Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych

Druk nr 2065

Warszawa, 22 kwietnia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o pomocy państwa
w spłacie niektórych kredytów
mieszkaniowych, udzielaniu premii
gwarancyjnych oraz refundacji bankom
wypłaconych premii gwarancyjnych.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Tadeusza Kopcia.


(-) Tadeusz Arkit; (-) Urszula Augustyn; (-) Beata Bublewicz; (-) Andrzej
Buła; (-) Marek Cebula; (-) Ewa Drozd; (-) Zenon Durka; (-) Mariusz
Grad; (-) Iwona Guzowska; (-) Agnieszka Hanajczyk; (-) Jolanta Hibner;
(-) Jarosław Katulski; (-) Jan Kaźmierczak; (-) Magdalena Kochan;
(-) Witold Kochan; (-) Tadeusz Kopeć; (-) Adam Krupa; (-) Marek Krząkała;
(-) Dariusz Lipiński; (-) Katarzyna Matusik-Lipiec; (-) Antoni Mężydło;
(-) Aldona Młyńczak; (-) Izabela Katarzyna Mrzygłocka; (-) Tadeusz
Naguszewski; (-) Sławomir Neumann; (-) Andrzej Nowakowski; (-) Marzena
Okła-Drewnowicz;
(-) Danuta
Olejniczak;
(-) Andrzej
Orzechowski;
(-) Maciej Orzechowski; (-) Witold Pahl; (-) Sławomir Piechota; (-) Danuta
Pietraszewska; (-) Jarosław Pięta; (-) Norbert Raba; (-) Ireneusz Raś;
(-) Grzegorz Roszak; (-) Andrzej Ryszka; (-) Henryk Siedlaczek; (-) Witold
Sitarz; (-) Bożena Sławiak; (-) Michał Szczerba; (-) Piotr Tomański;
(-) Renata
Zaremba;
(-) Ryszard
Zawadzki;
(-) Marek
Zieliński;
(-) Wojciech Ziemniak.
USTAWA
z dnia ..................................... 2009 r.
o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych,
udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwaran-
cyjnych

Art. 1. W ustawie z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredy-
tów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych
premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1115, z późn. zm.) wprowadza się na-
stępujące zmiany:

1) w art. 10a dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„ 3. Do spłaty pozostałego po 20 latach systematycznej i terminowej spłaty zadłużenia z
tytułu kredytu mają zastosowanie przepisy ustawy, z pominięciem przepisów dotyczą-
cych przejściowego wykupu odsetek”.

2) po art. 11a dodaje się art. 11b w brzmieniu:
„Art. 11b. Kredytobiorcy, dokonującemu spłaty zadłużenia na warunkach, o których
mowa w art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 11 ust. 6 zmniejsza się o 50% zadłużenie z tytułu
odsetek skapitalizowanych oraz umarza się 50% zadłużenia z tytułu przejściowego wy-
kupienia odsetek, stanowiących podstawę do zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 5 i art. 11
ust. 6 ustawy.

3) po art. 12a dodaje się art. 12b-12c w brzmieniu:
„Art. 12b. 1. Z budżetu państwa przeznacza się środki finansowe na spłatę wierzytelno-
ści banków z tytułu zmniejszenia zadłużenia z tytułu skapitalizowanych odsetek.
2. Na podstawie uchwały walnego zgromadzenia wyrażającego zgodę na spłatę zadłu-
żenia z tytułu kredytu lub kredytów zaciągniętych przez spółdzielnię mieszkaniową,
spółdzielnia może dokonać za swoich członków spłat, o których mowa w ust. 2,
3. Po dokonaniu spłat, o których mowa w ust. 2 spółdzielni przysługuje roszczenie do
członków o zwrot środków finansowych stanowiących równowartość dokonanej spłaty.

