Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

86
nanoszony będzie na opakowanie jednostkowe, wskazany będzie w decyzji, o której mowa w
art. 117.

Art. 119 ust. 1 – w przepisie tym wyraz „obrotu” występujący w obowiązującej
ustawie (art. 93 ust. 1) zastąpiono wyrazem „sprzedaży” – patrz uzasadnienie do art. 2 pkt 21.

W art. 119 dodano ust. 3, w którym określono zasady postępowania ze zdjętymi
znakami akcyzy z opakowań jednostkowych wyrobów akcyzowych. Dotychczas zasady te
zawarte były w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie oznaczania wyrobów
akcyzowych znakami akcyzy, jednakże materia ta powinna być uregulowana w ustawie, stąd
przedmiotowa zmiana. Dodatkowo wprowadzona została możliwość fizycznego zniszczenia
zdjętych znaków akcyzy. Zniszczenia można dokonać pod nadzorem właściwego naczelnika
urzędu celnego. Zniszczenie musi być potwierdzone protokołem, o którym mowa w art. 127
ust. 2.

Art. 120 ust. 2 – jego modyfikacja w stosunku do przepisu art. 94 ust. 2
obowiązującej ustawy polega na doprecyzowaniu delegacji dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych poprzez wskazanie, że w przypadku potrzeby wprowadzenia
obowiązku kasowania znaków akcyzy, obowiązek ten zostanie wprowadzony w drodze
rozporządzenia. Jednocześnie rozporządzenie określi szczegółowe warunki, sposób i tryb
kasowania znaków akcyzy.

Rozdział 3
Procedura otrzymywania znaków akcyzy


Art. 121 ust. 1 – jego modyfikacja w stosunku do przepisu art. 95 ust. 1
obowiązującej ustawy jest konsekwencją brzmienia art. 112 ust. 1 projektowanej ustawy –
patrz uzasadnienie do art. 112 ust. 1.


Art. 121 ust. 2 pkt 1 – doprecyzowuje zapis w stosunku do zapisu zawartego w art.
95 ust. 2 pkt 1 obowiązującej ustawy poprzez zastąpienie wyrazów „w obrocie” wyrazami
„poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy”, co jednoznacznie pozwala ustalić krąg
podmiotów zobowiązanych do zakupu legalizacyjnych znaków akcyzy. Patrz również
uzasadnienie do art. 112 ust. 2. Natomiast zmiana ust. 2 pkt 2 podyktowana jest faktem, iż
naczelnik urzędu celnego jest organem administracji publicznej, więc wyraz „władzy”
zastąpiono wyrazem „administracji”.

Art. 121 ust. 3 – modyfikacja tego przepisu w stosunku do treści art. 95 ust. 3
obowiązującej ustawy polega na wskazaniu, że wstępne zapotrzebowanie na znaki akcyzy
składane jest na rok kalendarzowy w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw
finansów publicznych. Dotychczas wynikało to z przepisów rozporządzenia wykonawczego
oraz wzoru wstępnego zapotrzebowania.


Art. 121 ust. 4 – wprowadza przepis, który obecnie znajduje się w rozporządzeniu w
sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, w celu zawarcia w ustawie pełnej
regulacji w zakresie składania przez podatników wstępnych zapotrzebowań.

Art. 121 ust. 5 – dodanie wyrazów „lub zmiany wstępnego zapotrzebowania”
jest konsekwencją dodania w tym artykule ust. 4.


Art. 121 ust. 6 – w przepisie skreślono wyraz „sposób”, ponieważ sposób składania
wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy przeniesiony został do ustawy z rozporządzenia
poprzez dodanie ust. 4 w art. 121.

87


Art. 122 ust. 1 – po wyrazach „właściwy naczelnik urzędu celnego” dodano wyrazy
„w sprawach znaków akcyzy”. Patrz uzasadnienie do art. 117 projektowanej ustawy.


Art. 122 ust. 2 pkt 1 – modyfikacja tego przepisu w stosunku do treści art. 96 ust. 2
pkt 1 obowiązującej ustawy, ma charakter doprecyzowujący. W świetle projektowanego
przepisu wnioskujący o wydanie znaków akcyzy dołączał będzie do wniosku dokumenty o
zaległościach podatkowych, a nie jak to wynika z brzmienia art. 96 ust. 2 pkt 1 obowiązującej
ustawy dokumenty o braku zaległości. Jest to podyktowane brzmieniem art. 123 ust. 2 pkt 1,
który wskazuje, iż podatkowe znaki akcyzy mogą być również wydane podmiotom mającym
zaległości podatkowe w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa.


