Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Warszawa, 30 stycznia 2009 r.

SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA–140 –322(5)/08



Pan


Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
komisyjnego projektu ustawy:

-
o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych (druk
nr 1405).

Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra Finansów
do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych.



(-) Donald Tusk


Stanowisko Rządu
w sprawie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych (druk sejmowy nr 1405), zgłoszonego przez sejmową Komisję Nadzwyczajną
„Przyjazne Państwo”


Komisyjny projekt przewiduje nowelizację ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.), zwanej
dalej „ustawą”.
Jak wskazują projektodawcy ich celem jest zwiększenie jednorazowej wartości świadczeń,
o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy, ze 100 zł do 500 zł.
Obecnie na podstawie przedmiotowego przepisu wolna od podatku jest wartość nieodpłatnych
świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, otrzymanych od świadczeniodawcy w
związku z jego promocją lub reklamą – jeżeli jednorazowa wartość tych świadczeń nie
przekracza kwoty 100 zł; zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli świadczenie jest
dokonywane na rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej
ze świadczeniodawcą w stosunku cywilnoprawnym.
Jeżeli świadczenie przewyższa tę kwotę podmiot dokonujący na rzecz podatnika świadczenia
(zarówno o charakterze pieniężnym jak i niepieniężnym) jest zobowiązany sporządzić
informację PIT-8C, dla podatnika i właściwego dla niego urzędu skarbowego w terminie do
końca lutego roku następującego po roku podatkowym, na podstawie art. 42a ustawy.
Wykazywana w informacji PIT-8C kwota, podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach
przy zastosowaniu skali podatkowej. W trakcie roku nie jest od niego naliczana i pobierana
zaliczka na podatek dochodowy.
Opodatkowanie tego rodzaju dochodów następuje w rozliczeniu rocznym, tj. w zeznaniu
podatkowym (PIT-36).
W informacji PIT-8C wykazuje się wyłącznie wartość świadczenia, które nie spełnia
przesłanek umowy darowizny w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. -
Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Bowiem w myśl art. 2 ust. 1 pkt 3
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów tej ustawy nie stosuje się do
przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.
W ocenie projektodawców, poprzez proponowaną zmianę nastąpi ograniczenie obowiązków
sprawozdawczo-informacyjnych podmiotów gospodarczych, które są dla nich uciążliwe,
m.in. z uwagi na trudności związane z uzyskaniem wszystkich niezbędnych informacji do
sporządzenia informacji PIT-8C oraz utrudniają i komplikują działania marketingowe osób
prawnych, np. rozdawanie prezentów i gadżetów reklamowych. Poprzez podwyższenie kwoty
wartości dokonanych świadczeń podlegających obowiązkowi informacyjnemu – powyżej
500 zł, z jednej strony złagodzone zostaną rozbudowane obowiązki sprawozdawcze
podmiotów gospodarczych, co spowoduje poszerzenie swobody prowadzenia działalności
gospodarczej, a z drugiej strony zachowana zostanie ochrona źródeł finansowania budżetu
państwa. Zdaniem projektodawców, dotychczasowe rozwiązanie nakłada na przedsiębiorców
niepotrzebny obowiązek informowania urzędów skarbowych o dokonanych przysporzeniach
DD3/0310/34/KDJ/08/BMI 9-2029
1
majątkowych przekraczających kwotę 100 zł i utrudnia wręczanie podarunków w celach
marketingowych.
Ponadto w ocenie projektodawców, istnienie obowiązku sporządzenia przez zobowiązany do
tego podmiot informacji PIT-8C stanowi swego rodzaju „donos” dotyczący przychodów
z innych źródeł, które podatnik i tak jest zobligowany wykazać w zeznaniu podatkowym,
z wyjątkiem objętych zwolnieniem od podatku.
Nie sposób zgodzić się z taką argumentacją, gdyż sporządzanie informacji PIT-8C, na
podstawie art. 42a ustawy, ma na celu ułatwienie podatnikom prawidłowego rozliczenia się
z podatku dochodowego za dany rok podatkowy. Bez informacji od świadczeniodawcy, która
zawiera informacje o wysokości uzyskanego przychodu podatnikowi byłoby znacznie trudniej
wywiązać się z obowiązku wobec fiskusa. Przyjmując tok rozumowania przedstawiony przez
projektodawców można byłoby dojść do wniosku, że inne informacje podatkowe, do których
sporządzania zobligowane są podmioty, np.
zakłady pracy, zleceniodawcy, podmioty
wypłacające stypendia, również są zbędne, gdyż wykazane w nich przychody czy pobrane
zaliczki na podatek są „donosem” sporządzanym na potrzeby fiskusa. Trudno byłoby jednak
wyobrazić sobie skutki rezygnacji ze sporządzania tych informacji, zarówno dla samych
podatników obowiązanych do prawidłowego obliczenia należnego za dany rok podatku, jak
