Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

81

Dział VI
Znaki akcyzy
Rozdział 1
Obowiązek oznaczania znakami akcyzy

Art. 110 – projektowanej ustawy określa, że obowiązkowi oznaczania znakami
akcyzy podlegają wyroby określone w załączniku nr 3 do ustawy.
Art. 111 ust. 3 – w przepisie wymienione zostały podmioty, którym wytwórca
znaków może wydawać znaki akcyzy tj. właściwi naczelnicy urzędów celnych w sprawach
znaków akcyzy lub podmioty przez nich upoważnione. W obowiązującej ustawie w art. 84
ust. 3 wymienione są dodatkowo podmioty upoważnione przez ministra właściwego do spraw
finansów publicznych, które pominięte zostały w projektowanej ustawie (patrz uzasadnienie
do art.124 ust. 1).

Art. 112 ust. 1 pkt 1 – różnica w treści tego przepisu w stosunku do treści art. 86 ust.
1 obowiązującej ustawy, regulującego tą samą materię, polega na wprowadzeniu pojęcia
„zarejestrowanego podmiotu” przed wyliczeniem podmiotów obowiązanych do oznaczania
wyrobów akcyzowych znakami akcyzy w tym celu, aby osoby fizyczne, które dokonują
nabycia wewnątrzwspólnotowego poza prowadzoną działalnością gospodarczą lub dokonują
tego nabycia nie prowadząc działalności gospodarczej nie mogły występować o podatkowe
znaki akcyzy. Ponadto wyraz „producent” zastąpiono wyrażeniem „podmiot prowadzący
skład podatkowy”. Co do zasady producent jest podmiotem prowadzącym skład podatkowy z
drobnymi wyjątkami określonymi w art. 45 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5, do których odnosi się także
art. 112 ust. 1 pkt 5 (patrz uzasadnienie do tego przepisu). W projektowanej ustawie
pominięto także podmioty dokonujące pakowania, rozlania lub rozważenia wyrobów w
opakowania jednostkowe, a także przepakowania, ponownego rozlania lub rozważenia
wyrobów akcyzowych w inne opakowania jednostkowe, gdyż wymienione czynności, w
świetle przepisów ustawy są produkcją wyrobów akcyzowych, a produkcja może odbywać się
tylko w składzie podatkowym. Wyżej wymienione podmioty otrzymają podatkowe znaki
akcyzy, z uwagi na to, że są one podmiotami prowadzącymi składy podatkowe.


Art. 112 ust. 1 pkt 5 – wymienia jako podmioty obowiązane do oznaczania wyrobów
akcyzowych znakami akcyzy podmioty dokonujące produkcji:
- wyrobów akcyzowych, z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od których
została zapłacona akcyza, o której mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1;
-
mniej
niż 1000 hl w ciągu roku podatkowego win gronowych pochodzących z upraw
własnych, o której mowa w art. 45 ust. 1 pkt 2;
- alkoholu etylowego w ilości nie większej niż 10 hl czystego alkoholu rocznie, o której
mowa w art. 45 ust. 1 pkt 4 oraz
- produkcji wyrobów akcyzowych, od których została zapłacona przedpłata akcyzy (art. 45
ust. 1 pkt 5).
Producenci tych wyrobów wyłączeni zostali w świetle projektowanego art. 45 ust. 1 pkt 1, 2,
4 i 5 z obowiązku produkowania ww. wyrobów w składzie podatkowym. W takiej sytuacji
podmioty te nie mieściłyby się w katalogu podmiotów obowiązanych do oznaczania
wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, podczas gdy wyroby przez nie produkowane objęte
są obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy. Dotychczas podmioty te objęte były

