Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw

13
niż dane o ruchu), gdy takie ograniczenia stanowią środki niezbędne, właściwe i
proporcjonalne w ramach społeczeństwa demokratycznego do zapewnienia
bezpieczeństwa narodowego (tj. bezpieczeństwa państwa), obronności,
bezpieczeństwa publicznego oraz zapobiegania, dochodzenia, wykrywania i
karania przestępstw kryminalnych lub niedozwolonego używania systemów
łączności elektronicznej. W tym celu państwa członkowskie mogą m.in.
uchwalić środki ustawodawcze, przewidujące przechowywanie danych przez
określony czas, uzasadnione na podstawie zasad określonych w tym przepisie.
Artykuł 15 ust. 1 dyrektywy 2002/58/WE zastrzega, że wszystkie środki
określone w tym przepisie muszą być zgodne z zasadami ogólnymi prawa
wspólnotowego, w tym z zasadami określonymi w art. 6 ust. 1 i 2 TUE.

b) Inny charakter niż wyjątek przewidziany w art. 15 ust. 1 dyrektywy
2002/58/WE ma odstępstwo od reżimu ochrony danych osobowych
przewidziane w dyrektywie 2006/24/WE (nowy art. 15 ust. 1a dyrektywy
2002/58/WE). Art. 15 ust. 1a dyrektywy 2002/58/WE wyra nie wyłącza
stosowanie odstępstwa przewidzianego w art. 15 ust. 1 dyrektywy 2002/58/WE.
Oznacza to wzajemne wykluczanie się stosowania art. 15 ust. 1 i art. 15 ust. 1a
dyrektywy. Jeśli dane nie podlegają obowiązkowemu zatrzymywaniu, to art. 15
ust. 1 dyrektywy „powinien być stosowany w dalszym ciągu” (motyw 12
dyrektywy 2006/24/WE).

Celem i treścią dyrektywy 2006/24/WE jest zagwarantowanie, że
zatrzymywane dane o ruchu i lokalizacji przez pewien okres mogłyby być
udostępniane do celu dochodzenia, wykrywania i ścigania poważnych
przestępstw, określonych w ustawodawstwie każdego państwa członkowskiego
(art. 1 i motyw 9 dyrektywy). Dyrektywa ściśle wyznacza okres, na jaki dane są
zatrzymywane (od sześciu miesięcy – do dwóch lat; art. 6 dyrektywy). Okres ten
może być przedłużony o określony czas przez państwo członkowskie znajdujące
się w szczególnych okolicznościach. Wyjątkowy charakter możliwości
przedłużenia czasu zatrzymywania danych jest podkreślony przez szczególną
procedurę, która znajduje zastosowanie w przypadku podjęcia przez państwo
członkowskie decyzji o przedłużeniu (art. 12 dyrektywy).

Analiza proponowanego art. 180a ust. 1 ustawy wskazuje, że w
wymienionych podstawach przechowywania danych mieści się kryterium
szczegółowo zdefiniowane w dyrektywie 2006/24/WE, tj. „dochodzenie,
wykrywanie i ściganie poważnych przestępstw”. Tylko dane zatrzymywane w
celu dochodzenia, wykrywania i ścigania poważnych przestępstw podlegają
reżimowi tej dyrektywy. W oparciu o podstawy wskazane w przepisie
zmienianej ustawy jedynie niektóre sytuacje (i w odniesieniu do poważnych
przestępstw) będą więc mogły być kwalifikowane jako zatrzymywanie w
rozumieniu dyrektywy i jedynie w takim przypadku można by polską regulację
dotyczącą terminu przechowywania danych odnosić do okresu zatrzymywania
określonego w dyrektywie. Należy więc rozstrzygnąć, czy przyjęty w projekcie
termin (oczywiście tylko w odniesieniu do ściśle wskazanych wyżej podstaw

