Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

- 40 -

§ 233. Zbiornik, o którym mowa w § 231, powinien być wyposażony w:
1) dwa szczelnie zamknięte włazy, z których jeden umieszcza się w dolnej ścianie zbiornika, a
drugi na przeciwległej stronie w pokrywie zbiornika.
2) urządzenie do pomiaru poziomu cieczy i ciśnień oraz poboru próbek; konstrukcja tych urzą-
dzeń nie powinna powodować nieszczelności zbiornika i iskrzenia.
§ 234. Zamknięcia w przewodach odpływowych zbiorników powinny być zabezpieczone
przed otwarciem przez osoby nieupoważnione.
§ 235. 1. Konstrukcja pomostu nalewakowego, znajdującego się na terenie zakładu górniczego,
powinna zapewniać obsłudze możliwość swobodnego i bezpiecznego dostępu do cystern podsta-
wionych pod nalewaki.
2. Wysięgnice nalewaków zaopatruje się w rękawy zabezpieczające przed rozpryskiwaniem
cieczy podczas jej dopływu do cystern.
3. Cysterny pod nalewakiem zabezpiecza się przed samoczynnym przemieszczaniem się oraz
uziemia.
4. Podczas napełniania cystern ropą naftową zawierającą siarkowodór wykonuje się na bieżąco
pomiary zawartości siarkowodoru w powietrzu w miejscach pracy obsługi oraz wokół nalewaka w
celu wyznaczenia strefy zagrożenia.
§ 236. Wypuszczanie z cystern wody i innych zanieczyszczeń na terenie zakładu górniczego
może odbywać się tylko do zbiorników do tego przeznaczonych.
§ 237. Podczas kontroli i obsługi zbiorników stosuje się wyłącznie przenośne lampy akumula-
torowe w wykonaniu przeciwwybuchowym.
§ 238. Konstrukcja i wyposażenie zbiornika powinny zapewniać bezpieczny dostęp i obsługę
armatury.
§ 239. Każdy zbiornik powinien mieć oznaczone klasy niebezpieczeństwa pożarowego prze-
chowywanej w nim cieczy oraz największą dopuszczalną pojemność magazynowania.
§ 240. 1. W przypadku stosowania pieców rurowych opalanych gazem w celu podgrzewania
ropy naftowej, na rurociągu doprowadzającym ropę do pieca powinien być zamontowany zawór,
umieszczony blisko zaworu zamykającego dopływ gazu, którego konstrukcja umożliwia szybkie
jego zamknięcie.
2. Niezależnie od miejsca zamontowania zaworów, o których mowa w ust. 1, powinny być
zamontowane także zawory odcinające w odległości co najmniej 15 m od pieca rurowego.
3. Na rurociągu odprowadzającym ropę naftową z podgrzewacza, w jego pobliżu, powinien
być zamontowany zawór zwrotny i termometr.
§ 241. Procesy technologiczne mające na celu przygotowanie ropy naftowej i gazu ziemnego
do transportu oraz stosowanie substancji szkodliwych dla zdrowia prowadzi się i dokumentuje
zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 242. Do projektowania, budowy, przebudowy i rozbudowy rurociągów technologicznych,
związanych z ruchem zakładu górniczego, stosuje się odpowiednio przepisy określające warunki
techniczne, jakim powinny odpowiadać rurociągi technologiczne i sieci gazowe oraz ich usytu-
owanie, o ile przepisy niniejszego rozporządzenia nie stanowią inaczej.