i organów podatkowych, uprawnionych do weryfikacji składanych zeznań podatkowych.
Niewątpliwie należy zgodzić się co do tego, iż zmiana w art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy,
polegająca na podwyższeniu dotychczasowego limitu zwolnienia spowoduje zmniejszenie
obowiązków informacyjnych, ciążących na podmiotach-świadczeniodawcach. Tym niemniej
uzasadniony sprzeciw musi budzić kwota zwolnienia, proponowana w projekcie ustawy.
Podwyższenie limitu zwolnienia aż do 500 zł wartości jednorazowego świadczenia, nie
znajduje uzasadnienia, zwłaszcza biorąc pod uwagę wysokość najniższych obowiązujących
świadczeń, w tym: emerytalnych - 636,29 zł, rentowych - 489,44 zł, oraz najniższego zasiłku
dla bezrobotnych, który od dnia 1 czerwca 2008 r. wynosi 441,50 zł. Zauważyć należy,
iż świadczenia te są należnościami miesięcznymi i podlegają opodatkowaniu podatkiem
dochodowym od osób fizycznych.
Należy również zwrócić uwagę, że projektodawca w swojej propozycji zmiany aktu
prawnego nie uwzględnił faktu, że zmiana w ustawie o podatku dochodowym od osób
fizycznych pociąga za sobą ogromne konsekwencje w ustawie o podatku od towarów i usług.
W ustawie tej bowiem w treści art. 7 ust. 4 pkt 1 występuje odniesienie do kwoty, o której
mowa w art. 21 ust. 1 pkt 68a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przy
określaniu prezentów o małej wartości, których przekazywanie nie jest opodatkowane
podatkiem od towarów i usług.
Zaznaczenia wymaga, że przepisy w zakresie małych prezentów były przedmiotem
nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, uchwalonej w dniu 7 listopada 2008 r.,
w której zwiększono jednostkową cenę małego prezentu do kwoty 10 zł. Nie ma zatem
uzasadnienia do wprowadzenia kolejnych zmian w tym zakresie, a do tego doszłoby niejako
automatycznie wskutek podniesienia limitu w przepisach dotyczących podatku dochodowego.
Zawarte w projekcie komisyjnym zmiany powodowałyby znaczne skutki budżetowe.
Proponowane zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wpływałyby na
pojęcie małych prezentów w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, w sposób
DD3/0310/34/KDJ/08/BMI 9-2029
2
który budziłby wątpliwości co do ich zgodności z prawem Unii Europejskiej. Trudno bowiem
uznać za małe prezenty, w rozumieniu dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada
2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, prezenty o łącznej
wartości 500 zł.
Dlatego też kompromisowym rozwiązaniem, godzącym zarówno interesy podmiotów
przekazujących świadczenia w związku z promocją lub reklamą, jak i budżetu państwa,
byłoby podwyższenie limitu zwolnienia ze 100 zł do 200 zł, zamiast proponowanych
w projekcie 500 zł. Takie rozwiązanie pozwoli na osiągnięcie celu, jakim jest ograniczenie
obowiązków informacyjnych obciążających świadczeniodawców, z drugiej natomiast strony
skutek dla finansów publicznych z tytułu zmniejszenia dochodów z podatku dochodowego
od osób fizycznych będzie niższy od zakładanego przez projektodawców i wyniesie ca’ 5 mln
zł, zamiast projektowanych 20 mln.
Przyjęciu jednak tych kompromisowych rozwiązań powinna towarzyszyć zmiana art. 7 ust. 4
pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535,
z późn. zm.) w kierunku, który zachowywałby obowiązujące zasady w podatku od towarów
i usług. Tym samym tytuł komisyjnego projektu zostałby zmieniony na: „ustawa o zmianie
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy o podatku od
towarów i usług” i art. 2 otrzymałby brzmienie:
„Art. 2. W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54,
poz. 535, z późn. zm. 2)) w art. 7 w ust. 4 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) o
łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł, jeżeli
podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości tych osób;”
Takie rozwiązanie pozwoli oddzielić rozwiązania zawarte w ustawie o podatku dochodowym
od osób fizycznych od rozwiązań obowiązujących w ustawie o podatku od towarów i usług.
Oszacowanie skutków budżetowych w podatku od towarów i usług, nie jest możliwe gdyż nie
jest znana liczba podatników przekazujących tego typu prezenty, średnia liczba osób, które te
prezenty otrzymują ani roczna wartość tych prezentów.
Jednakże przy założeniu, że każdy z podatników VAT czynnych przekazałby w ciągu roku
jednej osobie prezenty o wartości 500 zł, to skutek ten wyniósłby około -130 mln zł.
W przypadku przyjęcia propozycji dotyczącej wartości prezentów w wysokości 200 zł byłaby
to kwota -30 mln zł. Natomiast w przypadku wzięcia pod uwagę w szacunku tylko 50%
podatników, skutek wyniósłby odpowiednio około -65 mln i -16 mln.
Mając powyższe na uwadze Rada Ministrów wnioskuje o kontynuowanie prac nad projektem
pod warunkiem zmiany projektu w zaproponowanym powyżej kształcie.

DD3/0310/34/KDJ/08/BMI 9-2029
3