14
zatrzymywania) jest zgodny z art. 12 dyrektywy. Przedłużenie terminu
zatrzymywania zgodnie z dyrektywą jest możliwe wyłącznie w szczególnych
okolicznościach. Z projektu nie wynika szczególny charakter okoliczności, w
jakich Polska miałaby się znajdować. Uzasadnienie okoliczności szczególnych
musi być przedstawione Komisji Europejskiej oraz pozostałym państwom
członkowskim UE. Do Komisji Europejskiej należy decyzja o przyjęciu albo
odrzuceniu środków krajowych. W ocenie dopuszczalności przyjętych środków
znaczenie będzie miał m.in. czas, o jaki przedłużony został okres
zatrzymywania danych. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że okres
wskazany w projekcie (cztery lata) stanowi znaczące –dwukrotne – przedłużenie
maksymalnego okresu zatrzymywania.
Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 1 dyrektywy 2006/24/WE jej celem jest
zbliżenie przepisów państw członkowskich w zakresie obowiązków dostawców
ogólnie dostępnych usług łączności elektronicznej lub publicznych sieci
łączności w zakresie zatrzymywania pewnych danych przez nie generowanych
lub przetwarzanych, aby zapewnić dostępność przedmiotowych danych do celu
dochodzenia, wykrywania i ścigania poważnych przestępstw, określonych w
ustawodawstwie każdego państwa członkowskiego. Dyrektywę stosuje się do
danych o ruchu i lokalizacji, dotyczących zarówno osób fizycznych, jak i
prawnych, oraz do powiązanych z nimi danych niezbędnych do identyfikacji
abonenta lub zarejestrowanego użytkownika. Dyrektywa nie odnosi się
natomiast do treści komunikatów elektronicznych, w tym informacji
uzyskiwanych przy użyciu sieci łączności elektronicznej (art. 1 ust. 2
dyrektywy). Dyrektywa wprowadza zastrzeżenie, że przepisu art. 15 ust. 1
dyrektywy 2002/58/WE nie stosuje się do danych, których zatrzymywanie jest
wyra nie wymagane na mocy dyrektywy 2006/24/WE dla celów określonych w
art. 1 ust. 1 tej dyrektywy (nowy art. 15 ust. 1a dyrektywy 2002/58/WE).
Oznacza to, że w przypadku tego rodzaju danych przepisy krajowe
muszą odpowiadać zasadom określonym w dyrektywie 2006/24/WE.
Zobowiązuje ona państwa członkowskie do zagwarantowania, że wymienione w
art. 5 dyrektywy kategorie danych są zatrzymywane na okresy nie krótsze niż 6
miesięcy oraz nie dłuższe niż dwa lata od daty połączenia (art. 6). Państwo
członkowskie, znajdujące się w szczególnych okolicznościach –
uzasadniających przedłużenie maksymalnego okresu zatrzymywania (dwa lata)
o ograniczony okres – może podjąć niezbędne środki.
Dyrektywa 2006/24/WE weszła w życie w dniu 3 maja 2006 r. Termin
transpozycji przepisów dyrektywy 2006/24/WE upłynął z dniem 15 września
2007 r. Jednocześnie art. 15 ust. 3 dyrektywy upoważnia każde państwo
członkowskie do odroczenia do dnia 15 marca 2009 r. stosowania dyrektywy do
zatrzymywania danych z zakresu łączności w odniesieniu do dostępu do
Internetu, telefonii internetowej i internetowej poczty elektronicznej. W tym

2 Art. 16 dyrektywy stanowi, że wchodzi ona w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej; datą publikacji dyrektywy jest dzień 13 kwietnia 2006 r.

15
celu zainteresowane państwo członkowskie musiało powiadomić Komisję,
składając oświadczenie w momencie przyjmowania dyrektywy. Szesnaście
państw członkowskich, w tym Polska, złożyło stosowne oświadczenia, które
zostały opublikowane wraz z dyrektywą w Dzienniku Urzędowym UE. W
„Deklaracji Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 15 ust. 3 dyrektywy
2006/24/WE” (Dz. Urz. UE L 105 z 13.4.2006 r., str. 62) Polska oświadczyła, że
skorzysta z możliwości przewidzianej w art. 15 ust. 3 tej dyrektywy, polegającej
na odroczeniu stosowania dyrektywy do zatrzymywania danych z zakresu
łączności w odniesieniu dostępu do Internetu, telefonii internetowej i
internetowej poczty elektronicznej na okres do 18 miesięcy ponad termin
przewidziany w art. 15 ust. 1 dyrektywy. Oznacza to, że Polska podjęła decyzję
o odroczeniu stosowania dyrektywy w odniesieniu do zatrzymywania
wskazanych danych do dnia 15 marca 2009 r. (maksymalny okres odroczenia
przewidziany w dyrektywie).
20) W odniesieniu do zmiany ustaw: o Policji, o Straży Granicznej, o
kontroli skarbowej, – Kodeks postępowania karnego, o andarmerii Wojskowej
i wojskowych organach porządkowych, o Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym
oraz o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego
– w zakresie dotyczącym uzyskiwania danych, o których mowa w zmienianym
art. 180c i 180d ustawy – Prawo telekomunikacyjne – projekt nie jest sprzeczny
z prawem Unii Europejskiej.

