Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych

Wstęp
Krajowy Program Restrukturyzacji będzie wdrażany w gminach objętych
restrukturyzacją przemysłu cukrowniczego, zgodnie z art. 6 ust. 3 rozporządzenia
Rady (WE) nr 320/2006 z dnia 20 lutego 2006 r. ustanawiającego tymczasowy
system restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego we Wspólnocie i zmieniającego
rozporządzenie (WE) nr 1290/2005 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej.
Zgodnie z art. 1 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 320/2006 pomoc
przeznaczona na dywersyfikację finansowana jest z Tymczasowego Funduszu
Restrukturyzacji wchodzącego w skład Europejskiego Funduszu Rolniczego
Gwarancji (EFRG). Działania objęte Krajowym Programem Restrukturyzacji są
komplementarne i spójne z działaniami w ramach Osi I rozporządzenia Rady (WE)
nr 1698/2005 z dnia 20 wrze nia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów
wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
(EFRROW) (art. 6 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 320/2006).
Z uwagi na fakt, że w okresie pierwszych dwóch lat gospodarczych
funkcjonowania Funduszu Restrukturyzacji (2006/2007-2007/2008) żaden
z producentów cukru/izoglukozy nie złożył wniosku o pomoc restrukturyzacyjną,
w latach tych nie był realizowany proces dywersyfikacji w Polsce. Niniejszy Program
opracowywano w oparciu o wielko ć zrzeczonej kwoty produkcyjnej cukru w Polsce
w odniesieniu do roku gospodarczego 2008/2009.
Krajowy Program Restrukturyzacji zawiera działania, których celem jest
tworzenie rozwiązań alternatywnych w stosunku do uprawy buraka cukrowego
w gminach dotkniętych procesem restrukturyzacji. Szczególnie ważne jest finansowe
wsparcie plantatorów, którzy całkowicie lub czę ciowo utracili prawo do uprawy
i dostawy buraka cukrowego oraz innych podmiotów w celu zachowania stabilno ci
gospodarczej, rozwoju ww. gmin oraz prawidłowego funkcjonowania społeczno ci
lokalnych.
Beneficjentami Programu będą mogli zostać również pracownicy likwidowanych
zakładów produkcyjnych w przypadku, gdy spełnią wymogi okre lone w „Warunkach
przyznania i wypłaty pomocy” w ramach Krajowego Programu Restrukturyzacji.
Ww. „Warunki” zostaną opublikowane na stronie internetowej Agencji Rynku Rolnego
www.arr.gov.pl.
Wspieranie produkcji energii ze źródeł odnawialnych odgrywa istotną rolę
w energetyce regionalnej Unii Europejskiej. W Polsce odnawialne źródła energii są
3
nadal wykorzystywane w niewielkim stopniu. Mając na uwadze powyższe, w ramach
Krajowego Programu Restrukturyzacji skoncentrowano się na działaniach
umożliwiających realizację projektów związanych z inwestycjami ukierunkowanymi
na przetwarzanie produktów rolnych na cele energetyczne.
1. Legislacja wspólnotowa
· Rozporządzenie Rady (WE) nr 320/2006 z dnia 20 lutego 2006 r. ustanawiające
tymczasowy system restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego we Wspólnocie
i zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1290/2005 w sprawie finansowania
wspólnej polityki rolnej, (DZ. U. UE L 58, 28.02.2006 str. 42 - 50) (z późn. zm.)
· Rozporządzenie Komisji (WE) nr 968/2006 z dnia 27 czerwca 2006 r.
ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE)
nr 320/2006 (DZ. U. UE L 176, 30.06.2006 str. 32 - 43) (z późn. zm.),
· Rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrze nia 2005 r. w sprawie
wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (DZ. U. UE L 277, 21.10.2005
str. 1 - 40) (z późn. zm.),
· Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r.
ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE)
nr 1698/2005 (Dz.U. L 368 z 23.12.2006, str. 15—73) (z późn. zm.).
2. Legislacja krajowa
· Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych
rynków rolnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 231, poz. 1702).
4
I. Podsumowanie najważniejszych celów, środków, działań, kosztów,
interwencji finansowych oraz terminarz dla każdego właściwego regionu
(art. 14 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Komisji (WE) nr 968/2006)
1.Główny cel
Głównym celem Krajowego Programu Restrukturyzacji jest wsparcie alternatywnych
rozwiązań w stosunku do uprawy buraka cukrowego i produkcji cukru w gminach
dotkniętych restrukturyzacją sektora cukrowniczego, poprzez modernizację
gospodarstw rolnych tj. zakup nowych maszyn i urządzeń do produkcji rolnej, w celu
zmiany profilu działalno ci rolniczej na inny niż uprawa buraka cukrowego oraz
wsparcie inwestycji ukierunkowanych na przetwarzanie produktów rolnych na cele
energetyczne.
2. rodki i działania przewidziane w ramach Krajowego Programu Restrukturyzacji
Pomoc na rzecz dywersyfikacji może zostać przyznana na następujące
działania w ramach Osi I:
· „Modernizacja gospodarstw rolnych” - Inwestycje umożliwiające zmianę
profilu produkcji na inny niż uprawa buraka cukrowego, tj. zakup nowych
maszyn i urządzeń do produkcji rolnej
· „Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”
- Przetwarzanie produktów rolnych na cele energetyczne
3. Koszty i finansowanie
rodki finansowe przeznaczone na realizację działań w ramach Krajowego
Programu Restrukturyzacji pochodzą z Tymczasowego Funduszu Restrukturyzacji.
