Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny wykonawczy

Druk nr 1851

Warszawa, 1 kwietnia 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-51-09



Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy


-
o zmianie ustawy - Kodeks karny
wykonawczy
wraz z projektem aktu
wykonawczego.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.



(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy

Art. 1. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 90,
poz. 557, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 73 dodaje się art. 73a w brzmieniu:

„Art. 73a. § 1. Zakłady karne mogą być monitorowane przez wewnętrzny system
urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk, w tym przez system telewizji
przemysłowej.
§ 2. Monitoring, zapewniający możliwość obserwowania zachowania skazanego,
można stosować w szczególności w celach mieszkalnych wraz z częścią
przeznaczoną do celów sanitarno-higienicznych, w łaźniach, w pomieszczeniach
wyznaczonych do widzeń, w miejscach zatrudnienia osadzonych, w ciągach
komunikacyjnych, na placach spacerowych, a także do obserwacji terenu zakładu
karnego na zewnątrz budynków, w tym linii ogrodzenia zewnętrznego.
§ 3. Monitorowany obraz lub dźwięk może być utrwalany za pomocą odpowiednich
urządzeń.
§ 4. Monitorowanie i utrwalanie dźwięku nie może obejmować informacji objętych
tajemnicą spowiedzi lub tajemnicą prawnie chronioną.
§ 5. Obraz z kamer systemu telewizji przemysłowej, zainstalowanych w części celi
mieszkalnej przeznaczonej do celów sanitarno-higienicznych oraz w łaźniach, jest
przekazywany na monitory lub do urządzeń, o których mowa w § 3, w sposób
uniemożliwiający ukazywanie intymnych części ciała skazanego oraz
wykonywanych przez niego intymnych czynności fizjologicznych.
§ 6. Utrwalony obraz lub dźwięk, który nie zawiera informacji wskazujących na

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r.
Nr 60, poz. 701 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 111, poz. 1194, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 200,
poz. 1679, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 142, poz. 1380 i Nr 179, poz. 1750, z 2004 r. Nr 93, poz. 889, Nr 210, poz. 2135,
Nr 240, poz. 2405, Nr 243, poz. 2426 i Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1363 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 104,
poz. 708 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 123, poz. 849, z 2008 r. Nr 214, poz. 1344 oraz z 2009 r. Nr 8, poz. 39 i Nr 22,
poz. 119.

popełnienie przestępstwa lub nie jest istotny dla bezpieczeństwa zakładu karnego
albo bezpieczeństwa skazanego, podlega niezwłocznemu zniszczeniu.
§ 7. Jeżeli utrwalony obraz lub dźwięk jest istotny dla bezpieczeństwa zakładu
karnego lub bezpieczeństwa skazanego, dyrektor zakładu karnego podejmuje
decyzję o czasie jego przechowywania i sposobie wykorzystania.
§ 8. O stosowaniu monitoringu w określonych miejscach i pomieszczeniach
decyduje dyrektor zakładu karnego, mając na celu zapewnienie porządku i bezpie-
czeństwa w zakładzie karnym.
§ 9. Monitoring zachowania skazanego, a także miejsc i pomieszczeń na terenie
zakładu karnego, o których mowa w § 2, realizują funkcjonariusze Służby
Więziennej oraz pracownicy tego zakładu.
§ 10. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje urządzeń
i środków technicznych służących do przekazywania, odtwarzania i utrwalania
obrazu lub dźwięku z monitoringu oraz sposób przechowywania, odtwarzania
i niszczenia zapisów oraz udostępniania ich uprawnionym podmiotom, mając na
uwadze konieczność właściwego zabezpieczenia utrwalonego obrazu lub dźwięku
przed utratą, zniekształceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem.”;
2) po art. 88b dodaje się art. 88c w brzmieniu:

