Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej oraz niektórych innych ustaw

2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego
Schengen drugiej generacji (SIS II).

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, ustawę
z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach oraz ustawę z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom
ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 818
i Nr 165, poz. 1170, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 180, poz. 1112, Nr 216, poz. 1367, Nr 227, poz. 1505
i Nr 234, poz. 1570 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33 i Nr 31, poz. 206.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2004 r. Nr 25,
poz. 219 i Nr 33 poz. 285, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr 165, poz. 1170 i Nr 176,
poz. 1238.
4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 818,
z 2008 r. Nr 70, poz. 416, Nr 216, poz. 1367 i Nr 234, poz. 1570 oraz z 2009 r. Nr 95, poz. 790.
23/10/BS

20

U Z A S A D N I E N I E
I. Wprowadzenie

Potrzeba przyjęcia ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym
Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej (Dz. U. Nr 165, poz. 1170), zwanej dalej „ustawą”,
jest związana z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej i koniecznością wypełnienia
powstałych z tego tytułu zobowiązań. Wdrożenie przepisów tzw. dorobku prawnego Schengen
jest m.in. jednym z elementów właściwego udziału w Systemie Informacyjnym Schengen.
Celem opracowania ustawy zmieniającej ustawę o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie
Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej, zwaną dalej „ustawą
nowelizującą”, jest usunięcie wszelkich wątpliwości interpretacyjnych i doprecyzowanie zakresu
stosowania ustawy, które zostały zaobserwowane podczas pierwszego roku jej obowiązywania.
Ponadto istotne jest przygotowanie podstaw prawnych zapewniających uprawnionym organom
możliwość dostępu do Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), zwany dalej
„SIS II”, bez jakichkolwiek opó nień, tj. z dniem określonym w decyzji Rady, zgodnie z art. 55
ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia
2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen
drugiej generacji (SIS II) (Dz. UE L 381, poz. 4).
Szczegółowe uzasadnienie i opis wprowadzonych zmian znajduje się w dalszej części
niniejszego uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej.
II. Obowiązujący stan prawny
W dniu 14 czerwca 1985 r. w Schengen Francja, Niemcy, Belgia, Holandia

oraz Luksemburg podpisały umowę o stopniowym znoszeniu kontroli na wspólnych przejściach
granicznych, zwaną dalej „Układem z Schengen”. Przyjęcie Układu z Schengen miało na celu
umożliwienie realizacji swobody przemieszczania się osób na obszarze państw Unii Europejskiej.
Mając na uwadze konieczność wprowadzenia przepisów wyżej wskazanego porozumienia
w życie, w dniu 19 czerwca 1990 r. zawarta została również Konwencja Wykonawcza do Układu
z Schengen (KWS) z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii Gospodarczej
Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego
znoszenia kontroli na wspólnych granicach. W przepisach tytułu IV przedmiotowej konwencji
przewidziano utworzenie i sprecyzowano zasady funkcjonowania Systemu Informacyjnego
Schengen (ang. Schengen Information System, zwany dalej „SIS”).
Warto nadmienić, że oba wyżej wskazane dokumenty międzynarodowe pozostawały poza
acquis communautaire. Dorobek prawny Schengen (w tym również obie wyżej cytowane umowy
międzynarodowe) dopiero na podstawie przepisów Traktatu Amsterdamskiego z 1997 r. stał
się integralną częścią prawa Unii Europejskiej/wspólnotowego obowiązującego wszystkie
państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Rozszerzenie Unii Europejskiej, do którego doszło w 2004 r., spowodowało konieczność
włączenia do „obszaru Schengen” dziesięciu nowych państw członkowskich UE. W związku
z faktem, że ówczesna infrastruktura techniczna SIS została przewidziana do obsługiwania
maksymalnie 18 państw, nie było możliwości przyłączenia nowych państw członkowskich UE
do funkcjonującego systemu. Warto również wspomnieć o dokonującym się postępie
technicznym, dzięki któremu pojawiła się możliwość przetwarzania nie tylko danych tekstowych,
ale również innych danych, np. danych biometrycznych. W związku z powyższym, w celu
dostosowania SIS do najnowszych rozwiązań informatycznych i technologicznych (np.
przekazywania danych biometrycznych) oraz stworzenia możliwości technicznych przyłączenia
do systemu nowych państw członkowskich UE, zdecydowano o zastąpieniu SIS nowym
systemem. Dlatego też rozpoczęto prace nad budową Systemu Informacyjnego Schengen drugiej
generacji, zwanego dalej „SIS II”, i Wizowego Systemu Informacyjnego tzw. VIS, ang. Visa
Information System, zwany dalej „VIS”. Celem utworzenia systemu VIS jest wymiana danych
o wizach między państwami członkowskimi, które zniosły kontrole na granicach wewnętrznych
i zapewniają swobodę przepływu osób.
Do podstaw prawnych utworzenia SIS II zaliczyć należy m.in. rozporządzenie Rady (WE)
nr 2424/2001 z dnia 6 grudnia 2001 r. w sprawie rozwoju Systemu Informacyjnego Schengen
drugiej generacji (SIS II) (Dz. UE L 328, poz. 4) oraz decyzję Rady 2001/886/WSiSW z dnia 6