Art. 122 ust. 2 pkt 2–4 – w katalogu dokumentów dołączanych do wniosku o
wydanie znaków akcyzy umieszczony został dokument o uzyskaniu wpisu do rejestru
przedsiębiorców wykonujących działalność regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z
dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wprowadzenie tego dokumentu
jest niezbędne, z uwagi na fakt, że wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie
podatku akcyzowego jest możliwe po uzyskaniu wpisu w rejestrze działalności regulowanej.
Jednocześnie w ust. 2 pkt 4 ujęty został dokument, który będzie dołączany do wniosku przez
podmiot nabywający wyroby akcyzowe w procedurze przemieszczania wyrobów akcyzowych
z zapłaconą akcyzą. Zmiana ta pozwoli na ściślejszą kontrolę wnioskujących o wydanie
podatkowych znaków akcyzy. Dotychczasowy brak zapisu wskazującego, iż podmiot
nabywający wyroby akcyzowe w procedurze z zapłaconą akcyzą powinien złożyć określone
dokumenty potwierdzające zamiar nabycia w tej procedurze, prowadził do tego, iż niektóre
urzędy celne twierdziły, że taki podmiot nie ma w ogóle prawa do otrzymania podatkowych
znaków akcyzy. Natomiast pominięto zapis mówiący o obowiązku załączania do wniosku
umów i kontraktów handlowych z uwagi na to, iż w praktyce umowy i kontrakty handlowe
były często sporządzane wyłącznie w celu otrzymania znaków akcyzy, przez co nie zawsze
odzwierciedlały faktyczne zamiary wnioskującego o znaki akcyzy i były trudne do
zweryfikowania przez organy podatkowe. Doprecyzowano także zapis w pkt 3 dotyczący
dokumentu o rejestracji podatkowej przez wskazanie, że ma być to rejestracja do podatku
akcyzowego.


Art. 122 ust. 2 pkt 6 lit. b i c – w stosunku do brzmienia art. 96 ust. 2 pkt 6 lit. b i c
obowiązującej ustawy wprowadzone zostały zmiany mające na celu ujednolicenie
nazewnictwa w obrębie ustawy (zastąpienie wyrażeń: „wykonywania czynności
zarejestrowanego handlowca” i „wykonywania czynności niezarejestrowanego handlowca”
wyrażeniami: „nabywania wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany handlowiec” i „nabycia
wyrobów akcyzowych jako niezarejestrowany handlowiec”).


Art. 122 ust. 2 pkt 6 lit e – katalog dokumentów, które mają być odpowiednio
załączone do wniosku o wydanie znaków akcyzy został rozszerzony o dokument
uprawniający podatnika, o którym mowa w art. 9 ust. 4, do wyprowadzania ze składu
podatkowego wyrobów akcyzowych. Jest to konsekwencja objęcia tego podmiotu
obowiązkiem w zakresie podatku akcyzowego i oznaczania wyrobów akcyzowych znakami
akcyzy.


Art. 122 ust. 3 pkt 1, ust. 4, ust. 5 - w miejscach, gdzie jest mowa o kosztach
wytworzenia znaków akcyzy, uiszczanych przez podatników dodano wyraz „podatkowych”,
ponieważ obowiązek uiszczenia kosztów wytworzenia znaków akcyzy dotyczy tylko znaków
podatkowych (dotyczy to również art. 123 ust. 1 pkt 1 i ust. 3, art. 132 ust. 4).


Art. 123 ust. 1 po pkt 1 i 2 - dodano wyraz „lub”. Oznacza to, że zaistnienie
którejkolwiek okoliczności z wymienionych w art. 123 ust. 1 stanowi podstawę do odmowy
wydania znaków akcyzy. Jest to doprecyzowanie obowiązującego przepisu (art. 97 ust. 1).

