Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz niektórych innych ustaw

lub obrotu żywnością oraz że dokonywane jest ono na wniosek tych podmiotów. W związku
z tym projekt przewiduje wprowadzenie zmian określonych w art. 1 pkt 34 lit. a, b i d.
Zmiana ta przewiduje również rozszerzenie podmiotów, które byłyby objęte wyłącznie
obowiązkiem rejestracji zakładów, bez konieczności uzyskiwania zatwierdzania tych
zakładów (art. 1 pkt 34 lit. c). Byłyby to m.in. gospodarstwa agroturystyczne, podmioty
prowadzące działalność w zakresie produkcji win gronowych uzyskanych z winogron
pochodzących z upraw własnych w ilości mniejszej niż 1000 hl w ciągu roku
kalendarzowego, apteki, punkty apteczne oraz hurtownie farmaceutyczne, sklepy zielarskie,
przedsiębiorcy prowadzący sprzedaż detaliczną innych niż żywność produktów oraz
wprowadzający do obrotu żywność opakowaną (trwałą mikrobiologicznie), zakłady
produkujące lub wprowadzające do obrotu materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu
z żywnością oraz producenci gazów technicznych na potrzeby przemysłu spożywczego. Ci
ostatni nie byli dotychczas objęci obowiązkiem rejestracji, jednakże z tego powodu, że gazy
techniczne dostarczane są i stosowane na potrzeby branży spożywczej jest konieczne, aby
dostawcy byli objęci rejestrami organów PIS.

Ponadto proponowane zmiany do art. 64 ust. 3 (uchylenie pkt 2) – pkt 35 w art. 1
projektu oraz do art. 67 ust. 1 (uchylenie pkt 4) – pkt 37 w art. 1 projektu mają na względzie
dostosowanie przepisów nowelizowanej ustawy do ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej.
Zmiana
dotycząca art. 70 pkt 1 (art. 1 pkt 38 projektu) jest zmianą doprecyzowującą.
Z tego względu, że delegacja do wydania przez Ministra Zdrowia rozporządzenia
określającego wymagania higieniczne w zakresie transportu morskiego dotyczy „cukru
surowego luzem”, a nie „cukru luzem”, należało dokonać odpowiedniej zmiany.
Proponowana zmiana 39 do art. 72 ustawy odnoszącego się do pobierania próbek
w zakładach żywienia zbiorowego typu zamkniętego wynika z dotychczasowych
doświadczeń oraz uwag prowadzących tego typu zakłady, a zwłaszcza małe zakłady
żywienia zbiorowego, takie jak: żłobki, przedszkola, małe stołówki pracownicze itp.
W zakładach tych bezwzględny obowiązek pobierania i przechowywania próbek potraw
podnosi znacznie koszty wyżywienia, a ze względu na małe rozmiary działalności w zakresie
żywienia ryzyko zatruć pokarmowych i zakażeń jest znikome.
Proponowane zmiany do art. 73 ust. 1 ustawy (art. 1 pkt 40 projektu) mają na
względzie doprecyzowanie zakresu kompetencji, w szczególności Państwowej Inspekcji
Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej w sprawowaniu urzędowych kontroli żywności
w kontekście obowiązków wynikających z art. 1 rozporządzenia (WE) nr 853/2004.
10
Projekt przewiduje uchylenie art. 74 ustawy (art. 1 pkt 41), który przewiduje
upoważnienie dla Ministra Zdrowia do wydania rozporządzenia regulującego procedury
w zakresie urzędowych kontroli żywności wykonywanych przez organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej. Zasady przeprowadzania urzędowych kontroli żywności uregulowane
będą w zarządzeniu Głównego Inspektora Sanitarnego.
Zmiana 42 do art. 75 ust. 2 ustawy wynika z doświadczeń praktycznych na tle
obciążania podmiotów obowiązkami wynikającymi ze stwierdzonych w trakcie kontroli
nieprawidłowości badanych środków spożywczych i ponoszonymi w związku z tym opłatami.
Praktyka na tym tle wykazała, że nie w każdym przypadku właściwym jest, aby opłaty te
ponosił producent środka spożywczego. Jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że za
nieprawidłową jakość danego środka spożywczego odpowiedzialność ponosi np. sprzedawca,
wówczas on powinien być obciążany opłatami za czynności kontrolne.
Proponowane zmiany w pkt 44 odnoszą się do granicznych kontroli sanitarnych
i wynikają przede wszystkim z dotychczasowych doświadczeń w stosowaniu tych przepisów,
a także z konieczności nadania tym przepisom bardziej precyzyjnego brzmienia. Zmiana do
art. 79 ustawy (wyłączenia z dokonywania granicznych kontroli sanitarnych) uwzględnia
wyłączenia analogiczne jak określone w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy, a także wyłączenia
towarów w ilościach wskazujących na ich niehandlowy charakter, w tym w celu wykonania
badań lub doświadczeń albo na cele reklamowe.
Zmiana brzmienia art. 80 ustawy (art. 1 pkt 44 projektu) ma na względzie doprecyzowanie
brzmienia tego przepisu zgodnie z zakresem określonym w art. 15 rozporządzenia (WE)
nr 882/2004.