2
grudnia 2001 r. w sprawie rozwoju Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II)
(Dz. UE L 328, poz. 1).
Przedmiotowe rozporządzenie nr 2424/2001 oraz decyzja 2001/886/WSiSW miały
obowiązywać do dnia 31 grudnia 2006 r. Jednakże okazało się, że proces budowania SIS II
będzie trwał dłużej niż pierwotnie przewidywano. W związku z tym, w celu zapewnienia
środków finansowych na rozwój SIS II, również po 31 grudnia 2006 r. powstała konieczność
przedłużenia okresu obowiązywania wyżej wskazanych aktów prawnych. Dlatego też
zdecydowano się na wydanie rozporządzenia Rady (WE) nr 1988/2006 z dnia 21 grudnia 2006 r.
zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2424/2001 w sprawie rozwoju Systemu Informacyjnego
Schengen drugiej generacji (SIS II) 1988/2006 (Dz. UE L 411, poz. 63), oraz wydanie decyzji
Rady 2006/1007/WSiSW z dnia 21 grudnia 2006 r. zmieniającej decyzję 2001/886/WSiSW
w sprawie Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz. UE L 411, poz. 78).
Ponadto warto dodać, że szczegółowe przepisy dotyczące utworzenia, funkcjonowania
i użytkowania SIS II zostały zapisane w postanowieniach rozporządzenia (WE) nr 1987/2006
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. oraz decyzji Rady z dnia 12 czerwca
2007 r. nr 533/2007 w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu
Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (Dz. UE L 205, poz. 63), a także
rozporządzenia (WE) nr 1986/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r.
w sprawie dostępu służb odpowiedzialnych w państwach członkowskich za wydawanie
świadectw rejestracji pojazdów do Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II)
(Dz. UE L 381, poz. 1).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1987/2006 stanowi niezbędną
podstawę prawną dla systemu SIS II w kwestiach objętych zakresem stosowania Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską (tzw. I filar), natomiast decyzja Rady nr 533/2007
stanowi niezbędną podstawę prawną dla systemu SIS II w kwestiach objętych zakresem
stosowania Traktatu o Unii Europejskiej (tzw. III filar).
W związku z przedłużaniem się prac nad wprowadzeniem SIS II i VIS oraz chęcią
przystąpienia nowych państw członkowskich do SIS na podstawie propozycji Portugalii powstała
tzw. koncepcja SISone4ALL, mająca na celu podłączenie nowych państw członkowskich do
funkcjonującego SIS. SISone4ALL został pomyślany jako rozwiązanie tymczasowe,

3
umożliwiające włączenie nowych państw do wówczas funkcjonującego SIS, natomiast docelowo
wszystkie państwa członkowskie zobowiązały się do wprowadzenia SIS II.
Zagadnienia związane z funkcjonowaniem VIS uregulowane zostały w decyzji Rady
2004/512/WE z dnia 8 czerwca 2004 r. w sprawie ustanowienia Systemu Informacji Wizowej
(VIS) (Dz. UE L 213, poz. 5), rozporządzeniu (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiającym wspólnotowy kodeks zasad regulujących
przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. UE L 105, poz. 1),
rozporządzeniu 2252/2004 w sprawie norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych
w paszportach i dokumentach podróży wydawanych przez państwa członkowskie (Dz. UE L
385, poz. 1) oraz decyzji Komisji 2006/752/WE z dnia 3 listopada 2006 r. ustanawiającej
lokalizację Systemu Informacji Wizowej (VIS) w fazie jego rozwoju (Dz. UE L 305, poz. 13).
Jednakże powyżej wskazane akty prawne nie wyczerpywały w pełni przedmiotowego
zagadnienia.
W związku z powyższym, w dniu 9 lipca 2008 r. zostało uchwalone rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2008/767 w sprawie Wizowego Systemu Informacyjnego
(VIS) oraz wymiany danych pomiędzy państwami członkowskimi na temat wiz
krótkoterminowych (rozporządzenie w sprawie VIS) (Dz. UE L 218, poz. 60), które
kompleksowo uregulowało wszelkie zagadnienia funkcjonalne, instytucjonalne, materialne oraz
proceduralne. Na uwagę zasługuje również decyzja Rady z dnia 23 czerwca 2008 r. nr 2008/633
w sprawie dostępu wyznaczonych organów państw członkowskich i Europolu do Wizowego
Systemu Informacyjnego (VIS) do celów jego przeglądania w celu zapobiegania przestępstwom
terrorystycznym i innym poważnym przestępstwom, ich wykrywania i ścigania (Dz. UE L 218,
poz. 129).
Jednym z podstawowych warunków uczestnictwa w systemach SIS, SIS II i VIS jest
istnienie odpowiednich systemów krajowych. Wszystkie trzy systemy opierają się na modelu
scentralizowanym, w którym istnieje system centralny („C.SIS” w przypadku SIS, „CS-SIS”
w przypadku SIS II i „CS-VIS” – w przypadku VIS), do którego jest „podłączony” system
krajowy („N.SIS” w przypadku SIS, „NS-SIS” w przypadku SIS II i „interfejs krajowy” –
w przypadku VIS).

4