Rządowy projekt ustawy o rolnictwie ekologicznym

certyfikująca natychmiast informuje o tym właściwy organ. Zgodnie z art. 32 ust. 2
rozporządzenia nr 834/2007 jednostki certyfikujące, organy kontrolne i właściwe organy
państwa członkowskiego niezwłocznie przekazują sobie informacje o przypadkach
nieprawidłowości lub naruszeń mających wpływ na ekologiczny status produktu. W projekcie
ustawy przewidziano, że jednostka certyfikująca będzie obowiązana przekazać odpowiednie
informacje Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz
pozostałym jednostkom certyfikującym w terminie 14 dni od stwierdzenia wystąpienia wyżej
wymienionych sytuacji. Powiadomienie Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych gwarantuje podjęcie odpowiednich działań z urzędu w odniesieniu do
danego producenta, a powiadomienie pozostałych jednostek certyfikujących ma na celu
poinformowanie ich o możliwości wystąpienia tego naruszenia. Przekazanie takich informacji
jest obligatoryjne i ma na celu wyeliminowanie przypadków sprzedaży lub wykorzystania
w inny sposób produktów niespełniających wymagań określonych w przepisach dotyczących
rolnictwa ekologicznego przez inne podmioty prowadzące działalność w zakresie rolnictwa
ekologicznego.
Art. 8 określa, jakie działania podejmuje Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych w zakresie nadzoru nad jednostkami certyfikującymi oraz w zakresie nadzoru
nad produkcją ekologiczną. W ramach nadzoru Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych będzie współpracować z Inspekcją Handlową, Inspekcją Weterynaryjną
oraz Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa zgodnie z art. 14 – 16
projektowanej ustawy.
W zakresie nadzoru nad jednostkami certyfikującymi kompetencje przyznane Inspekcji
Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych mają na celu wykonanie postanowień
art. 27 ust. 8 i 9 rozporządzenia nr 834/2007. Regulacje te w zasadzie odpowiadają
dotychczasowym regulacjom dotyczącym sposobu sprawowania tego nadzoru. Dodatkowym
uprawnieniem przyznanym Inspekcji, ze względu na postanowienia art. 27 ust. 8
rozporządzenia nr 834/2007, jest możliwość wydawania nakazów jednostkom certyfikującym
dotyczących podejmowania przez te jednostki odpowiednich działań naprawczych
związanych z ich funkcjonowaniem oraz sposobem wykonywania przez te jednostki ich
zadań.
Nadzór nad jednostkami certyfikującymi będzie sprawowany na zasadach i w sposób
określony na podstawie art. 27 rozporządzenia nr 834/2007 i przepisów wydanych na

10
podstawie tego artykułu oraz przepisów o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych
dotyczących postępowania kontrolnego.
Nadzór nad produkcją ekologiczną będzie sprawowany na podstawie przepisów o jakości
handlowej artykułów rolno-spożywczych dotyczących postępowania kontrolnego. W ramach
nadzoru nad produkcją ekologiczną Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych będzie weryfikować poprawność oznakowania produktów ekologicznych na
rynku. Dodatkowo w ramach tego nadzoru Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych może sprawdzić u producentów ekologicznych, czy prowadzona
produkcja ekologiczna jest zgodna z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego.
Dotyczy to produktów, o których mowa w art. 1 ust. 2 lit. a i b rozporządzenia nr 834/2007,
z wyłączeniem producentów ekologicznych wyłącznie wprowadzających te produkty do
obrotu detalicznego.
Zadania w zakresie nadzoru sprawowanego przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych zostały przyznane Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych, który część z tych zadań może powierzyć wojewódzkiemu
inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.
Art. 9 nakłada na Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych obowiązek
gromadzenia i przechowywania danych i informacji o producentach ekologicznych, a na
Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych obowiązek
udostępniania informacji dotyczących produkcji ekologicznej i producentów ekologicznych
zainteresowanym podmiotom. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
będzie otrzymywać informacje o producentach ekologicznych zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 2
(przepis ten wykonuje obowiązek zawarty w art. 27 ust. 14 rozporządzenia nr 834/2007)
i art. 4 ust. 6 projektowanej ustawy, a także informacje uzyskane w wyniku współpracy
z Inspekcją Handlową, Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcją
Weterynaryjną i na podstawie otrzymywanych od jednostek certyfikujących informacji.
Otrzymywanie i dostęp do tych informacji jest niezbędny do sprawowania właściwego
nadzoru nad produkcją ekologiczną oraz jednostkami certyfikującymi. Odpowiednie dane
i informacje mogą być również zbierane podczas prowadzonych audytów i inspekcji
w ramach sprawowanego nadzoru. Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych będzie udostępniał ogólne dane i informacje dotyczące produkcji ekologicznej
producentów ekologicznych, na przykład dotyczące liczby gospodarstw i przetwórców,
wielkości produkcji, powierzchni upraw. Te dane i informacje będą zamieszczane na stronie

