Rządowy projekt ustawy o publicznym transporcie zbiorowym

5) możliwością zawierania przez poszczególne jednostki samorządu terytorialnego
porozumień bąd tworzenia związków międzygminnych;
6) dotychczasowymi problemami istniejącymi w związku z funkcjonowaniem
publicznego transportu na poszczególnych obszarach, a co za tym idzie –
wprowadzenie obligatoryjnego organizowania transportu tam, gdzie jest to niezbędne
z punktu widzenia potrzeb społecznych, a stworzenie możliwości takiej organizacji
tam, gdzie istnieje chęć jej podjęcia lub jest to niezbędne z punktu widzenia
właściwego organizatora.
W odniesieniu do organizatorów, na których nałożono obowiązek sporządzenia planu
transportowego, należy podkreślić, że decydującym kryterium w odniesieniu do gmin oraz
powiatów była liczba osób mieszkających na danym obszarze oraz związane z tym
możliwości organizowania publicznego transportu zbiorowego przez określonych
organizatorów. I tak, obowiązek opracowania planu transportowego nałożono na:
1) miasta liczące co najmniej 50 000 osób;
2) powiaty liczące co najmniej 80 000 osób – w tym przypadku granica została ustalona
na wskazanym poziomie ze względu na to, że biorąc pod uwagę ogólną liczbę
powiatów ziemskich (314), ilość powiatów o liczbie mieszkańców co najmniej 80 000
osób wynosi prawie połowę (126). Zatem uzasadnione jest nałożenie na tak duże
powiaty obowiązkowego opracowania planu transportowego;
3) związki międzygminne, w przypadku gdy obszar, na którym został taki związek
utworzony lub który objęty został porozumieniem międzygminnym liczy co najmniej
80 000 osób;
4) związki powiatów, w przypadku gdy obszar, na którym został taki związek utworzony
lub który został objęty porozumieniem powiatów liczy co najmniej 120 000 osób.
W art. 9 ust. 3 projektu wskazano, że plan transportowy uchwalony przez właściwe
organy jednostek samorządu terytorialnego stanowi akt prawa miejscowego. Ze względu na
to plan transportowy ministra właściwego do spraw transportu musi mieć formę aktu
powszechnie obowiązującego, zatem będzie wydawany w formie rozporządzenia, o czym
poniżej.
W projektowanym art. 10 ustawy, w celu zapewnienia lokalnym społecznościom oraz
zainteresowanym podmiotom udziału w etapie opracowywania projektu planu
transportowego, przewidziano obowiązek organizatora do ogłoszenia w miejscowej prasie
oraz w sposób zwyczajowo przyjęty informacji o możliwości składania opinii dotyczących

11
tego projektu, ze wskazaniem miejsca wyłożenia projektu oraz formy, miejsca i terminu na
składanie takich opinii. Termin ten nie może być krótszy niż 21 dni od dnia ogłoszenia.
W przypadku uznania wniosków zawartych w ww. opiniach za zasadne, organizator powinien
dokonać stosownych zmian w projekcie planu transportowego. Powyższe nie odnosi się
jednak do planu transportowego opracowywanego przez ministra właściwego do spraw
transportu, ponieważ – zgodnie z projektowanym art. 13 ust. 6 – plan transportowy ministra
będzie ogłaszany w drodze rozporządzenia, do którego należy stosować reguły procedury
legislacyjnej, w tym przesłanie projektu rozporządzenia do konsultacji społecznych.
W art. 11 projektu wskazana została zależność pomiędzy planami transportowymi
opracowanymi przez poszczególnych organizatorów. Intencją wprowadzenia tego przepisu
jest zapewnienie ładu realizowanych przewozów na obszarach właściwości poszczególnych
organizatorów. Organizator publicznego transportu zbiorowego na obszarze np. powiatu
powinien uwzględnić ujęte w ogłoszonym planie transportowym marszałka województwa
linie komunikacyjne, na których będą odbywały się przewozy o charakterze użyteczności
publicznej, ponieważ, w przypadku gdy na obszarze właściwości starosty istnieje linia
komunikacyjna, na której powinny odbywać się przewozy wykonywane przez operatora,
a marszałek województwa zorganizował takie przewozy na linii, która pokrywa się z linią
komunikacyjną wyznaczoną przez starostę, to nie będzie potrzeby organizowania takich
przewozów przez starostę.
Omawiany przepis stosuje się odpowiednio do sytuacji, gdy aktualizacji ulegnie plan
transportowy opracowany przez danego organizatora. W takim przypadku, jak również
w sytuacji wystąpienia okoliczności uzasadniających wprowadzenie zmiany w uchwalonym
i ogłoszonym planie transportowym, przewidziano możliwość poddawania takiego planu
transportowego odpowiednim aktualizacjom (art. 11 ust. 2 projektu). Nie przewidziano
terminów, w jakich ma się odbywać aktualizacja, bowiem powinna być ona dokonywana
przez organizatora za każdym razem, gdy zaistnieje taka potrzeba, która może wynikać m.in.
ze zmian dokonanych przez tego organizatora (np. wyznaczenie „nowej” linii
komunikacyjnej, na której będą się odbywać przewozy o charakterze użyteczności
publicznej).
Przepis art. 12 projektu określa elementy, jakie powinien zawierać plan transportowy
(ust. 1), w tym:
– sieć komunikacyjną, na której jest planowane realizowanie przewozów o charakterze
użyteczności publicznej; organizatorowi pozostawia się możliwość określenia w planie