-41-
§ 243. 1. Rurociągi przeznaczone do transportu płynu złożowego układa się w jednym wyko-
pie, pod warunkiem, że odległość między nimi nie będzie mniejsza niż średnica największego ru-
rociągu.
2. Rurociągi układa się na całej długości pod powierzchnią ziemi, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Dopuszcza się układanie rurociągów nad powierzchnią ziemi na terenach bagnistych, gór-
skich, nad przeszkodami terenowymi oraz na terenie zakładu górniczego.
4. Trasy rurociągów trwale oznakowuje się w terenie.
5. Rurociągi ułożone na stokach górskich, w gruntach zawodnionych i w wodzie powinny być
zabezpieczone przed przemieszczaniem.
6. Zabezpieczenie rurociągów przebiegających pod drogami wykonuje się na podstawie odręb-
nych przepisów wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo
budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn zm.6).
7. Rurociągi okresowo kontroluje się zgodnie z obowiązującą instrukcją.
§ 244. Na rurociągach technologicznych, w zależności od rodzaju przepływającego płynu, in-
staluje się odpowiednią armaturę odcinającą przeznaczoną do wyłączenia ich z ruchu.
§ 245. Technologia oraz materiały użyte do łączenia rur i armatury podczas wykonywania ru-
rociągów technologicznych powinny zapewnić wytrzymałość połączeń, równą co najmniej wy-
trzymałości rur.
§ 246. Prace związane z izolacją rurociągów, ich układaniem i zasypywaniem w wykopach
prowadzi się w taki sposób, aby nie powodowały zanieczyszczeń rurociągów wewnątrz, uszko-
dzenia powłok ochronnych i dodatkowych naprężeń rurociągów.
§ 247. 1. Rurociąg przed oddaniem do eksploatacji poddaje się:
1) wstępnej próbie szczelności;
2) głównej próbie szczelności;
3) próbie wytrzymałości.
2. Przed przeprowadzeniem wstępnej próby szczelności wykonuje się badania nieniszczące
spoin rurociągu przed jego opuszczeniem do wykopu.
3. Wstępną próbę szczelności rurociągu wykonuje się sprężonym powietrzem o ciśnieniu 0,6
MPa.
4. Próbę wytrzymałości i główną próbę szczelności przeprowadza się po ułożeniu rurociągu w
wykopie, sprawdzeniu stanu izolacji i zasypaniu rurociągu, z wyjątkiem miejsc połączeń rur oraz
miejsc łączenia armatury; próby te wykonuje się za pomocą powietrza, gazu obojętnego, gazu
ziemnego lub wody, przy tym samym napełnieniu rurociągu.
§ 248. 1. Wielkość ciśnienia podczas próby wytrzymałości rurociągów z rur stalowych i two-
rzyw sztucznych określa instrukcja zatwierdzona przez kierownika ruchu zakładu górniczego z
zachowaniem wymogów określonych w Polskiej Normie.

6 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 170, poz. 1217 oraz z 2007 r. Nr 88, poz. 587, Nr 99, poz.
665, Nr 127, poz. 880, Nr 247, poz. 1844 i Nr 191 poz. 1373.

- 42 -

2. Wielkość ciśnienia podczas próby wytrzymałości rurociągu nie może wywoływać w ścian-
kach rur naprężenia obwodowego większego niż 0,6 Re.
3. W przypadku gdy do prób szczelności i wytrzymałości rurociągów używa się gazu palnego,
prace wykonywane podczas prób są pracami wykonywanymi w warunkach szczególnego zagro-
żenia.
§ 249. 1. Trasy rurociągów podczas wykonywania prób szczelności i wytrzymałości wyraźnie
oznakowuje się za pomocą znaków ostrzegawczych.
2. W miejscach skrzyżowań rurociągów z drogami i torami kolejowymi ustawia się tablice
ostrzegawcze.
3. Podczas wykonywania próby szczelności i wytrzymałości wokół pompowni i rurociągów
wyznacza się 30-metrową strefę bezpieczeństwa.
§ 250. 1. Kontrolę szczelności badanego odcinka rurociągu rozpoczyna się na polecenie osoby
dozoru ruchu prowadzącej próby, po załączeniu pomp lub sprężarek i po jednogodzinnej stabiliza-
cji ciśnienia.
2. Ruch kołowy wzdłuż badanego odcinka rurociągu podczas utrzymywania w nim ciśnienia
jest niedopuszczalny.
3. Wykonywanie prób szczelności i wytrzymałości rurociągów podczas silnej mgły, wichury,
śnieżycy, marznącej mżawki oraz wyładowań atmosferycznych jest niedopuszczalne.
§ 251. Z przeprowadzonej próby szczelności i wytrzymałości sporządza się protokół.
§ 252. Gazociąg badany powietrzem przekazuje się do eksploatacji po wyparciu powietrza ga-
zem; zawartość powietrza w gazie nie może być większa niż 2%.
§ 253. Studzienki rewizyjne, kanały i inne podziemne urządzenia znajdujące się w odległości
do 15 m od rurociągu kontroluje się w zakresie występowania w nich gazu, nie rzadziej niż dwa
razy w roku, a w pierwszym roku eksploatacji jeden raz w miesiącu. Inne kontrole lub przeglądy
mogą być wykonywane na podstawie ustaleń kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 254. Mapy sytuacyjne tras rurociągów, z zaznaczeniem wymiarów rurociągów i rodzaju
przepływającego płynu oraz rodzaju i wymiaru zamknięć i odgałęzień, powinny znajdować się w
zakładzie górniczym lub w wydzielonej jego części.
§ 255. Podczas budowy rurociągów technologicznych dla gazu zawierającego siarkowodór
mogą być stosowane wyłącznie materiały odporne na korozję siarkowodorową.
§ 256. Długie rurociągi technologiczne, ze względu na konieczność ograniczenia ilości gazu
toksycznego w przypadku awarii rurociągu, powinny być podzielone na odcinki o długości zależ-
nej od zawartości siarkowodoru w gazie, średnicy i ciśnienia roboczego rurociągu oraz od topo-
grafii terenu. Poszczególne odcinki rurociągu powinny mieć urządzenia odcinające do pomiaru
ciśnienia oraz umożliwiające wydmuchanie zawartości rurociągu do komina spalania.
§ 257. Rurociągi służące do przesyłania z odwiertu płynu złożowego z zawartością siarkowo-
doru większą od 2% objętości układa się w odległości nie mniejszej niż 200 m od granicy terenów
zwartej zabudowy i 50 m od wolno stojących domów mieszkalnych.
§ 258. W rurociągach, o których mowa w § 257, oraz w rurociągach wysokociśnieniowych
spoiny poddaje się badaniom nieniszczącym potwierdzającym jakość ich wykonania. Badania po-
wyższe przeprowadza się przed wykonaniem wstępnej próby szczelności.



