Rządowy projekt ustawy - Prawo geologiczne i górnicze

1) powinny
zapewniać odpowiedni stopień bezpieczeństwa użytkowania tych urządzeń w
zależności od miejsca zastosowania;
2) powinny
posiadać instrukcję bezpieczeństwa opracowaną przez producenta zapewniającą
bezpieczne użytkowanie tych urządzeń:
3) powinny
zapewniać sporządzenie materiału wybuchowego zgodnie z wymaganą proce-
durą;
4) powinny
zapewnić bezpieczne wprowadzanie materiałów wybuchowych i ładunków ma-
teriału wybuchowego do otworu strzałowego;
5) jeżeli urządzenie wyposażone będzie w podzespoły wykonane z materiałów niemetalo-
wych to powinny one mieć potwierdzone właściwości elektrostatyczne:
- przewodzące o rezystancji powierzchniowej nie przekraczająca 1,0 x 106 Ω -
w przypadku, gdy te podzespoły mają bezpośredni kontakt z materiałem wybucho-
wym;
-
antyelektrostatyczne o rezystancji powierzchniowej nie przekraczająca 1,0 x 109 -
w pozostałych przypadkach;
6) wszystkie podzespoły przewodzące (których rezystancja nie przekracza 1,0 x 106 Ω) mu-
szą mieć zapewnione uziemienie.

4.2.
Wozy i pojazdy do przewożenia lub przechowywania środków strzałowych.
4.2.1.
Pojazdy do przewożenia lub przechowywania środków strzałowych:
1) powinny
zapewnić odpowiedni stopień bezpieczeństwa przewożonym lub przechowywa-
nym środkom strzałowym;
2) powinny
zapewnić odpowiedni stopień bezpieczeństwa innym użytkownikom dróg lub
wyrobisk;
3) powinny
zapewnić, poprzez posiadanie odpowiednich zamknięć, zabezpieczenie przewo-
żonych lub przechowywanych środków strzałowych przed przedostaniem się ich do rąk
osób nieupoważnionych;
4) powinny zapewnić zachowanie odpowiednich odstępów pomiędzy przewożonymi lub
przechowywanymi środkami inicjującymi i materiałami wybuchowymi tak, aby ewentu-
alny wybuch jednych nie spowodował wybuchu drugich;
5) jeżeli będą posiadać podzespoły wykonane z materiałów niemetalowych (tworzyw
sztucznych, materiałów chemicznych), to podzespoły te będą trudno palne i zapewnią
w produktach rozkładu termicznego brak substancji toksycznych;
6) podzespoły wykonane z materiałów niemetalowych powinny mieć potwierdzone właści-
wości antyelektrostatyczne o rezystancji powierzchniowej nie przekraczającej 1,0 x 109 Ω.
4.2.2.
Wozy do przewożenia środków strzałowych poza wymaganiami określonymi w pkt 4.2.1, po-
winny:
1) być wyposażone w dach wykonany z blachy o grubości co najmniej 2 mm;
2) być wyposażone w ściany boczne i dno oddzielone od pozostałej konstrukcji wozu po-
przez zastosowanie okładziny z drewna lub z materiałów niemetalowych o potwierdzo-
nych właściwościach elektrostatycznych:
- antyelektrostatyczne o rezystancji powierzchniowej nie przekraczającej 1,0 x 109 Ω;
3) mieć na jednej z bocznych ścian skrzyni drzwi zabezpieczone przed ich samoczynnym
otwarciem podczas jazdy;
4) w przypadku trakcji elektrycznej mieć dach połączony elektrycznie przez skrzynię wozu
i podwozie z kołami;

66
5) być pomalowane na kolor zielony lakierem z którego powłoka posiada właściwości anty-
elektrostatyczne o rezystancji powierzchniowej nieprzekraczającej 1,0 x 109 Ω, oraz za-
opatrzone w napisy informujące o przewozie środków strzałowych.
4.2.3.
Pojazdy do przewożenia lub przechowywania środków strzałowych poza wymaganiami okre-
ślonymi w punkcie 4.2.1, powinny - w przypadku poruszania się po drogach publicznych - speł-
niać wymagania określone przepisami Umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego
przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzonej w Genewie dnia 30 wrze-
śnia 1957 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 194, poz. 1629 oraz z 2003 r. Nr 207, poz. 2013 i 2014), wraz
ze zmianami obowiązującymi od daty ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Pol-
skiej, podanymi do publicznej wiadomości we właściwy sposób.

