę
pożyczki i występuje o zwrot pełnej kwoty pożyczki wraz z ustawowymi odsetkami
liczonymi od dnia zawarcia umowy pożyczki. adna jej część nie podlega umorzeniu.
Wystarczającym zabezpieczeniem udzielanej pożyczki będzie weksel in blanco. Ta
forma zabezpieczenia jest tania, nie wymaga dodatkowych dokumentów i jest szybka w
ustanowieniu. Fundusz nie będzie sprawdzał ani oceniał zdolności spłaty pożyczki
przez przedsiębiorcę.
Rozdział 3 Fundusz pożyczkowy
Pomoc przedsiębiorcom będą udzielały wybrane przez ministra właściwego do spraw
gospodarki fundusze pożyczkowe. Aktualnie działa w Polsce ok. 70 regionalnych
i lokalnych funduszy pożyczkowych. Mają one dobrze rozbudowaną bazę kadrową
i organizacyjną i są w stanie bardzo szybko we wskazanych regionach uruchomić
punkty przyjmowania wniosków pożyczkowych, pomóc zorganizować rzeczoznawców
szacujących szkody i przeprowadzić procedurę podpisywania umów. Tego typu pomoc
dla przedsiębiorców była już organizowana po klęsce powodzi w 2001 r. i działalność
funduszy pożyczkowych, ich mobilność, nastawienie na potrzeby przedsiębiorców była
bardzo dobrze oceniana. Fundusze pożyczkowe nie podlegają przepisom prawa
bankowego, co pozwala dopasowywać stosowane procedury do sytuacji i potrzeb
dotkniętych powodzią przedsiębiorców, np. w sytuacji braku dokumentacji finansowej.
Minister Gospodarki wybierze fundusze, które będą udzielać pomocy zgodnie z tą
ustawą w drodze konkursu. W konkursie mogą uczestniczyć osoby prawne, które nie
działają dla zysku lub zysk przeznaczają na powiększenie funduszu pożyczkowego.
Fundusze, których oferty będą rozpatrywane muszą być w dobrej sytuacji finansowej
(nie mogą generować strat). Fundusze nie będą otrzymywać wynagrodzenia za
prowadzoną działalność pożyczkową, a jedynie pokryją z uzyskanej dotacji swoje
uzasadnione koszty operacyjne związane z obsługą pożyczek udzielanych
przedsiębiorcom dotkniętym powodzią z maja i czerwca 2010 r.
Ze względu na konieczność szybkiego rozpoczęcia akcji udzielania pomocy,

ogłoszenie o konkursie będzie publikowane tylko na stronie internetowej Biuletynu
Informacji Publicznej oraz urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw
gospodarki, a termin składania ofert wyniesie tylko 5 dni roboczych od dnia
zamieszczenia informacji. Z uwagi na konieczność pilnego wyłonienia funduszy

