Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

16
podmiotów (o ile nie prowadzi działalności również w zakresie innych wyrobów, objętych
stawką akcyzy inną niż stawka zerowa). W przypadku braku takiego zgłoszenia naczelnik
urzędu celnego wykreśli z urzędu podatnika z rejestru.
Art. 15 – zawiera delegację dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych
do określenia, w drodze rozporządzenia, wzorów dokumentów określonych w art. 12 i 14.

Rozdział 4
Deklaracja podatkowa. Terminy płatności akcyzy

Art. 16 ust. 1–6 – zmiany dokonane w odniesieniu do dotychczas obowiązujących
przepisów doprecyzowują kwestie związane z obowiązkiem składania przez podatnika
deklaracji podatkowej, zwłaszcza w odniesieniu do podmiotu prowadzącego skład
podatkowy. Ogólna zasada wyrażona w ust. 1, ustanawiająca obowiązek składania deklaracji
podatkowej do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek
podatkowy, została zmodyfikowana w dalszych ustępach niniejszego przepisu. Tak więc w
przypadku objęcia wyrobów akcyzowych procedurą zawieszenia poboru akcyzy obowiązek
złożenia deklaracji podatkowej, zgodnie z ust. 2, został określony dla podatnika do 25 dnia
miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło zakończenie procedury zawieszenia
poboru akcyzy. Jednocześnie w ust. 3 wskazano sytuacje, w których wyłączono obowiązek
zapłaty akcyzy i składania deklaracji podatkowych, o których mowa w ust. 1 i 2, ze względu
na: 1) wynikający z innych przepisów wymóg zapłaty akcyzy i złożenia odrębnych deklaracji
(uproszczonej i przewidzianej w odniesieniu do energii elektrycznej) lub zgłoszenia celnego
(w przypadku importu) oraz 2) objęcie wyrobów akcyzowych całkowitym zwolnieniem od
akcyzy lub zerową stawką akcyzy.
W celu zapewnienia informacji o wyrobach akcyzowych wyprowadzanych ze składu
podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, ust. 4 zobowiązuje podatnika, o
którym mowa w art. 9 ust. 4 projektu, do przesłania kopii złożonej deklaracji podatkowej, w
terminie 3 dni od jej złożenia, do naczelnika urzędu celnego właściwego dla podmiotu
prowadzącego skład podatkowy, z którego wyroby te zostały wyprowadzone.
W ust. 5 zamieszczono materialną podstawę do przyjęcia przez organy podatkowe, kwoty
zadeklarowanej przez podatnika za kwotę zobowiązania podatkowego, chyba że organy te lub
organy kontroli skarbowej określą inną kwotę zobowiązania.
Jeżeli w określonym miesiącu nie powstanie obowiązek podatkowy, podatnik nie będzie, co
do zasady, obowiązany do złożenia deklaracji podatkowej. Dotyczy to również podatników
prowadzących działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie wyrobów akcyzowych objętych
zerową stawką akcyzy lub objętych zwolnieniem od akcyzy, z wyjątkiem zwolnień
częściowych lub zwolnień realizowanych przez zwrot akcyzy. Taka sytuacja, w przypadku
podmiotów prowadzących składy podatkowe, pozbawia organy podatkowe, istotnych z
punktu widzenia analizy wykonania dochodów budżetowych i kontroli podatkowej, danych
liczbowych. W związku z powyższym zaistniała konieczność wprowadzenia obowiązku w
zakresie składania przez podmiot prowadzący skład podatkowy informacji o wyrobach
akcyzowych znajdujących się w składzie podatkowym, w procedurze zawieszenia poboru
akcyzy. Informację tę należy sporządzać na podstawie ewidencji ilościowej lub ilościowo-
wartościowej wyrobów akcyzowych (prowadzonej przez podmiot prowadzący skład
podatkowy na podstawie art. 51 ust. 4 projektu ustawy) i składać we właściwym urzędzie
celnym za każdy miesiąc, do 25 dnia następnego miesiąca.