82
obowiązkiem oznaczania wyrobów znakami akcyzy jako „producenci wyrobów”. W związku
z projektowaną zmianą polegającą m.in. na zastąpieniu wyrazu „producentów” wyrazami
„prowadzącymi składy podatkowe”, uzasadnioną powyżej oraz wobec tego, że producenci
win gronowych, alkoholu etylowego lub wyrobów akcyzowych z zapłacona akcyzą, o
których odpowiednio mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5 nie będą prowadzącymi składy
podatkowe, istnieje potrzeba rozszerzenia kręgu podmiotów wymienionych w art. 112 ust. 1.
Art. 112 ust. 1 pkt 6 – w przepisie tym, jako obowiązanego do oznaczania wyrobów
akcyzowych znakami akcyzy, wskazano, poza dotychczas obowiązanymi do tego
podmiotami, właściciela wyrobów akcyzowych, o którym mowa w art. 9 ust. 4. Zgodnie z
tym przepisem podatnikiem z tytułu wyprowadzenia ze składu podatkowego poza procedurą
zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych nie będących własnością podmiotu
prowadzącego ten skład podatkowy, jest podmiot będący właścicielem tych wyrobów. W
przypadku gdy wyroby te są objęte obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy, ich właściciel
musi mieć możliwość otrzymania znaków akcyzy. Zatem krąg podmiotów obowiązanych do
oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy rozszerzono o właściciela wyrobów, o
którym mowa w art. 9 ust. 4, dając mu możliwość pobrania i rozliczenia znaków akcyzy.
Art. 112 ust. 2 – wskazuje, że podmiotem obowiązanym do oznaczania wyrobów
akcyzowych znakami akcyzy może być w przypadku importu, zamiast importera, podmiot
niebędący importerem, na którym ciąży obowiązek uiszczenia cła. Zmiana ta jest
konsekwencją uznania tego podmiotu podatnikiem podatku akcyzowego zgodnie z art. 9 ust.
3 ustawy.

Art. 112 ust. 3 – różnica w treści tego przepisu w stosunku do treści art. 86 ust. 2
obowiązującej ustawy, regulującego tą samą materię, polega na dodaniu wyrazów „poza
procedurą zawieszenia poboru akcyzy”. Doprecyzowuje to przepis i pozwala na uniknięcie
dotychczasowych wątpliwości interpretacyjnych. W praktyce bowiem pojawiały się
wątpliwości kiedy nakładać legalizacyjne znaki akcyzy, a kiedy podatkowe znaki akcyzy, gdy
wyroby akcyzowe są jeszcze objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Projektowany
przepis jednoznacznie wskazuje, iż w przypadku, gdy wyroby akcyzowe są objęte procedurą
zawieszenia poboru akcyzy stosuje się podatkowe znaki akcyzy. Obowiązek oznaczania
legalizacyjnymi znakami akcyzy powstaje natomiast w przypadku wystąpienia wyrobów
objętych obowiązkiem poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli wyroby te są
nieoznaczone, oznaczone nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w
szczególności znakami uszkodzonymi. Obowiązek oznaczania wyrobów akcyzowych
legalizacyjnymi znakami akcyzy będzie zatem dotyczył także podmiotu, który przelewa
napoje alkoholowe, od których zapłacono akcyzę z opakowań jednostkowych oznaczonych
znakami akcyzy w inne opakowania jednostkowe (patrz także uzasadnienie do art. 112 ust.6).
Ponadto wykreślenie wyrazów „lub wyrobów akcyzowych z uszkodzonymi znakami akcyzy”
i zastąpienie ich wyrazami „w szczególności znakami uszkodzonymi” pozwoli na
doprecyzowanie zapisu. Do ustępu tego wprowadzono także zapis mówiący, że obowiązek
oznaczania wyrobów akcyzowych legalizacyjnymi znakami akcyzy powstaje w przypadku,
gdy wyroby akcyzowe przeznaczone są do dalszej sprzedaży. Zapis ten w obowiązującym
stanie prawnym znajduje się w kolejnym ustępie, regulującym kwestie podmiotu
obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych legalizacyjnymi znakami akcyzy. Z
uwagi na to, że obowiązek oznaczania przedmiotowymi znakami nie istnieje, gdy wyroby nie
są przeznaczone do dalszej sprzedaży, zapis ten został umieszczony w przepisie ogólnym,
regulującym obowiązek oznaczania legalizacyjnymi znakami akcyzy.

Art. 112 ust. 4 – Z uwagi na fakt, iż naczelnik urzędu celnego jest organem
administracji publicznej, zastąpiono wyraz „władzy” wyrazem „administracji”. Przepis
został doprecyzowany poprzez wskazanie, że zbycie wyrobów akcyzowych przez organy

83
administracji publicznej następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji. Ponadto dodano zdanie drugie, dotyczące obowiązku sporządzania protokołu z
czynności oznaczania, w związku z wykreśleniem tego zdania w art. 129 ust. 2.