6
pożyczkowych, które będą udzielać pożyczek, do ich wyboru nie będzie stosować się
przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, a tylko zasady określone w tej ustawie,
ponieważ fundusze pożyczkowe za swoją działalność nie będą pobierać wynagrodzenia.
W informacji minister właściwy do spraw gospodarki określi obszar, jaki ma
obsługiwać wybrany fundusz. W zależności od rozmiaru powodzi z maja i czerwca
2010 r. może być to kilka gmin, powiat lub województwo. Minister może ogłosić
jednocześnie kilka konkursów, określając różne obszary działalności funduszy.
W oparciu o szacunki po pierwszej fali powodzi powinny zostać ogłoszone konkursy
obejmujące swoim obszarem, np. całe województwo świętokrzyskie i podkarpackie (po
ok. 80 firm poszkodowanych). Województwo małopolskie powinno zostać podzielone
na co najmniej dwa obszary ponieważ poszkodowanych jest tam ok. 620
przedsiębiorstw. Ogłaszając konkurs minister ogłosi też zasady oceny złożonych ofert
(w formie ilości punktów przyznawanych za spełnienie poszczególnych kryteriów).
Minister wybiera fundusz biorąc pod uwagę następujące elementy: termin rozpoczęcia
udzielania pomocy, jej organizację, w tym miejsca udzielania pomocy, ilość osób
oddelegowanych do współpracy z przedsiębiorcami i ich kwalifikacje oraz stałą
siedzibę funduszu – wpływa to na znajomość realiów danego obszaru. Ważne będą też
przewidywane koszty prowadzenia akcji pożyczkowej ponieważ pomniejszać będą one
środki skierowane do funduszy. Konkurs otwarty jest także dla podobnego typu
instytucji z innych krajów. Wyniki konkursu będą ogłaszane na stronie internetowej
Biuletynu Informacji Publicznej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw
gospodarki. Pomoc powinna zostać uruchomiona jak najszybciej, każdy dzień przestoju
to wymierne straty dla firmy, a często także jej kooperantów, dlatego nie jest
przewidziana procedura odwoławcza w konkursie na wybór funduszu udzielającego
pożyczki.
Z wybranym funduszem pożyczkowym minister właściwy do spraw gospodarki zawrze
umowę, w której określone zostaną szczegółowe zasady przekazywania funduszowi
dotacji związanej z realizacją zadania. Umowa określi także dokładnie zakres i terminy
przekazywania sprawozdań. W przypadku wycofania się funduszu, który wygrał
konkurs minister podpisze umowę z funduszem, który zdobył następną w kolejności
liczbę punktów za swoją ofertę. W umowie będzie określony termin rozliczenia
otrzymanej dotacji.

7
Aby maksymalnie skrócić czas udzielenia pomocy przedsiębiorcom i jednocześnie
uniknąć przeciągania przez fundusze procedury, fundusze są zobowiązane do
rozpatrzenia wniosku w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty złożenia kompletnego
wniosku. W przypadku braków formalnych wniosku fundusz ma 3 dni na
poinformowanie przedsiębiorcy o konieczności uzupełnienia wniosku. Fundusz
powinien szczegółowo poinformować przedsiębiorcę, jakie braki ma wniosek tego
przedsiębiorcy tak, aby wystarczyło jednokrotne jego uzupełnianie. Wnioski fundusz
rozpatruje w kolejności składania.
rodki dotacji uzyskane przez fundusz muszą być gromadzone na odrębnym rachunku.
Kwota niewypłacona przedsiębiorcom w formie pożyczek oraz odsetki powstałe na
rachunku podlegają zwrotowi do budżetu państwa.
W ofercie fundusz określa koszty operacyjne, jakie będzie ponosił w związku
z udzielaniem pożyczek. Koszty te pokrywane są z dotacji otrzymanej na podstawie
umowy zawartej z ministrem właściwym do spraw gospodarki. Mogą one obejmować
koszty wynagrodzeń pracowników funduszu uwzględniające także obciążenia funduszu
jako pracodawcy, wynikające z ustawy o ubezpieczeniu społecznym, delegacji, zakup
niezbędnych materiałów, a także usług zewnętrznych. Jako usługi zewnętrzne
traktowane są: usługi transportowe, wynajmu pomieszczeń, opłaty bankowe,
telekomunikacyjne i pocztowe, energia elektryczna itp. Koszty operacyjne
w końcowym rozliczeniu nie mogą przekroczyć 5 % kwoty udzielonych i wypłaconych
przedsiębiorcom pożyczek.
rodki uzyskane przez fundusz ze zwrotu pożyczek oraz odsetki spłacane przez
przedsiębiorców będą zwracane do budżetu państwa.
Rozdział 4 Szczególne rozwiązania podatkowe
Projekt ustawy przewiduje zwolnienie z podatku dochodowego kwoty umorzonych
pożyczek przyznanych przedsiębiorcom oraz dotacji otrzymywanych przez wybrane
fundusze pożyczkowe.
Wydatki i koszty bezpośrednio sfinansowane z dotacji otrzymywanych przez wybrane
fundusze pożyczkowe nie będą uważane za koszty uzyskania przychodów
w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.


8