67
Uzasadnienie
Projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie delegacji zawartej w art. 111 ust. 15
ustawy z dnia ........ – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr ..., poz. ...) nakładającej na
Radę Ministrów obowiązek wydania rozporządzenia określającego:
1) wykaz wyrobów, których stosowanie w zakładach górniczych wymaga wydania dopusz-
czenia;
2) wymagania techniczne dla wyrobów;
3) znaki dopuszczenia oraz sposób oznaczania wyrobów tymi znakami.
Rada Ministrów, stosownie do zdania wstępnego zawartego w przywołanym art. 111 ust. 15
ustawy z dnia ......... – Prawo geologiczne i górnicze (w dalszej części uzasadnienia zwanej
“Pgg”), wydając wspomniane rozporządzenie ma się kierować potrzebą zapewnienia bez-
pieczeństwa użytkowania wyrobów w warunkach zagrożeń występujących w ruchu zakła-
dów górniczych.
Projektowany akt poprzedzony był rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia
2004 r. w sprawie dopuszczania wyrobów do stosowania w zakładach górniczych (Dz. U.
Nr 99, poz. 1003, z 2005 r. Nr 80, poz. 695 i z 2007 r. Nr 249, poz. 1853).
Delegacja do wydania niniejszego aktu różni się od dotychczasowej, zawartej w art. 111 ust.
8 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228
poz. 1947,Nr 167, poz. 1398, Nr 175, poz. 1462, z 2006 r. Nr 133, poz. 934 , Nr 170, poz.
1217, Nr 190, poz. 1399, Nr 249, poz. 1834 i z 2007 r. Nr 21, poz. 125, Nr 82, poz. 556).
Dotychczasowe unormowania dotyczące:
1. podmiotów uprawnionych do składania wniosku o wydanie dopuszczenia,
2. treści wniosku o wydanie dopuszczenia oraz dokumentów, które należy dołączyć do
wniosku,
3. jednostek
upoważnionych do przeprowadzania badań i oceny wyrobów,
4. oraz
treści dopuszczenia
zostały uregulowane w art. 111 ust. 1-14 ustawy z dnia ......... – Prawo geologiczne
i górnicze.
Ponadto, w trakcie prac nad projektem rozporządzenia, przyjęto za optymalne dotychcza-
sowe regulacje dotyczące dopuszczania wyrobów do stosowania w zakładach górniczych
przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego. Stąd, przejęto całość regulacji zawartych
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie dopuszczania wy-
robów do stosowania w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 99, poz. 1003, z 2005 r. Nr 80,
poz. 695 i z 2007 r. Nr 249, poz. 1853) wprowadzając jedynie kilka zmian, o charakterze
porządkującym.
Wykaz wyrobów, których stosowanie w zakładach górniczych wymaga, ze względu na po-
trzebę zapewnienia bezpieczeństwa ich użytkowania w warunkach zagrożeń występujących
w ruchu zakładów górniczych, wydania dopuszczenia, zawiera w stosunku do obowiązują-
cego wykazu m.in. następujące modyfikacje:
1) § 1 pkt 1 lit. h - wprowadzono, w celu wyeliminowania trudności interpretacyjnych,
zaznaczając, że wyodrębnione zespoły elementów górniczych wyciągów szybowych
powinny spełniać te wymagania które dotyczą wyrobu którego są częścią;
2) § 1 pkt 3 lit. a - zmiana zapisu w tym punkcie z: ,,Urządzenia transportu linowego,
kolejki podwieszone, kolejki spągowe oraz ich podzespoły”, na: ,,Urządzenia trans-
portu linowego, kolejki podwieszone i spągowe, urządzenia transportowe o kon-

