Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

§ 159. 1. Roboty strzałowe prowadzone z użyciem zapalników elektrycznych wykonuje się,
jeżeli odległość wykonywania tych robót jest większa niż:
1) 300 m — w przypadku zapalników elektrycznych klasy 0,2 A,
2) 200 m — w przypadku zapalników elektrycznych klasy 0,45 A,
3) 100 m — w przypadku zapalników elektrycznych klasy 2 A
— od energetycznych linii napowietrznych wysokiego napięcia i przewodów trakcyjnych
kolei elektrycznej.
2. W przypadku gdy występuje konieczność wykonywania robót strzałowych w odległościach
mniejszych niż określone w ust. 1, stosuje się dodatkowe środki bezpieczeństwa, ustalone przez
rzeczoznawcę i zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego, lub stosuje się
zapalniki nieelektryczne.
§ 160. 1. Specjalistyczne roboty strzałowe wykonuje się pod bezpośrednim nadzorem
kierownika działu techniki strzałowej.
2. Kierownik ruchu zakładu górniczego ustala, które z robót strzałowych wykonywanych
w zakładzie górniczym zalicza się do specjalistycznych robót strzałowych.
§ 161. Strzelania w otworach wiertniczych i ucinanie rur w studniach odwadniających metodą
minerską powinny być wykonywane zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika ruchu
zakładu górniczego.
§ 162. 1. W zakładzie górniczym wykonuje się strzelania doświadczalne na podstawie
dokumentacji strzelania.
2. Dokumentacja, o której mowa w ust. 1, podlega zaopiniowaniu przez rzeczoznawcę.
§ 163. Strzelanie doświadczalne prowadzi kierownik działu techniki strzałowej pod nadzorem
kierownika działu robót górniczych, a w miarę potrzeb z udziałem rzeczoznawcy, o którym
mowa w § 166 ust. 2.
§ 164. Kierownik ruchu zakładu górniczego o terminie przeprowadzenia strzelania
doświadczalnego powiadamia właściwy organ nadzoru górniczego co najmniej na 7 dni przed
planowanym terminem strzelania.
§ 165. Z wykonywania strzelania doświadczalnego lub serii strzelań sporządza się protokół
z podaniem opisu robót i uzyskanych efektów. Protokół podpisują wykonujący i nadzorujący
strzelanie oraz rzeczoznawca do spraw ruchu zakładu górniczego, jeżeli uczestniczył
w strzelaniu.
§
166.
Do wykonywania robót strzałowych w podziemnych wyrobiskach górniczych
odkrywkowych zakładów górniczych stosuje się odpowiednio przepisy rozdziału 5.
40
Rozdział 7
Szczegółowe zasady wykonywania robót strzałowych w zakładach górniczych
wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi oraz przy wykonywaniu robót
geologicznych
§
167. Roboty strzałowe przy prowadzeniu badań geofizycznych, zabiegów
intensyfikacyjnych i prac specjalnych w otworach wiertniczych i odwiertach wykonuje się
zgodnie z instrukcją opracowaną przez wykonawcę tych robót, w zakresie przewidzianym
w projekcie technicznym robót, zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§
168. Zbrojenie sprzętu środkami strzałowymi, sprawdzanie obwodu elektrycznego