88
Doprecyzowanie tego przepisu jest niezbędne z uwagi na to, że obejmuje on zarówno
przypadek otrzymywania podatkowych znaków akcyzy (wymagane złożenie odpowiednich
dokumentów i wpłacenie wartości podatkowych znaków akcyzy i kosztów ich wytworzenia),
jak również zakupu legalizacyjnych znaków akcyzy (wymagane złożenie odpowiednich
dokumentów i wpłacenie należności za legalizacyjne znaki akcyzy). Obowiązujący przepis
wskazuje, że podstawą odmowy wydania znaków akcyzy jest łączne spełnienie tych
przesłanek, co w praktyce jest niemożliwe, bo dotyczą one dwóch różnych rodzajów znaków
(tj. podatkowych i legalizacyjnych).


Art. 123 ust. 2 po pkt 1 - dodano wyraz „lub” tak, aby każdy z wymienionych w
przepisie przypadków mógł stanowić odrębną podstawę wydania decyzji przez naczelnika.
Art. 123 i art. 124 - po wyrazach „właściwy naczelnik urzędu celnego” dodano
wyrazy „w sprawach znaków akcyzy”. Patrz uzasadnienie do art. 117 projektowanej ustawy.
Art. 124 ust. 1 – w przepisie nie został ujęty, jako właściwy do wydawania znaków
akcyzy podmiot wskazany przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Podmiot ten jest przewidziany w obowiązujących przepisach (art. 98 ust. 1 i 2). Zmiana jest
spowodowana tym, że w ciągu ponad 13 lat obowiązywania w Polsce systemu znaków
akcyzy nie zaszła konieczność wskazywania przez ministra właściwego do spraw finansów
publicznych podmiotu uprawnionego do wydawania znaków akcyzy innego niż wskazany w
ustawie. Konsekwencją tej zmiany jest pominięcie tego podmiotu także w innych przepisach
ustawy.
Art. 125 – przepis przeniesiony z obowiązującej ustawy (art. 99). Przepis zawiera
delegację dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia wzoru
wniosku o wydanie znaków akcyzy, wzoru upoważnienia do odbioru znaków akcyzy oraz
szczegółowego wykazu dokumentów załączanych do wniosku.

Rozdział 4
Prawa i obowiązki wynikające ze stosowania znaków akcyzy

Art. 126 ust. 4 - z uwagi na uregulowania zawarte w art. 112 ust. 1 pkt 6 i art. 121 ust.
1 pkt 6, które mówią, że obowiązek oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy ciąży
na właścicielach wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 9 ust. 4, oraz to, że znaki te
będą nanoszone w składzie podatkowym, niezbędna jest zmiana art. 126 zawierającego zakaz
przekazywania znaków akcyzy pomiędzy podmiotami. Zmiana ta polega na umożliwieniu
przekazywania znaków pomiędzy właścicielem wyrobów akcyzowych, o którym mowa
powyżej a podmiotem prowadzącym skład podatkowy, u którego wyroby akcyzowe będą
oznaczane lub magazynowane. Przepis daje zatem zarówno możliwość przekazania znaków
akcyzy, celem ich naniesienia, do składów podatkowych znajdujących się w innych
państwach członkowskich, a następnie przekazania tych wyrobów do składu, w którym będą
magazynowane na terytorium kraju, jak również przekazania znaków do składu znajdującego
się na terytorium kraju. W związku z powyższym niezbędna jest także zmiana w ust. 1 tego
artykułu polegająca na dodaniu na końcu tego ustępu wyrażenia „i ust. 4”.
Art. 127 ust. 1 – zawiera uregulowania dotyczące obowiązku prowadzenia ewidencji
znaków akcyzy. W obowiązującym stanie prawnym obowiązanymi do prowadzenia ewidencji
znaków akcyzy są podmioty obowiązane do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami
akcyzy. Projekt przewiduje objęcie tym obowiązkiem także podmiotów prowadzących składy
podatkowe, w których magazynowane są wyroby akcyzowe właścicieli, o których mowa w

89
art. 9 ust. 4. Z uwagi na to, że w składach tych będą nanoszone znaki akcyzy, istnieje
potrzeba, aby podmioty prowadzące te składy prowadziły ewidencję przekazanych im przez
właścicieli wyrobów znaków. Przepis określa także jakie informacje powinna zawierać
ewidencja znaków akcyzy oraz formę prowadzenia ewidencji. Ewidencja może być
prowadzona w formie elektronicznej po uprzednim, pisemnym powiadomieniu właściwego
naczelnika urzędu celnego. Sposób prowadzenia ewidencji i jej wzór zostanie określony w
rozporządzeniu wydanym na podstawie delegacji zawartej w art. 127 ust. 7. Ponadto w
przepisie tym wprowadzono okres, przez który ma być przechowywana ewidencja. Patrz
uzasadnienie do art. 114 ust. 7.


