Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi

wie zapisów na rachunku papierów wartościo-
wych, z wyłączeniem prawa uczestnictwa w wal-
nym zgromadzeniu.”;
2) po art. 10 dodaje się art. 10a w brzmieniu:
„Art. 10a. Do zaświadczenia o prawie uczestnictwa w wal-
nym zgromadzeniu, o którym mowa w art. 4063
§ 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks
spółek handlowych, przepis art. 10 ust. 2 stosuje
się odpowiednio.”;
3) w art. 50 w ust. 4 pkt 7 otrzymuje brzmienie:
„7) tryb wystawiania przez Krajowy Depozyt świadectw
oraz zaświadczeń, o których mowa w art. 4063 § 2 usta-
wy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlo-
wych,”;
4) w art. 50 w ust. 4 po pkt 7 dodaje się pkt 7a w brzmieniu:
„7a) sposób i formę sporządzania, przekazywania oraz udo-
stępniania wykazów, o których mowa w art. 4063 § 5 i 6
ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek han-
dlowych,”.

Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 3 sierpnia 2009 r., z wyjątkiem
przepisów art. 1 pkt 17 – 19, które wchodzą w życie po upływie 30 dni od dnia
ogłoszenia ustawy.
1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia dyrektywy 2007/36/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy

25

spółek notowanych na rynku regulowanym (Dz. Urz. UE L 184 z 14.07.2007, s. 17) oraz dyrektywy
2007/63/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r. zmieniającej dyrektywy Ra-
dy 78/855/EWG oraz 82/891/EWG w odniesieniu do wymogu sprawozdania niezależnego biegłego
w przypadku łączenia się spółek akcyjnych lub ich podziału (Dz. Urz. UE L 300 z dnia 17.11.2007, str.
47).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1117, z 2003 r. Nr 49,
poz. 408 i Nr 229, poz. 2276, z 2005 r. Nr 132, poz. 1108, Nr 183, poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539,
z 2006 r. Nr 133, poz. 935 i Nr 208, poz. 1540 oraz z 2008 r. Nr 86, poz. 524.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 119.




23/09/BS

26
U Z A S A D N I E N I E

Przedmiotem projektu jest implementacja do prawa polskiego postanowień
dyrektywy 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca
2007

r. w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy spółek
notowanych na rynku regulowanym (Dz. Urz. UE L 184/17 z 14.07.2007), dalej
określanej jako „dyrektywa”. Ze względu na ekonomikę procesu legislacyjnego,
przy okazji implementacji dyrektywy, dokonuje się niewielkiej zmiany do
Kodeksu spółek handlowych, stanowiącej implementację dyrektywy
2007/63/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r.,
zmieniającej dyrektywy Rady 78/855/EWG oraz 82/891/EWG w odniesieniu do
wymogu sprawozdania niezależnego biegłego w przypadku łączenia spółek
akcyjnych lub ich podziału (Dz. Urz. UE L 300/47 z 17.11.2007).

