Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw

Warszawa, 30 grudnia 2008 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

DSPA-140-294(4)/08

Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej




Przekazuję przyjęte przez Radę Ministrów stanowisko wobec
poselskiego projektu ustawy


- o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze
i niektórych innych ustaw (druk nr 1279).


Jednocześnie informuję, że Rada Ministrów upoważniła Ministra
Sprawiedliwości do reprezentowania Rządu w tej sprawie w toku prac
parlamentarnych.


(-) Donald Tusk


Stanowisko Rządu
w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo
o adwokaturze i niektórych innych ustaw
(druk nr 1279)




Celem poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze
i niektórych innych ustaw jest dokonanie zmian w ustawach: z dnia 26 maja 1982 r. –
Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058, z późn. zm.), z dnia 6 lipca
1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059, z późn. zm.),
z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 369, z późn.
zm.) oraz z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U.
z 2006 r. Nr 167, poz. 1191, z późn. zm.), w zakresie przyznania Ministrowi
Sprawiedliwości uprawnienia do wyznaczenia dodatkowego terminu egzaminu
konkursowego na aplikację.
Zgodnie z projektowanym art. 75a ust. 5 ustawy – Prawo o adwokaturze,
Minister Sprawiedliwości miałby wyznaczać dodatkowy termin przeprowadzenia
egzaminu konkursowego przez daną komisję, jeżeli zaszłyby przeszkody
w przeprowadzeniu egzaminu w uprzednio wyznaczonym terminie. Minister
Sprawiedliwości mógłby wyznaczyć dodatkowy termin przeprowadzenia egzaminu
konkursowego przez jedną, kilka albo wszystkie komisje także z innych ważnych
powodów. Analogiczne regulacje projektodawca przewiduje w odniesieniu

do egzaminów konkursowych na aplikację radcowską, notarialną i komorniczą.
Uzasadnieniem dla powyższego mechanizmu miałyby być, zdaniem
projektodawcy, wyniki przeprowadzonego w bieżącym roku naboru na aplikacje
prawnicze, i co za tym idzie, potrzeba stworzenia absolwentom studiów prawniczych
kolejnej szansy ubiegania się o przyjęcie na te aplikacje. Zdaniem projektodawcy
„Odpowiednie zmiany wprowadzone w ustawach [Prawo] o adwokaturze, radcach
prawnych, notariacie oraz o komornikach sądowych i egzekucji dadzą Ministrowi
Sprawiedliwości uprawnienie do ponownego przeprowadzenia egzaminu
konkursowego jeszcze w tym roku (…)”.
Zgodnie z obowiązującym obecnie przepisem art. 75a ust. 4 ustawy – Prawo
o adwokaturze, egzamin konkursowy przeprowadza się raz w roku, w terminie
wyznaczonym przez Ministra Sprawiedliwości, nie później niż do 30 września przed
rozpoczęciem roku szkoleniowego, równocześnie w tym samym dniu
w Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast art.
75a ust. 5 tej ustawy stanowi,

iż w wypadku zaistnienia zdarzenia losowego uniemożliwiającego przeprowadzenie
egzaminu konkursowego przez daną komisję w terminie, o którym mowa w ust. 4,
Minister Sprawiedliwości wyznacza dodatkowy termin przeprowadzenia egzaminu
konkursowego przez tę komisję.
Porównanie aktualnego stanu prawnego z projektowanymi unormowaniami
prowadzi do następujących wniosków.
Po pierwsze, w projekcie postuluje się odejście od przesłanki „zaistnienia
zdarzenia losowego”, jako uzasadniającej wyznaczenie dodatkowego terminu
egzaminu na aplikację. Projektodawca proponuje, by ten dodatkowy termin mógł być
wyznaczany, „jeżeli zaszły przeszkody w przeprowadzeniu tego egzaminu
w uprzednio wyznaczonym terminie”. Tym samym nastąpiłoby poszerzenie katalogu
przyczyn uzasadniających wyznaczenie dodatkowego terminu egzaminu
konkursowego. Pojęcie „przeszkód” obejmowałoby bowiem nie tylko przypadki
losowe, o których mowa w aktualnie obowiązujących przepisach, ale również inne
zdarzenia i okoliczności, których jednak projektodawca nie precyzuje.
Tymczasem z uwagi na fakt, iż instytucja wyznaczenia dodatkowego terminu
egzaminu konkursowego ma charakter wyjątkowy, wydaje się, że niezasadne jest
regulowanie tego wyjątku za pomocą wyrażenia ujmującego tak wiele zdarzeń
i stanów faktycznych.
Po drugie, projektowany przepis zakłada, iż Minister Sprawiedliwości będzie
mógł wyznaczyć dodatkowy termin przeprowadzenia egzaminu konkursowego przez
jedną, kilka albo wszystkie komisje także z innych ważnych powodów. Powyższą
propozycję należy uznać za niezasadną. Wyjątek od reguły, iż egzamin konkursowy
na aplikację odbywa się raz w roku, został już wyrażony w obowiązującym przepisie

2
art. 75a ust. 5 ustawy – Prawo o adwokaturze. Również projektowany art. 75a ust. 5
zdanie pierwsze ustawy przewidywałby taką możliwość. Co więcej, jak już
wspomniano, projektodawca proponuje bardziej pojemną przesłankę zarządzenia
dodatkowego terminu egzaminu. Dlatego też wprowadzenie kolejnej możliwości
zarządzenia dodatkowego egzaminu wydaje się posunięciem, które mogłoby
prowadzić do zastąpienia zasady (jeden egzamin w roku) regulacją wyjątkową.
Minister Sprawiedliwości miałby bowiem względną swobodę w
wyznaczaniu
kolejnych egzaminów konkursowych, limitowaną jedynie poprzez konieczność
zaistnienia niedookreślonego warunku „ważnych powodów”.
Ponadto projektowany przepis nie wskazuje kryteriów, wedle których miałoby
odbywać się wyznaczenie komisji do przeprowadzania dodatkowego egzaminu
konkursowego. Można też dostrzec, iż przeprowadzenie dodatkowego egzaminu przez
jedną lub kilka komisji (zatem na obszarze właściwości jednej lub kilku okręgowych
rad adwokackich) mogłoby narazić postępowanie egzaminacyjne na zarzut naruszenia
zasady równego traktowania kandydatów. Dodatkowy egzamin byłby bowiem
przeprowadzany przy wykorzystaniu nowego testu, którego poziom trudności siłą
rzeczy różniłby się od testu z egzaminu poprzedniego.
Powyższe uwagi odnoszą się również do propozycji analogicznych zmian
zaproponowanych w ustawach: o radcach prawnych, Prawo o notariacie oraz
o komornikach sądowych i egzekucji.
Podsumowując, z uwagi na wyżej wskazane wady, poselski projekt ustawy
o zmianie ustawy – Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw nie powinien być
w ocenie Rządu przedmiotem dalszych prac legislacyjnych.


3