i demontaż sprzętu po odstrzeleniu wykonuje się na oddzielnym stanowisku, bez udziału osób
nieupoważnionych do ich wykonywania.
§ 169. Przygotowanie i zbrojenie perforatorów, torped, generatorów ciśnienia i innych
ładunków materiałów wybuchowych oraz usuwanie ich niewypałów odbywa się zgodnie ze
szczegółowymi instrukcjami ustalonymi dla wykonywania tych robót.
§ 170. Przy wykonywaniu robót strzałowych poza otworami wiertniczymi stosuje się
odpowiednio przepisy dotyczące wykonywania robót strzałowych w odkrywkowych zakładach
górniczych.
§ 171.1. Wykonywanie robót strzałowych w niekorzystnych warunkach hydrometeorologicznych jest
niedopuszczalne.
2. Roboty strzałowe mogą być wykonywane wyłącznie przy świetle dziennym.
3. Kierownik ruchu zakładu górniczego ograniczy do niezbędnego minimum liczbę osób
zatrudnionych przy robotach strzałowych.
4. Podczas prowadzenia robót strzałowych na morskiej jednostce powinny być przedsięwzięte
odpowiednie środki bezpieczeństwa, a w szczególności oznakowanie strefy zagrożenia.
§ 172. Urządzenia stanowiące wyposażenie grupy robót strzałowych oraz zespoły urządzenia
wiertniczego powinny być skutecznie uziemione.
§ 173. Przed przystąpieniem do robót strzałowych na morskiej jednostce osoby dozoru ruchu
nadzorujące te roboty powinny sprawdzić:
1) działanie zabezpieczenia wylotu otworu;
2) sprawność i niezawodność działania urządzenia wyciągowego, stosowanego do zapuszczania
i wyciągania z otworów przyrządów pomiarowych i perforatorów;
3) drożność rur otworu wiertniczego w interwale perforacji lub torpedowania.
§ 174. Otwór wiertniczy przed robotami strzałowymi wypełnia się płynem o parametrach
określonych w projekcie tych robót.
41
§ 175.1. Do przechowywania środków i sprzętu strzałowego na morskiej jednostce wyznacza
się miejsce odpowiadające warunkom określonym w odrębnych przepisach.
2. rodki strzałowe na morskiej jednostce przechowuje się tylko przez okres niezbędny do
wykonywania prac z ich użyciem.
3. Transport środków strzałowych prowadzi się zgodnie z przepisami o transporcie morskim
materiałów niebezpiecznych.
§ 176. Zbrojenie, przenoszenie i zapuszczanie ładunku do żądanej głębokości w otworze oraz
ich odpalanie, mogą wykonywać tylko pracownicy posiadający wymagane kwalifikacje

i uprawnienia, pod wyłącznym nadzorem kierownika działu techniki strzałowej.
§ 177. Likwidację niewypałów (perforatorów i torped) wykonuje się w sposób określony
w szczegółowej instrukcji.
Rozdział 8
Przepisy końcowe
§ 178. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem …… 2009 r.7)
MINISTER GOSPODARKI
MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ8)

MINISTER SPRAW WEWN TRZNYCH I ADMINISTRACJI9)

MINISTER RODOWISKA10)

7) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r.
w sprawie przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 72, poz. 655) oraz
rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz
specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 139, poz. 1169 oraz z 2006 r. Nr 124,
poz. 863); rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz
specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny pospolite (Dz. U.
Nr 109, poz. 962 oraz z 2004 r. Nr 24, poz. 212); rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 17 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych
wydobywających kopaliny podstawowe (Dz. U. Nr 96, poz. 858, z 2004 r. Nr 222, poz. 2255 oraz z 2007 r. Nr 106, poz. 725) i rozporządzeniem
Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego
zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. Nr 109, poz. 961,
z 2004 r. Nr 24, poz. 213 oraz z 2007 r. Nr 106, poz. 726).
8) Minister Pracy i Polityki Społecznej kieruje działem administracji rządowej - praca, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 216, poz.
1598).
9) Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje działem administracji rządowej – sprawy wewnętrzne, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Pracy i Polityki
Społecznej (Dz. U. Nr 216, poz. 1604).
10) Minister rodowiska kieruje działem administracji rządowej - środowisko, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. Nr 216, poz.
1606).
42
Uzasadnienie

Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie delegacji zawartej w art. 118 ust. 2 ustawy z
dnia ........ – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr ..., poz. ...), nakładającej na Ministra
Gospodarki obowiązek wydania, w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Społecznej,
Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministrem rodowiska rozporządzenia w
sprawie szczegółowych wymagań dotyczących przechowywania i używania środków
strzałowych i sprzętu strzałowego w ruchu zakładu górniczego.
Minister Gospodarki, stosownie do wytycznych zawartych w art. 96 ust. 6 ustawy z dnia ...........
– Prawo geologiczne i górnicze (w dalszej części uzasadnienia zwanej “Pgg”), wydając
wspomniane rozporządzenie ma się kierować potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa
powszechnego, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa i higieny pracy, prawidłowego
prowadzenia ruchu zakładu górniczego, zapobiegania zagrożeniom występującym w ruchu
zakładu górniczego, a także potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa osób wykonujących czynności
przy przechowywaniu lub używaniu środków strzałowych i sprzętu strzałowego w
poszczególnych rodzajach zakładów górniczych.
Projektowany akt poprzedzony był rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie przechowywania i używania środków
strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 72, poz. 655).
Delegacja do wydania niniejszego aktu nie różni się od dotychczasowej, zawartej w art. 78 ust. 2
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228 poz.
1947,Nr 167, poz. 1398, Nr 175, poz. 1462, z 2006 r. Nr 133, poz. 934 , Nr 170, poz. 1217, Nr
190, poz. 1399, Nr 249, poz. 1834 i z 2007 r. Nr 21, poz. 125, Nr 82, poz. 556).
W trakcie prac nad projektem rozporządzenia, przyjęto za optymalne dotychczasowe regulacje
dotyczące używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego. Stąd, do projektowanego aktu
prawnego przejęto dotychczasowe regulacje zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 kwietnia 2003 r. w sprawie przechowywania i używania
środków strzałowych i sprzętu strzałowego w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 72, poz. 655).
Ponadto, celem ujednolicenia wymagań w zakresie przechowywania środków strzałowych i
sprzętu strzałowego, przewożenia i przenoszenia środków strzałowych oraz używania środków
strzałowych i sprzętu strzałowego w poszczególnych rodzajach zakładów górniczych, włączono
do niniejszego projektu dotychczasowe uregulowania w tym zakresie zawarte w:
- rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 139, poz. 1169
oraz z 2006 r. Nr 124, poz. 863),
- rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny
pospolite (Dz. U. Nr 109, poz. 962 oraz z 2004 r. Nr 24, poz. 212),
- rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 17 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego w odkrywkowych zakładach górniczych wydobywających kopaliny
43
podstawowe (Dz. U. Nr 96, poz. 858, z 2004 r. Nr 222, poz. 2255 oraz z 2007 r. Nr 106,
poz. 725),
- rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa
i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami
wiertniczymi (Dz. U. Nr 109, poz. 961, z 2004 r. Nr 24, poz. 213 oraz z 2007 r. Nr 106,
poz. 726),
Projekt niniejszego aktu uwzględnia aktualny stan prawny, jak i projektowane regulacje innych
aktów wykonawczych do nowego Pgg, a także postęp techniczny w dziedzinie regulowanej
niniejszym rozporządzeniem.
Najistotniejsze zmiany w stosunku do aktualnego stanu prawnego dotyczą:
1) zmian w przepisach ogólnych, poza zdefiniowaniem pojęć kierownika działu techniki
strzałowej, osoby dozoru ruchu górniczego (§ 2 projektu) poprzez zmianę wymagań w
stosunku do stosowanych w zakładach górniczych środków strzałowych -uwzględniono
zmiany związane z uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej; środki strzałowe muszą spełniać wymagania dotyczące oceny zgodności;
2) zmian w przepisach dotyczących przechowywania środków strzałowych i sprzętu
strzałowego zmniejszających uciążliwość dotychczasowych przepisów poprzez:
- umożliwienie zakładom górniczym przechowywanie środków strzałowych w składach
materiałów wybuchowych podręcznych i ruchomych przez okres powyżej 24 godzin
na warunkach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego (§ 13 projektu),
- umożliwienie kierownikowi ruchu zakładu górniczego dokonania zmian we wzorach
dokumentów na podstawie których ewidencjonowane są środki strzałowe z
uwzględnieniem specyfiki wykonywanych robót strzałowych lub asortymentu
stosowanych środków strzałowych - uwzględniono postęp techniczny w zakresie
materiałów wybuchowych i sposobów ich inicjowania (§ 14 projektu),
- możliwość lokalizacji naziemnych, ruchomych lub wgłębnych składów materiałów
wybuchowych w odległościach mniejszych niż dotychczasowe wymagania przepisów
w oparciu o dodatkowe środki bezpieczeństwa określone przez rzeczoznawcę i
zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego (pkt 3 projektu załącznika
nr l do projektu rozporządzenia),
- zastosowanie dotychczasowych zwiększonych wymagań w zakresie wykonania
stałych podziemnych składów materiałów wybuchowych dla składów
nowobudowanych (pkt 4.1. projektu załącznika nr l do projektu rozporządzenia);
3) zmian w przepisach dotyczących przewożenia i przenoszenie środków strzałowych
i sprzętu strzałowego zmniejszających uciążliwość dotychczasowych przepisów poprzez
możliwość przewozu środków strzałowych kolejkami razem z jazdą ludzi, gdy środki
strzałowe przewozi się w pojemnikach dopuszczonych do stosowania do tego celu w
zakładach górniczych i stosuje się dodatkowe środki bezpieczeństwa, określone przez
rzeczoznawcę i zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego (§ 39 projektu);
4) Zmian w przepisach dotyczących używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego
do robót strzałowych poprzez:
44