Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy o pomocy społecznej

Druk nr 2488

Warszawa, 22 września 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej


Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o zakładach opieki
zdrowotnej oraz ustawy o pomocy
społecznej.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Czesława Hoca.

(-) Marek Ast; (-) Zbigniew Babalski; (-) Jan Bury s. Antoniego;
(-) Daniela Chrapkiewicz; (-) Witold Czarnecki; (-) Edward Czesak;
(-) Szymon Stanisław Giżyński; (-) Kazimierz Gołojuch; (-) Krystyna
Grabicka; (-) Kazimierz Hajda; (-) Andrzej Jaworski; (-) Beata Kempa;
(-) Sławomir Kłosowski; (-) Leonard Krasulski; (-) Marek Kwitek;
(-) Marek Łatas; (-) Marzena Machałek; (-) Krzysztof Maciejewski;
(-) Barbara Marianowska; (-) Jerzy Materna; (-) Kazimierz Moskal;
(-) Zbysław Owczarski; (-) Stanisław Ożóg; (-) Anna Paluch; (-) Marek
Polak; (-) Józef Rojek; (-) Anna Sikora; (-) Robert Telus; (-) Ryszard
Terlecki; (-) Teresa Wargocka; (-) Elżbieta Witek; (-) Waldemar Wrona;
(-) Wojciech Szczęsny Zarzycki.
projekt
USTAWA
z dnia………..2009r.
o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej oraz ustawy o pomocy społecznej
Art. 1
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007r. Nr 14,
poz. 89, z późn. zm) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) szpital, zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy,
sanatorium, prewentorium,
hospicjum stacjonarne,
zespół opieki
długoterminowej w domu pomocy społecznej, inny niewymieniony z nazwy
zakład przeznaczony dla osób, których stan zdrowia wymaga udzielania
całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych w odpowiednio
urządzonym, stałym pomieszczeniu,”;
2) w rozdziale 3 po art. 32d dodaje się art. 32da w brzmieniu:
„Art. 32da. Zespół opieki długoterminowej w domu pomocy społecznej udziela
całodobowych świadczeń zdrowotnych, które obejmują swoim zakresem
pielęgnację i rehabilitację osób nie wymagających hospitalizacji oraz
świadczenia usług w zakładach opiekuńczo-leczniczych lub
pielęgnacyjno-opiekuńczych.”;
3) w art. 44a w ust. 1 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie:
„W publicznych zakładach opieki zdrowotnej, z wyjątkiem publicznych zakładów
opieki zdrowotnej utworzonych w celu określonym w art. 1 ust. 2 pkt 1 oraz
żłobków i zespołów opieki długoterminowej w domach pomocy społecznej, przeprowadza
się konkurs na stanowisko:”;
4) w art. 48a po ust. 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
„2a) zespołach opieki długoterminowej w domach pomocy społecznej.”;
5) po art. 68 dodaje się art. 68a w brzmieniu:
"Art. 68a. 1. Do zespołów opieki długoterminowej w domach pomocy społecznej nie
stosuje się art. 10 ust. 4 i art. 19b.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze
rozporządzenia, strukturę organizacyjną zespołu opieki długoterminowej w
domu pomocy społecznej, sposób zarządzania nim, a także warunki i tryb
jego kontroli, mając na względzie konieczność należytej realizacji zadań
tego zakładu opieki zdrowotnej, jego sprawnego działania oraz skuteczność
przeprowadzanej kontroli.".
Art. 2
W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. 2008r. Nr 115, poz. 728, z
późn. zm.) w art. 58:
1) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Dom pomocy społecznej świadczy mieszkańcom usługi pielęgnacyjne i
rehabilitacyjne, organizując zespoły opieki długoterminowej na podstawie
przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.
U. Nr 91, poz. 408, z późn. zm). Dom pomocy społecznej umożliwia
mieszkańcom dostęp do pozostałych świadczeń zdrowotnych przysługujących
im na podstawie odrębnych przepisów.";
2) uchyla się ust. 4.
Art. 3
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.




