Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa

Warszawa, 8 czerwca 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-35(5)/10

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu
Państwa (druk nr 2819).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk

Stanowisko Rządu do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (druk nr 2819)

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi
Skarbu Państwa przewiduje zmianę art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 19 października 1991 r.
o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz.
1700, z późn. zm.) polegającą na dodaniu pkt 8 i 9, zgodnie z którymi do zadań Agencji
Nieruchomości Rolnych należeć będzie wspieranie działań mających na celu pomoc byłym
pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i członkom ich rodzin
w przezwyciężaniu wykluczenia społecznego, a w szczególności wspieranie przedsięwzięć
zwiększających samodzielność oraz podnoszących kwalifikacje i wykształcenie (pkt 8) oraz
uporządkowanie w zakresie własności i stanu technicznego zasobu mieszkaniowego byłych
państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej (pkt 9). Celem wprowadzenia powyższych
przepisów jest pomoc środowiskom popegeerowskim, które, zdaniem autorów projektu
ustawy, nie są w żaden sposób wspierane przez Państwo pomimo ich trudnej sytuacji.
Zadania polegające na wspieraniu byłych pracowników państwowych przedsiębiorstw
gospodarki rolnej w przeszłości były już wykonywane przez Agencję Nieruchomości
Rolnych. Do zadań Agencji Nieruchomości Rolnych należało m.in. tworzenie miejsc pracy
w związku z restrukturyzacją państwowej gospodarki rolnej oraz wspieranie działań mających
na celu udzielanie pomocy byłym pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki
rolnej i członkom ich rodzin w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych,
a w szczególności przez przyznawanie stypendiów dzieciom byłych pracowników, uczącym
się w szkołach ponadgimnazjalnych oraz kształcącym się w szkołach wyższych. Jednakże
ustawa z dnia 4 marca 2004 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 69, poz. 624) uchyliła przepisy w powyższym zakresie.
Celem tej zmiany było doprowadzenie do sytuacji, w której cały zakres tematyczny związany
z udzielaniem pomocy społecznej będzie uregulowany w przepisach wydawanych bądź
inicjowanych przez ministra właściwego w tej kwestii (Ministra Pracy

i Polityki Społecznej).
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy z dnia 19 października 1991 r.
o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa do zadań Agencji
Nieruchomości Rolnych należy:
1) tworzenie oraz poprawa struktury obszarowej gospodarstw rodzinnych;
2) tworzenie warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu potencjału produkcyjnego
Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa;
3) restrukturyzacja oraz prywatyzacja mienia Skarbu Państwa użytkowanego na cele rolnicze;
4) obrót nieruchomościami i innymi składnikami majątku Skarbu Państwa użytkowanymi na
cele rolne;
5) administrowanie zasobami majątkowymi Skarbu Państwa przeznaczonymi na cele rolne;
6) zabezpieczenie majątku Skarbu Państwa;
7) inicjowanie prac urządzeniowo-rolnych na gruntach Skarbu Państwa oraz popieranie
organizowania na gruntach Skarbu Państwa prywatnych gospodarstw rolnych.
Ponadto Agencja Nieruchomości Rolnych realizuje również zadania określone
odrębnymi przepisami, a w szczególności przepisami o kształtowaniu ustroju rolnego oraz
przepisami o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza
obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Zdaniem Rządu nie jest zasadne ponowne nakładanie na Agencję Nieruchomości
Rolnych dodatkowych zadań polegających na udzielaniu wsparcia socjalnego byłym
pracownikom państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i członkom ich rodzin.
Do udzielania tego typu pomocy właściwe są bowiem inne instytucje np. urzędy gminy,
urzędy pracy, ośrodki pomocy społecznej.
Ponadto należy podkreślić, że zarówno Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013 (PROW2007-2013), jak i wybrane instrumenty w programach operacyjnych
Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007- 2013 (NSRO 2007- 2013)
wpływają na poprawę sytuacji materialno - bytowej mieszkańców wsi popegeerowskich oraz
rozwój gmin wiejskich na terenach których zlokalizowane były państwowe przedsiębiorstwa
gospodarki rolnej.
W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 (PO KL 2007-
2013) szczególna uwaga zwracana jest na problem spójności społecznej i terytorialnej kraju
oraz poszczególnych województw. W tym kontekście podnoszony jest problem marginalizacji
obszarów popegeerowskich, zwłaszcza w województwach warmińsko-mazurskim
i zachodniopomorskim. Do najważniejszych problemów zaliczyć należy występowanie
punktowego, skrajnie wysokiego bezrobocia w miejscowościach popegeerowskich, problem
trwałego i „dziedziczonego” ubóstwa oraz ograniczenia w kontynuowaniu edukacji na
szczeblu ponadpodstawowym. Program Operacyjny Kapitał Ludzki stara się odpowiadać na
te wyzwania. Do celów Programu zaliczyć należy:

