Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt

Nowe brzmienie art. 14 – 16 ustawy (art. 1 pkt 11 projektu ustawy) stanowi
dostosowanie ich dotychczasowego brzmienia do postanowień rozporządzenia nr 504/2008.
W stosunku do przepisów obowiązujących obecnie, obowiązek dokonania wielu czynności
dotychczas wykonywanych przez posiadaczy koniowatych (np. zgłaszanie), został
przeniesiony na właścicieli koniowatych. Ponadto, zgodnie z art. 7 ust. 1 rozporządzenia
nr 504/2008, projekt ustawy przewiduje możliwość zaopatrzenia w paszporty zwierząt
pochodzących z obszarów parku narodowego lub parku krajobrazowego, gdzie koniowate są
utrzymywane w stanie wolno żyjącym oraz wprowadzenia tych zwierząt do obrotu.
Dotychczasowe przepisy nie przewidywały takiej możliwości. Założenie
elektronicznego identyfikatora polega na jego wprowadzeniu pod skórę na szyi koniowatego.
Tak więc jest to czynność wymagająca szczególnej uwagi i ostrożności, zarówno ze względu
na bezpieczeństwo zwierzęcia jak i osoby dokonującej tej czynności. Aby umożliwić
założenie elektronicznego identyfikatora nałożono w projektowanym art. 14 ust. 7 na
właściciela koniowatego obowiązek zapewnienia niezbędnej pomocy osobie dokonującej
identyfikacji koniowatego. Jeżeli warunek ten nie będzie spełniony, to – zgodnie z przepisem
zawartym w ust. 8 tego artykułu – można odstąpić od dokonania identyfikacji koniowatego.
W takim przypadku zwierzę pozostaje niezidentyfikowane i nie może opuścić gospodarstwa,
natomiast podmiot dokonujący identyfikacji zwraca opłatę w wysokości pomniejszonej
o koszty, jakie poniósł w związku z przystąpieniem do identyfikacji. Przepis ten został
wprowadzony ze względu na to, że zgodnie z informacjami przekazanymi przez PZHK
średnio 30 – 40 % koni jest nieprzygotowanych do identyfikacji.
Dodanie w ustawie art. 16a (art. 1 pkt 12 projektu ustawy) ma na celu
zagwarantowanie właścicielowi koniowatego prawa do uzyskania informacji zawartych
w rejestrze koniowatych, a także daje mu możliwość korekty informacji zawartych w tym
rejestrze tak, aby były one zgodne ze stanem faktycznym. Pozwoli to na podniesienie
wiarygodności informacji zawartych w tym rejestrze. Natomiast dodanie w ustawie art. 16b
(art. 1 pkt 12 projektu ustawy) stanowi wykonanie przez państwo członkowskie
Unii Europejskiej obowiązków określonych w art. 4 ust. 5, art. 22 i art. 23 ust. 3 i 4 akapit
pierwszy i trzeci rozporządzenia nr 504/2008.
Pozostałe zmiany ustawy wynikają z konieczności doprecyzowania obecnie
obowiązujących przepisów w zakresie identyfikacji i rejestracji bydła, owiec, kóz

i świń oraz z potrzeby usunięcia nieścisłości, które powstały w wyniku wprowadzenia
wcześniejszych zmian do tej ustawy. Ponadto projektowana ustawa ma na celu umożliwienie
3


