Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami

kierujących przewożących wartości pieniężne. Ci ostatni kierowcy, ze względu na fakt, że
szczególne okoliczności związane z koniecznością uniknięcia napadu lub innego zagrożenia
bezpieczeństwa przewożonego ładunku mogą stworzyć sytuację zagrażającą innym
uczestnikom ruchu drogowego, powinni mieć identyczne kwalifikacje jak kierowcy pojazdów
uprzywilejowanych.
Proponowane zmiany wymagań w stosunku do kierowców pojazdów uprzywilejowanych
ilustruje tabela nr 3.
Tabela nr 3
DODATKOWE WYMAGANIA
DLA KIEROWCÓW POJAZDÓW UPRZYWILEJOWANYCH

Obecnie
Po
wejściu w życie ustawy
stan zdrowia
brak przeciwwskazań zdro- brak przeciwwskazań zdro-
wotnych do kierowania po- wotnych do kierowania po-
jazdem
jazdem uprzywilejowanym
sprawność psychiczna
brak przeciwwskazań psy- brak przeciwwskazań psy-
chologicznych do kierowa- chologicznych do kierowa-
nia pojazdem
nia pojazdem uprzywilejo-
wanym
przeszkolenie
-----
kurs dla kierowców po-
jazdów uprzywilejowanych

Jak widać z tabeli, do dotychczasowych wymagań stawianych tym osobom doszła
konieczność ukończenia kursu w ośrodku doskonalenia techniki jazdy. Wprowadzenie
takiego wymogu wynika z faktu, że obecnie z punktu widzenia formalnego do kierowania
pojazdem uprzywilejowanym wystarczą jedynie umiejętności wymagane od kandydatów na
kierowców.
Osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy uzyskały uprawnienia do kierowania
pojazdami uprzywilejowanymi w trybie art. 95a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo
o ruchu drogowym, uznawać się będzie za osoby, które ukończyły kurs dla kierujących
pojazdami uprzywilejowanymi.
Wymagania w stosunku do osób przewożących wartości pieniężne (takie same jak dla osób
kierujących pojazdami uprzywilejowanymi) wchodzą w życie po upływie 2 lat od dnia
opublikowania ustawy.

20
Ośrodki doskonalenia techniki jazdy
W projekcie ustawy o kierujących pojazdami w części dotyczącej zmiany ustawy

o transporcie drogowym zaproponowano uregulowanie zasad szkolenia osób posiadających
uprawnienie do kierowania pojazdem w zakresie doskonalenia umiejętności praktycznych
kierowania pojazdem, na zasadach analogicznych jak w obecnej ustawie – Prawo o ruchu
drogowym.
Dlatego też projekt proponuje precyzyjne określenie jednostek i osób, które mogą prowadzić
ośrodki doskonalenia techniki jazdy. Obok jednostek wojskowych (w zakresie szkolenia
kierowców na potrzeby Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej) i jednostek organizacyjnych
służb podległych lub nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych
(w zakresie szkolenia kierowców na potrzeby tych służb) wskazano w
projekcie
przedsiębiorców, którzy aby móc prowadzić taki ośrodek muszą spełnić określone wymagania
i zostać wpisani do rejestru działalności regulowanej. Projekt określa także kwalifikacje
wymagane w stosunku do instruktorów prowadzących zajęcia z techniki jazdy oraz zasady
prowadzenia nadzoru nad tą działalnością.

