Obniżenie wymiaru czasu pracy bez zgody pracownika

Przeczytaj także: Rozliczenie czasu pracy lekarza w hospicjum

Pytanie: Prezes firmy komputerowej w związku z przejściowymi trudnościami finansowymi spowodowanymi małą liczbą zamówień i spóźnieniami kontrahentów w płatnościach faktur, chciałby obniżyć wymiar czasu części pracowników – do 3/4 etatu. Czy jest to możliwe bez konieczności uzyskiwania ich zgody?

Odpowiedź: Obniżenie wymiaru czasu pracy bez zgody pracowników mogą zastosować tylko pracodawcy będący w „przejściowych trudnościach finansowych”.

Możliwość taka istnieje tylko w odniesieniu do pracodawców, którzy są przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Obniżenie wymiaru czasu pracy bez zgody pracowników mogą zastosować tylko pracodawcy będący w „przejściowych trudnościach finansowych”. Na podstawie przepisów tzw. ustawy antykryzysowej wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę może być obniżony przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy i nie więcej niż do połowy pełnego wymiaru czasu pracy; w takim przypadku proporcjonalnemu obniżeniu ulega także wynagrodzenie za pracę.

Rozwiązanie takie wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeżeli u danego przedsiębiorcy w przejściowych trudnościach finansowych takie nie działają – w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego przedsiębiorcy. Przy obniżaniu wymiaru czasu pracy na podstawie ustawy antykryzysowej nie stosuje się przepisów Kodeksu pracy dotyczących wypowiedzenia zmieniającego.

Jeżeli pracodawca nie jest przedsiębiorcą w przejściowych trudnościach finansowych w rozumieniu ustawy antykryzysowej – może obniżyć pracownikom wymiar czasu pracy tylko:

• na mocy porozumienia stron (czyli za ich zgodą) albo
• w drodze wypowiedzenia zmieniającego – jednak odmowa przyjęcia nowych warunków pracy przez pracownika powoduje rozwiązanie stosunku pracy, a w przypadku gdy pracodawca zatrudnia 20 i więcej pracowników, także konieczność wypłaty odprawy.

Podstawa prawna:

• art. 3 ust. 2, art. 12 ustawa o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców
• art. 91, art. 42 § 1, § 2, § 3, art. 241^25a, art. 241²⁷ Kodeks pracy
• Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników