Rządowy projekt ustawy o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Tabela 8. Wybrane usługi w kraju, których rozwój może zdynamizować otwarcie rynku usługowego w krajach UE.
PKD Wyszczególnienie
Pracujący w tys.
Dynamika
Struktura w %
2000 2003 2013 2025 2003 2013
2025
2000 2025
(2000=100)
(2000=100)
(2000=100)
A do O
Gospodarka
13 926,2
13 027,4
15 100,0
15 975,0
93,5
108,4
114,7
X
X
ogółem
II+III Sektor
usług
7 224,8
7 007,2
9 066,0
10 865,0
97,0
125,5
150,4
100,0
100,0
ogółem:
62
Transport
lotniczy
5,3 5,1 10,0 15,0 96,2 188,7 283,0 0,07 0,14
64.2 Usługi
85,2 61,9 100,0 125,0 72,7 117,4 146,7 1,18 1,15
telekomunikacyjne
72 Usługi
50,5 61,8 240,0 750,0 122,4 475,2
1485,1 0,70 6,90
komputerowe i
serwisowe
73 Szkolnictwo
152,5 161,6 201,0 190,0 106,0 131,8 124,6 2,11 1,75
wyższe
74.1 - 74.3
Profesjonalne i
205,9 270,5 438,0 675,0 131,4 212,7 327,8 2,85 6,21
techniczne usługi
biznesowe, z tego:
74.14 Doradztwo
w
35,4 60,8 101,0 255,0 171,7 285,3 720,3
X
X
zarządzaniu
80.3 Nauka,
B+R
57,5 47,4 129,0 230,0 82,4 224,3 400,0 0,80 2,12
92.4 Agencje
1,2 1,4 2,0 5,0 116,7 166,7 416,7 0,02 0,05
informacyjne
Źródło: Zestawienie własne na podstawie: A Karpiński, Przyszłość rynku pracy w Polsce, Warszawa 2006.
56

Tabela 9. Wybrane usługi, których zatrudnienie może się zmniejszyć w związku z otwarciem rynku usługowego w UE.
PKD
Wyszczególnienie
Pracujący w tys.
Dynamika

Struktura w %

2000 2003 2013 2025 2003 2013
2025
2000 2025
(2000=100)
(2000=100)
(2000=100)
A do O
Gospodarka
13 926,2
13 027,4
15 100,0
15 975,0
93,5
108,4
114,7
X
X
ogółem
II+III Sektor
usług
7 224,8
7 007,2
9 066,0
10 865,0
97,0
125,5
150,4
100,0
100,0
ogółem:
52 Detal:
naprawa
1 133,7
1 120,0
1 315,0
1 470,0
98,8
116,0
129,7
15,7
13,5
artykułów użytku
osobistego i
domowego
93 Usługi osobiste
123,2 90,3
120,0
100,0 73,3 97,4 81,2 1,7 0,9
pozostałe
45.212 Remonty
240,0
198,6
230,0
250,0 82,7 95,8
104,2 1,7* 1,6*
mieszkań
45.4 Wykonywanie
18,6 18,6 19,0 20,0 100,0 102,2 107,5 0,1* 0,1*
robót
wykończeniowych
* w stosunku do gospodarki ogółem (nie zaliczane stricte do sektora usług)
Źródło: Zestawienie własne na podstawie: A Karpiński, Przyszło ć rynku pracy w Polsce, Warszawa 2006.
57
5.6. Wpływ na sytuację i rozwój regionalny

Zakres wpływu wdrożenia dyrektywy 2006/123/WE w projektowanej ustawie o świadczeniu
usług na sytuację w regionach będzie zróżnicowany i w dużym stopniu uzależniony od
następujących czynników:
– udziału usług w strukturze zatrudnienia w regionie,
– położenia geograficznego danego regionu,
– struktury
usług w regionie (zakresu występowania usług, na które wdrożenie
dyrektywy będzie najsilniej oddziaływać),
– umiejętności regionów do przyciągania inwestorów, zainteresowanych tworzeniem w
Polsce centrów usługowych (na zasadach offshoringu).

Najbardziej dynamizujący wpływ na rozwój gospodarczo-społeczny kraju wywiera ekspansja
usług w tych regionach, w których mają one najwyższy udział w strukturze zatrudnienia. W
Polsce najwyższym odsetkiem zatrudnionych w sektorze usług charakteryzuje się
województwo mazowieckie (64,2%) oraz zachodniopomorskie (61,3%) i właśnie w tych
regionach oczekuje się, że wpływ wdrożenia dyrektywy do krajowego porządku prawnego
będzie najbardziej istotny.

Najmniejszy wpływ na sytuację w regionach będzie wywierała natomiast projektowana
ustawa w tych województwach, w których udział pracujących w sektorze usług jest
najniższy. Do województw tych należą przede wszystkim województwo lubelskie (42,5%),
opolskie, wielkopolskie, podkarpackie, świętokrzyskie oraz podlaskie. Jednocześnie w tych
województwach należy spodziewać się największej intensyfikacji zmian struktury sektorowej,
w szczególności z rolnictwa – jednak proces ten niekoniecznie musi być wzmocniony przez
dyrektywę usługową. Udział sektora usług w zatrudnieniu w poszczególnych województwach
przedstawia mapa.