Zmiana 45 projektu ma na względzie objęcie odpowiedzialnością karną, orzekaną
w trybie przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, czynów określonych
w art. 100 pkt 7, 8, 11, 14 – 16 oraz możliwością orzeczenia kary pieniężnej w przypadku
rozpoczęcia prowadzenia działalności bez złożenia wniosku o zarejestrowanie zakładu lub
bez uzyskania decyzji o zatwierdzeniu zakładu. Ponadto wprowadzono zmiany w art. 103
ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia dotyczącym kar pieniężnych (zmiana 46)
będące konsekwencją nowelizowanych przepisów materialnych ustawy.

Proponowana zmiana Kodeksu wykroczeń (art. 2 projektu) ma na celu dostosowanie
terminologii zawartej w przepisach Kodeksu do przepisów ustawy o bezpieczeństwie
żywności i żywienia uwzględniającej w tym zakresie regulacje zawarte w rozdziale III
załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 852/2004. Ponadto od dnia 1 stycznia 2009 r.
ustawa z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach została zastąpiona
11
ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych
u ludzi. W związku z powyższym należało dostosować przepis art. 110 Kodeksu wykroczeń
do terminologii i zakresu regulacji ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób
zakaźnych u ludzi, a nie tylko do ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Zmiana
dotycząca art. 111 § 1 pkt 1 związana jest z faktem, że od dnia wejścia w życie (6.01.2003 r.)
ustawy z dnia 24 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności
i żywienia oraz innych ustaw (Dz. U. Nr 135, poz. 1145) nie ma w polskim systemie
prawnym pojęcia „używki”. Produkty, które były określone jako „używki”, są objęte definicją
środka spożywczego (żywności), np. kawa, herbata, alkohole spożywane przez ludzi. Zmiana
dotycząca art. 111 § 2 wynika z faktu, że przepisy karne za nieprzestrzeganie wymagań
higieniczno-sanitarnych w produkcji i obrocie żywnością będą zawarte w art. 100 ust. 1 pkt 8
ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Przepis art. 111 § 2 w proponowanym
brzemieniu będzie odnosił się do produkowania i wprowadzania do obrotu żywności
sporadycznie i na małą skalę (np. na targach, jarmarkach, festynach), które to czynności są
wyłączone z zakresu regulacji dotyczących wymagań higienicznych określonych w prawie
żywnościowym.
Zmiana dotycząca art. 112 Kodeksu wykroczeń uwzględnia fakt, że ustawa o bezpieczeństwie
żywności i żywienia nie posługuje się pojęciem handlu obwoźnego, lecz pojęciem
„wprowadzania do obrotu żywności z obiektów ruchomych”, analogicznie jak przepis
rozporządzenia (WE) nr 852/2004. Przepisy karne dotyczące nieodpowiednich wymagań
higienicznych przy prowadzeniu działalności z urządzeń ruchomych będą zawarte w art. 100
ust. 1 pkt 8 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. W związku z powyższymi
zmianami dokonano również odpowiedniej zmiany w art. 100 ust. 1 pkt 8 (art. 1 zmiana 45).