Art. 12c. 1. Na wniosek kredytobiorcy:
1) którego przeciętny dochód gospodarstwa domowego w przeliczeniu na członka go-
spodarstwa domowego w kwartale poprzedzającym dzień złożenia wniosku wyniósł
mniej niż 110% kwoty najniższej emerytury wynikającej z komunikatu Prezesa Za-
kładu Ubezpieczeń Społecznych ogłaszanego na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z
2004 r. Nr 39, poz.353, z późn. zm.) obowiązującego w tym kwartale oraz
2) wobec którego przed wejściem w życie niniejszej ustawy zostało wszczęte postępo-
wanie egzekucyjne dotyczące zadłużenia z tytułu niespłaconego kredytu,

1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 213, poz. 2157, z
2005 r. Nr 94, poz. 786 oraz z 2006 r. Nr 53, poz. 385 i Nr 249, poz. 1828.


1
zadłużenie wobec Skarbu Państwa podlega umorzeniu przez bank na dzień złożenia
wniosku.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, bank odstępuje od egzekucji względem porę-
czyciela, przeciwko któremu bank dochodzi roszczenia.”


Art. 2. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.



2
UZASADNIENIE

Projektowana nowelizacja ustawy z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spła-
cie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji
bankom wypłaconych premii gwarancyjnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1115, z późn.
zm.), ma na celu częściowe rozwiązanie problemu spółdzielczych kredytów mieszkaniowych
tzw. starego portfela.
Obowiązująca od 1 stycznia 1996 r. ustawa o pomocy państwa w spłacie (…) dotyczy
pomocy państwa w spłacie długoterminowych (40- 60 letnich) kredytów mieszkaniowych,
zaciągniętych przez spółdzielnie mieszkaniowe do dnia 31 maja 1992 roku (rozliczanych z
bankiem kredytującym nawet do 1995 roku). Wprowadzone tą ustawą nowe formy pomocy
państwa, miały na celu stopniowe rozwiązywanie nabrzmiałego problemu zadłużenia z tytułu
ww. kredytów.
Podstawowe formy pomocy to:
• limitowane oprocentowanie kredytów (a także zadłużenia z tytułu przejściowego wyku-
pienia odsetek) – średnie oprocentowanie w 2008 r. - 6,56 %,
• tzw. normatyw, limitowana wysokość wymiaru miesięcznej spłaty kredytu – w 2009 r.
wynosi 2,90 zł za 1 m² powierzchni użytkowej mieszkania,
• przejściowy wykup odsetek oraz wykup odsetek skapitalizowanych. W okresie obowią-
zywania ustawy z budżetu państwa były wydatkowane środki na przejściowy wykup od-
setek oraz na wykup odsetek skapitalizowanych. W latach 1996 – 2008 na ten cel z bu-
dżetu państwa wydatkowano ponad 7,1 mld zł, w tym na przejściowy wykup odsetek
6,8 mld zł, natomiast na wykup odsetek skapitalizowanych 0,3 mld zł.
• system umorzeń części zadłużenia z tytułu przejściowego wykupienia odsetek, przewi-
dujący m.in., iż w latach 2018 – 2025 umorzone zostanie pozostałe, niespłacone zadłu-
żenie wobec budżetu państwa i wobec banków z tytułu skapitalizowanych odsetek, co
faktycznie będzie oznaczało zakończenie spłaty ww. kredytów i stosowanie pomocy
państwa,
• okresowe zawieszenie spłaty kredytu najuboższym kredytobiorcom, maksymalnie przez
okres 20 kwartałów w całym okresie spłaty (obecnie okresy zawieszenia wyczerpują
się).
Jeden z najważniejszych przepisów ustawy (art. 10a) stanowi, że wszystkim kredytobior-
com spłacającym zadłużenie regularnie i w należnej wysokości przez okres 20 lat (dla więk-
szości kredytobiorców okres ten upływa z końcem 2017 r.), umorzone zostanie w ciężar bu-
dżetu państwa pozostałe po tym okresie zadłużenie wobec banku z tytułu skapitalizowanych
odsetek od kredytu oraz zadłużenie wobec budżetu państwa z tytułu przejściowego wykupie-
nia odsetek od kredytu. Szacuje się, iż na koniec 2017 r. umorzone zostanie ok. 95% zadłuże-
nia, co faktycznie będzie oznaczało finalizowanie przedmiotowej pomocy państwa. W kolej-
nych latach będzie ona miała charakter symboliczny.
Wspomniany powyżej przepis nie normuje sytuacji, w której po 20 letnim okresie, nie-
którym kredytobiorcom może pozostać jeszcze do spłaty zadłużenie wobec banku z tytułu
kredytu (kapitału). Stąd w obecnym projekcie proponuje się rozwiązanie takiej sytuacji po-
przez umożliwienie kredytobiorcom spłaty pozostałego zadłużenia z tytułu kredytu na pod-
stawie obecnie obowiązujących przepisów z pominięciem przepisów dotyczących przejścio-
wego wykupienia odsetek.