I. Zakres podmiotowy dyrektywy
1. Stosownie do art. 249 ust. 3 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę
Europejską (TWE), dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie, do
którego jest adresowana. Z treści art. 249 ust. 3 TWE wynika, że
dyrektywa może być skierowana do wszystkich lub wybranych państw
członkowskich. Prowadzi to do wniosku, że w pierwszej kolejności
wymaga zbadania zakres podmiotowy dyrektywy w kontekście oceny, czy
jej adresatem jest Polska.
2. Stosownie do art. 17 dyrektywy „Niniejsza dyrektywa skierowana jest do
państw członkowskich”. Nie ulega zatem wątpliwości, że Polska, jako
państwo członkowskie, jest adresatem dyrektywy.
II. Ogólne założenia metodologiczne przyjęte przy tworzeniu projektu
A. Uwarunkowania i cel dyrektywy
1. Z cytowanego art. 249 ust. 3 TWE wynika, że dyrektywa wiąże każde
państwo członkowskie w zakresie celu, który powinien zostać
osiągnięty. Państwa członkowskie mają jednak pozostawioną swobodę
co do wyboru form i metod (środków) prowadzących do osiągnięcia
celów dyrektywy. Swoboda w zakresie implementacji dyrektywy jest
zatem ograniczona celem jej wydania. W odniesieniu do dyrektyw
dotyczących prawa spółek przyjmuje się, że celem ich wydawania jest,
z jednej strony, ochrona interesów wspólników (akcjonariuszy) spółek
oraz osób trzecich, pozostających w relacjach ze spółkami (art. 44
ust. 2 lit. g TWE, stanowiący zasadniczą podstawę działań
harmonizacyjnych), z drugiej zaś, zbliżanie prawodawstwa państw
członkowskich w stopniu niezbędnym do funkcjonowania wspólnego
rynku (art. 3 ust. 1 lit. h TWE).
2. Przyczyną przyjęcia dyrektywy jest dążenie ustawodawcy
europejskiego do poprawy ładu korporacyjnego publicznych spółek
akcyjnych działających w Unii Europejskiej. Ład korporacyjny
oznacza, najogólniej rzecz biorąc, system instytucji, za pomocą
których spółki publiczne są zarządzane i nadzorowane. Na przestrzeni
ostatnich kilkunastu lat na całym świecie daje się zaobserwować
znaczący wzrost zainteresowania problematyką ładu korporacyjnego.
Na zjawisko to składa się kilka przyczyn. Zaliczyć do nich trzeba
dynamiczny rozwój sektora inwestorów instytucjonalnych, zwłaszcza
funduszy inwestycyjnych i emerytalnych. Dla podmiotów tych
zagadnienia ładu korporacyjnego odgrywają szczególnie istotną rolę,
ponieważ – ze względu na potrzebę rozproszenia portfela
inwestycyjnego – występują, z założenia, w roli akcjonariuszy
mniejszościowych. Znaczenie problematyki ładu korporacyjnego
ukazały bankructwa i kryzysy spółek, które w pierwszych latach XXI
wieku wstrząsnęły gospodarkami świata i wywołały skutki globalne.
Wskazać trzeba przede wszystkim na spektakularny upadek
amerykańskiego giganta z branży energetycznej – spółki Enron, zaś
w Europie – bankructwa spółek Parmalat (Włochy) i Ahold (Dania).
2
Biorąc pod uwagę wspomniane tendencje, w 2003 r. Komisja
Europejska przyjęła Plan unowocześnienia prawa spółek i poprawy
ładu korporacyjnego w Unii Europejskiej, zwany „Planem Działania”.
Jednym z założeń tego dokumentu jest wzmocnienie praw
akcjonariuszy spółek publicznych.
3. Celem dyrektywy jest ułatwienie akcjonariuszom spółek publicznych
wykonywania praw korporacyjnych. dyrektywa ma stworzyć
korzystniejsze ramy prawne do aktywnego uczestniczenia przez
akcjonariuszy w podejmowaniu decyzji w spółkach. Zaangażowanie
akcjonariuszy jest niezbędną przesłanką poprawy ładu korporacyjnego.
Spółki tylko wtedy będą funkcjonować prawidłowo, jeżeli
akcjonariusze będą dysponowali instrumentami pozwalającymi na
sprawowanie efektywnego nadzoru nad kadrą zarządzającą oraz
wpływanie na najważniejsze sprawy spółki.
Dyrektywa jest wprawdzie adresowana do ogółu akcjonariuszy, jednak
ma za zadanie wzmocnić przede wszystkim drobnych inwestorów. Ze
względu na niewielki udział kapitałowy często nie są oni
zainteresowani wykonywaniem prawa głosu i pozostają pasywni.
Remedium na nieprawidłowości widzą w sprzedaży akcji, co
umożliwia publiczny rynek akcji. Taki stan jest niebezpieczny,
zarówno w spółkach o rozproszonych stosunkach właścicielskich
(nadmierną władzę zyskuje wtedy zarząd), jak w spółkach
z akcjonariuszem strategicznym (wzrasta wtedy ryzyko nadużyć ze
strony tego akcjonariusza). Pasywność akcjonariuszy jest po części
spowodowana przeszkodami natury prawnej i faktycznej.
Na szczególne trudności napotyka transgraniczne wykonywanie
uprawnień. Tymczasem ze względu na postępującą integrację
europejskiego rynku coraz większy odsetek akcji spółek publicznych
trafia do rąk zagranicznych inwestorów. Wzrasta zatem zagrożenie, że
3