Rządowy projekt ustawy o dyscyplinie wojskowej

6
§ 17. 1. W toku postępowania dyscyplinarnego obwiniony albo jego obrońca, jeżeli został
ustanowiony ma prawo, w szczególności:
1) złożyć wniosek na piśmie o wyłączenie:
a) rzecznika dyscyplinarnego,
b) przełożonego dyscyplinarnego (organu uprawnionego do orzekania), który wszczął
postępowanie dyscyplinarne;
2) złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się ukaraniu;
3) złożyć na piśmie wszystkie wyjaśnienia, które uważa on za istotne dla sprawy;
4) do odmowy składania wyjaśnień.
2. Postanowienie o sposobie rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, wydaje się
w terminie 7 dni od dnia wpływu wniosku w tej sprawie.
3. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne wszczął Minister Obrony Narodowej lub kierownik
instytucji cywilnej, wniosek, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b, składa się do wojskowego sądu
garnizonowego.
§ 18. 1. Wnioski dowodowe zgłasza się na piśmie rzecznikowi dyscyplinarnemu, a w czasie
zapoznania z całością materiałów sprawy ustnie do protokołu tego zapoznania.
2. We wniosku dowodowym należy podać oznaczenie dowodu oraz okoliczności, które mają
być udowodnione. Można także określić sposób przeprowadzenia dowodu.
3. Oddala się wniosek dowodowy, w szczególności jeżeli:
1) przeprowadzenie dowodu jest sprzeczne z prawem;
2) okoliczność, która ma być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy albo
jest już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy;
3) dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczności;
4) dowodu nie da się przeprowadzić;
5) wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania.
4. Oddalenie wniosku dowodowego rzecznik dyscyplinarny stwierdza dokonując stosownej
adnotacji na tym wniosku albo w protokole zapoznania z całością materiałów sprawy, które
dołącza się do akt postępowania dyscyplinarnego, a kopie przekazuje wnioskodawcy w terminie
7 dni.
§ 19. 1. Wniosek o udostępnienie dokumentacji postępowania dyscyplinarnego zgłasza się na
piśmie rzecznikowi dyscyplinarnemu.
2. Oddala się wniosek o udostępnienie dokumentacji postępowania dyscyplinarnego w
całości lub w części, w szczególności jeżeli w aktach postępowania dyscyplinarnego znajdują się
dane, które zostały przekazane przez organ prowadzący postępowanie przygotowawcze

w ramach postępowania karnego.
3. Oddalenie wniosku o udostępnienie dokumentacji postępowania dyscyplinarnego rzecznik
dyscyplinarny stwierdza dokonując stosownej adnotacji na tym wniosku, który dołącza się do akt
postępowania dyscyplinarnego, a kopię przekazuje wnioskodawcy w terminie 7 dni.
Rozdział 5
Szczegółowy tryb postępowania dyscyplinarnego
§ 20. Celem postępowania dyscyplinarnego jest w szczególności:
1) wszechstronne wyjaśnienie okoliczności i przyczyn popełnienia czynu zabronionego;

7
2) zebranie i utrwalenie dowodów w sprawie;
3) wydanie wobec żołnierza orzeczenia współmiernego do popełnionego przez niego czynu.
§ 21. Wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego złożony przez podwładnego lub
pokrzywdzonego powinien zawierać:
1) imię i nazwisko oraz miejsce zamieszkania (zakwaterowania) albo pełnienia służby żołnierza,
wobec którego wnioskuje się o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego;
2) określenie zarzucanego czynu zabronionego, ze wskazaniem czasu, miejsca i sposobu jego
popełnienia oraz innych istotnych okoliczności;
3) dane osobowe, adres do korespondencji oraz czytelny podpis wnioskującego.
§ 22. 1. W przypadku gdy z ustawy wynika, że postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się, a:
1) został złożony wniosek o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przez podwładnego lub
pokrzywdzonego - przełożony dyscyplinarny wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia
postępowania dyscyplinarnego, które doręcza się wnioskodawcy;
2) zostało wydane polecenie albo został złożony wniosek uprawnionego organu o wszczęcie
postępowania dyscyplinarnego - przełożony dyscyplinarny informuje o tym ten organ na
piśmie.
2. Na odmowę wszczęcia postępowania dyscyplinarnego pokrzywdzonemu przysługuje
zażalenie, o czym należy go pouczyć.
§ 23. Jeżeli organ orzekający uprawniony do orzeczenia kary dyscyplinarnej lub środka
dyscyplinarnego, o wymierzenie lub zastosowanie, których wystąpił nieuprawniony do tego
organ lub osoba, stwierdzając winę obwinionego, nie znajduje podstaw do wymierzenia tego
rodzaju kary lub środka, o który wnioskowano, może orzec inną karę dyscyplinarną lub
zastosować inny środek dyscyplinarny.
§ 24. Przełożony żołnierza, nieposiadający w stosunku do niego władzy dyscyplinarnej,
w przypadku powzięcia uzasadnionego przypuszczenia, że żołnierz ten popełnił czyn