11
internetowej administrowanej przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
Spożywczych.
W artykule tym zostały również określone obowiązki jednostek certyfikujących związane
z realizacją obowiązków określonych w art. 28 ust. 5 rozporządzenia nr 834/2007. Zgodnie
z art. 28 ust. 5 rozporządzenia nr 834/2007 jednostki certyfikujące prowadzą aktualizowany
wykaz zawierający nazwy i adresy podmiotów gospodarczych objętych ich kontrolą. Zgodnie
z tym przepisem wykaz jest udostępniany zainteresowanym podmiotom. Jednostki
certyfikujące będą zobowiązane do udostępniania, za pośrednictwem środków komunikacji
elektronicznej, na wniosek zainteresowanego podmiotu, wykazu producentów ekologicznych
objętych przez nie kontrolą. Jednostki certyfikujące będą również obowiązane do ogłoszenia
na administrowanych przez nie stronach internetowych wykazu producentów ekologicznych,
z wyłączeniem danych dotyczących osób fizycznych. Wszystkie dane i informacje mają być
zatem dostępne na wniosek, a dane, z wyłączeniem danych dotyczących osób fizycznych,
będą dostępne na stronach internetowych administrowanych przez jednostki certyfikujące.
Wykaz ten będzie zawierać oprócz informacji, o których mowa w art. 28 ust. 5
rozporządzenia nr 834/2007, tj. adresu i nazwy, dane i informacje dotyczące produktów
ekologicznych wytworzonych przez każdego z producentów ekologicznych, obejmujące
przynajmniej wielkość produkcji każdego z tych producentów.
Dodatkowo Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych będzie
udostępniał, na wniosek, dane o producentach ekologicznych. Zgodnie z tym artykułem
jednostki certyfikujące są obowiązane do udostępniania, na wniosek, danych o producentach
ekologicznych. W celu usprawnienia procesu pozyskiwania danych będzie można również
wystąpić do Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych o ich
udostępnienie.
Ze względu na fakt, iż dane te mają być ogólnodostępne, nie jest celowe umieszczanie
definicji „zainteresowanego podmiotu”, o którym mowa w tym artykule.
Art. 10 zakłada, że Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych będzie
odpowiednim organem państwa członkowskiego w rozumieniu art. 2 pkt 6 rozporządzenia
Komisji nr 1235/2008 z dnia 8 grudnia 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady
wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w odniesieniu do ustaleń dotyczących
przywozu produktów ekologicznych z krajów trzecich. Organ ten będzie odpowiedzialny za
kontrolę graniczną importowanych produktów rolnictwa ekologicznego. Zadania w tym