Propozycje zmiany do ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (art. 3 projektu)
wynikają z faktu, że opłaty pobierane w związku z czynnościami wykonywanymi w ramach
bieżącego nadzoru sanitarnego są określane na podstawie przepisów tej ustawy, z wyjątkiem
opłat pobieranych za czynności w ramach urzędowych kontroli żywności. Opłaty za
czynności w ramach urzędowych kontroli żywności określone są przepisami ustawy
o bezpieczeństwie żywności i żywienia, zgodnie z art. 75 tej ustawy. Odrębność ta wynika
z przepisów art. 27 rozporządzenia (WE) nr 882/2004. Proponowana zmiana doprecyzowuje
przepisy ustawy o PIS. Jednocześnie projekt przewiduje rezygnację z prowadzenia odrębnej
książki kontroli sanitarnej na potrzeby kontroli przeprowadzanych przez organy PIS, przez
nadanie nowego brzmienia art. 31 tej ustawy. Przyjęcie tej zmiany spowoduje, że
przedsiębiorcy nie będą musieli prowadzić w zakładach odrębnych książek kontroli sanitarnej
12
dla tych kontroli. Stosowana będzie jedna książka kontroli wprowadzona przepisami ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej.
Zmiany ustawy o PIS przewidują powołanie Zespołu do spraw Suplementów Diety w ramach
Rady Sanitarno-Epidemiologicznej jako organu opiniodawczo-doradczego Głównego
Inspektora Sanitarnego w zakresie spraw związanych z wydawaniem opinii o produktach
objętych powiadomieniem o pierwszym wprowadzeniu do obrotu (art. 29 ustawy).
Art. 4 i 6 projektu wprowadzają okresy przejściowe dla środków spożywczych
niespełniających wymagań określonych w niniejszej nowelizacji ustawy, a także dla wód
stołowych, wód źródlanych oraz innych środków spożywczych, które nie spełniają
określonych wymagań wprowadzonych zmianami objętymi projektem ustawy. Art. 5 projektu
dotyczy substancji dodatkowych dopuszczonych do obrotu i stosowania w żywności
przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o bezpieczeństwie żywności
i żywienia.
Projekt przewiduje, że ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkami określonymi w art. 12 projektowanej ustawy. Terminy te wynikają
z konieczności dostosowania przepisów projektowanej ustawy do terminów stosowania
przepisów rozporządzenia (WE) nr 1331/2008, rozporządzenia (WE) nr 1332/2008,
rozporządzenia (WE) nr 1333/2008 oraz rozporządzenia (WE) nr 1334/2008.
Podmioty, o których mowa w ustawie z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42,
poz. 337) nie zgłosiły zainteresowania ww. projektem.
Projektowana ustawa nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania
krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z
2004 r. Nr 65, poz. 597).
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
13
Ocena Skutków Regulacji

1. Podmioty, na które oddziałują projektowane regulacje

Projektowana ustawa obejmuje zakresem regulacji przedsiębiorców produkujących lub
wprowadzających żywność do obrotu, w tym importerów i eksporterów żywności, organy
urzędowej kontroli żywności, w szczególności Państwową Inspekcję Sanitarną.

2. Konsultacje społeczne
W ramach konsultacji projekt został przekazany do konsultacji związkom i zrzeszeniom
przedsiębiorców branży spożywczej zajmujących się produkcją i obrotem żywnością, w tym
Radzie Gospodarki ywnościowej oraz organizacjom konsumentów – Radzie Krajowej
Federacji Konsumentów, Stowarzyszeniu Konsumentów Polskich i Stowarzyszeniu Ochrony
Zdrowia Konsumentów. Projekt został również umieszczony na stronach Biuletynu
Informacji Publicznej Ministerstwa Zdrowia.
Ponadto projekt został przekazany do zaopiniowania do państwowych wojewódzkich
inspektorów sanitarnych.
Uwagi zgłoszone w trakcie uzgodnień zostały w większości uwzględnione w projekcie.
W dniu 27 lutego 2009 r. odbyła się konferencja uzgodnieniowa z udziałem poszczególnych
resortów oraz instytutów, podczas której uzgodniono treść projektu. W przypadku
nieuwzględnionych uwag zgłoszonych przez podmioty społeczne zostały wystosowane pisma
z wyjaśnieniami do poszczególnych podmiotów.
W projekcie nie uwzględniono uwag podmiotów społecznych (Krajowej Izby
Gospodarczej „Przemysł Rozlewniczy”, Polskiej Federacji Producentów ywności)
dotyczących możliwości stosowania określenia „naturalna” w odniesieniu do wód źródlanych.
Jednakże proponowane zmiany wynikają z uwag Komisji Europejskiej oraz państw
członkowskich, przesłanych w związku z notyfikacją projektu rozporządzenia Ministra
Zdrowia w sprawie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód źródlanych i wód
stołowych. Komisja Europejska zgłosiła uwagę, że dyrektywa nr 2003/40/WE wdrażana
w ww. rozporządzeniu wprowadza kategorię „wód źródlanych”, a nie, jak w regulacji polskiej
„naturalnych wód źródlanych”. Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej nazwa
„naturalna” jest zastrzeżona tylko dla „wód mineralnych” i przepisy polskie powinny zostać
odpowiednio dostosowane. W związku z powyższym projekt ustawy wprowadza zmianę
nazwy dotychczasowych „naturalnych wód źródlanych” na „wody źródlane” w celu
prawidłowej implementacji ww. dyrektywy.
14