Zmiany w innych ustawach
Projekt wprowadza zmiany w ustawie – Prawo o ruchu drogowym. Większość z nich wynika
z konieczności uchylenia przepisów odnoszących się do tego samego zakresu
przedmiotowego co przepisy zawarte w projekcie niniejszej ustawy. Ponadto wprowadzono
nowe definicje do słowniczka (art. 2 pkt 42b czterokołowiec i 42c czterokołowiec lekki
– z uwagi na wprowadzenie przy kategoriach praw jazdy nowych pojazdów).
Zmiany zaproponowane w przepisach odnoszą się w głównej mierze do przepisów
dotyczących centralnej ewidencji kierowców i mają na celu umożliwienie prowadzenia
monitoringu kierowcy, z uwzględnieniem takich danych jak: naruszenia przepisów (w tym
przyznane punkty karne), ośrodek szkolenia kierowców i instruktor, który prowadził jego
szkolenie, oraz wojewódzki ośrodek ruchu drogowego i egzaminator, który go egzaminował,
jak również psychologa i pracowni psychologicznych, która przeprowadziła badania.
Projekt wprowadza również zmiany w ustawie o transporcie drogowym. Zmiany te polegają
na wprowadzeniu przepisów umożliwiających odbycie w trybie przyspieszonym kwalifikacji
wstępnej przez kierowców w transporcie drogowym. Możliwość taką określa dyrektywa
2003/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej
kwalifikacji i okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do

21
przewozu rzeczy lub osób, zmieniającej rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 oraz
dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylającej dyrektywę Rady 76/914/EWG.
Dokonuje się ponadto uchylenia w art. 39b1 przepisu zawartego w ust. 5 tego artykułu.
Dotychczasowe brzmienie tego przepisu narzuca organizatorowi egzaminu ograniczenie
w zakresie składu komisji egzaminacyjnej. Zgodnie z ww. przepisem wojewodowie nie mogą
zatrudnić jako członków komisji specjalistów takich jak np. Inspektorzy Transportu
Drogowego czy pracownicy organów samorządowych odpowiedzialnych za nadzór nad
transportem drogowym. Nie posiadają oni bowiem uprawnień egzaminatora czy instruktora,
które są wymagane na mocy obowiązującego brzmienia ust. 5 w art. 39b1. Mając na uwadze,
że osoby te mogą zapewnić wyższy poziom merytoryczny komisji wojewoda powinien mieć
możliwość ich zatrudniania do pracy w komisji. Uchylenie ust. 5 likwiduje przedmiotowe
ograniczenie.

Działania antykorupcyjne
Jednym z podstawowych punktów programu Rządu jest działanie dążące do likwidacji
korupcji występującej na wszystkich poziomach życia społecznego. Jedną z dziedzin od lat
uwikłaną w proces korupcyjny jest uzyskiwanie uprawnień do kierowania pojazdami,
a w szczególności proces szkolenia i egzaminowania kandydatów na kierowców. Wychodząc
naprzeciw konieczności ograniczenia tego procederu, który w ostateczności wpływa
negatywnie na bezpieczeństwo ruchu drogowego, Ministerstwo Infrastruktury przygotowało
projekt ustawy o kierujących pojazdami. Większość zaproponowanych w projekcie rozwiązań
zmierzających do poprawy jakości szkolenia kandydatów na kierowców ma znaczący wpływ
na ograniczanie zjawiska korupcji przez eliminację jednego z kryminogennych czynników,
jakim jest niemożność uzyskania pozytywnego wyniku egzaminu państwowego przez
kandydata na kierowcę szkolonego w nierzetelny sposób.
Taki sam skutek powinno odnieść urealnienie wymagań stawianych na egzaminie
państwowym pod kątem ich zgodności z rzeczywistymi potrzebami bezpiecznego
uczestnictwa w ruchu drogowym.
Oszustwa dokonywane przez nieuczciwych przedsiębiorców wystawiających fałszywe
zaświadczenia o ukończeniu kursu oraz tzw. wyjazdowe załatwianie prawa jazdy powinny
zostać wyeliminowane przez wprowadzony obowiązek składania przed rozpoczęciem kursu
szczegółowej informacji o uczestnikach kursu oraz o czasie i miejscu prowadzenia
poszczególnych zajęć. W ramach nadzoru nad nierzetelnością przedsiębiorców starosta będzie