szerszego korzystania z danych zawartych w systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt
prowadzonym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) oraz
umożliwienie dokonania aktualizacji danych zawartych w tym systemie.
Nowe brzmienie pkt 1 w art. 1 ustawy (art. 1 pkt 2 projektu ustawy) polega na
uzupełnieniu dotychczasowego brzmienia przepisu o duplikaty kolczyków zawierających
elektroniczne identyfikatory oraz czytniki kolczyków i duplikatów kolczyków zawierających
elektroniczne identyfikatory.
Zmiana definicji dotyczącej zakładu przetwórczego w art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy
(art. 1 pkt 3 lit. b projektu ustawy) ma na celu ujęcie tej definicji od strony przedmiotowej,
czyli miejsca, w którym można prowadzić działalność w zakresie przetwarzania zwłok
zwierzęcych, nie zaś od strony podmiotu prowadzącego taką działalność. W związku z tym,
że działalność w zakresie unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych, zgodnie z rozporządzeniem
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1774/2002 z dnia 3 października 2002 r.
ustanawiającym przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia
zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L 273 z 10.10.2002,
str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 37, str. 92,
z późn. zm.), może być również prowadzona w spalarniach w rozumieniu tego
rozporządzenia, proponuje się dodać do ustawy definicję spalarni (art. 1 pkt 3 lit. c projektu
ustawy). Konsekwencją dodania definicji spalarni jest zmiana tych przepisów ustawy, które
jako sposób unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych wskazują wyłącznie przetwarzanie oraz
tych, które jako miejsce unieszkodliwiania zwłok zwierzęcych, wskazują jedynie zakład
przetwórczy (art. 1 pkt 5, pkt 6, pkt 8 lit. d oraz pkt 27 lit. a i d projektu ustawy).
W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, proponuje się zamieścić definicję
świń (art. 1 pkt 3 lit. f projektu ustawy), zgodną z definicją przyjętą w dyrektywie Rady
2008/71/WE z dnia 15 lipca 2008 r. w sprawie identyfikacji i rejestracji świń (Dz. Urz.
UE L 213 z 8.08.2008, str. 31), która uchyla i zastępuje dotychczas obowiązującą w tym
zakresie dyrektywę Rady 92/102/EWG z dnia 27 listopada 1992 r. w sprawie identyfikacji
i rejestracji zwierząt (Dz. Urz. WE L 355 z 5.12.1992, str. 32, z późn. zm.; Dz. Urz. UE
Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 13, str. 232, z późn. zm.).
Nowe brzmienie ust. 6 w art. 9 ustawy (art. 1 pkt 6 projektu ustawy) wyłącza
z obowiązku rejestrowania siedzib stad osoby transportujące zwierzęta oraz osoby
utrzymujące zwierzęta gospodarskie jako zwierzęta cyrkowe. Wyłączenie osób
4


transportujących zwierzęta z tego obowiązku jest zgodne z przepisami rozporządzenia
nr 1760/2000 i rozporządzenia nr 21/2004. W przypadku przemieszczeń zwierząt cyrkowych
na terytorium Unii Europejskiej, podmioty prowadzące działalność cyrkową są obowiązane
przestrzegać przepisy rozporządzenia Komisji (WE) nr 1739/2005 z dnia 21 października
2005 r. ustanawiającego wymogi dotyczące zdrowia zwierząt w odniesieniu do
przemieszczania zwierząt cyrkowych między państwami członkowskimi (Dz. Urz. UE L 279
z 22.10.2005, str. 47), które nakładają na te podmioty m.in. obowiązek rejestracji cyrku,
prowadzenia rejestru utrzymywanych zwierząt oraz zaopatrywania tych zwierząt w paszporty.
Jednocześnie, w przypadku przemieszczania zwierząt na terytoria innych państw
członkowskich, podmioty prowadzące cyrki są obowiązane przedstawić informacje o tych
zwierzętach właściwemu organowi w państwie członkowskim wyjazdu, w celu wypełnienia
wewnątrzwspólnotowego świadectwa handlowego w systemie TRACES. Przepisy
rozporządzenia nr 1739/2005 są stosowane również przy przemieszczaniu cyrków na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tym, że powiatowi lekarze weterynarii,
pełniący zgodnie z art. 24i ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz
zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342) – funkcję
właściwej władzy w rozumieniu przepisów wyżej wymienionego rozporządzenia, prowadzą
szczegółowe rejestry, na podstawie których można odtworzyć trasę cyrku, jak również
ewidencjonują i zaopatrują w odpowiednie dokumenty zwierzęta znajdujące się w cyrku,
dodatkowa rejestracja przemieszczeń tych zwierząt w systemie identyfikacji i rejestracji
zwierząt nie jest konieczna.
Art. 10a (art. 1 pkt 7 projektu ustawy) został dodany w celu umożliwienia dokonania
aktualizacji danych na wniosek właściciela zwierząt lub posiadacza zwierząt upoważnionego
przez właściciela. Obecnie rejestr zwierząt gospodarskich oznakowanych zawiera dużą liczbę
niezweryfikowanych danych dotyczących przemieszczeń bydła, owiec, kóz i świń.
Przyczyną dodania pkt 3 w art. 12 ust. 1 ustawy (art. 1 pkt 8 lit. a projektu ustawy) jest
doprecyzowanie terminu zgłoszenia uboju, zabicia lub padnięcia zwierzęcia z gatunku bydło,
owce albo kozy. Natomiast uchylenie ust. 2 i 8 w tym artykule ma na celu uszczelnienie
systemu identyfikacji i rejestracji zwierząt (art. 1 pkt 8 lit. b i e projektu ustawy). Zmiana,
o której mowa w art. 1 pkt 8 lit. c projektu ustawy, ma charakter korekcyjny, gdyż przepis
art. 12 ust. 4 ustawy dotyczy wyłącznie posiadaczy świń, zaś w ust. 1 i 2 tego artykułu, do
których odsyłał ten przepis nie ma mowy o świniach.

