Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo bankowe, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy o funduszach inwestycyjnych, ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym

wynika z brzmienia art. 25j. Wydając taką decyzję, organ nadzoru może ustalić termin
nabycia lub objęcia akcji lub praw z akcji albo uzyskania uprawnień podmiotu
dominującego banku krajowego. Termin ten, na wniosek zainteresowanego podmiotu
lub z urzędu, może zostać wydłużony.
Art. 25j statuuje zasadę, zgodnie z którą podmiot składający zawiadomienie może
zrealizować zamiar objęty zawiadomieniem w przypadku niedoręczenia przez Komisję
Nadzoru Finansowego decyzji w przedmiocie sprzeciwu w terminie 60 dni roboczych
od dnia otrzymania zawiadomienia i wszystkich wymaganych informacji i dokumentów
albo jeżeli przed upływem tego terminu zostanie wydana decyzja o stwierdzeniu braku
podstaw do zgłoszenia sprzeciwu. Przepis zakreśla zatem maksymalne granice czasowe
istnienia stanu niepewności co do istnienia ewentualnych zastrzeżeń organu nadzoru
w stosunku do planowanej transakcji, które mogłyby skutkować wydaniem decyzji
w przedmiocie sprzeciwu. Proponowane rozwiązanie ma służyć zapewnieniu pewności
obrotu oraz chronić strony planowanej transakcji, będącej przedmiotem zawiadomienia
przed negatywnymi skutkami przedłużającego się postępowania administracyjnego.
Art. 25k jest uregulowaniem nowym i wprowadza zasadę, że w przypadku uchylenia
przez sąd administracyjny decyzji w przedmiocie sprzeciwu, termin 60-dniowy biegnie
od dnia, w którym organowi nadzoru doręczono prawomocny wyrok sądu
administracyjnego. Ww. przepis, podobnie jak art. 25j, zakreśla ramy czasowe stanu
niepewności stron planowanej transakcji oraz rozstrzyga ewentualne wątpliwości,
w
jaki sposób należy wyznaczyć termin na ponowne rozstrzygniecie sprawy
administracyjnej, wszczętej zawiadomieniem, o którym mowa w art. 25 ust. 1.
Art. 25l określa sankcje, które mogą być zastosowane wobec podmiotu
nabywającego/obejmującego akcje banku krajowego za dokonanie transakcji nabycia
lub objęcia akcji, z naruszeniem warunków określonych w ustawie. Za takie sankcje
ustawa uznaje zakaz wykonywania prawa głosu z tak nabytych albo objętych akcji lub
praw z akcji, a w przypadku wykonywania uprawnień podmiotu dominującego – zakaz
uczestniczenia w czynnościach z zakresu reprezentacji banku krajowego przez
członków zarządu tego banku powołanych przez podmiot dominujący, a także
analogicznie – przez członków zarządu, prokurentów lub osoby pełniące w podmiocie
dominującym funkcje kierownicze. Artykuł ten przewiduje ponadto nieważność uchwał
walnego zgromadzenia podjętych z udziałem głosów z akcji, w stosunku do których
obowiązuje sankcja bezskuteczności prawa głosu. Powzięta uchwała przez walne

12
zgromadzenie zachowuje swoją ważność, jeśli spełnia wymogi kworum oraz większości
głosów oddanych bez uwzględnienia głosów nieważnych. Komisji Nadzoru
Finansowego, podobnie jak w dotychczasowych przepisach ustawy – Prawo bankowe,
przysługuje prawo wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały
walnego zgromadzenia. Art. 25l ust. 4 stanowi również o nieważności czynności
z zakresu reprezentacji banku krajowego podejmowanych z udziałem członków zarządu
z naruszeniem ust. 2. W przepisach art. 25l ust. 5 przewidziana jest możliwość
nakazania, w drodze decyzji KNF, zbycia akcji banku krajowego, w wyznaczonym
przez Komisję terminie, a w przypadku niewywiązywania się z tego obowiązku
– również sankcji w postaci kary pieniężnej lub ustanowienia w banku zarządu
komisarycznego lub uchylenia zezwolenia na utworzenie banku i podjęcia decyzji
o jego likwidacji (art. 25l ust. 6 ustawy). Wymienione w art. 25l sankcje są przede
wszystkim ukierunkowane na przeciwdziałanie wywieraniu niekorzystnego wpływu na
ostrożne i stabilne zarządzanie bankiem krajowym przez podmiot, który nie dopełnił
obowiązków wynikających z procedury związanej z dokonywaniem oceny
ostrożnościowej lub procedura ta nie została jeszcze zakończona, lub też nie poddał się
tej procedurze. Nałożenie obowiązku zbycia posiadanych akcji banku krajowego ma
z kolei na celu przede wszystkim sanowanie niepożądanej sytuacji w banku krajowym,
która może spowodować wiele negatywnych konsekwencji dla tego banku. Zbycie akcji
ma doprowadzić w konsekwencji do uzdrowienia trybu podejmowania uchwał przez
walne zgromadzenie banku oraz umożliwienie podejmowania bez przeszkód czynności
z zakresu reprezentacji tego banku przez uprawnione osoby.
Maksymalna wysokość kary pieniężnej, jaką może nałożyć Komisja Nadzoru
Finansowego na akcjonariusza banku krajowego, który nie dokona zbycia akcji banku
w wyznaczonym przez organ nadzoru terminie, została ustalona w wysokości
10 000 000 zł. Projekt nie wprowadza jednej, sztywnej wysokości kary pieniężnej, co
pozwala na nałożenie jej przez organ nadzoru w sposób elastyczny, adekwatnie do skali
naruszenia i sytuacji finansowej podmiotu niewykonującego nałożonego na niego
obowiązku. Proponowana kwota 10 000 000 zł, jako maksymalna wysokość sankcji,
jest wskazana z uwagi na fakt, iż w żadnym przypadku naruszenia obowiązku kara nie
może okazać się zbyt mało dotkliwa. Maksymalne zagrożenie karą musi dawać
możliwość pełnienia przez karę funkcji prewencyjnej i to zarówno w zakresie prewencji
indywidualnej, jak i ogólnej, a interes ekonomiczny posiadacza akcji nie może