Art. 112 ust. 5 – doprecyzowuje zapis zawarty w art. 86 ust. 4 obowiązującej ustawy.
Doprecyzowanie nastąpiło poprzez dodanie wyrazów „przeznaczonych do dalszej
sprzedaży”, który jednoznacznie wskazuje, iż nie ma wymogu sporządzania spisu wyrobów i
przedstawiania go właściwemu naczelnikowi urzędu celnego, w przypadku, gdy wyroby nie
są przeznaczone do dalszej sprzedaży. Ponadto po wyrazach „właściwemu naczelnikowi
urzędu celnego” wykreślono wyrazy „ wykonującemu zadania w zakresie akcyzy na
terytorium kraju”. Powyższa zmiana nie powoduje zmiany właściwego naczelnika. Będzie
nim nadal w przypadku potwierdzenia spisu z natury naczelnik urzędu celnego właściwy ze
względu na miejsce wykonywania czynności. Zmiana nazewnictwa wynika z nomenklatury
przyjętej w art. 10 projektowanej ustawy.

Art. 112 ust. 6 – zawiera nowy zapis, zgodnie z którym obowiązek sporządzania spisu
z natury wyrobów akcyzowych, które mają być oznaczone legalizacyjnymi znakami akcyzy
nie ma zastosowania do wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą ponownie rozlanych z
opakowań jednostkowych oznaczonych znakami akcyzy w inne opakowania jednostkowe, w
miejscu ich sprzedaży detalicznej. Do oznaczania tych wyrobów stosowane będą
legalizacyjne znaki akcyzy. Istniałby zatem obowiązek sporządzania spisu z natury wyrobów
akcyzowych. Zachowanie tego obowiązku tj. sporządzanie spisu z natury, przed
wystąpieniem do urzędu celnego o sprzedaż legalizacyjnych znaków akcyzy, w przypadku
tego rodzaju działalności, uniemożliwiałoby wręcz jej prowadzenie, gdyż klient musiałby
czekać na sporządzenie spisu z natury, jego potwierdzenie, pobranie znaków z urzędu i ich
naniesienie na wyroby.
Art. 113 ust. 1 – wskazuje moment, w którym wyroby akcyzowe mają być oznaczone
znakami akcyzy. Ogólna reguła została powtórzona z art. 87 ust. 1 obowiązującej ustawy.
Wprowadzono także dodatkowy zapis mówiący, że w przypadku produkcji:
- wyrobów akcyzowych, z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od
których akcyza została zapłacona, o której mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1,
-
win gronowych, o której mowa w art. 45 ust. 1 pkt 2,
-
alkoholu etylowego, o której mowa w art. 45 ust. 1 pkt 4, lub
- wyrobów akcyzowych, od których została zapłacona przedpłata akcyzy (art. 45 ust. 1
pkt 5)
wyroby powinny być oznaczone znakami akcyzy przed przekazaniem ich do magazynu
wyrobów gotowych lub dokonaniem ich sprzedaży. Dodanie tego zapisu jest
konsekwencją brzmienia art. 45 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5 projektowanej ustawy. Ponadto w art.
113 ust. 1 i 2 dodano wyraz „podatkowymi”. Doprecyzowuje to zapis pozwalając
jednocześnie uniknąć ewentualnych wątpliwości oraz wskazując jednoznacznie, że
przepis ten reguluje zasady nanoszenia podatkowych znaków akcyzy.

Art. 113 ust. 2 pkt 1 (art. 87 ust. 2 pkt 1 obowiązującej ustawy) w projektowanym
brzmieniu pozwoli importerom wyrobów akcyzowych na sprowadzenie nieoznaczonych
wyrobów pod warunkiem objęcia tych wyrobów procedurą zawieszenia poboru akcyzy albo
wprowadzenia do wolnego obszaru celnego, składu wolnocłowego albo objęcia procedurą
składu celnego, a następnie prawidłowego oznaczenia tych wyrobów przed zakończeniem
procedury zawieszenia poboru akcyzy albo objęciem procedurą dopuszczenia do obrotu.
Natomiast dodanie pkt 3 w ust. 2 pozwoli na uniknięcie dotychczasowych licznie
pojawiających się wątpliwości dotyczących kwestii oznaczania znakami akcyzy wyrobów
akcyzowych przez zarejestrowanego lub niezarejestrowanego handlowca, w szczególności
miejsca gdzie mają być oznaczone nabywane przez niego wyroby.

