Skarbnik gminy a wyższe wykształcenie

Przeczytaj także: Skarbnik gminy a praca u innego pracodawcy

Pytanie: Czy na stanowisko skarbnika gminy, pełniącego jednocześnie funkcję kierownika referatu finansów, można zatrudnić osobę ze średnim wykształceniem? Artykuł 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z o pracownikach samorządowych stanowi, iż skarbnik gminy zatrudniony jest na podstawie powołania, natomiast art. 6 ust. 4 zastrzega dla pracowników samorządowych na kierowniczym stanowisku urzędniczym zatrudnionych na podstawie umowy o pracę wymóg posiadania wyższego wykształcenia.

Czy w zaistniałej sytuacji do skarbnika należy stosować kryterium wyższego wykształcenia pomimo, że zatrudniony jest na podstawie powołania, a przepisy rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych przy wymaganiach kwalifikacyjnych dla skarbników gmin odsyłają do ustawy o finansach publicznych, gdzie art. 54 ust.2 pkt 5 lit. b mówi, że głównym księgowym może być osoba, która ukończyła średnią, policealną lub pomaturalną szkołę ekonomiczną i posiada co najmniej 6-letnią praktykę w księgowości? Czy w obecnym stanie prawnym orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. II OSK 887/08) mówiące, że skarbnikiem gminy musi być osoba z wyższym wykształceniem jest aktualne?

Odpowiedź: Skarbnik gminy nie musi posiadać wyższego wykształcenia - wystarczy, aby spełniał wymagania kwalifikacyjne określone dla głównych księgowych sektora finansów publicznych w ustawie o finansach publicznych. Przytoczone orzeczenie NSA w obecnym stanie prawnym jest nieaktualne.

1. Wyższe wykształcenie to wymóg stawiany urzędnikom na kierowniczych stanowiskach zatrudnianym na podstawie umowy o pracę

Zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych pracownik samorządowy musi spełniać określone wymagania, czyli posiadać:

• obywatelstwo polskie (z wyjątkami),
• zdolność do czynności prawnych oraz korzystać z pełni praw publicznych,
• kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku.

Dla pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru i powołania (a więc również i skarbnika gminy) ustawodawca przewidział dodatkowy wymóg w postaci niekaralności prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Wspomniana ustawa określa dalsze wymogi stawiane pracownikom samorządowym - ale zatrudnionym na stanowiskach urzędniczych i kierowniczych stanowiskach urzędniczych na podstawie umowy o pracę. Oznacza to m.in., że wymagania dotyczące kierowniczych stanowisk urzędniczych w postaci np. wyższego wykształcenia nie dotyczą osób zatrudnionych na podstawie powołania. Tak więc ustawa o pracownikach samorządowych nie daje wyczerpującej odpowiedzi na pytanie jakie wykształcenie musi posiadać skarbnik gminy.

Pewną regulację w tym zakresie zawiera rozporządzenie wynagrodzeniowe pracowników samorządowych, które w kwestii kwalifikacji na stanowisku skarbnika gminy odsyła do „odrębnych przepisów”. Przepisami tymi są przepisy ustawy o finansach publicznych.

2. Obecnie skarbnik gminy nie musi posiadać wyższego wykształcenia

W świetle przepisów ustawy o finansach publicznych osoba zatrudniana na stanowisku skarbnika gminy (głównego księgowego budżetu gminy), podobnie jak główny księgowy jednostki sektora finansów publicznych, musi spełniać jeden z poniższych warunków:

• ukończyć ekonomiczne jednolite studia magisterskie, ekonomiczne wyższe studia zawodowe, uzupełniające ekonomiczne studia magisterskie lub ekonomiczne studia podyplomowe i posiadać co najmniej 3-letnią praktykę w księgowości,
• ukończyć średnią, policealną lub pomaturalną szkołę ekonomiczną i posiadać co najmniej 6-letnią praktykę w księgowości,
• być wpisanym do rejestru biegłych rewidentów na podstawie odrębnych przepisów,
• posiadać certyfikat księgowy uprawniający do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych albo świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, wydane na podstawie odrębnych przepisów.

Z powyższej regulacji wynika, że posiadanie wyższego wykształcenia nie jest warunkiem niezbędnym do objęcia stanowiska skarbnika gminy.