Analizując mapę można zaobserwować, że kolejnym czynnikiem, który będzie oddziaływał
na sytuację na regionalnych rynkach usług będzie położenie geograficzne, a konkretniej
odległość od granicy polsko-niemieckiej. Większy udział usług w strukturze zatrudnienia jest
widoczny w województwach leżących na zachodzie i północy kraju (tereny o silnych
związkach gospodarczych z Niemcami), a najniższy dla województw z tzw. „ściany
wschodniej”. Jedynymi wyjątkami są tutaj województwa wielkopolskie i opolskie. Niższy
58
udział usług w strukturze zatrudnienia w województwie wielkopolskim może wynikać z silnej
pozycji rolnictwa w strukturze zatrudnienia, natomiast w województwie opolskim z masowej
migracji do pracy w usługach w Niemczech.

Wykres 8. Udział pracujących w sektorze usług w strukturze zatrudnienia.
 
POMORSKIE
WARMI

ŃSKO-
MAZURSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
KUJAWSKO
PODLASKIE
-POMORSKIE
MAZOWIECKIE

WIELKOPOLSKIE
ŁÓDZKIE
LUBUSKIE

LUBELSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
ŚWIĘTOKRZY
SKIE
OPOLSKIE


PODKARPAC
ŚLĄSKIE
KIE
MAŁOPOLSKIE
Poniżej 50%
50% - 60%
Ponad 60%

Źródło: Zestawienie własne na podstawie: „Stan rynku usług w Polsce przed transpozycj
Dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotycz cej usług na rynku
wewn trznym”, Ministerstwo Gospodarki, wrzesień 2007.

Wdrożenie dyrektywy może przyczyniać się jeszcze do pogłębienia tej dysproporcji.
Liberalizacja na rynku usług będzie wpływać na unowocześnianie struktury usług dostępnych
w województwach Polski Zachodniej (wzrost jakości usług będzie wymuszony koniecznością
sprostania konkurencji). Nadal będą rozwijać się tradycyjne rodzaje usług, w których z uwagi
na niższe koszty pracy polscy usługodawcy mogą sprostać konkurencji ze strony niemieckich
przedsiębiorców (możliwość świadczenia usług na rynkach obu krajów równocześnie). Wśród
województw położonych w Polsce centralno-wschodniej przewiduje się, że wdrożenie
dyrektywy w projektowanej ustawie powinno jeszcze bardziej zdynamizować rozwój
województwa mazowieckiego i małopolskiego, a także miast, w których zagraniczni
inwestorzy lokować będą swoje centra usługowe.

Ze względu na brak oficjalnie publikowanych danych GUS dotyczących zatrudnienia w ww.
usługach w podziale na województwa, wymienienie konkretnych regionów jest niemożliwe.
59
Należy jednak pamiętać, że projektowana ustawa będzie oddziaływać szczególnie na te
województwa, których struktura zatrudnienia w wymieniowych w tabelach usług jest
najwyższa.

Ostatnim elementem, który należy brać pod uwagę przy ocenie możliwości zmian w
strukturze usług w poszczególnych regionach, jest zainteresowanie przedsiębiorców
zagranicznych lokalizacją centrów usługowych. Offshoring (proces przenoszenia usług poza
granicę kraju, w którym zlokalizowane jest przedsiębiorstwo) stwarza ogromne szanse dla
tych miast, gdzie lokowane są tego typu inwestycje, na unowocześnienie struktury usług.
Inwestorzy, wybierając lokalizację przedsięwzięcia, kierują się przede wszystkim kosztami
pracy oraz wykształceniem potencjalnych kadr. Jak podkreślane jest w licznych
opracowaniach, przedsiębiorcy coraz częściej decydują się na wybór innych miast poza
Warszawą, czy Krakowem na miejsce swojej inwestycji. Doceniają oni coraz wyższy poziom
wykształcenia mieszkańców mniejszych miast, a także niższe koszty zakupu ziemi oraz
niższe koszty pracy. Do miast, które mają ogromną szansę stać się siedzibą znanych centrów
usługowych, należą także: Wrocław, Szczecin, Katowice, Łódź, Lublin, Gdańsk, Poznań, czy
Białystok. Unowocześnienie struktury usług w mieście często ma bezpośrednie przełożenie na
modernizację struktury usług także w całym województwie.

Podsumowując, wszystkie wyżej wymienione elementy decydują o tym, że z dużym
prawdopodobieństwem można wnioskować o pewnym oddziaływaniu transpozycji przepisów
dyrektywy w projekcie ustawy o świadczeniu usług zwłaszcza na województwo mazowieckie
oraz województwa Polski północno-zachodniej. Wpływ ten może być zarówno pozytywny,
polegający na zwiększeniu udziału usług w strukturze zatrudnienia oraz unowocześnieniu
struktury usług, jak i negatywny (wynikający w głównej mierze na niemożności zaspokojenia
popytu na rynku krajowym na skutek przeniesienia przez usługodawcę swojej działalności za
granicę).

5.7. Wpływ na konsumentów i gospodarstwa domowe

Postanowienia projektowanej ustawy bezpośrednio dotyczą raczej przedsiębiorstw, niż
gospodarstw domowych. Jednocześnie, rośnie rola usług nieobjętych dyrektywą usługową,
jak na przykład usługi transportowe, medyczne, czy audiowizualne.

60