Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi

że znacząca liczba akcjonariuszy złoży takie deklaracje wcześniej
(art. 4063 § 2),
f) 26 dni – art. 4021 § 2 – termin ogłoszenia o walnym zgromadzeniu;
termin ten wynika bezpośrednio z art. 7 ust. 3 dyrektywy (8 dni
+ dzień record date + dzień ogłoszenia).
Z powyższych terminów wynikają dwa terminy pośrednie:
a) 18 dni – art. 401 § 2 – ogłoszenie zmian w porządku obrad,
wprowadzonych przez akcjonariuszy; termin ten musi przypadać
przed record date (art. 6 ust. 2 dyrektywy), jednak może być bardzo
krótki, uwzględniając fakt, że zmieniony porządek obrad jest od razu
dostępny na stronie internetowej spółki, a więc dni świąteczne nie
ograniczają dostępu do tych informacji,
b) 21 dni – art. 401 § 1 – zgłaszanie przez akcjonariuszy żądania
uzupełnienia porządku obrad. Zarząd ma 3 dni (21-18) na
uwzględnienie tego żądania i ogłoszenie zmienionego porządku
obrad.
2. Konsekwencją regulacji dnia rejestracji są przepisy art. 4062 i 4063.
W praktyce podstawowe znaczenie ma określenie sposobu ustalenia
prawa do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu osób uprawnionych
z akcji na okaziciela. Ze względu na bezpieczeństwo obrotu i ochronę
praw akcjonariuszy proponuje się przyjąć dwie zasady:
a) decyzję o umieszczeniu na liście akcjonariuszy na potrzeby ustalenia
listy uczestników walnego zgromadzenia powinien podejmować
– jak obecnie – akcjonariusz,
b) ostatecznie lista powinna być sporządzona przez KDPW na
podstawie informacji otrzymanych od firm inwestycyjnych.
3. W celu realizacji tego modelu wprowadza się instytucję zaświadczenia
o prawie do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu. Akcjonariusz
zgłasza stosowne żądanie w ustawowym terminie do firmy
inwestycyjnej prowadzącej jego rachunek papierów wartościowych nie
24
później niż w dniu następnym po record date. Chodzi o to, aby uzyskać
gwarancję, że według stanu na record date osoba żądająca
zaświadczenia była akcjonariuszem. Następnie na podstawie wydanych
zaświadczeń firma inwestycyjna sporządza listę akcjonariuszy, którym
wydała zaświadczenia i przekazuje ją do KDPW. Na podstawie
informacji otrzymanych od firm inwestycyjnych KDPW sporządza
zbiorczą listę osób uprawnionych do uczestnictwa w walnym
zgromadzeniu, które były akcjonariuszami w 16 dniu przed datą
walnego zgromadzenia i przekazuje ją spółce. Tak przekazana lista jest
listą osób uprawnionych do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu.
4. Przepis art. 4064 stanowi implementację art. 7 ust. 1 lit. b dyrektywy.
Znosi on w odniesieniu do spółek publicznych zasadę zakazu obrotu
akcjami przez uczestników walnego zgromadzenia do zakończenia
walnego zgromadzenia. Jest to zasada dość dyskusyjna, ale zdaniem
prawodawcy unijnego ma ona służyć aktywizacji akcjonariuszy do
udziału w walnym zgromadzeniu. Zasady tej nie wprowadza się
w odniesieniu do spółek niepublicznych.

VI. Udział w walnym zgromadzeniu za pośrednictwem środków elektronicznych
1. Przepis art. 4065 stanowi implementację art. 8 dyrektywy. Wymaga
podkreślenia, że prawo europejskie nie nakłada na spółki publiczne
obowiązku organizacji walnych zgromadzeń przy wykorzystaniu
środków elektronicznych, ale stwarza im jedynie prawo podjęcia takiej
decyzji. Każda spółka będzie zatem podejmować samodzielnie decyzję,
czy i w jaki sposób skorzystać z upoważnienia ustawowego. Przepis jest
„neutralny technologicznie”, a więc nie narzuca żadnych rozwiązań
technicznych.
2. Proponuje się, aby podstawą wykorzystania środków elektronicznych
przy organizacji walnego zgromadzenia był statut spółki. Walne
zgromadzenie, uchwalając zatem odpowiednie postanowienie statutu,
25
ma zagwarantowaną dużą dowolność. Jedynym ograniczeniem jest
wprowadzanie rozwiązań, które są uzasadnione koniecznością
identyfikacji akcjonariuszy i zapewnienia bezpieczeństwa komunikacji
elektronicznej. Umożliwienie uczestnictwa w walnym zgromadzeniu za
pośrednictwem internetu nie zwalnia jednak spółki z wyboru miejsca,
w którym będzie fizycznie przebywał notariusz i prowadzący walne
zgromadzenie oraz ewentualnie członkowie organów spółki (zarządu
i rady nadzorczej). Projektowany przepis nie dopuszcza zatem
organizacji wirtualnych walnych zgromadzeń.
3. Dodatkowo proponuje się wprowadzenie przepisu, który przesądza
podnoszone obecnie wątpliwości odnośnie do tego, czy transmisja obrad
walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym zwalnia z wykonywania
obowiązków informacyjnych określonych w ustawie o ofercie. Celem
transmisji nie jest uchylenie tych obowiązków.