84

Art. 113 ust. 3 – wyraz „obrotu” (występujący w obowiązującej ustawie – art. 87
ust. 3) zastąpiono wyrazem „sprzedaży” – patrz uzasadnienie do art. 2 pkt 21.
Art. 114 ust. 1 pkt 2 (art. 88 ust. 1 pkt 2 obowiązującej ustawy) w projektowanym
brzmieniu z jednej strony ma charakter doprecyzowujący, a z drugiej zaś rozszerza krąg
adresatów normy do wszystkich podmiotów prowadzących składy podatkowe, czyli również
prowadzących składy magazynowe, a nie tylko producentów wyrobów akcyzowych.
Jednocześnie umożliwiono zastosowanie przedmiotowego zwolnienia do wszystkich
wyrobów akcyzowych bez względu na ich pochodzenie. Dotychczas zwolnieniu podlegały
jedynie wyroby wytworzone na terytorium kraju przeznaczone do dokonania dostawy
wewnątrzwspólnotowej albo na eksport.

Art. 114 ust. 1 pkt 3 – jego modyfikacja w stosunku do przepisu art. 88 ust. 1 pkt 3
obowiązującej regulacji, podyktowana jest brzmieniem przepisów prawa celnego, gdzie
wyrażenie „wprowadzanie do wolnych obszarów celnych” oznacza przeznaczenie celne.
Natomiast w przedmiotowym przepisie ustawodawca posłużył się wyrazem „wprowadzane”
w potocznym znaczeniu tego słowa. Stąd, aby nie wprowadzać w błąd wyraz „wprowadzane”
został zastąpiony wyrazem „umieszczane”. Jednocześnie zmieniono brzmienie zapisu,
gdyż obecnie w przepisach nie stosuje się określenia „sklep wolnocłowy”.
Art. 114 ust. 1 pkt 4 i 5 – został precyzyjniej sformułowany w stosunku
do obowiązującego przepisu (art. 88 ust. 1 pkt 4), dodano także w pkt 5 przypadek, gdy
wyroby są przewożone z terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego
państwa członkowskiego przez terytorium kraju. Warunkiem zwolnienia z obowiązku
oznaczania znakami akcyzy wyrobów, o których mowa w ust. 1 pkt 4, jest złożenie
zabezpieczenia kwoty akcyzy na zasadach i w trybie stosowanych przy zabezpieczeniu
należności celnych na podstawie przepisów prawa celnego (art. 114 ust. 6 ustawy).
Jednocześnie art. 114 nie przewiduje istniejącego w obowiązującym stanie prawnym
obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego w przypadku, gdy wyroby przewożone są z
terytorium jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego
przez terytorium kraju. Zabezpieczenie takie jest składane w innych państwach
członkowskich. Zwolnienie z obowiązku oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy
w wyżej wymienionych przypadkach, podyktowane jest tym, że przewożone wyroby nie są
przeznaczone do sprzedaży na terytorium kraju, lecz jedynie przewożone przez to terytorium.
Ponadto przed wyrazem „tranzytu” dodano wyraz „procedury”, bowiem Wspólnotowy
Kodeks Celny posługuje się sformułowaniem „procedura tranzytu”.
Art. 114 ust. 1 – jego treść została rozszerzona w stosunku do przepisu art. 88 ust. 1
obowiązującej ustawy regulującego tę materię, poprzez dodanie pkt 6, w którym jako
podlegające zwolnieniu z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wymienione zostały wyroby
akcyzowe wyprodukowane na warunkach określonych w art. 45 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5,
przeznaczone jednocześnie do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport.
Dodanie tego punktu jest konsekwencją brzmienia art. 45 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5 projektowanej
ustawy.
Art. 114 ust. 4 – w przepisie tym wyraz „producenci” zastąpiono wyrazami
„podmioty prowadzące składy podatkowe” – patrz uzasadnienie do art. 112 ust. 1 pkt 1.
Dodano także podmioty, o których mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5 – patrz uzasadnienie
do art. 112 ust. 1 pkt 5 oraz właścicieli wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 9 ust. 4.
Art. 114 ust. 5 – jego modyfikacja w stosunku do przepisu art. 88 ust. 5
obowiązującej ustawy polega na tym, że termin przewidziany na pisemne powiadomienie
właściwego naczelnika urzędu celnego o wyprowadzeniu wyrobów akcyzowych bez znaków
akcyzy w przypadkach określonych w art. 114 ust. 1 pkt 2, 3 i 6 został skrócony z 7 dni do

