Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych

Warszawa, 23 marca 2009 r.
BAS-WAL-553/09


Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
o zgodności komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu
pracowników tymczasowych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Hanna
Zdanowska), w wersji uwzględniającej autopoprawkę z dnia 12 marca 2009
r., z prawem Unii Europejskiej


Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 r. - Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2002 r. Nr 23, poz. 398, ze zm.)
sporządza się następującą opinię:


I.
Przedmiot projektu ustawy

Przedstawiony komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu
pracowników tymczasowych przewiduje zmiany w zakresie ograniczeń w
korzystaniu z pracowników tymczasowych. Ponadto, projekt zakłada, że agencja
pracy tymczasowej, wydaje pracownikowi tymczasowemu świadectwo pracy
dotyczące łącznego okresu zatrudnienia w tej agencji, objętego kolejnymi
umowami o pracę nawiązanymi w okresie nie dłuższym niż 12 kolejnych
miesięcy. Na żądanie pracownika tymczasowego, agencja będzie zobowiązana
wydać świadectwo w każdym czasie, jeżeli będzie się to wiązało z
wygaśnięciem lub rozwiązaniem każdej kolejnej umowy o pracę lub dotyczyło
łącznego okresu zatrudnienia w agencji pracy tymczasowej przypadającego
przed zgłoszeniem takiego żądania.


II.
Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem
ustawy
Ze
względu na przedmiot projektu ustawy należy przywołać dyrektywę
Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/104/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w
sprawie pracy tymczasowej (Dz. Urz. UE L 327 z 5.12.2008 r., s. 9). Zgodnie z
motywem pierwszym preambuły do dyrektywy, została ona opracowana w

2
szczególności w celu zapewnienia pełnej zgodności z art. 31 Karty praw
podstawowych Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C 303 z 14.12.2007 r., s. 1),
który stanowi, że każdy pracownik ma prawo do warunków pracy
zapewniających poszanowanie jego zdrowia, bezpieczeństwa i godności oraz do
ograniczenia maksymalnego czasu pracy, do okresów dziennego i tygodniowego
odpoczynku oraz do corocznego płatnego urlopu.
Stosownie do art. 1 ust. 1 dyrektywy, stosuje się ją do pracowników
zatrudnionych przez agencję pracy tymczasowej na podstawie umowy o pracę
lub związanych z tą agencją stosunkiem pracy, których skierowano do
przedsiębiorstw użytkowników w celu wykonywania tymczasowo pracy pod
nadzorem i kierownictwem tych przedsiębiorstw.
Celem dyrektywy jest zapewnienie ochrony pracownikom tymczasowym
oraz poprawa jakości pracy tymczasowej poprzez zagwarantowanie, że zasada
równego traktowania będzie stosowana do pracowników zatrudnionych przez
agencje pracy tymczasowej oraz poprzez uznanie agencji pracy tymczasowej za
pracodawcę (art. 2 dyrektywy). Zasada równego traktowania polega na tym, że
podstawowe warunki pracy i zatrudnienia pracowników tymczasowych w
okresie skierowania do pracy w przedsiębiorstwie użytkowniku odpowiadają co
najmniej warunkom, jakie miałyby zastosowanie, gdyby zostali oni
bezpośrednio zatrudnieni przez to przedsiębiorstwo na tym samym stanowisku
(art. 5 ust. 1 dyrektywy). Przy czym przez podstawowe warunki pracy i
zatrudnienia należy rozumieć warunki pracy i zatrudnienia ustanowione przez
przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne, układy zbiorowe pracy lub
inne wiążące przepisy ogólne obowiązujące w przedsiębiorstwie użytkowniku
dotyczące:
• norm czasu pracy, godzin nadliczbowych, przerw, okresów odpoczynku,
pracy w porze nocnej, urlopu oraz świąt,
• wynagrodzenia (art. 3 ust. 1 lit. f dyrektywy).
Zgodnie z art. 4 ust. 1 dyrektywy, zakazy lub ograniczenia dotyczące
korzystania z pracy tymczasowej uzasadnione są tylko ze względu na interes
ogólny związany w szczególności z ochroną pracowników tymczasowych,
wymogami zdrowia i bezpieczeństwa w pracy lub potrzebą właściwego
funkcjonowania rynku pracy i zapobiegania nadużyciom.

III. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Uchylenie art. 3 ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu
pracowników tymczasowych (Dz.U. Nr 166, poz. 1608, ze zm.; dalej: ustawa)
należy uznać za zgodną z art. 4 dyrektywy likwidację ograniczeń w zatrudnianiu
pracowników tymczasowych.
Zmiana art. 8 pkt. 3 ustawy powoduje rozszerzenie ograniczenia w
zatrudnianiu pracowników tymczasowych. O ile samo ograniczenie w
zatrudnianiu pracowników tymczasowych w związku ze zwolnieniami