13
przeważać nad wysokością straty z tytułu nałożonej sankcji. Wskazać należy, że
przyjęta w projekcie wysokość kary, jaka może być nałożona przez KNF wobec
akcjonariuszy w sektorze bankowym, mieści się w górnej granicy wysokości kar, jakie
może nakładać organ nadzoru na podmioty działające w sektorze ubezpieczeń.
Art. 25m ma zapobiegać sytuacjom, w których zastosowanie takich sankcji spowoduje
zagrożenie dla bezpieczeństwa obrotu. Proponuje się w nim, aby organ nadzoru,
w szczególnie uzasadnionych przypadkach, mógł uchylić zakazy wykonywania prawa
głosu i uczestniczenia w czynnościach z zakresu reprezentacji banku krajowego, jeżeli
wymagać tego będą interesy klientów banku krajowego. Przepis ten ma za zadanie
łagodzić skutki wprowadzonych w art. 25l sankcji i nie dopuszczać do sytuacji,
w których zastosowanie tych sankcji przyniosłoby zamiast ochrony interesów banku
krajowego i jego klientów efekt odwrotny – zagrażać tym interesom.
Art. 25n ust. 1 daje organowi nadzoru możliwość zakazania, w drodze decyzji
administracyjnej, podmiotowi, który uzyskał bezpośrednio lub pośrednio prawo
wykonywania głosu na walnym zgromadzeniu na poziomie określonym w art. 25 ust. 1,
wykonywania prawa głosu z akcji banku krajowego posiadanych przez ten podmiot lub
wykonywania uprawnień podmiotu dominującego banku krajowego, jeżeli jest to
uzasadnione potrzebą ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem krajowym, z uwagi
na ocenę sytuacji finansowej tego podmiotu lub z uwagi na możliwy wpływ tego
podmiotu na bank. Decyzja KNF jest natychmiast wykonalna (art. 11 ust. 2 pkt 4a
ustawy). Treść art. 25n wynika z postanowień dyrektywy 2006/48/WE w sprawie
podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (art. 21 ust. 2
dyrektywy). Komisja obowiązana jest przy dokonywaniu oceny istnienia przesłanki do
wydania przedmiotowego zakazu stosować odpowiednio przepisy dotyczące kryteriów
oceny ostrożnościowej inwestora nabywającego akcje banku (art. 25n zdanie ostatnie).
Postanowienia kolejnych ustępów w art. 25n regulują sankcje, jakie może zastosować
organ nadzoru w przypadku nieprzestrzegania zakazu wydanego na podstawie art. 25n
ust. 1. Przepis ust. 6 omawianego artykułu wprowadza możliwość uchylenia decyzji
KNF wydanej na podstawie ust. 1, jeżeli ustały okoliczności uzasadniające wydanie tej
decyzji.
Art. 25o normuje kwestie obowiązków informacyjnych związanych z nabywaniem akcji
banku krajowego. Konstrukcja tego przepisu odpowiada dotychczasowej regulacji
zawartej w art. 25 ust. 6 ustawy – Prawo bankowe, z tym że obowiązek informacyjny