12
zakresie są obecnie wykonywane również przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych. Do wykonywania zadań i działania w ramach kompetencji stosuje się
art. 32 i 33 rozporządzenia nr 834/2007 i przepisy wydane na podstawie tych artykułów oraz
przepisy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych dotyczące postępowania
kontrolnego.
Art. 11 określa zasady stosowania odstępstw w sprawach określonych w rozporządzeniu
Komisji nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiającego szczegółowe zasady
wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej
i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej,
znakowania i kontroli. Zgodnie z przepisami tego rozporządzenia określone odstępstwa mogą
być wprowadzone wyłącznie za zgodą odpowiedniego organu w państwie członkowskim.
Wymusza to bardzo duży nakład pracy ze strony organów Inspekcji Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych. Przyjęte zostały dwa sposoby postępowania ze względu na
wagę i złożoność postępowania oraz możliwości techniczne organów Inspekcji Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Wojewódzki inspektor właściwy ze względu na miejsce prowadzenia działalności przez
producenta ekologicznego, na wniosek tego producenta, będzie wydawał pozwolenie,
zmieniał, cofał lub odmawiał wydania tego pozwolenia w sprawach określonych w art. 9
ust. 4, art. 18 ust. 1, art. 36 ust. 2 – 4, art. 39, art. 40 ust. 1 lit. a ppkt (v) i lit. b oraz ust. 2,
art. 42, art. 47, art. 95 ust. 1 i 2 oraz w przypisie nr 1 do tabeli w sekcji A załącznika nr VIII
rozporządzenia nr 889/2008. Pozwolenia te dotyczą na przykład uznawania z mocą wsteczną
części okresu konwersji, zasad odbudowywania stad i szczególnego sposobu postępowania
w sytuacji wystąpienia przypadków siły wyższej, na przykład suszy, czy w odniesieniu do
takich czynności, jak mocowanie elastycznej taśmy do ogonów owiec, przycinanie ogona
i piłowanie zębów, kształtowanie dziobów lub usuwanie rogów, czy dotyczących trzymania
zwierząt gospodarskich na uwięzi. Wnioski o udzielenie tej zgody będą składane na
formularzach opracowanych i udostępnionych na stronie internetowej administrowanej przez
Inspekcję.
Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, na wniosek
producenta ekologicznego, będzie wydawał, odmawiał wydania albo cofał pozwolenie
w sprawach określonych w art. 29 ust. 1, wierszu pierwszym pkt 6 załącznika nr II oraz
w tiret trzecie lit. a pkt 1.1 załącznika nr VI rozporządzenia nr 889/2008, po złożeniu wniosku
o ich zastosowanie, do Głównego Inspektora, na przykład dotyczących dopuszczenia

13
nieekologicznych składników żywności pochodzenia rolniczego do stosowania w rolnictwie
ekologicznym.
W każdym z tych przypadków do wniosku o udzielenie odstępstwa producent ekologiczny
będzie dołączał opinię jednostki certyfikującej odnośnie do spełnienia przesłanek do
zastosowania wnioskowanego odstępstwa.
Art. 12 określa kompetencje organów Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa
na rynku produktów rolnictwa ekologicznego, w tym wyznacza jej zadania związane
z prowadzeniem bazy danych zawierających wykaz odmian, których nasiona lub sadzeniaki
ziemniaków uzyskiwane zgodnie z metodami produkcji ekologicznej są dostępne na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W kompetencjach Państwowej Inspekcji Ochrony
Roślin i Nasiennictwa pozostaną sprawy związane z wydawaniem decyzji na zastosowanie
w
rolnictwie ekologicznym nieekologicznych nasion i wegetatywnego materiału
rozmnożeniowego. Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa będzie również
pełnić funkcję jednostki administrującej tą bazą danych i podejmować odpowiednie działania
(na przykład rejestrowanie w bazie danych, na wniosek dostawcy, odmian, których nasiona
lub sadzeniaki ziemniaka są wyprodukowane zgodnie z metodami produkcji ekologicznej)
zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji nr 889/2008 ustanawiającego szczegółowe
zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej
i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej,
znakowania i kontroli w tym zakresie.
Zasady pozyskiwania danych odnośnie do dostępnych odmian, których nasiona lub
sadzeniaki ziemniaków są wyprodukowane zgodnie z metodami produkcji ekologicznej, są
określone w art. 49 i 50 rozporządzenia nr 889/2008, dlatego też wymagania te nie zostały
zawarte w projektowanej ustawie. Art. 51 tego rozporządzenia określa zakres rejestrowanych
informacji, a art. 52 określa zasady udostępniania tych informacji. Zgodnie z art. 52 ust. 1
informacje zawarte w bazie danych są udostępniane odbiorcom nasion i sadzeniaków
ziemniaka oraz innym zainteresowanym osobom bezpłatnie za pośrednictwem Internetu.
Art. 13 przewiduje, że w sprawach dotyczących pozwoleń, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 2
oraz art. 12 ust. 4, a także rejestracji w bazie danych, o której mowa w art. 48 rozporządzenia
nr 889/2008, nie będzie pobierać się opłat. Wnoszenie tych opłat obciąża bowiem zbędnie
zarówno podmioty występujące o tego rodzaju pozwolenia lub rejestrację, jak również organy
administracji publicznej, a jednocześnie korzyści finansowe dla budżetu państwa są znikome.

14