Art. 127 ust. 2 – modyfikacja brzmienia tego przepisu w stosunku do brzmienia art.
102 ust. 2 obowiązującej ustawy ma charakter doprecyzowujący, została wprowadzona w celu
uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, które pojawiły się w praktyce. Dodanie wyrazów
„na terytorium kraju” jednoznacznie wskazuje, iż obowiązek sporządzenia protokołu,
o którym mowa w tym przepisie, powstaje wtedy, gdy określone zdarzenia wystąpią
na terytorium kraju.


Art. 127 ust. 4 – w przepisie wyraz „lub” zastąpiono spójnikiem „i”, w celu
doprecyzowania definicji znaków uszkodzonych.


Art. 127 ust. 6 pkt 2 – wyłącza możliwość zwrotu znaków akcyzy do podmiotu
wskazanego przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, od którego podmiot
ten odebrał znaki akcyzy. Patrz uzasadnienie do art. 124 projektowanej ustawy.


Art. 127 ust. 6 – w przepisie tym wprowadzony został w stosunku do obowiązującej
regulacji dodatkowy punkt (pkt 4). Jest to konsekwencją nałożenia obowiązku oznaczania
wyrobów akcyzowych znakami akcyzy na właściciela wyrobów akcyzowych, o którym mowa
w art. 9 ust. 4. Patrz uzasadnienie do art. 112 ust. 1 pkt 6.


Art. 127 ust. 6 pkt 5 – jego modyfikacja w stosunku do brzmienia art. 102 ust. 6 pkt 4
obowiązującej ustawy polega na wykreśleniu wyrazów „władzy publicznej”, bowiem
zabezpieczenia znaków akcyzy może dokonać zarówno naczelnik urzędu celnego, służby
kontrolne, jak i Policja. Pkt 5 jest elementem definicji utraconych znaków akcyzy. Na tę
definicję składają się wszystkie zdarzenia/sytuacje określone w ust. 6. Wystąpienie jednej z
opisanych sytuacji skutkuje tym, że znaku akcyzy nie uznajemy za utracony. Może chodzić
zarówno o przypadki przekazania znaków celem ich naniesienia na wyroby akcyzowe, jak
również zabezpieczenie znaków w związku np. z przechowywaniem ich niezgodnie z
obowiązującymi przepisami. W tej sytuacji podmiot obowiązany do oznaczania nie wykaże
ich w ewidencji jako znaki utracone, gdyż wiadomo co się z nimi stało. Jest to niezbędne do
prawidłowego rozliczenia znaków akcyzy będących w posiadaniu podmiotu obowiązanego do
oznaczania. Jednocześnie w pkt 5 w miejsce wyrazu „przejęcie” wprowadzono wyraz
„zabezpieczenie”, gdyż faktycznie chodzi o zabezpieczenie znaków akcyzy do czasu np.
zakończenia postępowania karnego skarbowego lub usunięcia nieprawidłowości w
przechowywaniu znaków akcyzy.


Art. 128 - reguluje materię, która w obowiązującym stanie prawnym uregulowana jest
w art. 103 ustawy. W przepisie tym wprowadzono dodatkowy zapis nakładający na
właściciela wyrobów akcyzowych, o którym mowa w art. 9 ust. 4, obowiązek uzyskania
rozliczenia znaków akcyzy przekazanych podmiotowi prowadzącemu skład podatkowy, w
celu naniesienia ich na wyroby akcyzowe. Jest to konsekwencja objęcia tego podmiotu, na
podstawie wcześniejszych przepisów, obowiązkiem w zakresie podatku akcyzowego i
oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.

