Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

5
8) w art. 19:
a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu
przez okres co najmniej 25 lat, z uwzględnieniem
art. 20.”,
b) w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu
przez okres co najmniej 30 lat;”,
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Jeżeli zaprzestanie prowadzenia działalności rolni-
czej jest spowodowane wywłaszczeniem gruntów
wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, ich
zbyciem na cel uzasadniający wywłaszczenie albo
trwałym wyłączeniem, zgodnie z obowiązującymi
przepisami, użytków rolnych z produkcji rolniczej
z przyczyn niezależnych od rolnika, warunek prze-
widziany w ust. 2 pkt 2 uważa się za spełniony, jeże-
li rolnik podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rento-
wemu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesięcy.”;
9) w art. 21:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Warunek podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rento-
wemu przez wymagany okres uważa się za spełniony, je-
żeli okres ubezpieczenia emerytalno-rentowego ubezpie-
czonego wynosi co najmniej:
1) rok – jeżeli całkowita niezdolność do pracy w go-
spodarstwie rolnym powstała w wieku do 20 lat;
2) 2 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy
w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej
20 lat do 22 lat;


6
3) 3 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy
w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej
22 lat do 25 lat;
4) 4 lata – jeżeli całkowita niezdolność do pracy
w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej
25 lat do 30 lat;
5) 5 lat – jeżeli całkowita niezdolność do pracy
w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej
30 lat.”,
b) ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Okres 5 lat, o których mowa w ust. 2 pkt 5, powinien
przypadać w okresie ostatnich 10 lat przed złożeniem
wniosku o przyznanie renty rolniczej z tytułu niezdolno-
ści do pracy.”;
10) art. 21a otrzymuje brzmienie:
„Art. 21a. Przy ustalaniu liczby lat podlegania ubezpieczeniu
emerytalno-rentowemu dodaje się poszczególne
okresy podlegania ubezpieczeniu obejmujące lata,
miesiące i dni. Okresy niepełnych miesięcy podle-
gania ubezpieczeniu oblicza się w dniach. Sumę dni
zamienia się na miesiące, przyjmując za miesiąc
30 dni kalendarzowych; sumę miesięcy zamienia się
na lata, przyjmując pełne 12 miesięcy za jeden rok.”;
11) w art. 25 ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Jeżeli uprawniony do renty rolniczej z tytułu niezdolności do
pracy podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu łącznie
z okresami, o których mowa w ust. 2 i 2a, krócej niż przez
5 lat, przyjmuje się, że okres opłacania składki wynosi 5 lat.”;


7
12) w art. 36 w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a i 1b w brzmieniu:
„1a) zmiany warunków ubezpieczenia, a także stwierdzenia
obowiązku opłacania składki, o której mowa w art. 17
ust. 2;
1b) stwierdzenia obowiązku opłacania dodatkowej składki mie-
sięcznej, o której mowa w art. 17 ust. 4;”;
13) w art. 39 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
„4. W razie zmiany stanu faktycznego lub stanu prawnego, na
podstawie którego wydano decyzję o ustaleniu podlegania
ubezpieczeniu, wydaje się nową decyzję w tej sprawie. Jeżeli
jednak zmianie ulegnie jedynie wysokość miesięcznych skła-
dek, rolnikowi obowiązanemu do ich opłacania doręcza się
informację w tej sprawie.”.

Art.

2.
Przy
ustalaniu
liczby
lat
podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rento-
wemu określonemu w ustawie, o której mowa w art. 1, w okresach przypadających
przed dniem 1 stycznia 2009 r., zalicza się cały kwartał, w którym powstało ubezpie-
czenie; to samo dotyczy kwartału, w którym ubezpieczenie ustało. Poszczególne okresy
podlegania ubezpieczeniu obejmujące kwartały dodaje się, przyjmując 4 kwartały za
jeden rok. Okresy niepełnych lat oblicza się w miesiącach, przyjmując, że jeden kwartał
to 3 miesiące, a 12 miesięcy to jeden rok.

Art.

