Rządowy projekt ustawy o dyscyplinie wojskowej

– dostosowując przepisy określone w pkt 1 – 3 do warunków pełnienia czynnej służby woj-
skowej po odwieszeniu obowiązku pełnienia zasadniczej służby wojskowej, po ogłoszeniu
mobilizacji, w stanach nadzwyczajnych, a także podczas wykonywania zadań służbowych
w strefie działań wojennych oraz w przypadku użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej poza granicami państwa, jak również udziału w akcjach humanitarnych, poszuki-
wawczych lub ratowniczych.
Rozdział 4
Zasady i przebieg postępowania dyscyplinarnego
Art. 43.
1. Postępowanie dyscyplinarne prowadzi się w trybie uproszczonym lub zwykłym.
2. Postępowanie dyscyplinarne w trybie zwykłym obejmuje postępowanie przed orga-
nem orzekającym w pierwszej instancji oraz przed organem odwoławczym.
Art. 44.
1. Przełożony dyscyplinarny niezwłocznie wszczyna postępowanie dyscyplinarne, jeże-
li istnieje uzasadnione przypuszczenie, że żołnierz popełnił przewinienie dyscyplinarne,
z zastrzeżeniem art. 47.
2. Przełożony dyscyplinarny wszczyna postępowanie dyscyplinarne również na polece-
nie przełożonego albo na wniosek:
1) organu kontroli;
2) wojskowego organu porządkowego;
3)
andarmerii Wojskowej;
4) sądu, prokuratora albo innego organu uprawnionego do rozpatrywania sprawy o czyn,
o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 1 lub 3.
3. Przełożony dyscyplinarny wszczyna postępowanie dyscyplinarne także na uzasad-
niony wniosek:
1) podwładnego;
2) pokrzywdzonego.
25
Art. 45.
1. W toku postępowania dyscyplinarnego w trybie zwykłym prowadzi się czynności
wyjaśniające, z zastrzeżeniem ust. 3 i art. 51 ust. 3.
2. Przeprowadzenie czynności wyjaśniających, o których mowa w ust. 1, przełożony
dyscyplinarny poleca rzecznikowi dyscyplinarnemu, który zobowiązany jest zakończyć je
w ciągu trzydziestu dni od dnia wydania polecenia.
3. Czynności, o których mowa w ust. 1, nie przeprowadza się, jeżeli postępowanie dys-
cyplinarne wszczęto na jeden z wniosków, o których mowa w art. 44 ust. 2 pkt 3 i 4.
4. Każdy organ biorący udział w postępowaniu dyscyplinarnym, jak i w trakcie czyn-
ności wyjaśniających, o których mowa w ust. 1, obowiązany jest badać oraz uwzględniać
okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego.
5. Postępowanie dyscyplinarne w trybie zwykłym wszczyna się, wydając pisemne po-
stanowienie, w którym przedstawia się obwinionemu zarzut popełnienia przewinienia dyscy-
plinarnego.
6. Na postanowienie o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego zażalenie nie przysłu-
guje.
Art. 46.
1. Postępowanie dyscyplinarne wszczyna przełożony dyscyplinarny, któremu bezpo-
średnio podporządkowany jest żołnierz, który popełnił przewinienie dyscyplinarne, z zastrze-
żeniem ust. 2.
2. Postępowanie dyscyplinarne w związku z czynem określonym w art. 17 ust. 1 lub 2
wszczyna dowódca jednostki wojskowej lub kierownik instytucji cywilnej bądź na ich pole-
cenie albo wniosek inny przełożony dyscyplinarny.
3. W przypadku przeniesienia żołnierza do innej jednostki wojskowej lub instytucji
cywilnej, innego pododdziału albo komórki wewnętrznej, wszczęte wobec niego postępowa-
nie dyscyplinarne przejmuje i orzeka w pierwszej instancji nowy przełożony dyscyplinarny,
chyba że dotychczasowy przełożony dyscyplinarny zachowuje właściwość.
4. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o przełożonym dyscyplinarnym, który
wszczął postępowanie dyscyplinarne, przepisy te stosuje się również do nowego przełożone-
go dyscyplinarnego, o którym mowa w ust. 3.
26
5. Przełożony dyscyplinarny zajmujący stanowisko służbowe niższe niż dowódcy jed-
nostki wojskowej albo kierownika instytucji cywilnej, w przypadku powzięcia uzasadnionego
przypuszczenia, że podporządkowany mu żołnierz popełnił czyn o znamionach przestępstwa
lub wykroczenia albo przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, jest obowiąza-
ny niezwłocznie zawiadomić o tym odpowiednio dowódcę jednostki wojskowej albo kierow-
nika instytucji cywilnej.
Art. 47.
1. Postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się, jeżeli:
1) czynu nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających przypuszczenie
jego popełnienia;
2) czyn nie nosi cech przewinienia dyscyplinarnego;
3) żołnierzowi nie można przypisać winy albo zachodzą inne okoliczności wyłączające uka-
ranie dyscyplinarne;
4) okoliczności sprawy nie budzą wątpliwości i przełożony dyscyplinarny uznaje za wystar-
czające zwrócenie żołnierzowi uwagi albo przeprowadzenie z nim rozmowy ostrzegaw-
czej;
5) możliwość przeprowadzenia postępowania dyscyplinarnego jest wyłączona, gdy:
a) żołnierz, który miałby być nim objęty, zmarł,
b) postępowanie dyscyplinarne co do tego samego czynu tego samego żołnierza zostało
prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się,
c) w sprawie o czyn, o którym mowa w art. 17 ust. 2 pkt 1 lub 3, brak jest wniosku
uprawnionego organu o ukaranie dyscyplinarne,
d) zachodzi inna okoliczność powodująca bezprzedmiotowość postępowania dyscypli-
narnego.
2. Z rozmowy ostrzegawczej, o której mowa w ust. 1 pkt 4, można sporządzić notatkę
służbową.
3. Po wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, w razie stwierdzenia okoliczności,
o której mowa w ust. 1:
1) pkt 1 – 3 – wydaje się orzeczenie o uniewinnieniu;
27
2) pkt 4 i 5 – wydaje się orzeczenie o umorzeniu postępowania.
Art. 48.
1. Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowa-
nia dyscyplinarnego, w szczególności długotrwała nieobecność obwinionego, w sytuacji kie-
dy jego udział w czynnościach postępowania dyscyplinarnego jest wymagany, postępowanie
zawiesza się na czas trwania przeszkody, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Postępowanie dyscyplinarne wznawia się niezwłocznie, gdy ustaną przyczyny uza-
sadniające jego zawieszenie.
3. Nieusprawiedliwiona nieobecność obwinionego w służbie oraz nieusprawiedliwione
niestawiennictwo prawidłowo powiadomionego obwinionego lub jego obrońcy do udziału
w czynności postępowania dyscyplinarnego nie wstrzymują biegu postępowania dyscyplinar-
nego.
4. Zawieszenie postępowania dyscyplinarnego nie wyłącza możliwości zawieszenia
żołnierza w czynnościach służbowych.
Art. 49.
1. Przełożony dyscyplinarny, rzecznik dyscyplinarny i wyższy przełożony dyscyplinar-
ny podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym, jeżeli:
1) sprawa dotyczy go bezpośrednio albo został pokrzywdzony czynem, którego dotyczy po-
stępowanie dyscyplinarne;
2) jest małżonkiem, krewnym lub powinowatym w linii prostej obwinionego, osoby przez
niego pokrzywdzonej albo obrońcy obwinionego, albo pozostaje we wspólnym pożyciu
z jedną z tych osób;
3) między nim a obwinionym lub osobą pokrzywdzoną przez obwinionego zachodzi stosu-
nek osobisty lub służbowy mogący wywołać wątpliwości co do jego bezstronności;
4) brał udział w postępowaniu dyscyplinarnym jako rzecznik dyscyplinarny albo przełożony
dyscyplinarny lub był świadkiem przewinienia dyscyplinarnego, którego postępowanie to
dotyczy;
5) istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do
jego bezstronności, niewymieniona w pkt 1 – 4.
28
2. Rzecznik dyscyplinarny podlega wyłączeniu z urzędu także wtedy, gdy jest pod-
władnym obwinionego.
3. Powody wyłączenia trwają mimo ustania uzasadniających je przyczyn.
4. Wyłączenie z powodu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 – 4, następuje z urzędu,
a z powodu wymienionego w ust. 1 pkt 5, na żądanie przełożonego dyscyplinarnego, wyższe-
go przełożonego dyscyplinarnego lub rzecznika dyscyplinarnego, jak również na wniosek
pokrzywdzonego, obwinionego lub jego obrońcy.
5. O wyłączeniu postanawia, odnośnie do:
1) rzecznika dyscyplinarnego – przełożony dyscyplinarny;
2) przełożonego dyscyplinarnego – organ odwoławczy;
3) wyższego przełożonego dyscyplinarnego – kolejny wyższy przełożony dyscyplinarny;
4) Ministra Obrony Narodowej lub kierownika instytucji cywilnej – wojskowy sąd garnizo-
nowy.
6. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 5, zażalenie nie przysługuje.
Art. 50.
1. W razie wyłączenia:
1) przełożonego dyscyplinarnego – postępowanie dyscyplinarne wszczyna, a wszczęte
przejmuje, wyższy przełożony dyscyplinarny;
2) wyższego przełożonego dyscyplinarnego – postępowanie dyscyplinarne wszczyna,
a wszczęte przejmuje, kolejny wyższy przełożony dyscyplinarny;
3) Ministra Obrony Narodowej lub kierownika instytucji cywilnej – postępowanie dyscypli-
narne wszczyna, a wszczęte przejmuje, wojskowy sąd garnizonowy.
2. W razie wyłączenia rzecznika dyscyplinarnego czynności w postępowaniu dyscypli-
narnym przejmuje inny rzecznik dyscyplinarny.
Art. 51.
1. Obwinionemu przysługuje prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy
jednego obrońcy, o czym należy go pouczyć.
29