85
obowiązku powiadomienia naczelnika przed dniem wyprowadzenia wyrobów akcyzowych
np. ze składu podatkowego. Ponadto, w celu zapewnienia jednolitości nazewnictwa
stosowanego w ustawie: wyraz „wydane” zastąpiono wyrazem „wyprowadzone” a wyraz
„wywozu” zastąpiono wyrażeniem „dostawy wewnątrzwspólnotowej, eksportu”.
Art. 114 ust. 7 – w przepisie tym dodany został zapis dotyczący formy prowadzenia
ewidencji, o której mowa w ust. 4 tego artykułu (ewidencja może być prowadzona w formie
elektronicznej po uprzednim, pisemnym powiadomieniu naczelnika urzędu celnego), oraz
obowiązku jej przechowywania do celów kontroli przez okres 5 lat, od końca roku
kalendarzowego, w którym została sporządzona. Z uwagi na to, że przepisy kodeksu karnego
skarbowego penalizują nieprowadzenie i nieprzechowywanie ksiąg, m.in. ewidencji,
niezbędny jest przepis, który będzie wskazywał okres ich przechowywania.
Art. 115 – przepis przeniesiony z obowiązującej ustawy (art. 89 ust. 1).

Rozdział 2
Tryb i zasady nanoszenia znaków akcyzy

Art. 116 ust. 1 i 2 – przepis przeniesiony z obowiązującej ustawy (art. 90). Dotyczy
postaci znaków akcyzy, sposobu nanoszenia znaków akcyzy na opakowania jednostkowe
wyrobów akcyzowych. Jednocześnie dokonano ujednolicenia nazewnictwa dotyczącego
nanoszenia znaków akcyzy. Dotychczasowe przepisy posługiwały się zamiennie wyrazami
„nanoszony” lub „umieszczany” w odniesieniu do aplikowania znaków akcyzy na wyroby
akcyzowe. Projekt ustawy posługuje się wyrazem „naniesiony” w odpowiednich
przypadkach.
Art. 116 ust. 3 – w stosunku do przepisu obowiązującej ustawy (art. 90 ust. 3 )
wyliczono w punktach cechy opakowania jednostkowego, aby przepis był bardziej czytelny.
Nie zmieniono merytorycznie przedmiotowego przepisu.
Art.
117 – w przepisie tym po wyrazach „właściwy naczelnik urzędu celnego” dodano
wyrazy „w sprawach znaków akcyzy”. Powyższa zmiana nie powoduje zmiany właściwości
naczelnika urzędu celnego w sprawach dotyczących znaków akcyzy. Zmiana nazewnictwa
wynika z nomenklatury przyjętej w art. 10 projektowanej ustawy. Jednocześnie przepis został
doprecyzowany o stwierdzenie, że wskazanie sposobu nanoszenia znaków akcyzy w
przypadku nietypowych opakowań jednostkowych wyrobów akcyzowych następuje w drodze
decyzji. W artykule tym wprowadzono ust. 2, który wskazuje jakie elementy powinna
zawierać decyzja, o której mowa powyżej.

Art. 118 – zawiera delegację upoważniającą ministra właściwego do spraw finansów
publicznych do określenia w drodze rozporządzenia m.in. postaci znaków akcyzy i ich
wzorów. Delegacja ta jest powtórzeniem delegacji zawartej w art. 92 obowiązującej ustawy z
dwoma wyjątkami. Po pierwsze, delegację rozszerzono o kryteria jakościowe, jakim powinny
odpowiadać znaki akcyzy. Celem ogłoszenia przedmiotowych kryteriów jakościowych jest
m.in. zapewnienie podmiotom stosującym znaki akcyzy możliwości kontroli jakościowej
odbieranych znaków akcyzy oraz podstaw do zgłoszenia ewentualnych reklamacji w
przypadku wad jakościowych znaków akcyzy. Po drugie, w delegacji nie ujęto obecnie
zapisanego uprawnienia dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do
określenia istotnych elementów sposobu nanoszenia znaków akcyzy w przypadku
nietypowych opakowań jednostkowych wyrobów akcyzowych. Sposób, w jaki znak akcyzy