12
transportowym również linii komunikacyjnych, na których wykonywane są przewozy
„komercyjne”,
– pożądany standard usług przewozowych świadczonych przez operatorów.
Z uwagi na otwarty katalog art. 12 ust. 1, w planie transportowym organizator może
określić inne elementy, które uzna za konieczne, np. mogą zostać określone granice stref
miasta dostępnych jedynie dla ekologicznych pojazdów transportu publicznego (np.
zasilanych biopaliwami), jak również linie komunikacyjne, na których będą wykonywane
przewozy komercyjne.
W ust. 2 omawianego artykułu wymieniono, co należy uwzględnić przy
opracowywaniu planu transportowego. Wskazano m.in. potrzeby zrównoważonego rozwoju
publicznego transportu zbiorowego, w szczególności potrzeby osób niepełnosprawnych
i osób o ograniczonej zdolności ruchowej, w zakresie usług przewozowych, do których
należy zaliczyć w szczególności standardy dotyczące przystanków i dworców, korzystania
z przystanków i dworców, zintegrowanych węzłów przesiadkowych, zintegrowanych
systemów biletowych. Zintegrowane węzły przesiadkowe, zgodnie z definicją projektu
ustawy (art. 4 pkt 26 projektu), mają to być miejsca umożliwiające dogodną zmianę środka
transportu, wyposażone w niezbędną do obsługi podróżnych infrastrukturę, w szczególności:
miejsca postojowe, przystanki komunikacyjne, punkty sprzedaży biletów, systemy
informacyjne umożliwiające zapoznanie się zwłaszcza z rozkładami jazdy, linią
komunikacyjną lub siecią komunikacyjną. Zintegrowany system taryfowo-biletowy
natomiast, zgodnie z definicją projektu ustawy (art. 4 pkt 25 projektu), to rozwiązanie
polegające na umożliwieniu wykorzystywania przez pasażera biletu, uprawniającego do
korzystania z różnych środków transportu na obszarze właściwości organizatora publicznego
transportu zbiorowego.
Przy opracowywaniu planu transportowego należy również brać pod uwagę wpływ
transportu na środowisko, mając przy tym na uwadze przepis art. 46 pkt 2 ustawy z dnia
3 pa dziernika 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227, z pó n. zm.). W przepisie tym wskazano, że przeprowadzenia
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają m.in. projekty planów

w dziedzinie transportu, opracowywane lub przyjmowane przez organy administracji,
wyznaczające ramy pó niejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko. Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku istnienia na obszarze danego