14
został rozciągnięty również na podmiot, który staje się podmiotem dominującym banku
krajowego. Określone w art. 25o progi nabywanych lub obejmowanych akcji,
skutkujące obowiązkiem informacyjnym wobec banku krajowego, pozostają
niezmienione w stosunku do obecnego art. 25 ust. 6 Prawa bankowego. Dotychczasowy
poziom „33 %” liczby głosów na walnym zgromadzeniu zastąpiony został poziomem
„jedna trzecia”, jednolicie z projektowanym brzmieniem art. 25 ust. 1. Powiadomienie
akcjonariuszy, w przypadku gdy statut banku przewiduje uprzywilejowanie lub
ograniczenie akcji co do prawa głosu, dotyczy również udziału w kapitale zakładowym,
w wysokości odpowiadającej wielkościom określonym w art. 25n (analogiczna
regulacja występuje na gruncie obecnie obowiązującej ustawy).
Zgodnie z art. 25o zdanie ostatnie, do obowiązków informacyjnych stosuje się
odpowiednio przepisy art. 25 ust. 2 – 7. Odesłanie to przesądza m. in., że obowiązki
informacyjne, o których mowa w art. 25o, dotyczą również pośredniego nabycia albo
objęcia akcji lub pośredniego stania się podmiotem dominującym banku krajowego, czy
działania w porozumieniu. Ponadto odpowiednie stosowanie postanowień art. 25 ust. 3
umożliwia wskazanie podmiotu, na którym ciąży obowiązek informacyjny w przypadku
złożonych struktur kapitałowych.
Projektowany art. 25p reguluje obowiązki informacyjne w przypadku zbywania
pakietów akcji uprawniających do wykonywania prawa głosu głosów na walnym
zgromadzeniu na poziomie określonym w ww. artykule. Konstrukcja art. 25p
odpowiada obecnej regulacji art. 25 ust. 9 ustawy – Prawo bankowe. Poziomy
zbywanych akcji powodujące obowiązek informacyjny zostały zredukowane
w projekcie do czterech poziomów: 10 %, 20 %, jedna trzecia, 50 % ogólnej liczby
głosów na walnym zgromadzeniu (zamiast występujących dotychczas 7 poziomów).
Akcjonariusz, podobnie jak w obecnie obowiązujących regulacjach, obowiązany jest
o
zamiarze zbycia pakietu akcji powiadomić bezpośrednio Komisję Nadzoru
Finansowego (w przypadkach wskazanych w art. 25o organ nadzoru powiadamiany jest
za pośrednictwem banku). Do obowiązków informacyjnych akcjonariuszy dotyczących
zbywania pakietów akcji mają również odpowiednie zastosowanie przepisy art. 25
ust. 2 – 7, omówione powyżej.
Treść projektowanego art. 25r odpowiada postanowieniom art. 26b obecnej ustawy
– Prawo bankowe. Przepis ten rozciąga obowiązki informacyjne, określone w art. 25o
i 25p (nakaz odpowiedniego stosowania) na przypadki nabycia i zbycia obligacji

15
zamiennych na akcje banku krajowego, kwitów depozytowych, jak również innych
papierów wartościowych, z których wynika prawo lub obowiązek nabycia akcji banku
krajowego.
Zgodnie z unormowaniem art. 25s nadzorcze standardy ostrożnościowe dotyczą
banków spółdzielczych będących spółdzielniami osób prawnych, których statuty
przewidują inne zasady ustalania liczby głosów przysługujących członkom, niż
określona w art. 36 § 3 ustawy – Prawo spółdzielcze, zasada jednego głosu niezależnie
od ilości posiadanych udziałów. Projektowany przepis odpowiada obecnej treści
art. 26c prawa bankowego i projekt nie wprowadza dodatkowych zmian.
Zmiana art. 124 ustawy – Prawo bankowe odnosi się do łączenia banków. Celem tej
zmiany jest dopełnienie implementacji dyrektywy 2005/56/WE, dotyczącej
transgranicznego łączenia spółek kapitałowych. Implementacja tej dyrektywy nastąpiła
już częściowo w przepisach Kodeksu spółek handlowych, nie uwzględniono tam jednak
uprawnienia władz krajowych do reglamentacji takich procesów przez wzgląd na
interes publiczny (art. 4 ust. 1 lit. b dyrektywy). Należy zauważyć, że obecnie
obowiązujący art. 124 ustawy – Prawo bankowe reguluje kwestię łączenia banków, nie
zaś banków i instytucji kredytowych. Niezbędne zatem było uzupełnienie ww.
unormowania o możliwość łączenia się banku z instytucją kredytową, co jednocześnie
wymagało zmiany przesłanek ujętych w dotychczasowym art. 124 ust. 2 ustawy.
W ust. 2 ww. artykułu określono sposób połączenia banku krajowego z instytucją
kredytową – w przypadku gdy przejmującym jest bank krajowy. Ponadto treść art. 124
ust. 3 została skorelowana z przepisami art. 514 Kodeksu spółek handlowych.
Zmiana w art. 140a zdanie wstępne ma charakter legislacyjny. Z dotychczasowego
brzmienia przepisu usunięto fragment dotyczący obowiązku konsultacji KNF
z właściwymi władzami nadzorczymi przy nabywaniu znacznych pakietów akcji, który
jest powtórzeniem przepisów projektu implementujących postanowienia dyrektywy
2007/44/WE w zakresie obligatoryjnej konsultacji z właściwymi władzami
nadzorczymi państwa członkowskiego w procesie oceny ostrożnościowej potencjalnego
inwestora.
Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej
W obecnym stanie prawnym kwestię nabywania akcji lub praw z akcji krajowego
zakładu ubezpieczeń, zbywania takich akcji oraz obowiązek zawiadamiania organu

16