90


Art. 128 ust. 4 – w przepisie tym wyraz „organowi” występujący w obowiązującej
ustawie (art. 103 ust. 3) został zastąpiony wyrazem „podmiotowi”, gdyż znaki akcyzy są
wydawane nie tylko przez organy celne i im zwracane, ale są również wydawane przez
wytwórcę znaków i mogą być jemu zwrócone, na co wskazuje art. 126 ust. 2 pkt 2. Zapis
został rozszerzony o przypadek zwrotu temu podmiotowi przez właściciela wyrobów
akcyzowych, o którym mowa w art. 9 ust. 4, uszkodzonych oraz niewykorzystanych znaków
akcyzy otrzymanych od podmiotu prowadzącego skład podatkowy, w którym magazynowane
są wyroby akcyzowe tego właściciela. Zmiana ta jest konsekwencją nałożenia obowiązku
oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy na właściciela wyrobów akcyzowych, o
którym mowa w art. 9 ust. 4. Patrz uzasadnienie do art. 112 ust. 1 pkt 6.


Art. 129 ust. 1 – w przepisie tym w stosunku do obowiązującego brzmienia (art. 104
ust. 1) dodano wyrazy „lub zniszczone” w celu jednoznacznego podkreślenia, że również
zniszczone znaki akcyzy nie mogą być użyte do naniesienia na opakowania jednostkowe
wyrobów akcyzowych.


Art. 129 ust. 2 – zmiana w stosunku do obowiązującego brzmienia (art. 104 ust. 2)
podyktowana jest treścią art. 121, z którego jednoznacznie wynika: kto, kiedy i jakie znaki
powinien nanieść na wyroby akcyzowe. W ust. 2 pozostawiono jedynie zapis wskazujący, iż
wyroby akcyzowe ze zniszczonymi lub uszkodzonymi znakami akcyzy nie mogą być
sprzedawane.


Art. 129 ust. 3 – zmiana w stosunku do obowiązującego brzmienia (art. 104 ust. 3)
polega na zastąpieniu wyrazu „organowi” wyrazem „podmiotowi” - patrz uzasadnienie do art.
128 ust. 4. Analogiczna zmiana została dokonana w art. 130 ust. 1. Jednocześnie
wprowadzono możliwość fizycznego zniszczenia znaków akcyzy, które uległy uszkodzeniu
lub zniszczeniu przed naniesieniem na wyroby akcyzowe. Jest to regulacja analogiczna jak w
przypadku znaków akcyzy zdjętych z wyrobów akcyzowych czy uszkodzonych lub
zniszczonych w procesie oznaczania. Fizyczne zniszczenie znaków akcyzy musi być
dokonywane pod nadzorem właściwego naczelnika urzędu celnego i potwierdzone
protokołem, o którym mowa w art. 127 ust. 2.


Art. 130 ust. 2 – w przepisie tym, w stosunku do obowiązującej regulacji, zmieniono
okres ważności dotychczasowych znaków akcyzy naniesionych na opakowania jednostkowe
wyrobów akcyzowych lub na wyroby akcyzowe przed wprowadzeniem nowego wzoru z 6
miesięcy na 12 miesięcy. Powyższa zmiana ma istotne znaczenie zwłaszcza w odniesieniu do
napojów alkoholowych wysokoprocentowych o wysokiej cenie, których okres sprzedaży jest
znacznie wydłużony w stosunku do alkoholi tańszych. W sytuacji tej okres ważności 6
miesięcy był zbyt krótki i mógł powodować nieuzasadnione komplikacje związane ze zmianą
znaków akcyzy. Jednocześnie w związku z wprowadzeniem długiego okresu ważności
dotychczasowych znaków, wykreślona została delegacja dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych dająca możliwość przedłużenia tego terminu.


Art. 130 ust. 3 - dotyczy obowiązku zwrotu, w określonym terminie znaków akcyzy
do podmiotu, który je wydał w przypadku stwierdzenia nieważności decyzji, na podstawie
której je wydano. Z uwagi na brak takiej regulacji w obowiązującym stanie prawnym
zaistniały w praktyce trudności z wyegzekwowaniem od podatnika zwrotu znaków z uwagi na
brak terminu i obowiązku w tym zakresie.
Art. 130 ust. 4 - dotyczy sytuacji, gdy podatnik zgłasza zaprzestanie wykonywania
czynności podlegających podatkowi akcyzowemu. W tej sytuacji powinien w odpowiednim
terminie rozliczyć się ze znaków akcyzy, a niewykorzystane zwrócić. W obecnym stanie
prawnym ta materia nie jest uregulowana. Wprowadzenie przedmiotowego przepisu