17
Wzór powyższej informacji, podobnie jak i wzory deklaracji podatkowych oraz deklaracji w
sprawie przedpłaty akcyzy, określi minister właściwy do spraw finansów publicznych, w
drodze rozporządzenia, na podstawie delegacji zamieszczonej w art. 21.
Art. 16 ust. 7 – w projektowanym brzmieniu przepis wskazuje, odrębnie dla każdego
podmiotu obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, moment, w
którym może on dokonać obniżenia kwoty podatku akcyzowego o wartość podatkowych
znaków akcyzy, wpłaconą w celu ich otrzymania. Przedmiotowa regulacja została
zaprojektowana z uwagi na to, że ogólne zapisy obowiązującej ustawy budzą wątpliwości
interpretacyjne. Warunki obniżenia kwoty podatku akcyzowego, tj. prawidłowe naniesienie
znaków akcyzy na wyroby akcyzowe pozostają bez zmian.
Art. 16 ust. 8 – w przepisie niniejszym zamieszczono ogólną regulację umożliwiającą
obniżenie należnej akcyzy o akcyzę zapłaconą od wyrobów akcyzowych zużytych do
wyprodukowania w składzie podatkowym lub poza składem podatkowym zgodnie z art. 45
ust. 1 pkt 1, innych wyrobów akcyzowych. Ta ogólna reguła ma zastąpić dotychczasowe
rozwiązanie, zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych określał w
rozporządzeniu poszczególne sytuacje, w których można było dokonywać takiego obniżenia.
Art. 16 ust. 9 – w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, określono termin
obliczenia i zapłaty akcyzy z tytułu ubytków wyrobów akcyzowych. Złożenie deklaracji i
zapłata akcyzy z tytułu ubytków wyrobów akcyzowych, za dzienne okresy rozliczeniowe, ma
nastąpić w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wystąpił ten
ubytek. Dłuższe okresy rozliczeniowe oraz terminy składania deklaracji lub wpłaty akcyzy
dla poszczególnych wyrobów akcyzowych minister właściwy do spraw finansów publicznych
może określić w rozporządzeniu wykonawczym wydanym na podstawie art. 21 ust. 2.
Art. 17 – przepisy te zostały dodane w związku z dokonanym w art. 45 ust. 1 pkt 5
projektu ustawy wyłączeniem z obowiązku produkcji w składzie podatkowym wyrobów
akcyzowych z zapłaconą przedpłatą akcyzy. Odnośnie do wyjaśnienia kwestii zgodności
dopuszczalności produkcji poza składem podatkowym wyrobów akcyzowych, od których
została uiszczona przedpłata akcyzy, z przepisem art. 11 ust. 2 dyrektywy 92/12/EWG
wskazać należy, że przyjęte w projekcie rozwiązanie nie pozostaje w sprzeczności z regulacją
wspólnotową. Zgodnie z art. 11 ust. 2 ww. dyrektywy, produkcja, przetwarzanie i
magazynowanie wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, tam gdzie ten podatek nie został
uiszczony, mają miejsce w składzie podatkowym. Intencją przedmiotowego przepisu jest
konieczność wykonywania w składzie podatkowym powyższych czynności, wówczas gdy
wyroby akcyzowe są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Objęcie wyrobów
akcyzowych procedurą zawieszenia poboru akcyzy pozwala na przesunięcie momentu zapłaty
akcyzy do czasu zakończenia tej procedury (np. w związku z wyprowadzeniem wyrobów ze
składu podatkowego poza wspomnianą procedurą). W konsekwencji, w przypadku wyrobów
znajdujących się w składzie podatkowym, w procedurze zawieszenia poboru akcyzy,
podatnicy nie muszą naliczać, deklarować i uiszczać akcyzy z tytułu dokonywania w tym
składzie określonych czynności podlegających opodatkowaniu.
W projekcie ustawy przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym wyłącza się obowiązek produkcji
wyrobów akcyzowych w składzie podatkowym, w procedurze zawieszenia poboru akcyzy,
jeżeli podatnik dokona przedpłaty akcyzy od tych wyrobów. Wpłata przedpłaty akcyzy w
wysokości, jaka jest należna od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych, traktowana jest w
rzeczywistości jako zapłata należności z tytułu podatku akcyzowego, o czym świadczą
przepisy określone w art. 17 projektu ustawy, które regulują kwestie dotyczące deklaracji w
sprawie przedpłaty akcyzy, obliczania i wpłaty przedpłaty akcyzy, konieczności uiszczania
odsetek jak od zaległości podatkowej (w przypadku gdy wpłacona przedpłata akcyzy jest
mniejsza od należnej akcyzy za miesiąc rozliczeniowy) oraz rozliczania nadpłaty przedpłaty