68
strukcji specjalnej, oraz ich podzespoły”, podyktowana była koniecznością ujednoli-
cenie terminologii z pojęciami używanymi w przepisach dotyczących bezpieczeń-
stwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia
przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, wydanych z delegacji
Pgg;
3) § 1 pkt 3 lit. c - dodano zapis: ,,kable, przewody”, w celu wyeliminowania proble-
mów interpretacyjnych;
4) rozszerzono zapis dla zintegrowanych systemów sterowania kompleksów wydobyw-
czych przodkowych o pracujące w trybie zdalnego sterowania lub sterowania auto-
matycznego zmniejszono w wyniku czego zmniejszono ilość dopuszczanych syste-
mów łączności, bezpieczeństwa i alarmowania oraz zintegrowanych systemów ste-
rowania kompleksów wydobywczych i przodkowych, również o pracujące w trybie
zdalnego sterowania lub sterowania automatycznego;
5) usunięto z wykazu wyrobów dopuszczanych do stosowania w podziemnych zakła-
dach górniczych przez Prezesa WUG ,,taśmy przenośnikowe” (pkt. 3.5.) i „pojazdy
z napędem spalinowym do przewozu osób” (pkt.3.2.), tj. te wyroby dla których zo-
stała otwarta ścieżka do stosowania w zakładach górniczych jako wyroby spełniają-
ce wymagania dotyczące ocenie zgodności.

Konsekwencją zmian w zakresie wyrobów dopuszczanych, są zmiany w załączniku, który
zawiera wymagania techniczne, dotyczą one m.in.:
1) pkt. 1.1.2.3.1 ppkt.3 w odniesieniu do górniczych wyciągów szybowych małych -
wprowadzono zmianę wynikającą z oczywistej pomyłki;
2) pkt 1.2.3.3 - dodano określenie ,,lub krążników” umożliwiające zabudowę na naczyniu
wyciągowym zabudowę krążników w miejsce blach ślizgowych w przypadku stoso-
wania w górniczym wyciągu szybowym lin odbojowych;
3) pkt. 1.3.7. ppkt 3) w odniesieniu do górniczych wyciągów szybowych małych lub
pomocniczych - wprowadzono zmianę wynikającą z oczywistej pomyłki
4) pkt. 3.4.1 – wykreślono: „i”, spowodowane jest to tym, że w systemach łączności są
stosowane koncentratory i/lub moduły wyniesione. Zapis: „...koncentratorów i modu-
łów wyniesionych..” sugeruje, że zawsze muszą być stosowane koncentratory razem
z modułami wyniesionymi;
5) pkt. 3.4.1.7 - zaproponowany zapis ogranicza dopuszczalną przerwę w łączności (120
s) jedynie dla podstawowych elementów systemu i dla telefonów dołowych. Dotych-
czasowe wymagania, tj. 120 s dla całego systemu – były na wyrost, ponieważ telefony
systemowe instalowane na powierzchni przedłużają czas restartu systemu znacznie
ponad wymagane 120 s, a ich uruchomienie nie wpływa w sposób istotny na poziom
bezpieczeństwa;
6) pkt. 3.4.4 - zmiana powoduje skrócenie zapisu, przy pełnym zachowaniu dotychcza-
sowych wymagań. Jest to przywołanie innego punktu rozporządzenia, zamiast przepi-
sywanie drugi raz treści tego punktu;
7) pkt. 3.4.5 - proponuje się wykreślenie tego punktu, ponieważ czas zadziałania systemu
po skokowej zmianie parametru lub sygnału dwustanowego na jednym z jego wejść
powinien być często jak najkrótszy (działanie bezzwłoczne), nie ma więc uzasadnie-
nia, określać go na 15 s;