U Z A S A D N I E N I E
1.Wyjaśnienie celu ustawy
Celem ustawy jest umożliwienie mieszkańcom domów pomocy społecznej pełnej
dostępności do świadczeń zdrowotnych należnych im z tytułu ubezpieczenia w Narodowym
Funduszu Zdrowia oraz finansowanie ich ze środków Funduszu, a także umieszczenie w
ustawie dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz 593, z
późn. zm.) świadczeń pielęgnacyjnych i rehabilitacyjnych w katalogu usług niezbędnych
mieszkańcom domów pomocy.
2. Przedstawienie stanu obecnego
Obecnie w blisko 900 publicznych i niepublicznych domach pomocy społecznej
mieszka w Polsce ok. 96.000 osób starszych, chorych i niepełnosprawnych, którym nie
można było zapewnić m.in. całodobowych, długotrwałych usług pielęgnacyjnych oraz
rehabilitacji w rodzinnym środowisku zamieszkania. Coraz częściej są to osoby trafiające do
domów pomocy bezpośrednio ze szpitali, w bardzo ciężkim stanie zdrowia. Jest rzeczą
oczywistą, że mieszkańcy tych placówek muszą korzystać częściej niż inni ubezpieczeni z
różnorodnych usług medycznych. Jako świadczeniobiorcy ubezpieczeni w Narodowym
Funduszu Zdrowia powinni mieć dostęp do adekwatnej do ich stanu zdrowia pomocy
medycznej, w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Tak jest w przypadku
większości świadczeń (porad lekarskich i specjalistycznych, leczenia szpitalnego,
zaopatrzenia w leki itd.).Wyjątek stanowią tu głównie usługi pielęgniarskie i rehabilitacyjne.
Obecny stan prawny powoduje, że dyrektorzy domów pomocy społecznej muszą zapewniać
te rodzaje usług medycznych we własnym zakresie i pokrywać ich koszty z funduszy
placówek, które z klei pochodzą z wpłat mieszkańców domów pomocy społecznej i ich
rodzin oraz gmin. Jeśli przyjąć, że usługi pielęgniarskie i rehabilitacyjne mieszkańcy i ich
rodziny pokrywają z własnych środków, to jest to przejawem dyskryminacji, jako że w
szpitalach, przychodniach, zakładach opiekuńczo-leczniczych i zakładach pielęgnacyjno-
opiekuńczych za usługi pielęgniarskie i rehabilitacyjne płaci NFZ. Jeśli przyjąć, że koszty
pielęgnacji i rehabilitacji mieszkańców domów pomocy społecznej pokrywają samorządy
gmin, to jest to niezgodne z prawem, gdyż opłacanie usług pielęgniarskich
i rehabilitacyjnych nie należy do zadań samorządów gminnych.
Między innymi ze względu na konieczność pokrywania kosztów usług zdrowotnych
kondycja finansowa domów pomocy jest zła. Koszty utrzymania mieszkańców, w skład
których wchodzi całodobowa pielęgnacja i rehabilitacja stanowią zbyt dużą barierę dla osób
potrzebujących, ich rodzin oraz gmin kierujących do tych placówek. Mimo bardzo dużego
zainteresowania niesamodzielnych osób i niewydolnych opiekuńczo rodzin, wzrastającej
ilości osób starych i niepełnosprawnych coraz częściej rezygnują oni z możliwości
zamieszkania w domu pomocy społecznej. Z tych samych, finansowych, względów bardzo
mało jest skierowań wydawanych przez gminy do domów pomocy (wyjątek stanowią duże i
zasobne samorządy). Dzieje się tak pomimo świadomości, że bardzo często przebywanie
tych długotrwale i ciężko chorych lub niepełnosprawnych osób w niewydolnym opiekuńczo
środowisku naraża je na utratę sprawności, zdrowia, a niekiedy nawet życia.
W domach pomocy społecznej jest dużo niewykorzystanych miejsc (ok. 2.500).
Natomiast narastający wyż seniorów i wzrastające zapotrzebowanie na całodobową opiekę -
głównie pielęgniarską i rehabilitacyjną wytwarzają sztuczny popyt na miejsca w będących w
resorcie zdrowia zakładach opieki długoterminowej. Tam z kolei jest ok. 2.500 osób
oczekujących, gdyż dla rodzin i gmin pobyty w tych placówkach są bezpłatne. Wysiłek
państwa i samorządów zmierzających do standaryzacji domów pomocy społecznej może być
zaprzepaszczony. Niektóre z placówek już zamknięto.
Niekorzystna jest także sytuacja personelu medycznego w domach pomocy
społecznej. Jako osoby pracujące poza system ochrony zdrowia pielęgniarki i rehabilitanci
tracą resortowe uprawnienia pracownicze w odniesieniu do godzin pracy oraz wysokości
płac. Od lat personel ten jest coraz gorzej opłacany, gdyż wzrost uposażeń podnosiłoby i tak
wysokie koszty utrzymania ponoszone w całości przez mieszkańców, rodziny lub gminy.
Pielęgniarki i rehabilitanci, zwłaszcza po otwarciu zachodniego rynku pracy, odchodzą z
domów pomocy społecznej, do lepiej płacących zakładów opieki zdrowotnej. Sytuacja ta
zaostrzyła się jeszcze po przyznaniu znaczących podwyżek pielęgniarkom i rehabilitantom w
służbie zdrowia. Mieszkańcy domów pomocy społecznej pozostają coraz częściej bez
fachowego nadzoru pielęgniarskiego niezbędnego przy dozowaniu leków, koniecznym
monitorowaniu stanu zdrowia, wymianie cewników, pielęgnacji odleżyn itd. Domy pomocy
w coraz większym stopniu muszą korzystać z karetek pogotowia, ze szpitali i przychodni
podnosząc tam znacznie koszty leczenia.