5


Propozycja nadania nowego brzmienia ust. 7 w art. 12 ustawy (art. 1 pkt 8
lit. d projektu ustawy) dotyczy wprowadzenia obowiązku zgłaszania zdarzeń dotyczących
unieszkodliwiania zwłok zwierząt gospodarskich przez zakłady przetwórcze na formularzu
udostępnionym przez ARiMR. Ponadto wprowadza się możliwość dokonywania tych
zgłoszeń na formularzu umieszczonym na stronie internetowej administrowanej przez
ARiMR.
Obecnie za pośrednictwem Internetu możliwe jest dokonywanie następujących
zgłoszeń: zgłoszenie bydła do rejestru, zgłoszenie owiec albo kóz do rejestru, zgłoszenie
przemieszczenia bydła, owiec albo kóz – przeznaczone do obsługi zgłoszeń wywozu do Unii
Europejskiej i sprzedaży do państw trzecich, zgłoszenie padnięcia, zabicia albo uboju
gospodarczego bydła, owiec albo kóz, zgłoszenie uboju bydła w rzeźni, zgłoszenie
unieszkodliwienia zwłok bydła, owiec albo kóz, wniosek o przydzielenie puli numerów dla
bydła, wniosek o wydanie duplikatu paszportu dla bydła oraz zamówienie duplikatów
kolczyków dla bydła, owiec albo kóz.
W projektowanej ustawie zaproponowano przepisy umożliwiające posiadaczom
zwierząt dokonywanie wszelkich zgłoszeń i składanie wniosków dotyczących identyfikacji
i rejestracji zwierząt w formie elektronicznej przez umieszczenie danych na informatycznym
nośniku danych albo na formularzu umieszczonym na stronie internetowej administrowanej
przez ARiMR. W związku z tym proponuje się uchylenie ust. 8 w art. 12 ustawy, zgodnie
z którym, w przypadku zmiany posiadacza zwierzęcia, nakładano na poprzedniego i nowego
posiadacza tego zwierzęcia obowiązek zgłoszenia tego faktu kierownikowi biura
powiatowego ARiMR na jednym, podpisanym przez nich, formularzu (art. 1 pkt 8 lit. e
projektu ustawy). Przepis ten uniemożliwiał wprowadzenie elektronicznego zgłaszania
zmiany posiadacza zwierzęcia, ponieważ niewykonalne jest jednoczesne podpisanie
formularza elektronicznego przez poprzedniego i nowego posiadacza zwierzęcia, gdyż każdy
posiadacz zwierząt ma indywidualnie przydzielony login i kod dostępu do systemu
identyfikacji i rejestracji zwierząt. Analogiczne zmiany zostały wprowadzone w pozostałych
przepisach ustawy (art. 1 pkt 14, pkt 15 lit. b oraz pkt 16, 17 i 19 projektu ustawy).
Projektowana ustawa zakłada, że to ARiMR określi sposób, w jaki będą umieszczane
dane na informatycznym nośniku danych. Określenie sposobu umieszczania danych na
informatycznym nośniku danych w ustawie nie jest zasadne, gdyż są to dane techniczne,
bardzo szczegółowe, związane z wymogami programowymi Systemu Identyfikacji
i Rejestracji Zwierząt. Ponadto, przy bardzo szybkim postępie technicznym, nośniki obecnie
6