18
akcyzy wykazanej w deklaracji podatkowej. W związku z faktem, że w omawianym
przypadku należności z tytułu akcyzy są uiszczane (w formie przedpłaty akcyzy), w
wysokości takiej, jaka jest należna od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych, przed
wyprodukowaniem tych wyrobów, za uzasadnione i zgodne z założeniami wspólnotowego
systemu podatku akcyzowego (w tym regulacją określoną w art. 11 ust. 2 dyrektywy
92/12/EWG) należy uznać prowadzenie produkcji ww. wyrobów poza składem podatkowym i
procedurą zawieszenia poboru akcyzy.

Art. 17 ust. 1–3 – przepis ust. 1 nakłada na podmioty produkujące wyroby akcyzowe
poza składem podatkowym, w przypadku określonym w art. 45 ust. 1 pkt 5, obowiązek
złożenia we właściwym urzędzie celnym deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy oraz
obliczenia i uiszczenia przedpłaty akcyzy w wysokości akcyzy, jaka będzie należna od
wyprodukowanych wyrobów. Powyższy przepis obliguje producentów do dokonywania
wyżej wymienionych czynności za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do
ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wyroby akcyzowe zostaną
wyprodukowane. Wzór deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy zostanie określony w
rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, na
podstawie art. 21 ust. 1 projektu ustawy.
Zgodnie z ust. 2 i 3 przedpłata akcyzy zostanie następnie uwzględniona w deklaracji
podatkowej składanej za dany miesiąc rozliczeniowy i zaliczona, po powstaniu zobowiązania
podatkowego, tj. po wyprodukowaniu wyrobu, na poczet podatku należnego za ten okres.
Art. 17 ust. 4–5 – w celu uniknięcia zaniżania przez producentów wyrobów
akcyzowych przedpłat akcyzy w stosunku do rzeczywistej kwoty akcyzy należnej za dany
okres rozliczeniowy projekt przewiduje odsetki, naliczane od kwoty stanowiącej niedobór,
należne od dnia upływu terminu wpłaty przedpłaty do dnia, w którym upływa termin zapłaty
akcyzy. Odsetki będą pobierane w wysokości i na zasadach, takich jak odsetki od zaległości
podatkowych.
Natomiast ewentualne nadpłaty przedpłat będą zaliczane na poczet zaległości podatkowych
i bieżących zobowiązań podatkowych, a w przypadku ich braku będą rozliczane przy
przedpłatach za następne okresy rozliczeniowe, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie
nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Projektowany system wpłacania i rozliczania przedpłat akcyzy zapewni płynne i pozbawione
ryzyka uiszczanie akcyzy od wyrobów produkowanych poza składem podatkowym.
Art. 18 ust. 1 – doprecyzowuje, na kim (prowadzącym skład podatkowy,
zarejestrowanym handlowcu oraz podatniku, o którym mowa w art. 9 ust. 4 projektu) ciąży
obowiązek obliczania i dokonywania wpłat akcyzy za okresy dzienne.
Art. 18 ust. 2 – podobnie jak w ust. 1 doprecyzowano obowiązek dokonywania wpłat
dziennych akcyzy, co dotychczas regulował art. 19 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym. W
tym przypadku wskazano, iż wpłat dziennych, co do zasady, należy dokonywać nie później
niż 25 dnia po dniu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Natomiast w przypadku
podmiotu prowadzącego skład podatkowy, gdy ma zastosowanie procedura zawieszenia
poboru akcyzy, wpłat dziennych należy dokonywać nie później niż 25 dnia po dniu, w którym
procedura ta uległa zakończeniu i powstało zobowiązanie podatkowe.
Art. 18 ust. 3 – powtarza zawartą dotychczas w art. 19 ust. 3 ustawy o podatku
akcyzowym zasadę, iż dokonywane wpłaty dzienne są uwzględniane w miesięcznych
deklaracjach.