o znamionach:
1) przestępstwa, wykroczenia, przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego - jest
obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym odpowiednio dowódcę jednostki wojskowej albo
kierownika instytucji cywilnej;
2)
przewinienia dyscyplinarnego - jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym
bezpośredniego przełożonego dyscyplinarnego tego żołnierza.
§ 25. 1. Rzecznik dyscyplinarny uczestnicząc w postępowaniu dyscyplinarnym:
1) może w szczególności:
a) wystąpić do właściwych organów lub osób, w tym zwłaszcza związanych z ochroną
porządku prawnego, o dokonanie sprawdzenia prawidłowości, dokonanej przez niego
kwalifikacji prawnej czynu, popełnionego przez żołnierza, a także do innych organów lub
osób o wydanie lub udostępnienie dowodów w sprawie,
b) zbierać materiał dowodowy i podejmować czynności niezbędne do wyjaśnienia sprawy;
w szczególności przesłuchiwać świadków i biegłych oraz przyjmować od obwinionego
wyjaśnienia,

8
c) dokonywać oględzin, przeszukania pomieszczeń służbowych, wyposażenia służbowego
żołnierza oraz żądać wydania przedmiotów mających istotne znaczenie dowodowe;
d) wystąpić do właściwego organu o przeprowadzenie odpowiednich badań,
e) przeprowadzać, zabezpieczać i utrwalać dowody,
f) przesłuchać w charakterze świadka każdą osobę, jeżeli jest to niezbędne do ustalenia
czasu, miejsca, sposobu, okoliczności, dowodów albo skutków popełnienia przewinienia
dyscyplinarnego;
2) powinien w szczególności dążyć do szczegółowego wyjaśnienia wszelkich istotnych dla
rozstrzygnięcia sprawy okoliczności.
§ 26. 1. Polecenie
uczestniczenia
w
postępowaniu dyscyplinarnym rzecznikowi
dyscyplinarnemu wydaje oraz zleca mu przeprowadzenie związanych z tym postępowaniem
czynności wszczynający postępowanie dyscyplinarne organ orzekający.
2. Polecenie, o którym mowa w ust. 1, oraz termin zakończenia czynności wyjaśniających
określa się w postanowieniu o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, w którym ma
uczestniczyć rzecznik dyscyplinarny.
§ 27. 1. W przypadku gdy przełożony dyscyplinarny nie może wydać polecenia, o którym
mowa w § 26 ust. 1, przedstawia wyższemu przełożonemu dyscyplinarnemu wniosek o wydanie
polecenia rzecznikowi dyscyplinarnemu uczestniczenia w tym postępowaniu dyscyplinarnym.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 można złożyć ustnie lub pisemnie.
3. Wyższy przełożony dyscyplinarny jest obowiązany w terminie trzech dni od dnia
otrzymania wniosku, o którym mowa w ust. 1, wydać odpowiednie polecenie właściwemu
rzecznikowi dyscyplinarnemu.
4.
Wydanie rzecznikowi dyscyplinarnemu polecenia przeprowadzenia czynności
wyjaśniających stwierdza się poprzez dokonanie stosownej adnotacji na wniosku.
5. Wniosek, o którym mowa w ust. 3 i 4, dołącza się do postanowienia o wszczęciu
postępowania dyscyplinarnego, w którym ma uczestniczyć rzecznik dyscyplinarny.
6. Informację o rzeczniku dyscyplinarnym uczestniczącym w postępowaniu dyscyplinarnym
przekazuje się obwinionemu lub jego obrońcy.
§ 28. Przełożony dyscyplinarny, określając terminy do dokonania czynności
w postępowaniu dyscyplinarnym, jest obowiązany dbać, aby to postępowanie mogło być
zakończone przed upływem karalności zarzucanego obwinionemu czynu zabronionego oraz
przed upływem terminu umożliwiającego wykonanie ukarania.
§ 29. 1. Jeżeli postępowanie dyscyplinarne zostało przejęte przez nowego przełożonego
dyscyplinarnego, czynności w tym postępowaniu kontynuuje rzecznik dyscyplinarny właściwy
dla tego przełożonego dyscyplinarnego, chyba że:
1) jest ono prowadzone w tej samej jednostce wojskowej (instytucji cywilnej) i dotychczasowy
rzecznik dyscyplinarny może nadal w nim uczestniczyć albo
2) przejęcie postępowania dyscyplinarnego nastąpiło w wyniku wyłączenia przełożonego
dyscyplinarnego i prowadzenie postępowania zostało przejęte przez wyższego przełożonego
dyscyplinarnego.
2. W razie zaistnienia ważnej przeszkody uniemożliwiającej rzecznikowi dyscyplinarnemu
dalszy udział w postępowaniu dyscyplinarnym, czynności w tym postępowaniu przejmuje inny
rzecznik dyscyplinarny, na polecenie lub na wniosek przełożonego dyscyplinarnego, który