Zgodnie z Decyzją Komisji 2008/600/WE z dnia 14 lipca 2008 r., ustalającą na rok
gospodarczy 2008/2009 kwoty pomocy na rzecz dywersyfikacji oraz dodatkowej
pomocy na rzecz dywersyfikacji przyznawanej w ramach tymczasowego systemu
restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego we Wspólnocie, kwota pomocy na rzecz
dywersyfikacji przysługująca Polsce wynosi 34 412 304,98 euro. Działania w ramach
Programu będą współfinansowane przez beneficjentów, na poziomie:
- 60% kosztów kwalifikowalnych w ramach działania „Modernizacja gospodarstw
rolnych”
5
- 50% kosztów kwalifikowalnych w ramach działania „Zwiększenie warto ci
dodanej podstawowej produkcji rolnej i le nej”.
4. Interwencja finansowa
Pomoc przeznaczona na poszczególne działania objęte Programem nie może
przekraczać sum ani stawek wsparcia dla działań okre lonych w załączniku
do rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 (art. 6 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE)
nr 320/2006).
Działania w ramach Programu będą finansowane przez Tymczasowy Fundusz
Restrukturyzacji na poziomie:
- 40% kosztów kwalifikowalnych w ramach działania „Modernizacja gospodarstw
rolnych”,
- 50% kosztów kwalifikowalnych w ramach działania „Zwiększenie warto ci
dodanej podstawowej produkcji rolnej i le nej”.
5. Harmonogram
Pomoc na rzecz dywersyfikacji będzie wypłacana dwa razy w roku
(w marcu i wrze niu), nie później niż 30 wrze nia 2011 roku (art. 17 ust. 1 oraz ust. 2
rozporządzenia Komisji (WE) nr 968/2006).
II.
Opis właściwych regionów oraz analiza problemów związanych
z restrukturyzacją sektora cukru (art. 14 ust. 2 lit. b) rozporządzenia Komisji
(WE) nr 968/2006)
1. Charakterystyka rynku cukru w Polsce w roku gospodarczym 2007/2008
W roku gospodarczym 2007/2008 liczba plantatorów buraka cukrowego
w Polsce wynosiła około 60 tys., a całkowity obszar produkcji buraków około 230 tys.
hektarów. Produkcja buraków była na poziomie około 12 650 000 ton,
a produkcja cukru wyniosła około 1 900 000 ton, w tym 1 772 477 ton cukru
kwotowego.
6
2.Skutki restrukturyzacji w Polsce w roku gospodarczym 2008/2009
W ramach procesu restrukturyzacji wszyscy producenci cukru złożyli do Agencji
Rynku Rolnego kwalifikujące się wnioski o pomoc restrukturyzacyjną. Składanie
wniosków przebiegało dwuetapowo, pierwszy etap zakończył się 31 stycznia 2008 r.
(producenci cukru złożyli 17 wniosków), natomiast drugi etap 31 marca 2008 r.
(producenci cukru złożyli 7 wniosków). Łącznie zrzeczono się 366 868,923 ton cukru,
co stanowi 20,7% kwoty produkcyjnej, którą posiadali producenci cukru w Polsce.
W wyniku procesu restrukturyzacji całkowitym demontażem zostało objętych
8 zakładów produkcyjnych (do pomocy restrukturyzacyjnej zgłoszono również 10
zakładów produkcyjnych bez demontażu). Procesem restrukturyzacji zostało
dotkniętych około 27 tys. plantatorów (czyli ok. 45% ogółu).
Problemy, które zaistniały w wyniku restrukturyzacji, to zmniejszenie praw do
uprawy i dostawy plantatorom buraka cukrowego oraz utrata pracy przez
pracowników zatrudnionych w zakładach produkcyjnych. Plantatorzy będą musieli
znaleźć alternatywę wobec uprawy buraka cukrowego, aby zrekompensować straty
związane z zaprzestaniem uprawy.
3. Regiony
Dla celów opracowania Krajowego Programu Restrukturyzacji przyjęto, że
Polska stanowi jeden region objęty procesem restrukturyzacji przemysłu
cukrowniczego. Dla przejrzysto ci stosowania procedur kwalifikujących
beneficjentów do uzyskania pomocy finansowej, przyjęto wła ciwo ć terytorialną.
Proces restrukturyzacji obejmuje 977 spo ród 2 478 gmin (co stanowi około 39,4%)
we wszystkich 16 województwach w Polsce. Beneficjenci, aby kwalifikować się do
uzyskania pomocy powinni prowadzić działalno ć na obszarach tych gmin.
Najwięcej zrzeczonej kwoty produkcyjnej cukru przypada na województwa:
mazowieckie, kujawsko – pomorskie i wielkopolskie. W tych województwach również
największa liczba plantatorów została całkowicie lub czę ciowo pozbawiona prawa
do uprawy i dostawy buraka cukrowego. Natomiast najmniej dotknięte procesem
restrukturyzacji zostało województwo zachodniopomorskie.
Gminy objęte restrukturyzacją przedstawiono na mapach nr 1 i nr 2, stanowiących
załączniki do Krajowego Programu Restrukturyzacji.
7