19
Art. 18 ust. 4 – zmiana zapisu dotyczącego obniżania wpłat dziennych jest
konsekwencją zapisu art. 16 ust. 7. Z uwagi na fakt, iż do obliczania i zapłaty wpłat
dziennych obowiązane są podmioty prowadzące składy podatkowe, zarejestrowani handlowcy
oraz podatnicy, o których mowa w art. 9 ust. 4, tj. wyprowadzający własne wyroby z cudzego
składu podatkowego – podmioty te mają możliwość obniżenia kwoty akcyzy poprzez
obniżenie wpłat dziennych o kwotę stanowiącą wartość podatkowych znaków akcyzy.
Pozostałe podmioty, tzn. te, które nie są obowiązane do dokonywania wpłat dziennych -
obniżają o wartość podatkowych znaków akcyzy kwotę akcyzy wykazywaną w deklaracji
akcyzowej. Nie dotyczy to importerów, którzy mają odrębną regulację (w art. 22 ust. 2) w
tym zakresie.
Art. 18 ust. 5 – w zakresie obowiązku dokonywania wpłat dziennych akcyzy przez
niektórych podatników akcyzy, dodano przepis regulujący zasady rozliczania nadpłaty wpłat
dziennych. Wykazana w deklaracji podatkowej nadpłata wpłat dziennych, będzie rozliczana
przy wpłatach dziennych w następnych okresach rozliczeniowych, z uwzględnieniem
przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa dotyczących sytuacji, gdy podatnik posiada
zaległości podatkowe, bieżące zobowiązania podatkowe bądź też podatnik złoży wniosek o
zaliczenie nadpłaty w całości lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Art. 18 ust. 6 – dotychczas brak było przepisów regulujących kwestie proceduralne
odnośnie do wpłat dziennych, co komplikowało zarówno wymiar odsetek za zwłokę od
zaległości podatkowych w akcyzie, jak również nastręczało problemy techniczne związane z
ich obsługą finansowo-księgową. Niniejszy przepis daje podstawę do objęcia wpłat dziennych
regułami postępowania określonymi w ustawie – Ordynacja podatkowa dla zaliczek na
podatek, co z uwagi na bardzo duże podobieństwo tych instytucji jest jak najbardziej
uzasadnione, a jednocześnie usuwa problemy proceduralne w zakresie wydawania decyzji
określających zobowiązanie podatkowe oraz decyzji odsetkowych, a także upraszcza obsługę
finansowo-księgową podatków w organach podatkowych.
Art. 19 – przepis ten reguluje termin rozliczenia akcyzy należnej w związku z
obrotem energią elektryczną. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego energii
elektrycznej przez nabywcę końcowego, termin ten jest związany z terminem płatności
wynikającym z faktury, a jeżeli nie został on określony w fakturze – z momentem jej
wystawienia. Rozliczenie w tej sytuacji powinno nastąpić do 25 dnia miesiąca następującego
po miesiącu, w którym upłynął termin płatności faktury, bądź tę fakturę wystawiono. W
przypadku sprzedaży energii elektrycznej na terytorium kraju nabywcy końcowemu termin
rozliczenia akcyzy, co do zasady powiązany będzie z terminem zapłaty za energię,
wynikającym z umowy sprzedaży tej energii. Rozliczenie akcyzy powinno w tej sytuacji
nastąpić do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął ten termin
płatności. Dopiero jeżeli umowa sprzedaży energii elektrycznej nie będzie regulowała terminu
zapłaty za sprzedaną energię elektryczną, decydujący będzie termin płatności wynikający z
faktury, a jeżeli termin ten nie zostanie określony ani w umowie ani na fakturze – decydujący
będzie moment wystawienia faktury. W pozostałych przypadkach rozliczenie akcyzy
związanej z energią elektryczną, będzie następowało do 25 dnia miesiąca, następującego po
miesiącu, w którym dokonano czynności podlegającej opodatkowaniu, której przedmiotem
była energia elektryczna.
Art. 20 ust. 1 – wskazuje, iż jeżeli okres rozliczeniowy energii elektrycznej jest
dłuższy niż 2 miesiące, to podatnik akcyzy posiadający koncesję na wytwarzanie, przesyłanie,
dystrybucję lub obrót energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia
1997 r. – Prawo energetyczne oraz podmiot reprezentujący, powinni obliczyć i zapłacić
akcyzę wstępnie za okresy miesięczne na podstawie szacunków dokonanych w oparciu o