VII. Głosowanie korespondencyjne
1. Państwa członkowskie powinny zezwolić spółkom publicznym na
oferowanie swoim akcjonariuszom możliwości głosowania
korespondencyjnego przed walnym zgromadzeniem (art. 12
dyrektywy). Regulacja krajowa może zatem ograniczać się do
upoważnienia. Państwa członkowskie nie muszą zobowiązywać spółek
do zaoferowania akcjonariuszom głosowania korespondencyjnego.
Takie zobowiązanie byłoby jednak dopuszczalne, ponieważ dyrektywa
wyznacza tylko standard minimalny i nie uniemożliwia państwom
członkowskim nakładania dodatkowych wymogów na spółki ani
podejmowania innych działań w celu ułatwienia wykonywania praw
akcjonariuszy (art. 3 dyrektywy). W warunkach polskich nie wydaje się
jednak wskazane zobowiązywanie spółek publicznych do oferowania
akcjonariuszom głosowania korespondencyjnego. Należy przyjąć tę
samą metodę regulacyjną co w przypadku zapewnienia akcjonariuszom
26
udziału w walnym zgromadzeniu za pośrednictwem środków
elektronicznych, sprowadzającą się do upoważnienia spółek
i pozostawienia im swobody w kwestii skorzystania z nowych metod
wykonywania praw akcjonariuszy.
2. O dopuszczalności oddania głosu drogą korespondencyjną powinien
rozstrzygać regulamin walnego zgromadzenia (proponowany art. 4111
§ 1 K.s.h.). Ponieważ omawiane zagadnienie stanowi szczegółowy
aspekt problematyki wykonywania prawa głosu, nie wydaje się
konieczne wymaganie istnienia upoważnienia w statucie spółki. Statut,
jako akt determinujący podstawowe założenia organizacji spółki, ma
regulować przede wszystkim uprawnienia akcjonariuszy, kompetencje
organów oraz relacje zachodzące między organami. Problematyka
technicznego sposobu wykonywania kompetencji wewnątrz organu
powinna stanowić materię zarezerwowaną dla regulaminów. De lege
lata Kodeks spółek handlowych nie zawsze realizuje takie założenie
(np. art. 388 §

3 K.s.h.). Jest to jednak konsekwencją braku
wypracowania spójnej koncepcji systemu źródeł „prawa
wewnętrznego” w spółkach akcyjnych. Rozwiązanie przyjęte
w art. 4111 § 1 K.s.h. zapewnia pożądaną elastyczność. Umożliwienie
akcjonariuszom głosowania drogą korespondencyjną nie wymaga
przeprowadzenia zmiany statutu, ale decyzji podjętej „zwykłą” uchwałą
walnego zgromadzenia (o ile statut nie ustanawia surowszych wymagań
dla zmiany regulaminu).
3. Art. 4111 § 2 i 3 K.s.h. implementują art. 5 ust. 4 ak. 1 lit. e i ak. 2
dyrektywy. Spółka ma obowiązek najpóźniej w dniu zwołania walnego
zgromadzenia udostępnić na stronie internetowej formularze do
głosowania drogą korespondencyjną. Jeżeli nie jest w stanie tego
uczynić, ma obowiązek wysłać formularze pocztą każdemu
akcjonariuszowi na jego żądanie. Spółka powinna ponadto
27
niezwłocznie zamieszczać na stronie internetowej formularze
odnoszące się do projektów uchwał zgłoszonych przez akcjonariuszy.
Dyrektywa nie precyzuje koniecznej treści formularzy. Treść tę
wskazuje art. 4023 § 3 K.s.h. Regulamin walnego zgromadzenia może
przewidywać inne elementy, jakie powinny zawierać formularze. Wady
formalne dokumentu zawierającego akt głosowania
korespondencyjnego prowadzą do nieważności tego aktu (art. 4111 § 3
K.s.h.). Taka surowa sankcja ma ograniczać spory co do ważności
głosowania korespondencyjnego, a tym samym zwiększyć stabilność
uchwał podejmowanych przy udziale głosów oddanych
korespondencyjnie. Jeżeli formularz nie zawiera koniecznych
elementów bądź został niewłaściwie wypełniony, głos jest nieważny.
Powinno to skłaniać spółki do starannego przygotowywania
formularzy. Spółki odpowiadają na zasadach ogólnych za szkody
wyrządzone akcjonariuszowi w następstwie niewłaściwie
sporządzonych formularzy.
4. Proponowany art. 4112 § 1 K.s.h. pełni dwojaką funkcję. Po pierwsze,
zakreśla nieprzekraczalny termin do głosowania korespondencyjnego.
Termin ten wyznacza chwila zarządzenia głosowania na walnym
zgromadzeniu co do określonego punktu porządku obrad. Spółka ma
obowiązek uwzględnić wszystkie głosy, które otrzymała do tej chwili.
Spóźnione głosy należy pominąć. Nie sposób bowiem dopuścić do
sytuacji, w której po przeprowadzeniu głosowania nad określonym
projektem uchwały przewodniczący walnego zgromadzenia nie będzie
w stanie stwierdzić jednoznacznie i ostatecznie, czy podjęto uchwałę,
ponieważ będzie zmuszony następczo uwzględnić głosy oddane in
absentia, będące jeszcze „w drodze” do spółki. Przewodniczący pomija
spóźnione głosy. Po drugie, art. 4112 § 1 K.s.h. przyjmuje fikcję prawną
obecności na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, którzy oddali głosy
drogą korespondencyjną. Głosy oddane korespondencyjnie powinny
28