3
pracowników z przyczyn niedotyczących pracowników (tzw. zwolnienia
grupowe) może zostać uznane za usprawiedliwione w świetle art. 4 ust. 1
dyrektywy (zapewnienie właściwego funkcjonowania rynku pracy i
zapobieganie nadużyciom), jednak zwiększanie tego ograniczenia jest
dyskusyjne z punktu widzenia zgodności z prawem Unii Europejskiej.
Zwłaszcza, że przepis art. 4 ust. 2 dyrektywy nakłania państwa członkowskie
raczej do znoszenia ograniczeń w zatrudnianiu pracowników tymczasowych niż
do ich zwiększania. Należy także zwrócić uwagę, że proponowany przepis jest
niezrozumiały w świetle uzasadnienia projektu ustawy. Z uzasadnienia wynika
bowiem, że celem zmiany jest skrócenie okresu w którym niedopuszczalne jest
zatrudnienie pracowników tymczasowych u pracodawcy użytkownika, u którego
nastąpiły zwolnienia grupowe. Tymczasem proponowany przepis wprowadza
wydłużenie tego okresu. W uzasadnieniu do projektu ustawy podano, że obecnie
okres ten wynosi 6 miesięcy, podczas gdy w rzeczywistości okres ten wynosi
obecnie 3 miesiące. Wobec tego proponowany przepis faktycznie wydłuża okres
zakazu zatrudniania pracowników tymczasowych u pracodawców, u których
nastąpiły zwolnienia grupowe. Nie można uznać, by proponowany przepis
powodował „zwiększoną możliwość elastycznego zatrudniania pracowników”.
Skutek będzie wręcz odwrotny. W konsekwencji proponowany przepis art. 8 pkt
3 ustawy należy uznać za niezgodny z art. 4 ust. 1 i 2 dyrektywy.
Proponowany art. 18a ustawy nie jest sprzeczny z art. 5 ust. 1 w związku
z art. 2 i art. 3 ust. 1 lit. f dyrektywy.
Proponowany art. 20 ust. 1 ustawy można uznać za zgodny z art. 4 ust. 1 i
ust. 2 dyrektywy. Samo ograniczenie okresu zatrudnienia pracownika
tymczasowego u jednego pracodawcy użytkownika może być uznane za
dopuszczalne ograniczenie w zatrudnianiu pracowników tymczasowych
(właściwe funkcjonowanie rynku pracy i zapobieganie nadużyciom), a
liberalizacja tego ograniczenia jest zgodna z art. 4 ust. 2 dyrektywy.

IV. Konkluzje
Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników
tymczasowych:
• w zakresie, w jakim wydłuża okres, w którym niedozwolone jest
zatrudnienie pracowników tymczasowych u pracodawcy użytkownika, u
którego nastąpiły zwolnienia grupowe (art. 1 pkt 2 projektu) – jest
niezgodny z art. 4 ust. 1 i 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/104/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie pracy tymczasowej,
• w zakresie, w jakim zwiększa możliwość zatrudniania pracowników
tymczasowych (art. 1 pkt 1 i pkt 5 projektu) – jest zgodny z art. 4 ust. 1 i
2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/104/WE z dnia 19
listopada 2008 r. w sprawie pracy tymczasowej,

4
• w zakresie, w jakim reguluje wydawanie pracownikom tymczasowym
świadectw pracy (art. 1 pkt 4 projektu) – pozostaje poza zakresem
regulacji prawa Unii Europejskiej.


Opracował: Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych

Michał Królikowski



Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, prawo pracy, pracownicy tymczasowi,
Warszawa, 23 marca 2009 r.
BAS-WAEM-554/09
Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej


Opinia prawna dotycząca możliwości uznania przedstawionego
komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu
pracowników tymczasowych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Hanna
Zdanowska), w wersji uwzględniającej autopoprawkę z dnia 12 marca 2009
r., za projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu
art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu

Stosownie do art. 95a ust. 1 Regulaminu Sejmu, projektem ustawy
wykonującym prawo Unii Europejskiej jest projekt ustawy mający na celu
wykonanie prawa Unii Europejskiej.
Przedstawiony komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu
pracowników tymczasowych przewiduje zmiany w zakresie ograniczeń w
korzystaniu z pracowników tymczasowych. Ponadto projekt zakłada, że agencja
pracy tymczasowej wydaje pracownikowi tymczasowemu świadectwo pracy
dotyczące łącznego okresu zatrudnienia w tej agencji, objętego kolejnymi
umowami o pracę nawiązanymi w okresie nie dłuższym niż 12 kolejnych
miesięcy. Na żądanie pracownika tymczasowego, agencja będzie zobowiązana
wydać świadectwo w każdym czasie, jeżeli będzie się to wiązało z
wygaśnięciem lub rozwiązaniem każdej kolejnej umowy o pracę lub dotyczyło
łącznego okresu zatrudnienia w agencji pracy tymczasowej przypadającego
przed zgłoszeniem takiego żądania.
Ponieważ opiniowany projekt ustawy nie wykonuje żadnego przepisu
prawa Unii Europejskiej, nie ma podstaw, by uznać go, w trybie art. 95a ust. 3
Regulaminu Sejmu, za projekt ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych




Michał Królikowski

Deskryptory Bazy REX: Unia Europejska, prawo pracy, pracownicy tymczasowi