20
prowadzoną ewidencję, o której mowa w art. 87. Przepis ten ma na celu zapewnienie stałych,
regularnych wpływów do budżetu państwa.
Art. 20 ust. 2 – doprecyzowuje termin wstępnych wpłat akcyzy za okresy miesięczne,
które powinny być dokonywane do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym
powstał obowiązek podatkowy.
Art. 20 ust. 3 – w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej
przez nabywcę końcowego, podmiot reprezentujący dostawcę jest obowiązany uzyskać
informacje o ilości energii elektrycznej przesłanej nabywcy końcowemu.
Art. 20 ust. 4 – w deklaracjach w sprawie akcyzy od energii elektrycznej składanych
we właściwych urzędach celnych powinny być uwzględniane wysokości dokonywanych
miesięcznych wpłat.
Art. 20 ust. 5 – wpłata miesięczna jest obniżana o kwoty przysługujących
podatnikowi zwolnień i pomniejszeń akcyzy.
Art. 20 ust. 6 – w zakresie obowiązku dokonywania wpłat miesięcznych akcyzy od
energii elektrycznej przez niektórych podatników akcyzy, uregulowano zasady rozliczania
nadpłaty wpłat miesięcznych. Wykazana zatem w deklaracji podatkowej nadpłata wpłat
miesięcznych, będzie rozliczana przy wpłatach miesięcznych w następnych okresach
rozliczeniowych, z uwzględnieniem przepisów Ordynacji podatkowej dotyczących sytuacji,
gdy podatnik posiada zaległości podatkowe, bieżące zobowiązania podatkowe bądź też
podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości lub części na poczet przyszłych
zobowiązań podatkowych.
Art. 20 ust. 7 – niniejszy przepis daje podstawę do objęcia wpłat miesięcznych
regułami postępowania określonymi w ustawie – Ordynacja podatkowa dla zaliczek na
podatek, co z uwagi na bardzo duże podobieństwo tych instytucji jest jak najbardziej
uzasadnione, a jednocześnie usuwa problemy proceduralne w zakresie wydawania decyzji
określających zobowiązanie podatkowe oraz decyzji odsetkowych, a także upraszcza obsługę
finansowo-księgową podatków przez organy podatkowe.
Art. 21 ust. 1 – przepis ten zawiera delegację dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych do określenia wzorów deklaracji akcyzowych oraz informacji o
wyrobach akcyzowych znajdujących się w składzie podatkowym. Zmiany dokonane w
odniesieniu do dotychczas obowiązujących przepisów polegają na poszerzeniu katalogu
dokumentów o deklarację w sprawie przedpłaty akcyzy oraz informacje o wyrobach
akcyzowych znajdujących się w składzie podatkowym.
Art. 21 ust. 2 – stanowi uszczegółowienie, zawartej dotychczas w art. 19 ust. 7
ustawy o podatku akcyzowym, delegacji dla ministra właściwego do spraw finansów
publicznych w zakresie szczegółowych kwestii dotyczących rozliczeń akcyzy, co jednak nie
wpłynie na rozszerzenie tego zakresu w rozporządzeniu wykonawczym. Niniejsza delegacja
nie dotyczy bowiem nowych, dotychczas nie normowanych kwestii.

Rozdział 5
Postępowanie w przypadku importu

Art. 22 ust. 1 – stanowi powtórzenie dotychczas obowiązującej regulacji, zawartej w
art. 20 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, z tym że w niniejszym przepisie zrezygnowano z
dookreślania, iż import dotyczy wyrobów akcyzowych.