4. Konkluzja
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo
telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw jest objęty prawem Unii
Europejskiej.
Projekt:
1) w zakresie art. 1 pkt 28 lit. a (zmieniającego art. 46 ust. 1 pkt 2
ustawy – Prawo telekomunikacyjne) – określającego przesłanki do nakładania
przez Prezesa UKE obowiązków regulacyjnych – jest niezgodny z art. 17 ust. 1
dyrektywy 2002/22/WE (pkt 3.10 niniejszej opinii),
2) w zakresie art. 1 pkt 109 (zmieniającego art. 180a ust. 1 pkt 1 i 2
ustawy – Prawo telekomunikacyjne) – wydłużającego okres przechowywania
danych transmisyjnych stanowi ograniczenie stopnia ochrony danych. Ocena
zgodności proponowanego ograniczenia z dyrektywą 2002/58/WE może
podlegać ocenie politycznej, dokonywanej przez Radę Unii Europejskiej i
Parlament Europejski.
3) w zakresie art. 1 pkt 109 (zmieniającego art. 180a ust. 1 pkt 1 i 2
ustawy – Prawo telekomunikacyjne) - do Komisji Europejskiej należeć będzie
ocena ewentualnej zgodności proponowanej regulacji z dyrektywą 2006/24/WE.
Komisja Europejska mogłaby zakwestionować czteroletni okres
przechowywania danych transmisyjnych, uznając, że nie istnieją „szczególne

16
okoliczności” jego wprowadzenia, o których mowa w art. 12 dyrektywy
2006/24/WE.
W pozostałym zakresie projekt nie jest sprzeczny z prawem Unii
Europejskiej.

Opracował: Zespół Prawa Europejskiego
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski



Deskryptory Bazy REX: bezpieczeństwo, obronność, ochrona danych osobowych,
postępowanie karne, prawa człowieka, projekt ustawy, telekomunikacja, Unia Europejska

Warszawa, 12 lutego 2008 r.
BAS-WAEM-109/08

Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej
Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo telekomunikacyjne oraz
niektórych innych ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Jacek
Tomczak) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej


Proponowana ustawa przewiduje zmianę ustaw: z dnia 16 lipca 2004 r. –
Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, ze zmianami), z dnia 6
kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, ze zmianami), z
dnia 12 pa dziernika 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 234, poz.
1997, ze zmianami), z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z
2004 r. Nr 8, poz. 65, ze zmianami), z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i
telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, ze zmianami), z dnia 16 kwietnia
1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz.
1503, ze zmianami), z dnia 6 czerwca 2007 r. – Kodeks postępowania karnego
(Dz. U. Nr 89, poz. 555, ze zmianami), z dnia 24 sierpnia 2004 r. o andarmerii
Wojskowej i wojskowych organach porządkowych (Dz. U. Nr 123, poz. 1353,
ze zmianami), z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
oraz Agencji Wywiadu (Dz. Nr 74, poz. 676, ze zmianami), z dnia 18 lipca 2002
r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, ze
zmianami), z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U.
Nr 60, poz. 535, ze zmianami), z dnia 12 czerwca 2003 r. – Prawo pocztowe
(Dz. U. Nr 130, poz. 1188, ze zmianami), z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym
Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. Nr 104, poz. 708, ze zmianami), z dnia 9
czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu
Wojskowego (Dz. U. Nr 104, poz. 709, ze zmianami) oraz z dnia 24 sierpnia
2006 r. o państwowym zasobie kadrowym i wysokich stanowiskach
państwowych (Dz. U. Nr 170, poz. 1217, ze zmianami).
Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo
telekomunikacyjne oraz niektórych innych ustaw jest objęty prawem Unii
Europejskiej.