69
8) pkt. 3.4.6.3 - informowanie dyspozytora w trybie alarmowym o tym, że w strefie za-
grożonej znajduje się osoba nie jest wskazane, ponieważ powodowałoby bardzo dużą
ilość nieuzasadnionych alarmów, dezorganizując jego pracę. Wystarczające jest in-
formowanie dyspozytora w trybie zwykłym;
9) pkt. 3.4.7 - dotychczasowe brzmienie nie wskazywało jednoznacznie, do jakich syste-
mów odnoszą się wymagania pkt. 3.4.7.1- 3.4.7.5. Z nowego zapisu wynika,
że odnoszą się one do systemów wspomagania;
10) pkt. 3.4.7.3. - podano wymaganą, realną w warunkach rzeczywistych wartość dokład-
ności synchronizacji czasu w poszczególnych systemach- dotychczas wartość
ta nie była podana, co powodowało dowolność interpretacji;
11) pkt. 3.4.9.3 - proponowany zapis: „...ze stanowisk w sieci wewnętrznej” usuwa nie-
zręczne sformułowanie: „...ze stanowisk utrzymaniowych zabudowanych wewnątrz
sieci systemu”, bez zmiany sensu przepisu;
12) pkt. 3.4.10 - proponowany zapis: „...w przestrzeniach zagrożonych wybuchem”, usu-
wa nieścisłe sformułowanie: „...w atmosferze niebezpiecznej pod względem wybu-
chowym”, bez zmiany sensu przepisu;
13)
pkt. 3.4.11.3 - proponowany zapis „od innych urządzeń telekomunikacyjnych,
w szczególności wykorzystujących wspólne kable i przewody” usuwa nieścisłe sfor-
mułowanie „od innych urządzeń telekomunikacyjnych pracujących w tych samych
kablach” bez zmiany sensu przepisu;
14) pkt 3.3.1 - wymagania niniejszego załącznika dotyczą również ,,kabli, przewodów”
i są konsekwencją zapisu w zał.1 ppkt 3.3;
15) pkt 3.3.6 - zaproponowano zastąpienie zapisu: ,,...z zakresu kompatybilności elektro-
magnetycznej”, zapisem: ,,...oraz przepisach o systemie oceny zgodności”, gdyż ocena
zgodności w zakresie kompatybilności wchodzi w zakres systemu oceny zgodności;
16) pkt 3.3.13. wprowadzono dodatkowo zapis ,,albo obwodów iskrobezpiecznych katego-
rii „ia” lub „ib” ponieważ rozporządzenie ,,w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy,
prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego pod-
ziemnych zakładach górniczych” ustala miejsca w których obwody sterownicze po-
winny być obwodami iskrobezpiecznymi kategorii „ia” lub „ib”. Utrzymanie odpo-
wiedniego poziomu bezpieczeństwa w przestrzeniach zagrożonych wybuchem wyma-
ga stosowania obwodów iskrobezpiecznych „ia” lub „ib”, czego nie zawsze są w staq-
nie zapewnić obwody SELV lub PELV;
17) pkt 3.4.12 - 3.4.19 - przeredagowano zapisy w tych punktach, w celu sprecyzowania
rodzajów kompleksów wydobywczych i przodkowych i przyporządkowania im nie-
zbędnych wymagań ze względów bezpieczeństwa;
18) pkt 3.3 - skreślono wymagania dla taśm przenośnikowych co jest konsekwencją wy-
kreślenia tego wyrobu z listy dopuszczanych wyrobów przez Prezesa WUG;
19) pkt 3.1. – wprowadzono zapis: „ppkt 3.1.5. Urządzenia transportowe o konstrukcji
specjalnej, których środki transportu poruszają się po torze o nachyleniu powyżej 45o,
nie będące górniczymi wyciągami szybowymi, powinny spełniać odpowiednio wyma-
gania techniczne określone w punktach 3.1.5.1. ÷ 3.1.5.30”, oraz określono wymaga-
nia techniczne dla tych urządzeń. Wprowadzenie tego punktu pozwala na zastosowa-
nie

70