9
wszczął postępowanie. Czynności dokonane przez ustępującego rzecznika zachowują moc
prawną.
3. Przejęcie czynności w postępowaniu dyscyplinarnym przez innego rzecznika
dyscyplinarnego stwierdza się w postanowieniu o przejęciu postępowania dyscyplinarnego.
§ 30. 1. Jeżeli rzecznik dyscyplinarny, przełożony dyscyplinarny, wyższy przełożony
dyscyplinarny lub Minister Obrony Narodowej uznaje, że zachodzi przyczyna wyłączająca go od
udziału w postępowaniu dyscyplinarnym, składa niezwłocznie, do właściwego organu
oświadczenie na piśmie o wyłączeniu się z danego postępowania dyscyplinarnego.
2. Właściwym organem, o którym mowa w ust. 1 jest dla:
1) rzecznika dyscyplinarnego – przełożony dyscyplinarny;
2) przełożonego dyscyplinarnego – organ odwoławczy;
3) wyższego przełożonego dyscyplinarnego – kolejny wyższy przełożony dyscyplinarny;
4) Ministra Obrony Narodowej – wojskowy sąd garnizonowy.
§ 31. 1. wiadek, biegły i obwiniony mogą być przesłuchani:
1) na terenie jednostki wojskowej (instytucji cywilnej);
2) za ich zgodą:
a) w miejscu ich zamieszkania (zakwaterowania),
b) w innym wyznaczonym przez rzecznika dyscyplinarnego miejscu.
2. Przed przesłuchaniem rzecznik dyscyplinarny uprzedza osobę przesłuchiwaną
o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy.
3. Rzecznik dyscyplinarny może zarządzić utrwalenie przebiegu przesłuchania za pomocą
urządzenia rejestrującego dźwięk lub obraz, niezależnie od sporządzania protokołu, o czym
uprzedza osobę przesłuchiwaną. Do protokołu przesłuchania można wówczas dołączyć nośnik
zawierający zapis przesłuchania.
§ 32. 1. Osoby przesłuchiwane mogą być konfrontowane w celu wyjaśnienia sprzeczności.
2. Konfrontację, o której mowa w ust. 1, przeprowadza się na zasadach określonych dla
przesłuchania, a z jej przebiegu sporządza się protokół.
§ 33. 1. Rzecznik dyscyplinarny, może za zgodą przełożonego dyscyplinarnego korzystać
z pomocy innego rzecznika dyscyplinarnego przy przeprowadzaniu czynności wyjaśniających
w postępowaniu dyscyplinarnym. Zgoda może być udzielona ustnie lub pisemnie.
2.
Rzecznik dyscyplinarny, który za zgodą przełożonego dyscyplinarnego korzysta