„Art. 88c. Stałemu monitoringowi podlega zachowanie skazanego, o którym mowa
w art. 88 § 3 i art. 88a § 2, w celach mieszkalnych wraz z częścią przeznaczoną do
celów sanitarno-higienicznych oraz w miejscach i pomieszczeniach, o których
mowa w art. 88b pkt 1. Monitorowany obraz lub dźwięk podlega utrwalaniu.”;
3) w art. 116:
a) po § 5 dodaje się § 5a w brzmieniu:
„§ 5a. W wypadkach uzasadnionych względami medycznymi albo potrzebą
zapewnienia bezpieczeństwa skazanego jego zachowanie może podlegać
monitoringowi. Monitorowany obraz lub dźwięk podlega utrwalaniu.”,

b) § 6 otrzymuje brzmienie:


„§ 6. Decyzje w sprawach, o których mowa w § 4 – 5a, podejmuje dyrektor
zakładu karnego. Ze zniszczenia przedmiotów i notatek oraz przekazania
pieniędzy i przedmiotów wartościowych sporządza się protokół.”;

2
4) w art. 212b dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:
„§ 2. Stałemu monitoringowi podlega zachowanie tymczasowo aresztowanego,
o którym mowa w art. 212a § 1 i 3, w celach mieszkalnych wraz z częścią
przeznaczoną do celów sanitarno-higienicznych oraz w miejscach i pomieszcze-
niach, o których mowa w § 1 pkt 1. Monitorowany obraz lub dźwięk podlega
utrwalaniu.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

3
UZASADNIENIE
I. Uwagi ogólne
Projektowane zmiany w Kodeksie karnym wykonawczym wynikają z konieczności
ustawowego uregulowania kwestii związanych z monitorowaniem zakładów karnych
i aresztów śledczych, pozwalającym na kontrolę zachowania osób pozbawionych wolności.
Monitorowanie to ma na celu zapewnienie porządku i bezpieczeństwa na terenie jednostek
penitencjarnych, a także ochronę zdrowia i życia skazanych i tymczasowo aresztowanych.
Dotychczasowe doświadczenia wyraźnie wskazują na potrzebę poddania stałej
kontroli zachowań części osób pozbawionych wolności, w szczególności sprawców
najcięższych przestępstw i skazanych przejawiających zachowania autodestruktywne.
Na potrzebę dokonania przedmiotowej nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego
zwracał również uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich, który w kolejnych wystąpieniach
postulował wprowadzenie do ustawy jednoznacznej regulacji, określającej dopuszczalność
stosowania kamer telewizji przemysłowej w jednostkach penitencjarnych.
Dodać należy, iż w dotychczas obowiązującym porządku prawnym ogólne normy
odnoszące się do monitorowania zakładów karnych (wraz z celami dla więźniów tzw.
niebezpiecznych) zostały ujęte w akcie prawnym rangi podstawowej, tj. w rozporządzeniu
Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 października 2003 r. w sprawie sposobów ochrony
jednostek organizacyjnych Służby Więziennej (Dz. U. Nr 194, poz. 1902) (zobacz § 77 pkt 1
lit. k, § 81 ust. 2 i § 82 ust. 3). Takie rozwiązanie w sposób wyraźny narusza konstytucyjne
zasady, zgodnie z którymi wszelkie ograniczenia praw i obowiązków obywatelskich powinny
być ustanawiane wyłącznie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy są konieczne dla zapewnienia
bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego albo wolności i praw innych osób.
II. Uwagi szczegółowe
W art. 1 pkt 1, odnoszącym się do art. 73a Kodeksu karnego wykonawczego,
wprowadza się rozwiązania, które pozwolą na wykorzystywanie monitoringu kamer telewizji
przemysłowej do kontroli zachowania skazanego w czasie pobytu w zakładzie karnym lub
areszcie śledczym. Projektowany przepis ogólny stanowi, iż jednostki penitencjarne mogą
być, co do zasady, monitorowane przez wewnętrzny system urządzeń rejestrujących obraz lub
dźwięk, w tym przez stosowanie systemu telewizji przemysłowej. Co istotne, monitorowany
obraz lub dźwięk będzie mógł być utrwalany za pomocą odpowiednich urządzeń.