-43-
§ 259. Z rurociągu usuwa się wodę przed wprowadzeniem do niego gazu ziemnego z zawarto-
ścią siarkowodoru.
§ 260. 1. Eksploatację podziemnego magazynu węglowodorów płynnych prowadzi się zgodnie
z programem zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Program, o którym mowa w ust. 1, określa w szczególności wydatki węglowodorów płyn-
nych zatłaczanych i odbieranych z poszczególnych odwiertów eksploatacyjnych.
§ 261 Do składowania odpadów w górotworze stosuje się odpowiednio przepisy regulujące
podziemne bezzbiornikowe magazynowanie substancji, w szczególności: § 204, 214, 222, 260,
262―266, 269 i 270.
§ 262. 1. Wybraną strukturę geologiczną, w celu zlokalizowania podziemnego magazynu wę-
glowodorów płynnych, poddaje się badaniom zmierzającym do ustalenia jej właściwości petrogra-
ficznych, kolektorskich i hydrogeologicznych.
2. W przypadku gdy podziemny magazyn węglowodorów płynnych ma być wytworzony w
strukturze zawodnionej, badania, o których mowa w ust. 1, uzupełnia się o badania szczelności
skał nadkładu.
3. Badania, o których mowa w ust. 2, wykonuje się w przypadku występowania w magazynie
ciśnienia większego od pierwotnego ciśnienia złożowego lub hydrostatycznego.
4. Kawerny magazynowe powinny być wytworzone tylko w skałach, których przydatność do
celów magazynowania węglowodorów płynnych została wcześniej rozpoznana.
5. W przypadku planowanego bezzbiornikowego składowania odpadów w górotworze badania
określone w ust. 1-4 uzupełnia się o wpływ składowanego odpadu na górotwór.
§ 263. 1. Stan techniczny odwiertów udostępniających podziemny magazyn węglowodorów
płynnych oraz odwiertów kontrolnych powinien zapewniać izolację tego magazynu od innych
warstw przepuszczalnych, a także szczelność zarurowanej przestrzeni pierścieniowej.
2. Przed przystąpieniem do zatłaczania węglowodorów płynnych do magazynu wykonuje się
pomiary pierwotnego tła gazowego w powietrzu glebowym na obszarze magazynu.
3. Sposoby i wyniki badań szczelności odwiertów dokumentuje się; dokumentację przechowu-
je się do czasu likwidacji magazynu.
4. Odwierty, których stan techniczny nie gwarantuje szczelności magazynu, skutecznie rekon-
struuje się dla zapewnienia ich szczelności lub likwiduje w przypadku niezapewnienia szczelności.
5. Ciśnienie podczas próby szczelności odwiertów, o których mowa w ust. 1, nie powinno być
mniejsze od maksymalnego przewidywanego ciśnienia magazynowania.
6. Badania i próby wykonuje się w odwiertach, udostępniających podziemny magazyn węglo-
wodorów płynnych, na podstawie projektu badań zatwierdzonego przez kierownika ruchu zakładu
górniczego.
7. Maksymalne ciśnienie zatłaczania określa się dla każdego z otworów zasilająco-
odbiorczych.
8. Dla każdej komory magazynu węglowodorów płynnych w złożu soli kamiennej określa się
maksymalne i minimalne ciśnienie magazynowania oraz maksymalne i minimalne ciśnienie gło-
wicowe.