z pomocy innego rzecznika dyscyplinarnego sporządza notatkę służbową zawierającą oznaczenie
rzecznika dyscyplinarnego, który będzie udzielał pomocy, oraz zakres powierzonych mu do
przeprowadzenia czynności wyjaśniających w tym postępowaniu dyscyplinarnym.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dodatkowe uposażenie, o którym mowa w § 12
ust. 2, przysługuje wyłącznie rzecznikowi dyscyplinarnemu, prowadzącemu czynności
wyjaśniające.
§ 34. Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że żołnierz popełnił kilka przewinień
dyscyplinarnych, rzecznik dyscyplinarny:
1) bada okoliczności i ustala dowody popełnienia każdego przewinienia dyscyplinarnego;
2) po zakończeniu czynności wyjaśniających, we wniosku przedstawianym przełożonemu
dyscyplinarnemu, określa każde przewinienie dyscyplinarne zarzucane obwinionemu,
wskazując okoliczności, sposób i dowody oraz skutki jego popełnienia.

10
§ 35. Dowódca jednostki wojskowej lub kierownik instytucji cywilnej, w której prowadzone
jest postępowanie dyscyplinarne zapewnia:
1) pomieszczenie do ewentualnego przesłuchania obwinionego, świadków lub biegłych;
2) obsługę kancelaryjną i organizacyjno
-
biurową, w tym w razie potrzeby wyznacza
protokolanta;
3) odpowiednio zabezpieczone pomieszczenie lub sejf do przechowywania dowodów oraz akt
postępowania dyscyplinarnego, które prowadzi rzecznik dyscyplinarny;
4) dostęp do urządzeń teleinformatycznych, w szczególności komputerowych i łączności;
5) dostęp do urządzeń rejestrujących dźwięk lub obraz.
§ 36. 1. Z przebiegu czynności podejmowanych w postępowaniu dyscyplinarnym sporządza
się protokół lub notatkę służbową.
2. Spisania protokołu wymaga przesłuchanie obwinionego, świadka i biegłego oraz
zapoznanie się z całością materiałów sprawy przez obwinionego lub jego obrońcę.
3. W przypadku zapoznania się z całością materiałów sprawy przez obwinionego lub jego
obrońcę, zapoznający się z tymi materiałami dokonuje potwierdzenia zapoznania się na każdej
karcie dokumentacji.
§ 37. Uczestnicy postępowania dyscyplinarnego nie posiadający odpowiedniego
poświadczenia bezpieczeństwa, wydanego na podstawie odrębnych przepisów, nie mogą
zapoznawać się z dokumentem oznaczonym klauzulą tajności, oraz nie mogą być zapoznawane
z jego treścią przez osoby, które mają do niego dostęp.
§ 38. Zażalenie wnosi się na piśmie za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone
orzeczenie albo postanowienie.
Rozdział 6
Postępowanie uproszczone
§ 39. 1 Wezwanie do raportu dyscyplinarnego w postępowaniu uproszczonym może być
pisemne lub ustne.
2.
Wydanie polecenia rzecznikowi dyscyplinarnemu uczestniczenia w postępowaniu
dyscyplinarnym i wnioskowanie o wydanie mu tego polecenia nie wymaga formy pisemnej.
3. Po rozpatrzeniu sprawy w trakcie raportu dyscyplinarnego organ orzekający ustnie
przedstawia orzeczenie. W razie nie wniesienia sprzeciwu przez obwinionego lub jego obrońcę
wpisuje treść orzeczenia do karty ukarania tego żołnierza.
4. Brak sprzeciwu do orzeczenia, o którym mowa w ust. 3, obwiniony potwierdza
własnoręcznym podpisem w odpowiedniej rubryce karty ukarania.
5. W razie wniesienia sprzeciwu do orzeczenia, o którym mowa w ust. 3, przez obwinionego
lub jego obrońcę, przełożony dyscyplinarny wszczyna postępowanie dyscyplinarne w trybie
zwykłym lub wnioskuje o jego wszczęcie do innego uprawnionego przełożonego
dyscyplinarnego.
Rozdział 7
Postępowanie dyscyplinarne w pierwszej instancji
§ 40. 1. Rzecznik dyscyplinarny niezwłocznie zawiadamia obwinionego o wszczęciu
postępowania dyscyplinarnego oraz poucza go o przysługujących w toku postępowania