3.
1.
Składka miesięczna na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe
i macierzyńskie, o którym mowa w ustawie wymienionej w art. 1, w pierwszym kwarta-
le 2009 r. wynosi jedną trzecią wysokości składki kwartalnej obowiązującej w ostatnim
kwartale 2008 r. ogłoszonej w trybie określonym w art. 8 ust. 4 ustawy wymienionej
w art. 1.
2. Począwszy od drugiego kwartału 2009 r. wysokość składki,
o której mowa w ust. 1, ogłasza się w trybie określonym w art. 8 ust. 4 ustawy wymie-
nionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.



8
Art.

4.
1.
Informację o wysokości składki miesięcznej, o której mowa
w art. 39 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą,
doręcza się rolnikowi obowiązanemu do jej opłacenia w terminie do dnia 28 lutego
2009 r.
2.
Decyzje
o
stwierdzeniu
obowiązku opłacania dodatkowej składki
miesięcznej, o której mowa w art. 17 ust. 4 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu
nadanym niniejszą ustawą, wydaje się w terminie do dnia 28 lutego 2009 r. W decyzji
określa się wymiar dodatkowej składki miesięcznej.
3. Składki, o których mowa w ust. 1 i 2, za pierwszy kwartał 2009 r.
opłaca się w terminie do dnia 31 marca 2009 r.



Art. 5. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

10/05si

U Z A S A D N I E N I E

Celem projektowanej zmiany ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników jest zwięk-
szenie udziału niektórych ubezpieczonych w finansowaniu wydatków na świadczenia
emerytalno-rentowe.
Charakterystyczną cechą obecnego ubezpieczenia emerytalno-rentowego jest nierów-
nomierne obciążenie składką dochodów z produkcji rolniczej. Rolnicy ubezpieczeni
w tym systemie opłacają bowiem jednakową składkę bez względu na dochód osiągany
z gospodarstwa rolnego. Składka jest bardzo dużym obciążeniem dla gospodarstw
o niskim poziomie dochodów z produkcji rolniczej, natomiast stanowi niewielki odsetek
dochodów dla gospodarstw o znacznym dochodzie. Składka w równej wysokości dla
wszystkich ubezpieczonych uruchamia zatem niekorzystny mechanizm redystrybucji
socjalnej. Wszyscy ubezpieczeni otrzymują bowiem świadczenia emerytalne w porów-
nywalnej wysokości. Oznacza to, że system w jednakowym stopniu dotuje rolników
osiągających niskie dochody i tych, których stać na większy udział w finansowaniu
świadczenia emerytalnego. Niekwestionowane jest obecnie wprowadzenie rozwiązania
polegającego na zróżnicowaniu składki, przy czym dotacja z budżetu państwa powinna
być kierowana do tych ubezpieczonych, którzy osiągają niskie dochody i nie stać ich na
sfinansowanie ubezpieczenia społecznego.
Dlatego proponuje się obciążyć zwiększoną składką na ubezpieczenie emerytalno-
-rentowe rolników prowadzących działalność rolniczą na dużą skalę, tj. prowadzących
gospodarstwa rolne, których obszar użytków rolnych przekracza 50 ha przeliczenio-
wych. Gospodarstwa rolne o powierzchni 50 ha użytków rolnych i więcej zaliczane są
przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki ywnościowej (IERiG ), który
zajmuje się między innymi badaniem dochodowości w gospodarstwach rolnych, do
gospodarstw bardzo dużych. Z analizy opracowanych przez IERiG wyników standar-
dowych uzyskanych przez indywidualne gospodarstwa rolne uczestniczące w polskim
FADN (System zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych w gospodarstwach
rolnych) w 2006 r. wynika, że najwyższy dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego
w przeliczeniu na osobę pełnozatrudnioną nieopłaconą (jednostka przeliczeniowa pracy
rodziny) w tej grupie gospodarstw był najwyższy. Dlatego też uznano, iż rolnicy pro-
wadzący działalność rolniczą w gospodarstwach rolnych, których obszar użytków rol-