22
ściśle współpracował z funkcjonariuszami Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Funkcjo-
nariusze ci, mając informacje o nieprawidłowościach występujących w poszczególnych
ośrodkach szkolenia kierowców, będą mogli, w sposób niemożliwy do zrealizowania przez
starostę ze względu na brak uprawnień, przeprowadzić skuteczne dochodzenie dążące do
eliminacji działań korupcyjnych w procesie szkolenia i egzaminowania kandydatów na
kierowców. Z praktyki ostatnich lat wynika, że pośrednikami w kontaktach między egza-
minatorami a osobami gotowymi wręczyć korzyść majątkową za uzyskanie pozytywnego
wyniku egzaminu na prawo jazdy są pracujący w ośrodkach szkolenia kierowców
instruktorzy nauki jazdy lub nawet poszczególni właściciele ośrodków szkolenia kierowców.
Dlatego też tak ważne jest, aby w trakcie działań Centralnego Biura Antykorupcyjnego
uwzględniać wnioski wynikające z kontroli przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia
kierowców.
Wprowadzenie szczegółowego programu szkolenia kandydatów na kierowców pozwoli na
łatwe sprawdzenie, czy ośrodek szkolenia kierowców prawidłowo przygotowuje kandydata na
kierowcę do uczestnictwa w ruchu drogowym i tym samym umożliwia mu uzyskanie
pozytywnej oceny z egzaminu państwowego.
W celu zapobiegania nieprawidłowościom kolosalne znaczenie ma skuteczna kontrola i
nadzór nad przeprowadzaniem egzaminów państwowych. W projekcie proponuje się:
– utrzymanie niedawno wprowadzonej w akcie wykonawczym rejestracji przebiegu
egzaminu praktycznego za pomocą urządzeń technicznych i przechowywanie tych
zapisów przez okres 14 dni,
– wprowadzenie
zasady,
że wszelkie skargi zainteresowanych osób dotyczące egzaminu
państwowego są rozpatrywane przez marszałka województwa,
– wprowadzenie obowiązkowej analizy statystycznej prowadzonej przez marszałka
w zakresie zdawalności osób egzaminowanych w danym ośrodku, liczby popełnianych
przez te osoby w późniejszym okresie naruszeń przepisów i zasad ruchu drogowego,
liczby złożonych na ośrodek skarg,
– określenie obligatoryjnych kontroli wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego – co
najmniej raz na pół roku,
– sprecyzowanie
szczegółowych przesłanek do przeprowadzenia obowiązkowej dodatkowej
kontroli w WORD, w tym wyników statystycznej analizy zdawalności osób
egzaminowanych w tym ośrodku, statystycznej analizy popełnianych przez te osoby

23
w późniejszym okresie naruszeń przepisów i zasad ruchu drogowego oraz analizy
złożonych skarg,
– wprowadzenie
obowiązku dla marszałka powiadamiania zarządu województwa, któremu
podlega ośrodek, o wynikach kontroli wraz w możliwością wnioskowania o odwołanie
dyrektora wojewódzkiego ośrodka ruchu drogowego.
Na ograniczenie nieprawidłowych zjawisk powinno mieć także wpływ:
– jednoznaczne sformułowanie zakazu pełnienia funkcji egzaminatora przez osoby
pozostające w stosunkach z ośrodkami szkolenia kierowców określonych w art. 24 K.p.a.
oraz przez osoby, wobec których toczy się postępowanie karne o popełnienie umyślnego
przestępstwa,
– jednoznaczne sformułowanie zakazu podejmowania przez egzaminatora zajęć
zarobkowych bez zgody dyrektora WORD,
– zastosowanie wobec egzaminatorów przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje
publiczne (Dz. U. Nr 106, poz. 679, z późn. zm.) na zasadach określonych wobec osób,
o których mowa w art. 1 i 2 tej ustawy.

Ustawa wdraża postanowienia dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie praw jazdy w sposób określony w niniejszej tabeli
dyrektywa 2006/126/WE
ustawa
art. 2 ust. 1
art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. c
art. 4 i 6
art. 6, 8 i 11
art. 7
art. 4, 11 i 14
art. 11
art. 13
art. 12
art. 11


Projekt zakłada, iż ustawa wejdzie w życie po upływie roku od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem
przepisów regulujących zakres przekazywania informacji między organami administracji
samorządowej a administratorem centralnej ewidencji kierowców, jak i organem kontroli

24