13
organizatora planu bąd strategii w dziedzinie transportu, jeżeli w ocenie organizatora
informacje w nim zawarte są wystarczające, przy opracowywaniu planu transportowego
można uwzględnić taki plan bąd strategię.
Mając na uwadze dużą liczbę organizatorów publicznego transportu zbiorowego oraz
mogące wyniknąć z tego powodu rozbieżności co do formy planu i jego szczegółowego
zakresu, zaproponowano w projekcie ustawy opracowanie przez ministra właściwego do
spraw transportu szczegółowego zakresu planu transportowego, zarówno części tekstowej,
jak i graficznej, tak aby ujednolicić formę tego dokumentu dla wszystkich organizatorów
(art. 12 ust. 4 projektu).
Właściwy organizator, na szczeblu samorządu terytorialnego, powinien, przed
uchwaleniem planu, uzgodnić bąd przekazać do zaopiniowania projekt planu
transportowego z właściwymi sąsiadującymi bąd leżącymi na obszarze jego właściwości
organizatorami w zakresie wspólnych linii komunikacyjnych leżących na obszarach
właściwości tych organizatorów (art. 13 projektu). Przyjęta została w tym zakresie zasada,
według której uzgodnienie następuje z właściwymi organami jednostek sąsiadujących,
natomiast zaopiniowanie – z właściwymi organami jednostek niższego szczebla.
Rozwiązanie to zapewnia jednostkom szczebla powiatowego i gminnego udział w procesie
opracowywania planu transportowego przez odpowiednio marszałka województwa lub
starostę bąd zarząd związku powiatów i zgłaszanie w opiniach wniosków, w wyniku
których organ wyższego szczebla będzie miał wiedzę w zakresie potrzeb przewozowych na
niższym szczeblu. Takie opinie mają służyć organom wyższego szczebla w opracowaniu
planu transportowego, który w najszerszym zakresie będzie zapewniał lokalnym
społecznościom niezbędne przewozy.
W przepisie art. 13 ust. 4 projektu przewidziano możliwość zgłaszania potrzeb
transportowych dotyczących linii komunikacyjnych wykraczających poza obszar
właściwości gminy liczącej mniej niż 50 000 osób, dla których nie istnieje obowiązek
opracowania planu transportowego, bezpośrednio do starosty, w przypadku gdy jest on
organizatorem, albo do właściwego ze względu na przebieg tych linii komunikacyjnych
marszałka województwa.
W ust. 5 i 6 projektowanego art. 13 wskazano miejsce ogłoszenia uchwalonego planu
transportowego. I tak, plan transportowy jest podawany do publicznej wiadomości przez jego
ogłoszenie we właściwym dla organizatora dzienniku urzędowym. W sytuacji gdy
organizatorem jest związek międzygminny lub związek powiatów podanie planu

14
transportowego do publicznej wiadomości następuje w sposób zwyczajowo przyjęty na
obszarach gmin lub powiatów tworzących ten związek oraz w dzienniku urzędowym
województwa, na którego obszarze działa związek międzygminny lub związek powiatów.
Natomiast w przypadku planu transportowego opracowywanego przez ministra właściwego
do spraw transportu, ogłoszenie następuje w drodze rozporządzenia.

4. Organizowanie sieci komunikacyjnej
Organizowanie sieci komunikacyjnej (art. 15 projektu), jako etap następujący po
uchwaleniu planu transportowego (z wyjątkiem sytuacji, gdy na obszarze właściwości
organizatora nie istnieje obowiązek opracowania takiego planu) na obszarze właściwości
danego organizatora, obejmuje działania organizatora polegające w szczególności na
realizacji planu transportowego i podejmowaniu dalszych działań zmierzających do
zapewniania podnoszenia jakości i standardów publicznego transportu zbiorowego
nastawionego na zaspokajanie potrzeb lokalnej społeczności. Do działań tych zalicza się
również: badanie i analiza potrzeb przewozowych, z uwzględnieniem potrzeb osób
niepełnosprawnych i osób o ograniczonej zdolności ruchowej, określanie sposobu
oznakowania środków transportu wykorzystywanych w przewozach o charakterze
użyteczności publicznej, ustalanie stawek opłat za korzystanie, przez operatorów

i przewo ników z przystanków i dworców niebędących własnością lub w zarządzie jednostek
samorządu terytorialnego, zlokalizowanych na obszarze ich właściwości, przygotowanie
i przeprowadzenie postępowania prowadzącego do zawarcia umowy o świadczenie usług
w zakresie publicznego transportu zbiorowego i zawarcie takiej umowy, a także ustalanie
opłat za przewóz oraz innych opłat, o których mowa w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r.
– Prawo przewozowe, za usługę świadczoną przez operatora w zakresie publicznego
transportu zbiorowego.
W zakresie stawek opłat za korzystanie z ww. przystanków i dworców, ich ustalenie
następować będzie w drodze negocjacji pomiędzy gminą, na której obszarze usytuowany jest
przystanek lub dworzec, a właścicielem albo zarządzającym przystankiem lub dworcem.
Taka treść przepisu pozwoli uniknąć sytuacji, w której stawkę opłaty za korzystanie z tego
samego przystanku lub dworca będzie negocjować np. gmina, powiat i województwo,
właściwi ze względu na miejsce usytuowania tego przystanku lub dworca, i zostanie ona
ustalona w różnej wysokości.

15