Propozycje zmian w ustawie uwzględniają specyfikę udzielania i spłaty kredytów miesz-
kaniowych oraz oczekiwania społeczne. Dotyczyć one będą grupy ok. 10-12 tys. kredytobior-

3
ców rocznie. Według danych zawartych w rozliczeniach PKO BP S.A. (banku obsługującego
największy portfel udzielonych kredytów mieszkaniowych) na koniec 2008 r. zadłużeniem z
tytułu ww. kredytów obciążonych było 104.809 lokali mieszkalnych, na łączną kwotę 8.771,0
mln zł, w tym:
1) 1.971,0 mln zł - zadłużeniem wobec banku z tytułu kredytu wraz ze skapitalizowanymi
odsetkami;
2) 6.800,0 mln zł - zadłużeniem wobec budżetu państwa z tytułu przejściowego wykupie-
nia odsetek.

Proponowane zmiany w projekcie ustawy o zmianie ustawy o pomocy państwa w spłacie
niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refunda-
cji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych.

1) Przyjmuje się, że zadłużenie z tytułu kredytów mieszkaniowych na koniec 2009 roku wy-
nosić będzie 8.400 mln zł., w tym

1.
wobec banku ogółem
- 1.760 mln zł,

z tego, z tytułu:

- kredytu
- 480 mln zł,

- skapitalizowanych odsetek
- 1.280 mln zł,
2. wobec
budżetu państwa z tyt. odsetek przejściowo wykupionych
- 6.600 mln zł

2) zmiany ustawy dotyczyć będą tylko kredytobiorców dokonujących spłat zadłużenia na
preferencyjnych warunkach, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 5 oraz art. 11 ust. 6 ustawy,

3) kredytobiorcom dokonującym spłat zadłużenia na ww. warunkach:
• zmniejsza się o 50% zadłużenie z tytułu skapitalizowanych odsetek,
• umarza się 50% zadłużenia z tytułu przejściowego wykupienia odsetek,

stanowiących podstawę do zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 5 i art. 11 ust. 6 ustawy.

Zakłada się, że w związku z tym:
• z budżetu państwa wydatkowane będą każdorazowo środki na pokrycie należności
banków z tytułu zmniejszonego zadłużenia z tytułu skapitalizowanych odsetek,
• umorzone będzie 50% zadłużenia wobec budżetu z tytułu przejściowego wykupie-
nia odsetek. Umorzenie tego zadłużenia nie powoduje skutków finansowych dla
budżetu państwa.

Wydatkując środki z budżetu państwa na uregulowanie należności banków z tytułu wykupie-
nia 50% zadłużenia z tytułu skapitalizowanych odsetek, zmniejszeniu ulega kwota odsetek
przejściowo wykupionych naliczonych od zadłużenia z tytułu kredytu wraz ze skapitalizowa-
nymi odsetkami.
Warunki spłaty zadłużenia, w tym także zasady i warunki umorzeń zadłużenia z tytułu
przejściowego wykupienia odsetek pozostają bez zmian, tj. zgodnie z aktualnie obowiązującą
ustawą o pomocy państwa (…). Kredytobiorcy dokonywać będą spłat zadłużenia na dotych-
czasowych zasadach na podstawie art. art. 7, 8 i 11 ustawy.
Kredytobiorcy, którzy nabyli uprawnienia (na podstawie aktualnie obowiązującej ustawy)
do umorzenia zadłużenia na podstawie art. 10a, będą mogli skorzystać z umorzenia zadłuże-

4