2
1) podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób
bezrobotnych i biernych zawodowo,
2) zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego,
3) upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia.
W ramach PO KL są realizowane różnorodne projekty służące realizacji powyższych
celów. W obszarze rynku pracy (Priorytet VI) osoby bezrobotne mogą brać udział
w programach aktywizacji zawodowej, uzyskiwać wsparcie psychologiczno-doradcze oraz
uczestniczyć w warsztatach z zakresu technik aktywnego poszukiwania pracy (Poddziałanie
6.1.1), a także uzyskiwać wsparcie na rozpoczęcie działalności gospodarczej (Działanie 6.2).
W obszarze integracji społecznej (Priorytet VII) realizowane są projekty na rzecz integracji
społeczno-zawodowej, obejmujące m.in. kursy i szkolenia umożliwiające nabycie,
podniesienie i zmianę kwalifikacji i kompetencji zawodowych oraz rozwój nowych form
i metod wsparcia indywidualnego (np. środowiskowa praca socjalna, centra aktywizacji
lokalnej). Zwiększenie dostępności szkolnictwa (w tym wychowania przedszkolnego) jest
głównym celem Priorytetu IX. Z punktu widzenia możliwości polepszenia sytuacji obszarów
popegeerowskich, inwestycja w edukację dzieci i młodzieży ma znaczenie kluczowe.
W ramach Priorytetu IX możliwe jest m.in. tworzenie przedszkoli (Poddziałanie 9.1.1) oraz
udzielanie wsparcia stypendialnego dla osób szczególnie uzdolnionych o niekorzystnej
sytuacji materialnej (Poddziałanie 9.1.3). Ponadto, w ramach każdego z priorytetów
wydzielona została specjalna pula środków na realizację projektów o charakterze oddolnych
inicjatyw lokalnych na obszarach wiejskich: małych projektów, skierowanych

i realizowanych przez społeczności lokalne (Działanie 6.3, 7.3 i 9.5). Łączna kwota wsparcia
w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na lata 2007-2013 wynosi ponad 11,5 mld
euro. Kwota przeznaczona dla województw warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego
(w których problem państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej jest najbardziej
wyraźny) wynosi odpowiednio 312,8 i 306,5 mln euro.
Ponadto osoby bezrobotne, w tym również osoby bezrobotne wywodzące się
z dawnych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej mogą także korzystać
z usług i instrumentów rynku pracy, określonych w ustawie

z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy

(Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm). Nowelizacja tej ustawy z dnia 19 grudnia
2008 r. przyniosła w obszarze aktywnej polityki rynku pracy zasadnicze zmiany. Nowe
regulacje mają na celu zwiększenie aktywizacji osób bezrobotnych, poszukujących pracy oraz
zatrudnionych, poprzez ułatwienie dostępu do usług rynku pracy (czyli pośrednictwa pracy,

3
poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej, pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy
oraz szkoleń), a także poszerzenie grona beneficjentów niektórych usług, w tym o osoby
niezarejestrowane w powiatowych urzędach pracy. Ponadto ustawa ta zwiększa skalę
środków przeznaczanych na tworzenie nowych miejsc pracy (jednorazowe środki na podjęcie
przez bezrobotnego działalności gospodarczej oraz refundowanie podmiotowi prowadzącemu
działalność gospodarczą kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla
skierowanego bezrobotnego). Wprowadziła również pewne zmiany instytucjonalne, które
zintensyfikują działania aktywizujące realizowane przez publiczne służby zatrudnienia
(wyodrębnienie z urzędów pracy centrów aktywizacji zawodowej oraz modernizacja narzędzi
informatycznych). Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy identyfikuje
grupy bezrobotnych, które uznaje za „osoby znajdujące się w szczególnej sytuacji na rynku
pracy”. Ustawa zapewnia tym osobom prawo do korzystania ze szczególnych instrumentów
rynku pracy, mających na celu ich aktywizację zawodową i społeczną. Bezrobotnym z tych
grup urzędy pracy m.in. zobowiązane są przedstawić, w okresie 6 miesięcy od dnia rejestracji
propozycję zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, odbycia przygotowania
zawodowego dorosłych albo zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych lub robót
publicznych.
Osoby te mogą również przygotować z pomocą pracowników powiatowego urzędu
pracy indywidualny plan działania (IPD), który ma na celu doprowadzenie osoby bezrobotnej
lub poszukującej pracy do podjęcia odpowiedniej pracy. Przygotowanie IPD jest
obowiązkowe w przypadku bezrobotnego, który pozostaje w rejestrze bezrobotnych
powiatowego urzędu pracy przez nieprzerwany okres co najmniej 180 dni od dnia rejestracji.
Ponadto nowelizacją z dnia 19 grudnia 2008 r. ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy wprowadzono nowy instrument aktywizacji bezrobotnych w postaci
przygotowania zawodowego dorosłych. Jest to forma uzyskania kwalifikacji lub umiejętności
zawodowych potwierdzonych świadectwem lub zaświadczeniem. Organizacją przygotowania
zawodowego dorosłych zajmują się powiatowe urzędy pracy. Program przygotowania
zawodowego dorosłych zawiera elementy zdobywania wiedzy teoretycznej
i umiejętności praktycznych, a kończy się egzaminem, który umożliwi uzyskanie tytułu
zawodowego, tytułu czeladnika lub zaświadczenia o uzyskaniu kwalifikacji zawodowych lub
umiejętności. Natomiast osobom bezrobotnym bez kwalifikacji zawodowych z rodzin
o niskich dochodach udzielana jest pomoc finansowa w postaci stypendiów na
kontynuowanie nauki, umożliwiająca uzyskanie kolejnych poziomów wykształcenia.

4