występujące mogą być w bliskiej przyszłości zastąpione przez nowe, co spowodowałoby
konieczność nowelizacji ustawy.
Ponadto proponuje się m.in. możliwość zgłaszania do rejestru koniowatych zwierząt,
których matki są znane, ale pochodzących od nieznanych ojców. Dotyczy to jednak wyłącznie
koniowatych, które nie mogą być uznane za koniowate hodowlane w rozumieniu przepisów
ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich
(Dz. U. Nr 133, poz. 921 oraz z 2008 r. Nr 171, poz. 1056). Warunkiem wystawienia
paszportu dla takich zwierząt będzie dołączenie do zgłoszenia zawierającego numer
identyfikacyjny matki konia wyników badań tego konia w kierunku: nosacizny (Glanders),
niedokrwistości zakaźnej koni (Equine infectious anaemia) i zarazy stadniczej (Dourine)
(art. 1 pkt 11 projektu ustawy dotyczący art. 14 ust. 9).
W celu zwiększenia szczelności systemu wprowadzono zasadę, że zarówno zgłoszenie
koniowatego do podmiotu, o którym mowa w art. 5 pkt 2 ustawy, w celu nadania numeru
identyfikacyjnego oraz wydania paszportu są dokonywane przez właściciela koniowatego, jak
również w przypadku zmiany właściciela nowy właściciel jest obowiązany zawiadomić
o zmianie podmiot, który wystawił paszport, i przedstawić dokument potwierdzający nabycie
koniowatego.

Nowe brzmienie ust. 3 i 3a w art. 17 ustawy (art. 1 pkt 13 projektu ustawy) polega na
doprecyzowaniu odesłania do przepisów rozporządzenia nr 21/2004 w celu uniknięcia
rozbieżności w interpretacji przepisów dotyczących sposobów oznakowania owiec i kóz oraz
uzupełnienia dotychczasowego przepisu o kolczyki i duplikaty kolczyków zawierających
elektroniczne identyfikatory. Ponadto zmieniono przepis w art. 17 ust. 2 pkt 2, w związku
z wejściem w życie rozporządzenia Komisji (WE) nr 933/2008/WE zmieniającego załącznik
do rozporządzenia Rady (WE) nr 21/2004 w odniesieniu do sposobów identyfikacji zwierząt
oraz treści zawartych w dokumentach przewozowych (Dz. Urz. UE L 256 z 24.09.2008,
str. 5). Należy podkreślić, że nadal obowiązuje termin wprowadzenia obowiązkowej
elektronicznej identyfikacji owiec i kóz, określony w art. 9 ust. 3 rozporządzenia nr 21/2004
w wersji wynikającej z art. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1560/2007 z dnia
17 grudnia 2007 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 21/2004 w odniesieniu do daty
wprowadzenia elektronicznej identyfikacji owiec i kóz (Dz. Urz. UE L 340 z 22.12.2007,
str. 25), tj. dzień 31 grudnia 2009 r.

7