- 44 -

9. Przed przystąpieniem do pierwszego zatłaczania węglowodorów do komory sprawdza się jej
szczelność przy ciśnieniu wyższym od maksymalnego ciśnienia magazynowania.
§ 264. Ciśnienie robocze orurowania i głowicy odwiertów zasilająco-odbiorczych powinno być
większe od największego ciśnienia głowicowego równego dopuszczalnemu ciśnieniu wewnętrz-
nemu podziemnego magazynu węglowodorów płynnych.
§ 265. Konstrukcja głowic odwiertów zasilających i odbiorczych powinna umożliwiać przyłą-
czenie manometrów do pomiaru ciśnienia w przestrzeni wewnętrznej eksploatacyjnej kolumny rur
okładzinowych, w przestrzeniach międzyrurowych oraz w kolumnie rur wydobywczych.
§ 266. 1. Węglowodory płynne zatłaczane do podziemnych magazynów powinny być oczysz-
czone z substancji mogących spowodować zmniejszenie efektywności magazynowania.
2. Analizy składu chemicznego węglowodorów płynnych zatłaczanych i odbieranych wykonu-
je się w sposób i z częstotliwością ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
§ 267. W przypadku gdy do strefy zawodnionej, okalającej przestrzeń magazynową, zatłaczana
jest woda, oczyszcza się ją z substancji mogących spowodować skażenie chemiczne lub mikrobio-
logiczne; ilość zatłaczanej wody powinna być mierzona i rejestrowana.
§ 268. Ilość węglowodorów zatłaczanych i odbieranych z podziemnego magazynu węglowo-
dorów płynnych mierzy się w sposób ciągły oraz bilansuje po każdym cyklu eksploatacji magazy-
nu.
§ 269. 1. W przypadku stwierdzenia nieszczelności magazynu nie można prowadzić zatłacza-
nia węglowodorów do czasu wyjaśnienia przyczyn i usunięcia tej nieszczelności.
2. Zakres badań w celu monitoringu szczelności magazynu ustala kierownik ruchu zakładu
górniczego.
§ 270. 1. Do podziemnego magazynu węglowodorów płynnych wykonuje się odwierty obser-
wacyjne w celu kontroli zjawisk zachodzących w złożu stanowiącym magazyn, jeżeli zjawiska te
nie mogą być kontrolowane za pomocą odwiertów zasilająco-odbiorczych.
2. Wymagań określonych w ust. 1 nie stosuje się do magazynów w kawernach solnych.
§ 271. Geometria komory magazynowej utworzonej w złożu soli kamiennej oraz stan tech-
niczny wgłębnego wyposażenia komory okresowo kontroluje się w sposób i z częstotliwością
ustaloną przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
Rozdział 9
Wydobywanie siarki otworami wiertniczymi
§ 272. 1. Eksploatację złoża prowadzi się w sposób określony w technicznym projekcie eks-
ploatacji zatwierdzonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
2. Projekt, o którym mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:
1) zasady prowadzenia wydobycia siarki otworami wiertniczymi;
2) sposoby oddziaływania na warunki hydronaporowe horyzontu wód złożowych;
3) zasady prowadzenia ruchu w warunkach występowania zagrożeń;
4) klasyfikację zasobów bilansowych złoża do zasobów przemysłowych, nieprzemysłowych i
strat.