Przestój w pracy a rozliczenie wynagrodzenia

Przeczytaj także: Przestój w pracy a wypłata wynagrodzenia

1. Przestój czyli nieplanowana i przejściowa przerwa w funkcjonowaniu zakładu

Przepisy nie określają definicji przestoju. Powszechnie przyjmuje się jednak, że stanowi on nieplanowaną i przejściową przerwę w wykonywaniu pracy, do której pracownik był gotów, spowodowaną zakłóceniami w funkcjonowaniu zakładu, niezależnie od przyczyn z jakich te zakłócenia wynikają. Przyczyny te mają jednak wpływ na to, czy pracownikowi przysługiwać będzie wynagrodzenie.

2. Awaria sieci elektrycznej to przyczyna dotycząca pracodawcy

Wyróżnić możemy dwa rodzaje przestoju:

• przestój z przyczyn dotyczących pracodawcy,
• przestój zawiniony przez pracownika.

W tym drugim przypadku, czyli gdy do przestoju dojdzie z winy pracownika, nie należy mu się wynagrodzenie.

Jeśli natomiast mamy do czynienia z przestojem z przyczyn dotyczących pracodawcy, to co do zasady należy mu się wynagrodzenie, tzw. przestojowe (z wyjątkiem przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi w odniesieniu do pracownika wykonującego pracę uzależnioną od tych warunków).

W praktyce pojawiły się wątpliwości, czy gdy doszło do awarii sieci elektrycznej skutkującej koniecznością wstrzymania pracy (co miało miejsce np. w Szczecinie), należy to kwalifikować jako przestój z przyczyn dotyczących pracodawcy. Ściśle rzecz biorąc, nie jest to bowiem przyczyna zawiniona przez pracodawcę lecz całkowicie od niego niezależna. W doktrynie prawa pracy zwykle jednak przyjmuje się, że art. 81 § 1 Kodeksu pracy stanowiący o przestoju z przyczyn dotyczących pracodawcy należy interpretować bardzo szeroko, tzn. w istocie chodzi o każdą przyczynę, która nie dotyczy pracownika. W związku z powyższym, także przestój spowodowany awarią sieci elektrycznej należy zakwalifikować jako przestój z przyczyn dotyczących pracodawcy i wypłacić pracownikom z tego tytułu wynagrodzenie przestojowe.

Pracownik musi pozostawać w gotowości do świadczenia pracy!

Wynagrodzenie przysługuje pracownikowi za ten czas przestoju, w którym, gdyby przestój nie nastąpił, pracownik byłby obowiązany do świadczenia pracy. Warunkiem uzyskania wynagrodzenia jest pozostawanie pracownika w faktycznej dyspozycji pracodawcy oraz jego gotowość do świadczenia pracy przez czas przestoju.

3. Przestojowe jak „normalne”

Wysokość wynagrodzenia za czas przestoju określa się następująco:

• jeżeli pracownik wynagradzany jest w stawce miesięcznej w stałej wysokości - przysługuje mu wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania (inaczej mówiąc czas przestoju nie powoduje obniżenia miesięcznego wynagrodzenia, wypłaca się je w zwykłej wysokości),
• jeżeli pracownik wynagradzany jest stawką godzinową, wynagrodzenie za czas przestoju oblicza się mnożąc tę stawkę przez liczbę godzin jakie pracownik powinien w czasie przestoju przepracować, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
• jeżeli pracownikowi nie określono stawki miesięcznej ani godzinowej (np. zatrudniony jest w systemie akordowym lub prowizyjnym), należy mu się 60% wynagrodzenia (przy ustalaniu tego wynagrodzenia stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy).